همه ما در زمان ابتلا به سرماخوردگی، سوزش گلو را تجربه کرده ایم. اما منظور ما از تحریک شدن گلو درد واقعی خود گلو نیست. التهاب گلو یا تحریک شدن گلو حسی است که از جای دیگری ناشی می شود. خارش، سوزش و خشک شدن گلو تعابیری است که افراد بیمار از آن برای التهاب گلو استفاده می کنند.
اصطلاح رایج برای تحریک شدن گلو سوزش است. اما بر خلاف گلو درد، این حالت نوع دقیق از احساس نیست. ابتدا باید به این سوال پاسخ دهیم که چیزی باعث تحریک شدن گلو می شود؟ و این احساس به چه معناست؟
تحریک شدن گلو به چه معناست؟
هر احساس غیر معمول در گلو که ناراحت کننده است، به عنوان التهاب گلو نامیده می شود. این یک علامت خاص مانند درد گلو نیست اما نشان می دهد که یک تغییر و یا اختلال در بافت های گلو ایجاد شده است. معمولا این التهاب با سوزش همراه است. بنابراین ممکن است قبل یا بعد از تحریک شدن گلو درد وجود داشته باشد.
گلو درد هم اصطلاحی است که ممکن است برای تحریک شدن گلو مورد استفاده قرار گیرد. ولی گلو درد اصطلاح گسترده تری است که ممکن است با تحریک شدن گلو ایجاد شود، اما علل دیگری مانند التهاب لوزه ها نیز در آن نقش دارند. افزایش بیش از حد دما، سموم، آلاینده ها، عفونت ها، بازگشت اسید به مری و خروپف برخی از علل تحریک کننده گلو می باشند.
نشانه های همراه با تحریک شدن گلو
تحریک شدن گلو دقیقا مثل گلو درد یک نشانه است. گاهی ممکن است تنها رخ دهد و گاهی نیز با نشانه های زیر همراه است:
- سرفه
- خشونت و یا زمزمه شدن صدا
- افزایش تشنگی
- احساس توده در گلو
- سوزش یا خارش گلو
- اختلال در بلع (دیسفاژی)
ممکن است علائم دیگری بسته به علت زمینه ای که موجب تحریک گلو شده است، وجود داشته باشد. این علائم عبارتند از:
- تب
- آبریزش بینی
- سوزش سر دل
- احساس طعم عجیب و غریب در دهان
- اختلال در تنفس
وجود علائم جدی تر مانند خارج شدن خون از دهان باید فورا توسط یک متخصص ارزیابی شود.
علل تحریک کننده گلو
گلو مجرایی است که به سمت ریه ها، مری و سپس روده امتداد دارد. هوا، مواد غذایی، نوشیدنی ها و ترشحات دهان و بینی به طور مداوم از آن عبور کرده و به سمت داخل بدن منتقل می شوند. ممکن است همراه با آن ها، باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها، انگل ها، آلاینده ها و سمومی که سهوا مصرف یا استنشاقی شده اند نیز به داخل بدن وارد شوند. هر یک از این عوامل می توانند علت خارجی التهاب گلو باشند.
گرما و سرما
مواد غذایی و نوشیدنی های بسیار داغ می توانند به بافت گلو صدمه بزنند. این آسیب های مکانیکی رایج هستند. سرما نیز باعث ایجاد التهاب در گلو می شود، هر چند آسیب های ناشی از گرما رایج تر است. وقتی به بافت گلو بر اثر گرما و سرمای زیاد آسیب برسد، سوزش به مدت چند ساعت یا چند روز یا تا زمانی که بافت ترمیم شود، وجود دارد. در موارد شدید ممکن است درد هم ایجاد شود.
مواد شیمیایی
طیف وسیعی از مواد شیمیایی می توانند منجر به آسیب به بافت گلو شوند. مواد خیلی اسیدی و قلیایی، دود سیگار و آلودگی ها یا سموم ممکن است زمانی که با بافت گلو تماس برقرار می کنند، باعث تحریک شدن گلو شوند. این تحریک می تواند از خوردن و یا استنشاق این موارد ایجاد شود و با توجه به قدرت و مدت زمان تماس، سوزش ایجاد شده توسط آن ها متفاوت باشد.
