عفونت گوش عارضه ای است که بیشتر کودکان در زندگی خود آن را تجربه می کنند. ساده ترین راه برای فهمیدن گوش درد و عفوت کوش در نوزادان مشاهده تغییر در خلق و خوی آن ها است. اگر نوزاد بیش از حد گریه و بد اخلاقی می کند باید در پی یک مشکل در اعضای بدن او باشید. تب همراه با این تغییرات در رفتار کودک نشانه ای عمیق تر از وجود درد در بدن کودک است. عفونت گوش در نوزادان معمولا پس از عفونت سرماخوردگی یا عفونت سینوس ایجاد می شود.
علائم عفونت گوش در نوزادان
علاوه بر علائم بالا اگر نوزادتان عفونت گوش داشته باشد می توانید علائم زیر را در او ببینید:
- کودک بدن خود را به سمت گوش دارای عفونت می کشد. تمایل سر نوزاد به سمت یکی از گوش ها نشانه درد است.
- در صورت وجود عفونت گوش در نوزاد ممکن است اسهال و استفراغ نیز ایجاد شود. معمولا مشکلی که باعث عفونت گوش می شود می تواند دستگاه گوارش را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
- اشتها کاهش می یابد. عفونت گوش در نوزادان اغلب ناراحتی های معده و روده در پی دارد. این عفونت به دلیل نزدیکی به مری در هنگام جویدن و بلعیدن غذا، درد ایجاد می کند. به همین دلیل ممکن است نوزاد شیرخوار بعد از چند جرعه شیر که از سینه و یا شیشه می مکد، سر خود را به عقب بکشد. تمام این عوامل موجب می شود کودک کم اشتها شود.
- یکی دیگر از نشانه های عفونت گوش در نوزادان خروج جرم و مایع سفید یا زرد رنگ از گوش است. این نشانه در همه نوزادان مشاهده نمی شود اما به محض مشاهده آن باید مطمئن شوید که گوش نوزاد عفونت دارد. این ترشحات ممکن است گاهی موجب ایجاد یک سوراخ ریز در پرده گوش شود. در این مورد نگران نباشید زیرا بعد از درمان عفونت، سوراخ پرده گوش بهبود می یابد.
- عفونت معمولا بوی بدی تولید می کند. پس اگر از گوش نوزادتان بوی بد استنشاق کردید نشانه ای از عفونت گوش او است.
- بی خوابی های بی دلیل نیز از علل وجود عفونت در بدن نوزادان است. معمولا دراز کشیدن باعث می شود درد گوشی که عفونت دارد، بدتر شود.
عفونت گوش در نوزادان چقدر رایج است؟
عفونت گوش دومین بیماری رایج در بین نوزادان پس از سرماخوردگی است. در حدود نیمی از نوزادان حداقل یک بار عفونت گوش را تا ۱ سالگی خود تجربه می کنند. این میزان عفونت در سال، تا ۳ سالگی ادامه دارد. پس اگر کودک ۳ ساله ای دارید که تا به حال ۳ بار به عفونت گوش مبتلا شده است، کاملا طبیعی است.
چه چیزی باعث عفونت گوش در نوزادان می شود؟
عفونت گوش می تواند با باکتری یا ویروس ایجاد شود. این اتفاق زمانی می افتد که مایع ای در منطقه پشت پرده گوش تولید شده و پس از آن آلوده می شود.
به طور معمول هر مایع سیالی که وارد گوش می شود یا در آن تولید می شود از طریق لوله استاش، که گوش میانی را به پشت بینی و گلو متصل می کند، از آن خارج می شود. در این حالت اگر شیپور استاش به دلیل سرماخوردگی، عفونت های سینوسی و حتی آلرژی مسدود شود، مایع در گوش میانی به دام می افتد و موجب عفونت می شود.
میکروب ها در تاریکی، گرما و رطوبت گوش میانی که پر از مایع شده پرورش می یابد و باعث می شوند عفونت بدتر شود. التهاب در پشت پرده گوش نیز تمایل به بدتر شدن و دردناک تر شدن بیماری دارد. تب نوزاد در این شرایط نشان می دهد که بدن او برای مبارزه با عفونت در تلاش است. اصطلاح پزشکی درد و التهاب گوش میانی، تجمع مایع، قرمزی پرده گوش و گاهی اوقات تب، اوتیت میانی حاد (AOM) است.
