سوزش معده به چه دلیل ایجاد می شود و درمان آن چیست؟

احساس سوزش در معده بیماری است که بسیاری از مردم به آن مبتلا هستند. این بیماری از علل بسیاری ناشی می شود اما به همان میزان نیز دارای درمان خانگی است. در اغلب موارد، سوزش معده با درد، خستگی و استرس همراه است. برخی از علل سوزش معده عبارتند از استرس، زخم معده، غذاهای خاص، سوء هاضمه و همچنین استفاده طولانی مدت از داروهای غیر استروئیدی. در این مقاله، در مورد علل احساس سوزش معده و همچنین بسیاری از درمان های طبیعی بیشتر صحبت کرده و راه های پیشگیری از این وضعیت دردناک را نیز توضیح می دهیم.

معده یک اندام عضلانی به شکل لوبیا، واقع در سمت چپ قسمت فوقانی شکم است. اسیدها و آنزیم های معده مواد غذایی را به گونه ای تجزیه می کنند که این مواد بتوانند در طول دستگاه گوارش به سادگی حرکت کنند. عضلات معده در یک حرکت دودی شکل، باعث فرآیندی به نام مخلوط شدن مواد غذایی با اسید و آنزیم می شود. هنگامی که محتویات معده به اندازه کافی پردازش شد، به روده کوچک منقل می شود.

چه عواملی باعث سوزش معده می شود؟

سوء هاضمه

سوء هاضمه علاوه بر این که  یکی از شایع ترین دلایل برای سوزش معده است از دلایل اصلی ایجاد گاز و نفخ در دستگاه گوارش نیز می باشد. متخصصان در The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases می گویند که سوء هاضمه می تواند باعث سوزش در قسمت فوقانی شکم بعد از سیر شدن کامل شود. سوء هاضمه معمولا با سایر مشکلات گوارشی مثل زخم معده یا بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) ایجاد می شود. با این حال، علت سوء هاضمه در برخی از افراد هنوز مشخص نیست. برای جلوگیری از احساس سوزش معده با سوء هاضمه، دکتر ویلیام بلید توصیه می کند وعده های غذایی کوچک بخورید و از مصرف غذاهای اسیدی مثل گوجه فرنگی و مرکبات و همچنین نوشیدنی های کافئین دار اجتناب کنید.

رفلکس اسید / GERD

رفلکس اسید، که اغلب به عنوان سوزش سر دل نامیده می شود، احساس سوزش در قسمت فوقانی شکم را ایجاد می کند.  دکتر ملیندا می گوید که سوزش سر دل باعث درد وسط قفسه سینه و گاهی اوقات در گلو نیز می شود. GERD فرم شدیدتری از ریفلاکس است. GERD باعث ایجاد احساس سوزش معده و درد قفسه سینه همراه با علائمی نظیر سرفه، خس خس سینه و… است. در موارد نادر، GERD یکی از علل درد زیر بغل است. برای جلوگیری از سوزش سر دل علاوه بر اجتناب از مصرف غذاهای اسیدی پزشکان توصیه می کنند از دراز کشیدن و ورزش کردن بعد از غذا نیز اجتناب شود.

فشار و استرس

اگرچه تنش به طور مستقیم سوزش معده ایجاد نمی کند اما مشکلات جسمی که باعث احساس سوزش در معده می شود را تشدید می کند. مطالعات مختلف نشان داده اند که استرس می تواند نشانه های سوزش سر دل را بدتر کند. به عنوان مثال، Cleveland Clinic گزارش می دهد که سوء هاضمه در زمان استرس و غذا خوردن در طول موقعیت های استرس زا باعث بدتر می شود.

محققان در The American Journal of Gastroenterology در مورد مطالعه رابطه بین استرس و GERD متوجه شدند که در بیمارانی که تحت تنش و استرس بودند، ریفلاکس (برگشت اسید به مری) شدید تر بود. مدیریت استرس یک راه موثر برای رهایی از احساس سوزش معده است.

زخم

زخم اغلب باعث سوزش در معده است. محققان در دانشگاه مریلند می گویند که زخم کمتر به دلیل مصرف غذاهای ادویه دار و استرس ایجاد می شود بلکه معمولا باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. پیلوری) عامل ایجاد زخم است. اگر شما زخم معده دارید، متخصصان دانشگاه مریلند توصیه می کنند غذاهای غنی از فیبر با مقدار زیادی میوه ها و سبزیجات مصرف کنید. همچنین، مواد غذایی مانند پیاز، سیر و چای می تواند رشد باکتری را مهار کنند.

استفاده طولانی مدت از داروهای غیر استروئیدی

استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) می تواند زخم های گوارشی، که به نوبه خود باعث سوزش معده می شوند را موجب شوند. رایج ترین داروهای غیر استروئیدی عبارتند از آسپیرین، ایبوپروفن وناپروکسن. دکتر مایکل دبلیو اسمیت معتقد است که استفاده طولانی مدت از NSAIDs می تواند همزمان سوزش معده، درد معده و زخم معده ایجاد کند.

فتق هیاتوس

فتق هیاتوس به دلیل وارد کردن اسید معده به مری، می تواند احساس سوزش معده را ایجاد کند.

درد معده Nonulcer

The Mayo Clinic بیماری به نام nonulcer را علت سوزش معده معرفی می کند. این بیماری علائمی شبیه به سوء هاضمه دارد اما بدون علت واضح است. این بیماری سوء هاضمه عملکردی و یا سوء هاضمه nonulcer نیز نام دارد.

