درخت بادام، درختی است دارای برگهای دراز و باریک، که گلهایش پیش از روییدن برگها شکفته می شود، میوۀ درخت بادام ابتداء دارای پوست سبز و نازک و پوشیده از کرک که آن را چغاله بادام می نامند، که پس از مدتی سفت و سخت می شود.
مغز بادام بر دو نوع است: شیرین و تلخ.
بادام شیرین را خام یا بو داده می خورند و از آن روغن نیز گرفته می شود، این روغن در پزشکی و صنعت و صابون سازی کاربرد دارد.
نام عربی بادام «لوز» است، چغاله بادام میوه ای مغذی، تقویت کنندۀ معده و آب آن لثه دندان را محکم می کند.
قسمتهای مورد استفادۀ درخت بادام عبارتند از:
- پوست بادام
- برگ بادام
- شکوفه بادام
- مغز بادام
«عمر اقتصادی درخت بادام حدود ۵۰ سال است.
یک باغ خوب بادام با آبیاری و کود مرتب می تواند تا ۵/۴ تن محصول در هکتار تولید کند. ولی معمولاً میزان تولید از این حد بسیار کمتر و حدود ۱۵۰۰ کیلو است.
در ایران حدود ۳۰ رقم بادام شناخته شده و کشت می گردد، و مهمترین ارقام بومی آن عبارتند از: بی نظیر، تاجری، سنگی مشهد، کاغذی، منقا و محب علی.»
خواص بادام چیست؟
۱- بادام میوه ای سرشار از ویتامین B1، B23، PP، قند، کلسیم و مواد چربی است.
۲- دانشمندان بزرگ اسلام (بوعلی سینا، زکریای رازی) بادام را بعنوان نرم کنندل سینه، آرام کنندۀ سوزش ادرار، تقویت کننده معده و ریه و پاک کنندۀ روده ها تجویز می کرده اند.
۳- زکریای رازی عقیده داشت «بادام، هوش را زیاد نموده و بدن را فربه و چاق می کند.»
۴- بادام، دارای مقداری آهک و مقداری قابل توجهی فسفر است که اثر کاملی بر مغز و سیستم عصبی دارند.
۵- بادام رسیده خشک بی اندازه مقوی است و برای کسانی که دچار کمبود کلسیم شده اند، غذایی عالی است.
۶- از بادام شیرین روغنی استخراج می کنند که مسهل است. و مقدار مصرف آن برای اشخاص بزرگسال ۶۰ گرم و بچه ها ۱۵ تا ۱۰ گرم است که باید صبح ناشتا خورده شود.
۷- اگر زخم اگزما را با روغن بادام شیرین چرب کنند، در بهبود آن تسریع خواهد شد.
۸- برای تقویت امعاء می توان پایین شکم را با روغن بادام شیرین هر صبح و شب مالش داد.
۹- روغن مایع بادام شیرین، برای آرام کردن درد گوش خیلی مفید است به این منظور بادام اید نیم قاشق قهوه خوری کوچک روغن بادام را شب، هنگام خواب در گوش بچکانند.
۱۰- برای نرم نگه داشتن دستها در زمستان و بهبود ترک دستها می توان روغن بادام شیرین را به اندازۀ مساوی با کره و کاکائو مخلوط کنید و مانند پماد به دستهای خود بمالید.
۱۱- شیر بادام را برای درمان تشنج، عفونت معده، روده ها و مجاری ادرار مصرف می کنند.
۱۲- مصرف شیر بادام برای معالجۀ تپش قلب، سرفه های پی در پی مؤثر است.
۱۳- روغن بادام شیرین، سرفه های خشک با منشأ عصبی را تسکین می دهد.
۱۴- روغن بادام شیرین، اختلاط غلیظ را به راحتی دفع میکند در دو مورد فوق باید افراد بالغ، صبح و ظهر و شب هر دفعه یک قاشق مرباخوری روغن بادام بخورند.
۱۵- روغن بادام در معالجۀ قولنج کلیه، سنگ کلیه، وجود خون در ادرار، دردهای زایمانی، بی تابی های کودکان بر اثر دل پیچه، حالات تشنجی شیرخواران، به صورت خوارکی یا تنقیه به کار می رود. مقدار مصرف برای بزرگسالان ۱۵ تا ۶۰ گرم است که در یک لیوان آب گرم حل نموده و به بیمار می خورانند و یا تنقیه می کنند و در شیرخواران یک قاشق مرباخوری یا چایخوری در نصف استکان آن گرم است.