استفاده از پستانک خطر عفونت گوش میانی در نوزادان و کودکان خردسال را افزایش می دهد. در یک مطالعه مشخص شد که نوزادانی که پستانک نمی خورند ۳۳ درصد کمتر از نوزادانی که پستانک می خورند به عفونت گوش مبتلا می شوند. نوزادان نسبت به کودکان بزرگتر به عفونت گوش حساس تر هستند زیرا اندازه افقی شیپور استاش آن ها تنها ۱٫۲ اینچ است. وقتی نوزاد رشد می کنند کم کم اندازه این عضو بدنش تقریبا ۳ برابر شده و اندازه عمودی آن نیز بیشتر می شود. این رشد باعث می شود مایعات و سیالات به راحتی در گوش حرکت کند.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
با دیدن اولین نشانه عفونت گوش در نوزادان باید به پزشک مراجعه کنید تا گوش او با ابزاری به نام اتوسکوپ معاینه شود. پرده گوش که قرمز و ملتهب شده به احتمال زیاد آلوده نیز شده است. پزشکان برای مشاهده پاسخ حرکت پرده گوش از وسیله ای به نام اتوسکوپ پنوماتیک، که یک فشار کمی از هوا را در گوش وارد می کند، استفاده می کنند.
درمان عفونت گوش در نوزادان
بیشتر عفونت های گوش به خودی خود درمان می شوند اما در موارد شدید باید با آنتی بیوتیک درمان شوند. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) از پزشکان و والدین در خواست کرده که در زمان ابتلا فرزندشان به عفونت گوش ابتدا کمی صبر کرده و تا زمانی که علائم عفونت نسبتا خفیف است، از آنتی بیوتیک استفاده نکنند.
در گذشته آنتی بیوتیک ها اولین گزینه برای درمان عفونت گوش در نوزادان بودند، اما در حال حاضر پزشکان این داروها را عاقلانه تر تجویز می کنند. استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها می تواند کودک را در برابر عفونت ها دچار مقاومت دارویی کند.
اگر کودک شما حداقل ۶ ماهه است، دکتر ممکن است توصیه کند از استامینوفن یا ایبوپروفن مخصوص نوزادان برای کاهش درد ناشی از عفونت استفاده کنید. در زمان ابتلای نوزاد به عفونت گوش هرگز از آسپرین استفاده نکنید زیرا باعث می شود کودک بیشتر مستعد ابتلا به سندرم ری، (اختلالی نادر اما بالقوه مرگبار) شود.
در هر حال اگر درمان های بالا، ظرف ۴۸ تا ۷۲ ساعت باعث بهبود وضعیت نوزاد نشد، تماس با دکتر خود را دریغ نکنید. اگر ظرف این مدت علائم بهتر نشد دکتر ممکن است آنتی بیوتیک ها را تجویز کند. اگر آنتی بیوتیک نیز پس از مدت معین اثر نکند پزشکان معمولا نوع دارو تجویز شده را عوض می کنند.
جلوگیری از عفونت گوش در نوزادان
عفونت گوش مسری نیست، اما عفونت های تنفسی که اغلب قبل و یا همزمان به عفونت گوش در نوزادان ایجاد می شوند، مسری است. بهترین راه برای کاهش شیوع میکروب، شستن دست خودتان و نوزادتان بعد از استفاده از توالت، تعویض پوشک و قبل از خوردن غذا و تهیه غذا است.
شما همچنین می توانید موارد زیر را برای جلوگیری از عفونت گوش در نوزادان امتحان کنید:
- واکسیناسیون کودک را در زمان مناسب انجام دهید. واکسن به جلوگیری از بیماری های خاص که می تواند به عفونت گوش منجر شود، کمک می کند. به عنوان مثال، واکسن Hib ( واکسن های پنج گانه پنتاوالان) اثر فوق العاده در کاهش تعداد عفونت گوش در نوزادان دارد. اگر کودک شما از عفونت های مکرر گوش، به خصوص پس از حملات آنفولانزا آسیب دیده است. باید واکسن سالانه آنفولانزا را دریافت کند. (فقط کودکان حداقل ۶ ماهه می توانند واکسن آنفولانزا دریافت کنند.)
