خانواده مهم ترین و اصلی ترین نهاد اجتماعی است که شخصیت و هویت هر انسانی بسته به آن است، و در تعیین سرنوشت انسان ها و جوامع نیز یکی از مهم ترین عوامل است. پس از این رو می تواند اذعان داشت که مدیریت خانوده امری است مهم و اساسی که باید از سوی اعضای خانوده نیز مهم بر شمرده شود. در این پست می خواهیم سبک ها و روش های مدیریت خانوده را بررسی کرده و در مورد آنها توضیحات نیز ارائه دهیم. تا انتها با ما همراه باشید.
روش های مدیریت خانواده
1. آزاد منشانه
همانطور که از نام این روش نیز پیداست در این روش مدیر در خانوده به گونه ای رفتار خواهد کرد که اعضا احساس آزادی داشته و موجبات آرامش آنها را فراهم می کند. این روش از روش‌هاى مناسب و مطلوب در مديريت از جمله مديريت خانه و خانواده است. مزایایی استفاده از این روش عبارت است از:
- در امور خانه بين اعضاء خانواده مشورت صورت مى‌گيرد و هريک از اعضاء سعى مى‌کنند به سخنان هم گوش دهند و حرفهاى يکديگر را درک کنند. همهٔ افراد خانواده به تناسب موقعيت، شرايط و امکانات خويش، به اظهارنظر در امورخانه و دخالت در ادارهٔ آن بپردازند.
- در اين خانواده زن و شوهر يکديگر را دوست دارند و براى هم ارزش قائل هستند.
- خانواده داراى هدف‌هاى ارزشمندى است و کوشش‌هاى اعضاء به ويژه رئيس خانواده معمولاً در راستاى اين اهداف صورت مى‌گيرد.
- در اين خانواده به جاى مردسالارى يا زن‌سالارى حق‌سالارى حاکم است.
- بر روابط افراد در خانواده و انجام امور، مقرراتى حاکم است که مورد قبول اعضاء بوده و لذا انضباط خاصى در خانواده ديده مى‌شود.
- بين اعضاى خانواده به تناسب موقعيت و امکانات تقسيم‌کار صورت مى‌گيرد و هر فرد در مقابل کارى که دارد احساس مسؤوليت مى‌کند.
- اساس اداره خانواده و روابط اعضاء باهم، اقتصاد خانواده، استفاده از تفريحات سالم و برنامه‌ريزى در جهت اوقات فراغت متکى بر يک روش عقلانى است.
- در اين خانواده، رئيس‌خانواده سعى مى‌کند اعضاء را با حقوق و تکاليف خود آشنا سازد و در اداى اين حقوق تلاش لازم به عمل مى‌آيد.
- رئيس خانواده به نيازهاى اعضاء آگاهى دارد و سعى دارد ترتيبى دهد که نيازها ی افراد در حدلازم ارضاء گردد.
2. آزادى مطلق
منظور از این روش این است که اعضای خانوده به صورت مجزا از یکدیگر طبق علایق و سلایق خود رفتار می کنند همچنین در این روش هیچ یک از اعضا بر روی تصمیمات دیگر دخالت ندارد. مزایا و ویژگی های این روش به شرح زیر است:
- بى‌نظمى و هرج و مرج بر روابط اعضاء خانواده حاکم است.
- شعار حاکم بر خانواده کسى را با کسى کارى نباشد است.
- در اعضاى خانواده، احساس مسؤوليت ديده نمى‌شود.
- هرفرد براساس تمايلات خود عمل مى‌کند.
- مديريت خانواده دچار تزلزل گرديده و قدرت تصميم‌گيرى کمتر ديده مى‌شود.
- احتمال انحراف‌هاى اخلاقي، بزهکارى در اعضاى خانواده وجود دارد.
- فضاى گرم و محبت و صفا و صميميت خانه، جاى خود را به بى‌نظمي، بى‌بندوبارى و خودکامگى مى‌دهد.
3. روش مستبدانه
در این روش مدیر خانوده با استفاده از قدرت خود دیگران را به کارها و تصمیماتی که گاها بر خلاف میل خودشان است وادار می کند. این روش در واقع همان روش مبتنی بر اجبار است. در این روش همچنین قدرت خاص رئیس بوده و تقسیم قدرت تصمیم گیری مبنای عمل نمی باشد. از ویژگی های این روش می توان به موارد زیر عمل کرد:
- تنها فرد مستبد، از استقلال برخوردار است.
- هرچه در نظر فرد ديکتاتور خوب و پسنديده است همه بايد آن را بپسندند و خوب بدانند.
- در کارهاى خصوصى اعضاء، فرد مستبد دخالت مى‌کند لذا در انجام کار، نحوهٔ تحصيل، خواب و استراحت و گردش و معاشرت همه بايد از او دستور بگيرند.
- در اين خانواده فقط فرد ديکتاتور تصميم مى‌گيرد.
- در محيط خانواده، ترس و و حشت و اضطراب بر افراد غلبه دارد.
- بچه‌ها در اين خانواده احساس امنيت نمى‌کنند، وضع خود را متزلزل مى‌يابند و مورد احترام فرد ديکتاتور نيستند.
- فرزندان اين خانواده، در ظاهر حالت تسليم و اطاعت دارند و به علت ترس از انجام بعضى از کارها خوددارى مى‌کنند، بدون آنکه به دليل و چرايى آن آگاه باشند.