علت خارش شکم و درمان های آن

اغلب افراد از معده به عنوان شکم یاد می کنند. این در حالی است که معده یک اندام داخلی است که در بالا و داخل حفره بالایی شکم جای دارد. اما شکم مساحت زیر قفسه سینه تا زیر ناف را تشکیل می دهد. خارش شکم یا خارش معده معمولا نشان از مشکل خاصی ندارد و عموما به دلیل بثورات جلدی این خارش ایجاد می شود. البته در شرایطی که خارش شکم شدید باشد می تواند نشان دهنده مشکل خاصی باشد.

گیرنده های خارش در سطح پوست هستند و اندام های داخلی هیچ احساس خارشی را تجربه نمی کنند. اعتقاد بر این است که خارش یک مکانیسم برای هشدار به بدن در مورد یک خطر قریب الوقوع است. هنگامی که ما منطقه از بدن را می خارانیم، پس از حذف فیزیکی تهدید، پتانسیل آسیب به بافت را به حداقل می رسانیم. این یک مکانیسم حفاظتی طبیعی است.

با این حال، خارش گاهی زمانی رخ می دهد که پوست تحریک شده و یا التهاب دارد. بسته به علت زمینه ای، احساس خارش می تواند تا ساعت ها باقی بماند و با خاراندن پوست برطرف نشود. در برخی موارد، فرد ممکن است با  خاراندن شدید پوست علاوه بر ایجاد آسیب حتی باعث خونریزی شود. خارش نشانه ای از یک بیماری است و به جای خاراندن زیاد باید به فکر درمان باشید.

علل خارش شکم

پوست روی شکم به همان اندازه که سایر بدن با عوامل خارجی تهدید می شوند، در معرض ابتلا به خارش پوست است. بنابراین علل خارش پوست در هر بخش دیگری از بدن می تواند همان علل خارش شکم باشد. البته گاهی اوقات دلایل خاصی مانند کشیدگی رحم و کشیدگی پوست شکم در زمان بارداری علت اختصاصی خارش شکم است. اما عموما علت این خارش با علت خارش سایر نقاط بدن مشترک است.

بهداشت نامناسب

حمام کردن روزانه تضمین می کند که عرق، چربی پوست، سلول های مرده پوست، میکروب ها بر روی سطح پوست و گرد و غبار از محیط پوست ما پاک شده اند. این موارد می توانند به عنوان محرک پوست عمل کنند و در نهایت به خارش مکرر تبدیل شوند. با این حال، صابون و آب مورد استفاده برای حمام کردن نیز می تواند محرک باشد. این در صورتی اتفاق می افتد که در طول استحمام صابون  و مواد شوینده به خوبی از روی پوست پاک نشود و یا پس از حمام، پوست به صورت مناسب خشک نشود.

خشکی پوست

خشکی پوست یکی از علل شایع خارش است. این خشکی می تواند در همه جای بدن رخ دهد و یا ممکن است تنها به یک منطقه خاص محدود شود. خشکی پوست دلایل متعددی از جمله آب و هوای خشک، آفتاب سوختگی، صابون های ضد باکتری، حمام کردن بیش از حد، آب کلر دار و کم آبی بدن رخ می دهد. این مشکل به راحتی با استفاده از یک مرطوب کننده مناسب اصلاح می شود. گاهی اوقات خشکی پوست یک نشانه از بیماری پوستی زمینه ای است.

تعریق بیش از حد

تعریق بیش از حد یک علت بالقوه دیگر برای تحریک پوست است که می تواند به خارش منجر شود. تعریق زیاد ممکن است به دلایل مختلف رخ دهد. قرار گرفتن در معرض آب و هوای گرم و استفاده از لباس نامناسب گرم ممکن است عرق کردن که یک مکانیسم برای خنک کردن بدن است را تحریک کند. با این حال، برخی از افراد مستعد ابتلا به تعریق زیاد هستند. به نظر می رسد بیش فعالی سیستم عصبی در این افراد باعث می شود میزان عرق تولید شده توسط پوست آن ها از کنترلشان خارج شود.