- برای جلوگیری از عفونت گوش در نوزادان، مدت شیردهی باید حداقل ۶ ماه باشد. در مطالعه ای که در مراکز ایالات متحده، برای کنترل و پیشگیری بیماری ها انجام شده و مجله Pediatrics منتشر کرده، نشان داده شد که کودکانی که در شش ماه اول زندگی از شیر مادر تغذیه می کنند، کمتر احتمال بروز عفونت های گوش را دارند. با توجه به نتایج این تحقیق، خطر ابتلا به عفونت گوش در نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می کنند، ۷۰ درصد بیشتر بود. برخی از پزشکان، بر این باورند که مادران می توانند از طریق شیر خود آنتی بادی ها مفید برای ایمنی بدن را به نوزادان خود منتقل کنند. با این حال، به نظر می رسد آنتی بادی در شیر مادر پس از شش ماه رو به کاهش می گذارند.
- کودک را دور از دود تنباکو نگه دارید. محققان به این نتیجه رسیدند که کودکانی که پدر و مادر سیگاری دارند به احتمال زیاد به عفونت گوش و مشکلات شنوایی مبتلا می شوند. کودکانی که با یک فرد سیگاری زندگی می کنند ۳۷ درصد بیشتر به عفونت گوش میانی و اختلال شنوایی مبتلا می شوند. این درصد در نوزادانی که با مادر سیگاری زندگی می کنند ۶۲ درصد است. کودکان و نوجوانانی که یکی از والدینشان سیگاری هستند، ۸۶ درصد بیشتر نیاز به عمل جراحی برای درمان مشکلات گوش میانی خود دارند.
آیا می توان از لوله های گوش برای نوزدانی که به طور مکرر عفونت گوش می گیرند استفاده کرد؟
نوزادانی که به عفونت های مکرر گوش مبتلا می شوند و آنتی بیوتکی نیز در درمان آن موثر نیست می توانند از لوله های گوش استفاده کنند. لوله های گوش ( ear tubes ) ابزارهای سیلندری کوچکی هستند که در میان پرده گوش گذاشته می شوند و به هوا اجازه دهند وارد گوش میانی شود. نام های دیگر این ابزار عبارتند از لوله های تمپانوستومی (Tympanostomy tubes)، لوله های میرینگوتومی (Myringotomy tubes)،لوله های تهویه (Ventilation tubes ) و لوله های یکسان سازی فشار (Pressure equalization). این لوله های مصنوعی استاش، تا زمانی که شیپور استاش عملکرد طبیعی خود را بازیابد، اجازه تنفس به گوش می دهد.
اگر کودک متناوبا مایعی در گوش داشته باشد ممکن است شنوایی خود را از دست بدهد. برخی از محققان نیز معتقدند که کاهش شنوایی ناشی از وجود دائم مایع در گوش می تواند به تاخیر در زبان باز کردن کودک منجر شود. علاوه بر این، این محققان بر این باورند که برخی از این کودکان، به ویژه آنهایی که با تأخیر رشد و تاخیر در تکلم رو به رو هستند، بیشتر مستعد ابتلا به مشکلات رفتاری هستند.
آیا عفونت گوش در نوزادان بیماری جدی محسوب می شود؟
بله. اگر عفونت شدید بوده و درمان نشود ممکن است پرده گوش را پاره کند. در این حالت سوراخ های ریز ایجاد شده بر روی پرده گوش اگر به سرعت التیام نیابند ممکن است توسعه یابند. پس بعد از یک دوره عفونت گوش مطمئن شوید که عفونت کاملا برطرف شده و پرده گوش کودک به خوبی التیام یافته است.
عفونت های مکرر گوش می تواند گاهی اوقات باعث از دست دادن شنوایی و زخم در گوش شود. و در موارد بسیار نادر، عفونت درمان نشده گوش منجر به ماستوئیدیت (عفونت جمجمه در پشت گوش) یا مننژیت می شود.