قبل از این که از داروها آنتی بیوتیک به طور گسترده ای استفاده شود، تب روماتیسمی مهترین علت بیماری دریچه های قلب بود. تب روماتیسمی عارضه ای است که از گلودرد استرپتوکوکی درمان نشده ناشی می شود.
تب روماتیسمی می تواند به بافت های بدن، با ایجاد تورم، آسیب برساند. اما بزرگترین خطر را برای اندامی به نام قلب دارد. بیش از نیمی از مواقع، تب روماتیسمی منجر به زخم شدن دریچه قلب می شود. این زخم می تواند دریچه قلب را محدود کرده و یا یاعث شود به درستی باز و بسته نشود. تمام این عوارض منجر به این می شود که قلب نتواند خون را به تمام اعضای بدن به درستی پمپاژ کند. این آسیب به دریچه، به یک بیماری به نام بیماری روماتیسمی قلب شناخته می شود که، می تواند به نارسایی احتقانی قلب منجر شود.
چه چیزی باعث تب روماتیسمی می شود؟
تب روماتیسمی به خودی خود یک عفونت نیست، بلکه در نتیجه یک عفونت استرپتوکوکی درمان نشده ایجاد می شود. هنگامی که بدن شما احساس می کند به عفونت استرپتوکوکی مبتلا شده، یک آنتی بادی برای مبارزه با آن عفونت تولید می کند. گاهی اوقات، این آنتی بادی به جای حمله به عفونت، به بافت مفاصل و قلب حمله می کند. اگر آنتی بادی به قلب حمله کند، دریچه های قلب را متورم می کند و در نهایت منجر به زخم دریچه می شود.
چه کسانی در خطر ابتلا به تب روماتیسمی هستند؟
کمتر از ۰٫۳٪ از افرادی که گلو درد دارند، تب روماتیسمی می گیرند. تب روماتیسمی در کودکان ۵ تا ۱۵ ساله شایع است، اما ممکن است بزرگسالان را نیز درگیر کند. پزشکان معتقدند که ضعف سیستم ایمنی در برخی از افراد ممکن است آن ها را بیشتر مستعد ابتلا به تب روماتیسمی کند. اگر چه داروها آنتی بیوتیک موجب شده تا تعداد موارد تب روماتیسمی در کشورهای توسعه یافته کاهش یابد، اما هنوز هم هزاران نفر از این بیماری رنج می برند.
علائم و نشانه های تب روماتیسمی چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟
علائم تب روماتیسمی معمولا ۱ تا ۶ هفته پس از شروع عفونت استرپتوکوکی که شما داشته اید، آغاز می شود. این علائم عبارتند از:
- تب
- درد مفاصل یا تورم در مچ دست، آرنج، زانو، مچ پا و سایر مفاصل
- برجستگی کوچک در زیر پوست که بیشتر در آرنج یا زانو مشاهده می شود. به این برجستگی ها ندول گفته می شود.
- برجستگی و بثورات قرمز بر روی قفسه سینه، کمر یا معده
- درد معده و یا احساس گرسنگی کمتر
- ضعف، تنگی نفس یا خستگی مزمن
دکتر شما با انجام یک معاینه بر روی گلو، عفونت استرپتوکوکی را تشخیص می دهد. برای تشخیص تب روماتیسمی با گوشی به صدای قلب گوش داده و ندول های ظاهر شده بر روی مفاصل را بررسی می کند. گاهی اوقات، آزمایش خون، رادیوگرافی قفسه سینه و یا یک نوار قلب (ECG یا EKG) ممکن است برای تشخیص قطعی تر، مورد نیاز باشد.
تب روماتیسمی چگونه درمان می شود؟
تب روماتیسمی باید سریعا درمان شود. اگر گلو درد بیش از ۳ روز طول کشید، و یا اگر تب و سردرد همراه با گلو درد ایجاد شد، باید به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر گلو درد ندارید، اما تب و بثورات پوستی بر روی بدن مشاهده می شود، باید معاینه شوید. این علائم می تواند به معنای یک عفونت استرپتوکوکی باشد. به یاد داشته باشید که تب روماتیسمی می تواند از یک عفونت استرپتوکوکی درمان نشده ایجاد شود؛ بنابراین بسیار مهم است که عفونت را قبل از آن که شرایط را بدتر کند، درمان کنید. برای جلوگیری و درمان تب رماتیسمی می توانید از روش های زیر استفاده کنید.
تغییر در شیوه زندگی
اگر تب روماتیسمی به بیماری روماتیسمی قلب یا آسیب به دریچه های قلب منجر شد، دکتر شما ممکن است توصیه کند که به طور مداوم داروها آنتی بیوتیک به مدت چندین سال استفاده کنید. برخی از بیماران مبتلا به تب روماتیسمی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک برای تمام طول عمر خود دارند. پس اگر مبتلا هستید و آنتی بیوتکی مصرف می کنید، قبل از مراجعه به دندانپزشک و یا اعمال جراحی پزشک خود را مطلع کنید. زیرا که در این اعمال، خطراتی وجود دارد که ممکن است باعث شود باکتری وارد جریان خون شده و دریچه های قلب را آلوده کند.
داروها
اگر دکتر شما تشخیص دهد که یک عفونت استرپتوکوکی دارید، به احتمال زیاد یک آنتی بیوتیک تجویز می کند. این مهم است که دارو را چه وقت و چگونه مصرف کنید. هرگز داروی آنتی بیوتیک را به هوای آن که حالتان بهتر شده است قطع نکنید. بسیاری از افراد مبتلا، بعد از چند روز از مصرف آنتی بیوتیک تصور می کنند درمان شده اند و مصرف دارو را به یکباره قطع می کنند. حتی اگر گلو درد نداشته باشید، بدون وجود آنتی بیوتیک ها در جریان خون، باکتری استرپتوکوکی هنوز هم می تواند به قلب و اندام های دیگر صدمه وارد کند.
اگر عفونت استرپتوکوکی منجر به تب روماتیسمی شد، دکتر شما ممکن است داروهای ضد التهاب یا آسپرین را برای کاهش تورم در بافت های بدن شما تجویز کند. گاهی اوقات، بیماران نیاز به یک دیورتیک (داروی ادرار آور) برای کمک به خارج کردن آب و نمک اضافی از بدن دارند. این که چه زمان و چه میزان از این داروها را باید مصرف کنید بستگی به حملات و شدت علائم شما دارد.
روش های جراحی
در بعضی از بیماران، خسارت تب روماتیسمی به دریچه قلب به قدری زیاد است که برای درمان باید عمل جراحی شوند. در این موارد، پزشکان معمولا دو عمل را پیشنهاد می کنند. در روش اول ممکن است دریچه قلب را ترمیم کنند و در روش دوم که دیگر اصطلاح دریچه قلب کارساز نیست، اقدام به تعویض دریچه آسیب دیده می کنند.