درماتیت تماسی

درماتیت تماسی یک بیماری شایع پوستی ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد خاصی است. این مواد ممکن است به عنوان محرک و یا آلرژن، یک واکنش التهابی در پوست ایجاد کنند. محرک های شایع عبارتند از عرق، آب، صابون و لباس. سایر آلرژن مواد بی ضرری هستند که باعث ایجاد یک واکنش ایمنی در بدن می شوند. این مواد عبارتند از لاتکس، نیکل، رنگ، چسب و رایحه. پوست در این شرایط معمولا قرمز، خشک، خشن و خارش دار شده و گاهی اوقات احساس سوزش دارد.

زونا

زونا یک بیماری ناشی از آبله مرغان ویروسی است که می تواند سال ها پس از عفونت آبله مرغان فعال بماند. این ویروس در سیستم عصبی برخی از افراد خفته باقی می ماند. علت دقیق این فعال شدن مجدد، ناشناخته است اما اعتقاد بر این است که سیستم ایمنی ضعیف اجازه این فعالیت مجدد را می دهد. درد، سوزش، حساسیت به لمس، بی حسی، سوزن سوزن شدن و خارش در نواحی خاصی از نیم تنه بالا همراه با بثورات قرمز و تاول پر از مایع در این حالت رخ می دهد.

بارداری

خارش شکم در برخی از زنان در دوران بارداری وجود دارد. اعتقاد بر این است که این خارش به دلیل کشش پوست بر اثر بزرگ شدن رحم به خصوص در سه ماهه دوم و سوم بارداری رخ می دهد. اگرچه پوست خاصیت کشسانی دارد اما اگر این کشش در زمان کوتاهی رخ دهد می تواند باعث ایجاد مشکل شود. با این حال، خارش شکم در زنان باردار ممکن است به دیگر تغییرات فیزیولوژیک در بدن به علت بارداری مرتبط باشد.

دیگر بیماری های پوستی

  • درماتیت آتوپیک
  • واکنش دارویی
  • عفونت های قارچی پوست
  • کهیر
  • شپش ها
  • بیماری کبد
  • نارسایی کلیه
  • پسوریازیس
  • گال
  • آفتاب سوختگی

درمان خارش شکم

درمان خارش شکم یا معده بستگی به علت زمینه ای دارد. این عارضه ممکن است درمان ها موضعی و یا داروهای خوراکی نیاز داشته باشد. برخی از گزینه های درمانی عبارتند از:

  • مرطوب کننده برای آبرسانی و تسکین پوست
  • کرم اوره برای نرم شدن و تسکین پوست
  • کورتیکواستروئیدها به منظور کاهش التهاب
  • پماد ضد میکروبی برای عفونت های باکتریایی
  • آنتی هیستامین ها برای کاهش واکنش های آلرژیک
  • آنتی بیوتیک برای درمان عفونت های باکتریایی

جلوگیری از خارش شکم

چند اقدامات ساده ممکن است به کاهش خارش شکم کمک کند، به خصوص زمانی که نمی توان یک علت دقیق را برای آن مشخص کرد. این اقدامات ممکن است برای پیشگیری از حملات خارش مفید باشد.

  • استحمام روزانه و یا حتی دو بار در روز: اطمینان حاصل کنید که آب داغ نیست و صابون ملایم استفاده می کنید. ترجیحا صابون بدون عطر یا صابون مخصوص نوزادان را استفاده کنید.
  • خشک و مرطوب کردن پوست شکم پس از استحمام: پس از حمام کردن پوست را کاملا خشک کنید و از یک مرطوب کننده ضد حساسیت و یا روغن ها گیاهی مانند روغن زیتون و روغن نارگیل بر روی پوست استفاده کنید.
  • استفاده از پوشش مناسب: به یاد داشته باشید که اشعه خورشید قادر است از لباس عبور کند پس اگر لباس نازک می پوشید حتما کرم ضد افتاب به پوست شکمتان بزنید. علاوه بر این پوشیدن لباس های تنگ و نایلونی می تواند خارش شکم را تشدید کند.

اگر خارش شکم و خارش روی معده شدید شد حتما با متخصص پوست مراجعه کنید.