خونریزی قاعدگی بخش از زندگی زنان و بعد از بلوغ، یک اتفاق عادی برای دختران است. با این حال گاهی اوقات خونریزی های واژینال غیر طبیعی مشاهده می شود که اصطلاحا به آن لکه بینی گفته می شود. عموم این لکه بینی ها زنان و دختران را نگران می کند. اما این اتفاق همیشه به این معنی نیست که خطری در کمین آن هاست و اتفاق غیر منتظره ای در حال وقوع است. با این وجود پزشکان همیشه توصیه می کنند به این موارد دقت کنید و به سادگی از کنار آن ها نگذرید.
لکه بینی به چه معنی است؟
لکه بینی یک واژه عمومی برای توصیف مقادیر کمی از خونریزی واژینال، بین دوره ها پریود است. این اتفاق به نام خونریزی intermenstrual نیز شناخته می شود. لکه بینی در دوران بارداری یا زمان هایی که انتظارش را نداریم نیز ممکن است رخ دهد. این زمان ها عبارتند از:
- پس از یائسگی
- قبل از رسیدن به سن بلوغ
- پس از رابطه جنسی
لکه بینی گاهی می تواند با خونریزی دستگاه ادراری و حتی خونریزی از رکتوم (مقعد) اشتباه گرفته شود.
اگر چه لکه بینی به خونریزی غیر طبیعی و یا غیر منتظره واژن اشاره دارد اما مقدار خون نیز یک عامل تعیین کننده است. معمولا لکه بینی به معنی خروج چند لکه خون از واژن است که ارتباطی به دوره قاعدگی ندارد. اما گاهی خونریزی های کم واژن هیچ علتی برای نگرانی ندارند. در این حالت، این خونریزی مدتی وجود دارد و سپس خود به خود از بین می رود.
دیگر علائم لکه بینی
لکه بینی، بیماری نیست اما می تواند نشانه یک بیماری باشد و ممکن است با علائم زیر همراه شود:
- درد بدن و دل درد
- ترشحات واژن
- بوی تند واژن
- تهوع و گاهی استفراغ
- تب
- بی قراری
لکه بینی می تواند میزبان علائم و نشانه های دیگری نیز باشد که بسته به علت زمینه ای که موجب خونریزی شده اند، متفاوت هستند. این مهم است که توجه داشته باشید که لکه بینی، ممکن است همیشه تنها علت یک بیماری نباشد. به عنوان مثال، بارداری فیزیولوژیکی یک بیماری نیست اما در آن لکه بینی ممکن است همراه با تهوع و استفراغ رخ دهد. به طور کلی هر زنی در سال های باروری زندگی خود، در صورت مشاهده این نشانه، باید ابتدا تست بارداری بدهد.
علل لکه بینی
سن فرد، زمان در چرخه قاعدگی، دارو هایی که در حال حاضر استفاده می کند و اتفاقات قبل از خونریزی، همگی نقش مهمی در تعیین علت احتمالی لکه بینی، بازی می کنند. آزمایشات تشخیصی بیشتری برای تایید یا رد علل مشکوک، مورد نیاز است. اما مهمترین علل لکه بنی عبارتند از:
بارداری
لکه بینی در دوران بارداری ممکن است ناشی از موراد زیر باشد:
- سقط جنین در مراحل اولیه بارداری: لکه بینی ممکن است نشانه ای از سقط جنین قریب الوقوع (سقط جنین تهدیدی) باشد و درمان فوری آن ممکن است بارداری را نجات دهد.
- حاملگی خارج رحمی که در آن جنین شروع به رشد در لوله فالوپ می کند: این یک بیماری بسیار جدی است و در صورت عدم درمان می تواند برای مادر خطرناک باشد.
- خونریزی لانه گزینی که با کاشت جنین در سطح رحم رخ می دهد: این یک نشانه طبیعی از بارداری است و همانطور که گفته شد زمانی رخ می دهد که جنین وارد رحم شده و می خواهد در آنجا لانه گزینی کند. این نوع خونریزی در همه زنان وجود ندارد.
زخم
صدمه به فرج، واژن، دهانه رحم یا خود رحم می تواند به خونریزی غیر طبیعی واژینال منجر شود. این عارضه ممکن است نتیجه مقاربت های غیر طبیعی، روشهای دارویی یا جراحی باشد.، خاراندن مناطق واژن با اجسام خارجی نیز گاهی موجب خونریزی می شود. لکه بینی به علت زخم معمولا با سایر علائم مانند درد همراه است.
