سردرد یکی از شایع ترین اختلالات در میان بزرگسالان است که علت آن همیشه به وضوح قابل شناسایی نیست. هنگامی که سردرد پس از تصادف بوجود می آیند، آسیب و درد ناشی از آن معمولا طولانی است و باید از نزدیک و توسط پزشک معاینه و بررسی شود. دلایلی بسیاری برای ایجاد سردرد پس از تصادف و یا حوادث این چنین مثل زمین خوردن و سقوط از پله ها وجود دارد. اما گاهی اوقات علت سردرد ها آشکار نیستند و می تواند برای ماه ها یا سال بدون هیچ دلیل پزشکی قابل تشخیص، ادامه پیدا کنند.
سردرد پس از تصادف و سانحه
سردرد پس از تصادف به سر دردی اشاره دارد که پس آسیب به سر و گردن در اثر سانحه ایجاد می شود. این درد ممکن است دردی تیر کشنده به عضلات گردن باشد و یا فقط باعث درد در نواحی سر شود. سقوط از ارتفاع و آسیب های ورزشی، علاوه بر تصادف، از مهمترین دلایل ایجاد زخم ها در نواحی سر و گردن هستند. سردرد پس از تصادف معمولا در عرض چند ساعت تا چند روز پس از آسیب شروع می شود. با این حال، برخی مواقع ممکن است شروع آن به تاخیر بیفتد. گاهی اوقات این درد، دو هفته پس از سانحه ایجاد می شود.
سردرد مزمن و میگرن
اگر چه این سردرد ها معمولا در عرض چند روز تا چند هفته برطرف می گردند اما گاهی اوقات می توانند مدت طولانی پس از حادثه نیز ادامه داشته باشند. اگر سردرد و یا میگرن پس از حادثه، چند ماه ادامه داشته باشند، وارد فاز مزمن خود شده اند. در این فاز، فرد حادثه دیده ممکن است حتی سال ها پس از حادثه نیز سردرد داشته باشد. معمولا شروع درد میگرن همراه با حادثه است. این در حالی است که شروع سردردهای معمولی پس از حوادث، می توانند تا دو هفته پس از آن تاخیر داشته باشند.
سردرد پس از تصادف ناشی از ضربه مغزی
ضربه مغری، صدمه ای است که می تواند عملکرد مغز را مختل کند. البته گاهی آسیب مغزی موقت است و گاهی حتی به قدری ضعیف است که فرد حادثه دیده متوجه آن نمی شود. مایع مغزی نخاعی (CSF)، که در اطراف مغز و در دیواره داخلی جمجمه قرار دارند، از ورود صدمه به بافت اصلی مغز جلوگیری می کند. اما گاهی اوقات ضربه به حدی است که این مایع نیز نمی تواند از صدمه جلوگیری کند و مغز به دیواره جمجمعه برخورد می کند.
علائم دیگر آسیب به مغز
به غیر از سردرد پس از تصادف که ممکن است گاهی اوقات درد آشکاری بوده و احساس شود، چیزی در سر وجود دارد که مغز را فشار می دهد، علائم دیگری نیز وجود دارد که نشان از آسیب به مغز پس از حادثه هستند. این علائم عبارتند از:
- گیجی
- از دست دادن حافظه به طوری که اتفاقات قبل از حادثه به خاطر نمی آید.
- لکنت زبان
- سرگیجه
- شنیدن صدای زنگ در گوش
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
از دست دادن موقت هوشیاری نیز پس از این رویدادها معمولا رخ می دهد. با این حال، ممکن است فردی در حادثه دچار آسیب مغزی شود اما هنوز هم هشیار باشد. علائم ناشی از ضربه وارده به مغز ممکن است که برای ماه ها یا سال ها باقی بمانند که در این صورت به آن سندرم پس از ضربه مغزی می گویند.
سردرد پس از تصادف ناشی از فشار عضلانی
فشار عضلانی شایع ترین علت سردرد پس از تصادف است، این علت معمولا بر اثر ضربه ایجاد نمی شود بلکه فشار و یا اسپاسم عضلات سر، گردن و گاهی هم کمر، باعث سردرد می شود. این دردها گاها به دو علت ایجاد می شود. علت اول آسیب مستقیم است که بر اثر حادثه به عضلات سر و گردن وارد شده و علت دوم نیز از حرکات غیر طبیعی دست و پاها ناشی می شود. به عنوان مثال گاهی گردن در حادثه ضربه نمی بیند اما حرکت ناگهانی شانه و دست، عضلات گردن را می کشند و دچار اسپاسم می کنند. علاوه بر این موارد تغییر ناگهانی موقعیت بدن در حادثه نیز ممکن است گرفتگی عضلانی ایجاد کنند.
