ذرات ریز غذا هنگام هضم باید از ۲۵ فوت (۷٫۶ متر) روده عبور کنند. پس طبیعتا برای این که زمان زیادی صرف نشود، این ذرات مدام در حال حرکت هستند. انسداد روده بیماری است که موجب توقف این حرکت می شود. انسداد می تواند هم در روده بزرگ و هم در روده کوچک ایجاد شود.
اگر انسداد روده اتفاق بیافتد، مواد غذایی، مایعات، اسید معده و گاز حاصل از آن، در پشت محل انسداد تجمع می یابند. اگر فشار ایجاد شده توسط این موارد زیاد باشد ممکن است منجر به پارگی روده شود. بعد از پاره شدن روده، محتویات شکم به حفره شکمی راه پیدا می کنند. علل بسیاری برای انسداد روده وجود دارد که متاسفانه نمی توان از وقوع برخی از آن ها جلوگیری کرد. اما تشخیص به هنگام و درمان می تواند از عوامل کشنده انسداد روده پیشگیری کند.
علائم انسداد روده
انسداد روده باعث طیف گسترده ای از علائم ناراحت کننده از جمله موارد زیر می شود:
- نفخ شدید
- درد شکم
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- استفراغ
- یبوست
- اسهال
- گرفتگی شدید شکم
- تورم شکم
وقوع برخی از این علائم ممکن است به محل انسداد بستگی داشته باشد. به عنوان مثال، استفراغ از نشانه های اولیه انسداد روده کوچک است. این نوع انسداد زمانی اتفاق می افتد که مدت طولانی به انسداد در روده بزرگ مبتلا باشید. انسداد جزئی می تواند موجب اسهال شود، در حالی که نتیجه انسداد کامل یبوست است. اگر در این انسداد بخشی از روده پاره شده باشد، تب ایجاد می شود.
علل انسداد روده
این عارضه زمانی اتفاق می افتد که یا چیزی مسیر روده را بسته باشد. به این حالت انسداد مکانیکی می گویند. یا به دلیل خرابی بخشی از روده، این عضو نتواند به خوبی کار کند. به این حالت ایلئوس پارالیتیک می گویند. مهمترین علل این انسداد عبارتند از:
- فتق، زمانی اتفاق می افتد که بخشی از روده از دیواره شکم بیرون زده باشد.
- یک بیماری التهابی مانند بیماری کرون، که در آن تورم و بافت اسکار باعث تنگی روده می شود.
- چسبندگی یا بافت اسکار، از نتیجه عمل جراحی در ناحیه شکم است.
- سرطان روده بزرگ، که در آن تومور روده را بلوکه می کند.
- یبوست شدید ناشی از بیماری پارکینسون، که موجب به هم چسبیدن روده می شود.
- سنگ کیسه صفرا، که می تواند با وارد کرده فشار بر روی روده، جریان آن را قطع کند.
- ولولوس، به معنی ایجاد پیچ در روده است.
- درهم رفتگی، زمانی رخ می دهد که یک بخش از روده از جای خود حرکت کرده و مثل کشو داخل بخش دیگری از روده رفته باشد.
- خوردن اشیاء خارجی، که نادر است.
- فلج ایلئوس، بیماری است که بعد از عمل جراحی به طور موقت از حرکت روده جلوگیری می کند.
بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از انسداد های روده کوچک به دلیل اختناق روده ایجاد می شوند. این امر می تواند باعث شود که روده بزرگ به سرعت خورده شود.
انسداد روده در نوزادان
انسداد روده در نوزادان به طور معمول از عفونت ها، بیماری های ارگانی و کاهش جریان خون به روده (اختناق) ایجاد می شود. برخی از کودکان پس از آنفلوآنزای معده (اسهال و استفراغ) این بیماری را تجربه می کنند. این بیماری ها اکثرا موجب التهاب در روده می شوند.
بر اساس گزارش وبسایت KidsHealth، درهم رفتگی روده شایع ترین درد شکمی اورژانسی در کودکان ۲ ساله و کمتر است. این حالت زمانی اتفاق می افتد که بخشی از روده به داخل برود و یا بر روی بخش دیگری سر بخورد. این بیماری در طب سنتی اصلاحا به افتادن ناف معروف است.
تشخیص این بیماری در نوزادان دشوار است. اما نشانه هایی وجود دارد که به کمک آن ها می توانید بیماری را تشخیص دهید. این نشانه ها عبارتند از:
- تورم شکم
- کشیدن زانو به داخل قفسه سینه
- خواب آلودگی
- تب
- خرخر کردن در زمان وجود درد
- دفع مدفوع ژله ای صورتی
- فریاد زدن با صدای بسیار بلند
- استفراغ، به خصوص استفراغ صفراوی که رنگ زرد و سبز دارد.
- ضعف
اگر شما نشانه هایی از انسداد روده دارید، به خصوص اگر به تازگی تحت عمل جراحی شکم قرار گرفته اید، حتما به پزشک مراجعه کنید. نفخ شکم، یبوست شدید و از دست دادن اشتها علائم خطرناک دیگر بیماری هستند.
درمان انسداد روده
همان طور که گفتیم پس از مشاهده علائم سریعا به پزشک مراجعه کنید. زیرا درمان این بیماری در منزل دشوار است. البته این موضوع به نوع انسداد نیز مربوط است. برای تشخیص این بیماری معمولا پس از معاینه از عکس اشعه ایکس، سی تی اسکن، کولونوسکوپی و آزمایش باریوم استفاده می شود.
پس از مراجعه به پزشک و تشخیص بیماری، در ابتدا، یک لوله قابل انعطاف از طریق بینی یا دهان وارد بدن می شود تا مایع و گاز از شکم خارج شود. این باعث می شود تورم شکم کم شود.
اغلب انسداد های روده نیاز به عمل جراحی دارند. به غیر از این؛ ممکن است برای جبران کم آبی و باز گرداندن الکترولیت های بدن، بین ۶ تا ۸ ساعت مایعات داخل وریدی تزریق شود. این کار از ایجاد شوک در حین عمل جراحی جلوگیری می کند.
اگر در طی عمل مشخص شود که قسمتی از بافت روده مرده است، جراح آن بافت را برداشته و دو سر سالم روده را به هم پیوند می زند.
داروهای تجویزی
داروهای تجویزی انسداد را درمان نمی کنند. آن ها می توانند تا زمانی که مداخله اصلی پزشکی انجام می شود به کاهش تهوع کمک کنند. نمونه هایی از داروهای که پزشک تجویز می کند عبارتند از:
- آنتی بیوتیک برای کاهش عفونت
- ضد استفراغ
- مسکن
به یاد داشته باشید که این بیماری در خانه درمان نمی شود و حتما باید مداخلات پزشکی برای آن انجام شود. در صورتی که انسداد روده مورد درمان قرار نگیرد می تواند باعث از بین رفتن قسمت و بافتی از روده شود. در صورتی که بافت از بین برود قابلیت آن را دارد که سوراخ شود. سوراخ شدن روده باعث ورود محتویات آن به حفره شکمی شده که ریسک عفونت و شوک را بالا می برد.
البته در شرایطی که علت ایجاد انسداد روده عواملی مانند سرطان باشد، بعد از درمان انسداد، عامل اصلی نیز باید درمان شود.