سرفه
التهاب گلو معمولا باعث سرفه می شود. با این حال، بر عکس این قضیه نیز صادق است و سرفه نیز می تواند باعث تحریک گلو شود. در مورد عفونت های راه های هوایی و یا ریه ها، ممکن است هیچ مشکلی در گلو وجود نداشته باشد اما سرفه دائما رخ دهد. این فرایند در نهایت می تواند باعث تحریک گلو شود.
عفونت
عفونت های گلو بسیار رایج هستند. این عفونت ها به طور عمده به علت وجود ویروس ها یا باکتری ها ایجاد می شوند. این عفونت ممکن است تنها مربوط به دستگاه تنفسی فوقانی باشد یا فقط گلو را تحت تاثیر قرار دهد. التهاب لوزه و گلو درد، اصطلاحی است که در زمان التهاب لوزه های به کار برده می شود اما در اصل این نوع درد و التهاب، بر اثر عفونت ایجاد می شود.
ترشحات بینی
ریختن ترشحات بینی به پشت گلو می تواند موجب تحریک بافت این قسمت از بدن شود. مخاط اضافی در بینی ممکن است به دلیل عفونت، آلرژی یا بیماری های دیگر ایجاد شود. یکی دیگر از علائم شایع که همراه با ترشحات اضافی بینی مشاهده می شود، نیاز به صاف کردن مداوم گلو با سرفه های عمیق است.
رفلکس اسید
رفلکس اسید بیماری بسیار شایعی است که در آن اسید از مری بالا می زند. اسید ممکن است به گلو برسد و آن را تحریک کند. این تحریک به دلیل اسیدی بودن مایعی است که از معده بیرون می آید. این بیماری معمولا شب ها و یا زمانی که دراز کشیده اید بدتر می شود. در این شرایط تحریک شدن گلو در صبح بیشتر احساس می شود.
خروپف
خروپف یکی دیگر از علت شایع سوزش گلو است. این سوزش زمانی اتفاق می افتد که بافت گلو بر اثر ارتعاش هنگام تنفس در خواب، تحریک شود. در واقع شما با خروپف، بافت گلو را سهوا دچار اتعاشاتی می کنید که مجموع این ارتعاشات موجب تحریک گلو می شود. پس اگر اهل خروپف هستید و صبح ها احساس سوزش گلو دارید، علت سوزش گلو شما می تواند خروپف باشد.
تنفس دهانی
تنفس از طریق دهان به هر دلیلی که باشد، رطوبت گلو را گرفته و با وارد کردن هوای گرم، آن را خشک می کند. خشک شدن گلو به همراه ورود هوای محیط به دهان، موجب تحریک بافت گلو می شود.
سایر علل
اگرچه عللی که در بالا توضیح دادیم از علل شایع تحریک شدن گلو است، اما علل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است مسئول ایجاد این حالت شود. این علل عبارتند از:
- صحبت کردن بیش از حد
- خشکی گلو به دلیل بیماری های جدی مانند تومورهای سرطانی
درمان التهاب گلو
برای درمان التهاب گلو، نیاز به تشخیص علت داریم. با این حال چند راه ساده وجود دارد که می توانند در دوره کوتاهی موجب کاهش التهاب گلو شوند. استفاده از این درمان ها در موارد شدید، نیاز شما را برای مراجعه به پزشک مرتفع نمی کند.
- صحبت کردن را تا جای ممکن کاهش دهید تا التهاب فروکش کند.
- احتقان بینی که ممکن است به تنفس دهانی منجر شود را درمان کنید.
- برای شستشوی دهان، از آب نمک برای مدتی کوتاهی استفاده کنید.
- از قرص های ضد التهاب (OTC) استفده کنید.
- سیگار نکشید.
- از خوردن مواد غذایی و نوشیدنی های سرد و یا بسیار گرم اجتناب کنید. حتی غذاهای تند که ممکن است گرم و یا سرد نباشند نیز می توانند محرک باشند.
- افرادی که از مشروبات الکلی برای تسکین گلو استفاده می کنند سخت در اشتباه هستند. الکل می تواند به بافت گلو آسیب بزند و تحریک را بدتر کند. گاهی نیز مشروبات الکلی باعت رفلاکس اسید می شود، به این دلیل التهاب گلو روز به روز بدتر خواهد شد.