علائم دیگر فشار عضلانی
به غیر از سردرد، علائم دیگر که ممکن است نشان از آسیب عضلانی و اسپاسم باشند عبارتند از:
- کاهش دامنه حرکت سر، گردن و قسمت فوقانی کمر
- درد در هنگام انجام حرکات خاص
- درد در عضلات
- درد موضعی در نقاط حساس عضله
- قرمزی و تورم (گاهی)
سردرد پس از تصادف ناشی از ضربات شلاقی
ضرباتی شلاقی یکی از رایج ترین ضرباتی است که در حوادث پیش می آیند. این ضربان معمولا باعث می شود عضلات سر و گردن و رباط های آن ها، بر اثر ضربه به یکباره به جلو حرکت کرده و سپس به حالت اولیه باز گردند. علاوه بر حوادث رانندگی، این گونه دردها می توانند بر اثر انجام حرکات تند و سریع در ورزش نیز اتفاق بیفتند. در بسیاری از مواقع دردهای ناشی از ضربات شلاقی پس از مدتی از بین رفته و نیاز به درمان ندارند اما در صورتی که این ضربه ها شدید باشند، بسته به شدت آن ها از ۰ تا ۴ درجه بندی می شوند.
علائم دیگر ضربات شلاقی
سردرد با این ضربات معمولا در قاعده جمجمه رخ داده و ممکن است با علائم زیر همراه باشند:
- درد و سفتی گردن
- اختلالات بینایی
- سرگیجه
- خستگی
- کج خلقی
- مشکل در تمرکز و حافظه
- مشکلات خواب
سردرد پس از تصادف ناشی از شکستگی
شکستگی استخوان های جمجمه و یا مهره های گردنی نیزمی توانند موجب سردرد شوند. شکستگی در ستون فقرات در قسمت گردن، معمولا در مهره های سطح C2 و یا سطح C6 و C7 رخ می دهد. در این حالت درد معمولا در گردن و پشت سر احساس می شود. شکستگی جمجمه در حوادث معمول نیست اما زمانی که رخ می دهد درد در استخوان محل شکستگی ایجاد می کند. بسته به شدت شکستگی، آسیب مغزی نیز ممکن است ایجاد کند. انواع شکستگی در جمجمع عبارتند از:
- شکستگی ساده
- شکستگی خطی
- فرو رفتگی
- شکستگی مرکب
علائم دیگر شکستگی
شکستگی مهره های گردن اغلب بر اثر ضربات شلاقی درجه ۴ اتفاق می افتد. علائم و نشانه شکستگی جمجمه نیز ممکن است بسته به آن که ساده، خطی، فرو رفته یا ترکیب ست و این که کدام استخوان را تحت تاثیر قرار داده است، می تواند متفاوت باشد. به غیر از سردرد، علائم و نشانه های شکستگی جمجمه عبارتند از:
- کبودی در پشت گوش و یا زیر چشم
- خونریزی از زخم های باز
- خونریزی از بینی، گوش و یا در اطراف چشم
- گیجی
- خواب آلودگی
- اختلالات بینایی
- لکنت زبان
- تشنج
- گرفتگی گردن
- حالت تهوع
- استفراغ
سردرد پس از تصادف ناشی از تحت فشار بودن عصب
تحت فشار قرار گرفتن اعصاب نیز یکی از علل سردرد پس از تصادف است. عصب هایی که در نخاع بوده و از گردن عبور می کنند می توانند تحت تاثیر ضربات مختلف قرار گرفته و فشرده شوند. سردرد پس از تصادف که به این علت است بر اثر فشار روی اعصاب گردن ایجاد می شوند. نشانه های مرتبط با فشرده شدن اعصاب در سطح گردن به عنوان رادیکولوپاتی گردنی نام گذاری شده است.
علائم دیگر تحت فشار بودن عصب
رادیکولوپاتی گردنی ممکن است به تحریک اعصاب کمر و تا حدی بالای سر منجر شود. تحریک اعصاب در بالای سر به نام اکسی پیتال نورالژی معروف است. علائم دیگر فشرده شدن عصب های گردن عبارتند از:
- گردن درد
- احساس سوزش و درد آشکار
- درد و ناراحتی سرایت کننده به شانه ها و بازوها
- سوزن سوزن شدن و بی حسی
- ضعف عضلانی
البته این علائم به سطح فشرده شدن ریشه های عصبی نیز بستگی دارد.