لوچی چشم که انحراف چشم یا استرابیسم نیز نام دارد، وضعیتی است که در آن چشم ها روی یک خط صاف قرار ندارند. در این شرایط هر دو چشم، یا یکی از چشم ها به جهات مختلفی منحرف شده و بر روی اشیاء متفاوتی متمرکز شده اند.
انحراف چشم در کودکان شایع تر است. اما ممکن است در بزرگسالی نیز به دلایل مختلف ایجاد شود. در کودکان و بزرگسالان، لوچی چشم می تواند توسط انواع بیماری های زمینه ای، مانند فلج مغزی یا سکته مغزی ایجاد شود.
انحراف چشم معمولا با لنزهای اصلاحی، جراحی، یا ترکیبی از هر دو قابلیت اصلاح شدن دارد.
علائم انحراف چشم
در اثر این بیماری ممکن است چشم ها به داخل یا خارج متمرکز باشند. حتی ممکن است کمی به سمت بالا یا پایین نیز منحرف شوند. در واقع در این بیماری وقتی از شخص می خواهند که به رو به رو نگاه کند، ممکن است هر دو چشم یا یکی از چشم ها، از نظر ظاهری به سمت دیگری به غیر از رو یه رو نگاه کند. علاوه بر این علائمی مانند موارد زیر همراه بیمار می باشد:
- اختلال در بینایی
- دوبینی
- کاهش درک عمق
- فشار چشم و سردرد
این علائم ممکن است ثابت باشند یا می توانند تنها زمانی که فرد خسته است خود را نشان دهند.
چه چیزی باعث انحراف چشم می شود؟
لوچی چشم زمانی رخ می دهد که آسیب عصبی اتفاق افتاده یا عضلات دور چشم به درستی کار نمی کنند. به این ترتیب یکی از چشم ها عضلات ضعیف تری از دیگری دارد. زمانی که مغز از چشم ها سیگنال بصری دریافت می کند، سیگنال های دریافتی چشم ضعیف تر را نادیده می گیرد. اگر این وضعیت اصلاح نشود فرد ممکن است کم کم بینایی چشم ضعیف تر را از دست بدهد.
انحراف چشم در کودکان شایع است و اغلب علت زمینه ای آن ناشناخته است. این نوع از لوچی معمولا ارثی است و برای ترمیم اکثرا نیاز به جراحی دارد.
لوچی چشم می تواند در مراحل بعدی زندگی نیز رخ دهد. در این حالت معمولا انحراف در چشم با اختلالات جسمی مانند آسیب های چشمی، فلج مغزی و سکته مغزی ایجاد می شود. تنبلی چشم و دور بینی نیز علتی دیگری برای ایجاد انحراف چشم در بزرگسالان است.
برای جلوگیری از از دست دادن بینایی، تشخیص زودرس و درمان برای چشم منحرف مهم است. به این ترتیب توصیه می شود اگر علائم انحراف را در چشمانتان مشاهده کردید حتما به چشم پزشک مراجعه کنید. پزشکان یک سری از آزمایشات را برای بررسی سلامت چشم انجام می دهند. این آزمایش ها عبارتند از:
- آزمون رفلکس نور قرنیه
- آزمون حدت بینایی برای تعیین اینکه آیا بیمار از دور می تواند بخواند یا خیر؟
- آزمون برای اندازه گیری حرکات چشم و انحراف آن
- آزمون شبکیه چشم
اگر بیمار علائم فیزیکی دیگری را همراه با لوچی چشم داشته باشد، دکتر ممکن است مغز و سیستم عصبی را برای شرایط دیگر بررسی کند. برای مثال، آنها ممکن است آزمایشلاتی را برای فلج مغزی یا سندرم گیلن باره انجام دهند. معمولا کودکان تازه متولد شده انحراف چشم دارند و این کاملا طبیعی است. اما اگر انحراف چشم در آن ها بیش از ۳ ماه ادامه داشت، یعنی کودک انحراف چشم دارد. توصیه می کنیم کودکان را قبل از ۳ سالگی برای معاینه نزد چشم پزشک ببرید.
چه کسانی در خطر ابتلا به انحراف چشم قرار دارند؟
اگر موارد زیر وجود داشته باشد احتمال ابتلا به لوچی چشم بیشتر می شود:
- یکی از اعضای خانواده انحراف چشم داشته باشد.
- یک اختلال مغزی یا تومور مغزی وجود داشته باشد.
- افرادی که دچار سکته مغزی و یا آسیب مغزی شده اند.
- تنبلی چشم، دوربینی و یا از دست دادن بینایی اتفاق افتاده باشد.
- شبکیه تخریب شده باشد.
- فرد مبتلا به دیابت باشد.
درمان انحراف چشم
طرح درمانی توصیه شده برای انحراف، به شدت و علت بیماری بستگی دارد. اگر انحراف چشم بر اثر تنبلی چشم ایجاد شده باشد، پزشک معمولا توصیه می کند که چشم قوی تر را بسته تا عضلات چشم ضعیف، سخت تر کار کنند و قوی شوند. علاوه بر این ممکن است قطره ای تجویز شود که به طور موقت بر روی بینایی چشم قوی، تاری ایجاد کرده تا چشم ضعیف تر از تنبلی خارج شود. یکی از راه های غیر معمول، تزریق بوتاکس به چشم قوی تر است. این کار ماهیچه چشم قوی را تضعیف می کند.
سایر درمان های بالقوه عبارتند از:
- ورزش های چشم
- لنزهای اصلاحی، مانند عینک یا لنز تماسی
- عمل جراحی بر روی عضلات چشم منحرف، به خصوص اگر لنز نتواند انحراف را تصحیح کند.
اگر لوچی چشم توسط یک بیماری زمینه ای مانند تومور مغزی یا سکته مغزی ایجاد شده باشد، ممکن است دارو، جراحی و یا درمان های دیگر تجویز شود.