بیماری های زنانه
- سندرم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری است که در آن سطح هورمون تستوسترون در زنان و دختران بالا رفته و با بی نظمی های قاعدگی و وجود کیست در تخمدان خود را نشان می دهد.
- فیبروئیدهای رحمی خوش خیم (غده های غیر سرطانی) که در عضلات صاف رحم رخ می دهد. تشکیل آن ها در طول سال های باروری، در زنان شایع تر است.
- پولیپ رحم که به معنی رشد لایه داخلی رحم و بیرون زدگی آن ها است. این عارضه به نام آندومتر نیز شناخته می شود. در اغلب موارد خوش خیم (غیر سرطانی) هستند.
- هیپرپلازی آندومتر که به معنی ضخیم شدن غیر طبیعی آندومتر (پوشش داخلی) رحم است. این بیماری به دلیل سطح بالای استروژن رخ می دهد. گاهی اوقات نیز ممکن است تبدیل به سرطان شوند.
عفونت
- واژینیت به معنی التهاب مهبل است که معمولا به علت عفونت یا رشد بیش از حد باکتری طبیعی در واژن رخ می دهد. عفونت ممکن است به دلیل مخمرها و انگل ها نیز به وجود آیند.
- بیماری های مقاربتی (STD ها) مانند سوزاک و کلامیدیا نیز می توانند میزبانی از علائم، از جمله خونریزی غیر طبیعی واژینال باشند.
- بیماری التهابی لگن (PID) یک عفونت جدی تر است و زمانی رخ می دهد که میکروب آلوده، مناطقی فراتر از دهانه رحم، از جمله خود رحم، لوله های فالوپ و یا تخمدان را درگیر کرده است.
مشکلات هورمونی
- هیپرپرولاکتینمی که در آن سطح هورمون پرولاکتین به صورت غیر طبیعی بالا است. این اختلال معمولا با مشکلات غده هیپوفیز در ارتباط است.
- مشکلات تیروئید از جمله پرکاری تیروئید (بیش فعالی غده تیروئید) و کم کاری تیروئید می تواند باعث لکه بینی در دختران و زنان شود.
- دیابت از انواع مختلف آن مثل دیابت بر اثر کمبود انسولین (نوع ۱) و یا دیابت بر اثر عدم پاسخگویی صحیح بدن به هورمون انسولین (نوع ۲) می تواند عاملی برای لکه بینی باشد.
سرطان
تعدادی از سرطان ها مختلف می تواند به لکه بینی منجر شوند. بیشتر این سرطان ها به سیستم تولید مثل زنان مربوط است و شامل موراد زیر می باشد:
- سرطان واژن
- سرطان دهانه رحم
- سرطان رحم
- سرطان تخمدان
این مهم است که توجه داشته باشید که گاهی سرطان ها باعث خونریزی دستگاه ادراری یا خونریزی مقعدی می شوند که ممکن است با لکه بینی واژینال اشتباه گرفته شود.
دارو
هر دارویی که باعث تغییر در سطح هورمون ها شود می تواند لکه بینی ایجاد کند. این اتفاق معمولا با مصرف داروها و روش های زیر مشاهده می شود:
- قرص های ضد بارداری خوراکی (قرص)
- قرص های ضد بارداری اضطراری
- درمان جایگزینی هورمون (HRT). هورمون درمانی برای درمان انواع خاصی از سرطان و درمان ناباروری استفاده می شود.
- داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین
در مواقع لکه بینی چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنم؟
بسیاری از دختران و زنانی که با لکه بینی مواجه می شوند مطمئن نیستید که چه زمانی نیاز است که به پزشک مراجعه کنند. همانطور که مشاهده کردید، خونریزی واژینال غیر طبیعی می تواند علل مختلفی داشته باشد به همین خاطر توصیه می شود حتی اگر خونریزی خیلی کم بود هم، به پزشک مراجعه کنید. با این حال مواردی وجود دارد که اورژانسی است. در این موارد لکه بینی همراه با درد شدید است. این رویدادهای همزمان، ممکن است مربوط به شرایطی مانند بارداری خارج از رحم بوده که ممکن است برای مادر خطرناک باشد.
حتی در صورت عدم وجود چنین علائم حادی، بهتر است با یک متخصص زنان و زایمان به طور منظم در ارتباط باشید. هرگز به خود در تشخیص اعتماد نکرده و خود درمانی نکنید. گاهی فرد بیمار تشخیص می دهد که دارویی خاص باعث لکه بینی شده و آن را قطع می کند. این در حالی است که قطع و یا مصرف هر گونه دارویی باید توسط پزشک توصیه شود.