سرطان معده

از نشانه های اولیه سرطان معده، سوزش سر دل است. البته این تنها یکی از ده ها علائم سرطان معده است با این حال اگر سوزش سر دلتان همراه با کاهش وزن بدون علت، تورم شکم، تهوع، خون در استفراغ یا مدفوع سیاه و سفید رنگ است، باید با پزشک مشورت کنید.

سوزش معده به چه دلیل ایجاد می شود و درمان آن چیست؟
سوزش معده به چه دلیل ایجاد می شود و درمان آن چیست؟

درمان های خانگی برای سوزش معده

بسیاری از داروهای خانگی که به سادگی نیز قابل دسترس هستند می توانند در درمان سوزش معده به شما کمک کنند. این داروها عبارتند از:

جوش شیرین

جوش شیرین سوزش معده ای که بر اثر سوء هاضمه یا رفلاکس ایجاد شده است را تسکین می دهد. این یکی از ارزان ترین داروهای خانگی برای کاهش اسید در معده است. برای رهایی از احساس سوزش در معده بعد از غذا، ۱/۲ قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک شیشه ۸ اونسی آب مخلوط کرده و مصرف کنید.

زنجبیل برای درمان سوء هاضمه

زنجبیل می تواند به بهبود سوء هاضمه و در نتیجه به کاهش احساس سوزش معده کمک کند. مطالعات بر روی عصاره زنجبیل نشان می دهد که زنجبیل در بهبود زخم و حفظ بهداشت دستگاه گوارش موثر است. ۱ الی ۲ سانت از ریشه تازه زنجبیل را در چای یا آب جوش رنده کرده و ده دقیقه درب ظرف را ببندید سپس محلول را استفاده کنید. این محلول برای تسکین سوزش معده مفید است.

عصاره آلوئه ورای

در مطالعه که در Journal of Traditional Chinese Medicine منتشر شده مشخص شد که شربت آلوئه ورا در کاهش علائم ریفلاکس نتایج مثبتی داشته است. برای جلوگیری از احساس سوزش معده باید ۱/۴ فنجان آب آلوئه ورا را ۲۰ دقیقه قبل از وعده غذایی بنوشید. آب این گیاه برای تسکین سریع احساس سوزش در معده توصیه می شود.

سرکه سیب (ACV)

سرکه سیب طبیعی می تواند به شما کمک کند که علاوه بر درمان احساس سوزش معده از رفلکس اسیدی نیز به دور باشید. این ماده به هضم غذا کمک کرده به همین دلیل نیز از برگشت اسید به معده جلوگیری می کند. ۱ تا ۲ قاشق چایخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب مخلوط کرده و قبل از غذا مصرف کنید.

محصولات پروبیوتیک

پروبیوتیک سوزش معده ای که از مشکلات گوارشی و زخم ناشی می شود را درمان می کند. این محصولات به حفظ تعادل باکتری های سالم در دستگاه گوارش نیز کمک می کند. مطالعات بر روی پروبیوتیک ها و زخم های ناشی از باکتری H. پیلوری نتایج امیدوار کننده ای در مورد درمان و بهبودی زخم نشان داده اند. پروبیوتیک به کاهش اثرات آنتی بیوتیک در دستگاه گوارش نیز کمک می کند.

غذاهای تخمیر شده مانند کفیر، ماست و کلم ترشی منابع خوبی از پروبیوتیک هستند و به تسکین احساس سوزش معده کمک می کنند. به عنوان مثال، نوشیدن یک لیوان کفیر یا خوردن یک کاسه ماست ساده، اغلب منجر به تسکین فوری سوزش معده می شود.

آب کلم

آب کلم نیز به درمان زخم معده کمک می کند. یک مطالعه نشان داد که آب کلم تازه بیمار مبتلا به زخم معده را سریعتر که کسانی که دارو استفاده می کنند درمان می کند.

آب سیب زمینی

از سیب زمینی قرن هاست که برای درمان بیماری افرادی از مسائل گوارشی اعم از سوزش سر دل و سوء هاضمه رنج می برند استفاده می شود.

فلفل هندی

شما ممکن است تعجب کنید که فلفل قرمز می تواند به کاهش سوزش معده کمک کند اما تحقیقات نشان داده است که کاپسیسین در فلفل می تواند به کاهش اسید در معده کمک کند و باعث تحریک حالت قلیایی که به جلوگیری و درمان زخم کمک می کند، شود. کپسایسین همچنین باکتری هلیکوباکتر پیلوری را نیز از بین می برد.

فلفل قرمز همچنین به سوزش معده ای که بر اثر استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ایجاد شده است کمک می کند. محققان می گویند دلیل این امر این است که فلفل قرمز دارای خواص ضد التهابی است که التهاب را کاهش داده و نیاز شما به مصرف دارو را برای از بین بردن التهاب کم می کند.

۱/۲ قاشق چایخوری از این ماده را در یک فنجان آب داغ مخلوط کرده، درب فنجان را ببندید و اجازه دهید به مدت چند دقیقه مخلوط استراحت کند. شما همچنین می توانید آن را به غذاهای پخته شده نیز اضافه کنید. به یاد داشته باشید که مصرف بیش از حد فلفل می تواند باعث تحریک معده گردد.