۱۶- روغن بادام، خشونت حلق را برطرف می کند برای این منظور ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری روغن بادام شیرین را در یک لیوان آب گرم ریخته و غرغره می کنید و در صورت تمایل بعد از غرغره می توان آن را فرو داد.
۱۷- برای جلوگیری از پیشرفت قوز (خمیدگیمهره های پیرمردان) و درمان آن باید روغن بادام شیرین را کمی گرم نمود و روزی چند مرتبه در محل مهره های تازه کج شده مالید و بیمار به پشت بخوابد.
۱۸- اگر ۵۰ گرم پوست خشک و زرد رنگ بادام شیرین را در یک لیتر آب بجوشانند و افراد بالغ صبح و شب، هر دفعه یک استکان به همراه کمی شکر بنوشند و اطفال نصف استکان را گلودرد، سرفه های پی درپی، التهاب مجاری تنفسی را تسکین می دهد.
۱۹- شکوفه بادام شیرین، مسهل ملایمی است که به صورت دم کرده به اطفال می دهند.
۲۰- برگ بادام، صفرابر و مقوی کبد است و از آن جوشانده ای تهیه می کنند که با شکر شیرین نموده و به تدریج گاهی یک استکان می خورند.
۲۱- بادام برای تقویت حافظه و نیروی بینایی مؤثر است.
۲۲- بادام گرم و تر است و مصلح آن شکر می باشد.
۲۳- از بادام شیرین شربتی تهیه می کنند که در مورد التهاب و تورم اعضاء تناسلی و ادرار مفید است، این شربت خنک و مسکن است بدین منظور باید یک کیلو بادام را پوست کند و آن را در هاونی که کمی آب دارد کوبید تا خمیری بدست آید و سپس آن را با یک لیتر آب و ۵۰۰ گرم شکر مخلوط کرده و صاف می کنند و ۷۰۰ گرم قند و ۲۰۰ گرم عرق بهارنارنج را به آن اضافه می نمایند.
۲۴- از دم کردۀ ۳۰ گرم برگ و ۱۵ گرم شکوفه درخت بادام، مخلوطی را به وجود می آورند که ادرار را زیاد می کند و مسهل و کرم کش است.
۲۵- اگر بادام را بو دهید و آن را مثل قهوه بسائید، جانشین قهوه خواهد شد که هیچ ضرری نخواهد داشت.
۲۶- اگر یک مشت پوست کوبیدۀ بادام را به مدت نیم ساعت بجوشانند وکمی شکر و چند قطره آب لیمو را به آن اضافه کنند، چای بهداشتی و معطری را به وجود خواهند آمد که در معالجۀ تب، سرفه، درد گلو به کار می رود.
۲۷- اگر برگهای تازه و سبز درخت بادام را به صورت مرهم روی سوختگی و کوفتگی بگذارند مفید خواهد بود.
۲۸- پوست بادام شیرین بهترین غذا برای حیوانات علف خوار است که آن را به شکل قطعات درشتی با یونجه و جو مخلوط می کنند و به دام ها می دهند و به سرعت چاق می شوند.
۲۹- بادام بسیار غذای خوبی است و مخصوصاً برای خانمها توصیه می کنند که هنگامی که حامله هستند و یا شیر می دهند آن را مصرف کنند زیرا بادام مقوی و نیروبخش است و بر روی سلامتی نطفه اثر به سزائی دارد.
۳۰- چغاله بادام که بادام نارس لطیف با پوست سبز است برای معده مقوی و جهت لثه ها خوب است.
۳۱- از بادام شیرین، شربتی تهیه می کنند که برای درمان التهاب و تورم اعضاء تناسلی مفید است.
۳۲- در بادام مواد نشاسته ای تقریباً وجود ندارد، لذا مبتلایان به مرض قند (دیابت) می توانند، مقدار زیادی از آن را بخورند و آن را جانشین نان سازند.
۳۳- مغز بادام شیرین به علت داشتن فسفر، بهترین درمان بیماری مغزی و عصبی است.
تذکراتی درباره مصرف بادام
- خوردن زیاد بادام، موجب ناراحتی معده و دستگاه هاضمه می شود.
برای هضم بهتر بادام، باید آن را خوب و به آرامی جوید و در دهان نرم کرد و سپس فرو داد.