علت درد سقف دهان و درمان های طبیعی آن

سلامت دهان به طور مستقیم با سلامت عمومی شما در ارتباط است. بنابراین، ممکن است در صورت مشاهده مشکلی در دهانتان نگران شوید. معمولا، دلایل زیادی موجب ایجاد مشکل و درد سقف دهان می شود. این درد ممکن است به دلیل خودن غذاهای داغ یا تیز مانند چیپس سیب زمینی، زخم های دهانی یا کیست ایجاد شود. با این حال، گاهی اوقات درد سقف دهان می تواند نشانه ای از مشکلی جدی تر باشد.

درد در سقف دهان اغلب به شکل تورم، برآمدگی ملتهب و یا یک تاول احساس می شود. این دردها و آسیب ها برای دهان، که پوست آن بسیار نازک است و در طول روز مدام از آن برای خوردن غذا و صحبت کردن استفاده می کنیم، طبیعی است. اما خوشبختانه، داروهای خانگی بسیاری وجود دارند که می تواند به شما در تسکین درد سقف دهان و کاهش تورم کمک کنند.

سقف دهان به دو بخش اصلی کام سخت و کام نرم تقسیم می شود. کام سخت منطقه پشت دندان های و بخش سفت سقف دهان را تشکیل می دهد و کام نرم بعد از کام سخت در انتهای دهان قرار دارد. اکثر زخم ها در سقف دهان، در کام سخت رخ می دهد. در این مقاله نگاهی به علائم مختلف درد سقف دهان انداخته و شما را با درمان های خانگی عملی برای خلاص شدن از این درد آشنا می کنیم. در ادامه نیز به نشانه هایی در سقف دهان اشاره می کنیم که باید توسط پزشک معاینه شوند.

علل و درمان های درد سقف دهان

سوختگی

یکی از شایع ترین دلایل ایجاد زخم دردناک روی سقف دهان سوختن آن است که به دلیل خوردن غذای گرم ایجاد می شود. پوست کام سخت بسیار ظریف تر از پوست زبان است. بنابراین در برابر حرارت و غذاهای داغ دچار سوختگی، تاول، تورم و آسیب به سقف دهان می شود. هر نوع مواد غذایی یا نوشیدنی گرم می تواند به سقف دهان آسیب برساند. با این حال، یکی از رایج ترین غذاهایی که باعث سوختگی در کام سخت می شود، پیتزا است. این اتفاق به این دلیل می افتد که پنیر داغ در بالایی ترین قسمت پیتزا قرار دارد و حاوی درجه بالایی از حرارت است. وقتی پیتزا را درون دهان قرار می دهیم تنها همان بخش پنیر دار و داغ پیتزا به سقف دهان برخورد می کند. پس در صورت بالا بودن حرارت امکان سوختگی و تاول وجود دارد. این اتفاق به “کام پیتزا” نیز معروف است. با توجه به تحقیقات منتشر شده در مجله Registered Dental Hygienist، به طور کلی مواد غذایی و نوشیدنی هایی که در مایکروویو گرم می شود یکی از دلایل شایع سوختن قسمت بالای دهان است. دلیل این است که مایکروویو مواد غذایی را یکنواخت و از داخل گرم می کند.

درمان

پزشکان کلینیک مایو توصیه می کنند برای درمان سوختگی جزئی در سقف دهان چیزی سرد بر روی پوست آسیب دیده قرار داده و یا از آلوئه ورا استفاده کنید. برای تسکین پوست سوخته دهان ، مقدار نوشیدنی سرد را نوشیده و ۱۰ الی ۱۵ ثانیه آن را در دهان نگه دارید. این کار را بارها و بارها تا زمانی که درد از بین برود انجام دهید.

آلوئه ورا هم یک درمان خانگی خوب برای سوختگی است. در نتایج مطالعه منتشر شده در مجله Burns بیان شده است که آلوئه ورا سوختگی را سریع تر درمان می کند. به طور دقیق نتایج این تحقیق نشان داد که آلوئه ورا می تواند زمان بهبود سوختگی را یک هفته کاهش دهد. ژل های آماده ای که در بازار از این گیاه وجود دارد ممکن است حاوی موادی باشد که برای استعمال در داخل دهان ناامن باشد پس بهترین گزینه استفاده از خود گیاه به طور مستقیم است. برای استفاده از این گیاه یک تکه پنبه را به ژل آلوئه ورا آغشته کنید و آن را به آرامی بر روی محل درد قرار دهید.

یکی دیگر از مواد مفید برای درمان سوختگی، و سرعت بخشیدن به روند بهبود زخم ها و درد سقف دهان عسل است. مجله Annals of Burns and Fire Disasters گزارش داد که وقتی عسل بر روی سوختگی و زخم استفاده می شود، با کاهش التهاب و اثر ضد باکتری خود در پوست آسیب دیده، کمک می کند زخم سریعتر درمان شود. عسل را به سقف دهان بمالید و چند دقیقه بدون قورت دادن آب دهان، سعی کنید آن را بر روی زخم نگه دارید.

عفونت

عفونت در دهان می تواند تورم، ناراحتی و آبسه دردناک در کام سخت ایجاد کند. این عفونت می تواند توسط پوسیدگی دندان، ورود باکتری ها و یا یک عفونت ویروسی در دهان ایجاد شود. جراح دندانپزشکی، دکتر دیوید مورچیکسون می گوید که عفونت دندان یا لثه می تواند باعث ایجاد یک برآمدگی پر از چرک شده و تشکیل التهاب در اطراف منطقه آلوده دهد. اگر عفونت باکتریایی در دندان، نزدیک به کام سخت باشد، می توانید در سقف دهان آبسه ایجاد کند.

درمان

اگر متوجه تورم دردناک در کام سخت و اطراف ریشه دندان های شدید، باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید و از درمان خود سرانه پرهیز کنید. عفونت باعث می شود آبسه ملتهب در دهان گسترش یابد.

آسیب ها و تروما

آسیب یا صدمه به سقف دهان می تواند با خوردن غذاهای تند و تیز مثل چیپس سیب زمینی و یا ناچو ایجاد شود. نصب غیر اصولی دندان مصنوعی نیز می تواند در سقف دهان باعث تاول و یا زخم شود. البته ممکن است زخم از قبل در سقف دهان وجود داشته باشد و استفاده از دندان مصنوعی آن را تحریک کرده و با برخورد به آن باعث ناراحتی شود.

درمان

اگر مشکل شما از دندان مصنوعی باشد باید سریعا به پزشک مراجعه کرده و مشکل را حل کنید اما اگر درد سقف دهان به دلیل خوردن غذاهای خاص باشد باید تا بهبودی کامل از خوردن غذاهای گرم و تند که می تواند التهاب را بیشتر کرده و پوست آسیب دیده در سقف دهان را تحریک کند، اجتناب کنید.

کیست مخاطی (موکوسل)

کیست مخاطی می تواند بر روی سقف دهان باعث تورم نرم شده و یک برآمدگی در کام تشکیل دهد. موکوسل هنگامی اتفاق می افتد که یک غده بزاقی در دهان مسدود شده و با مخاط پر می شود. دکتر آلفرد وایات جونیور، دندانپزشک عمومی می گوید علائم کیست مخاطی در سقف دهان یک برامدگی بدون درد است که نرم و گرد است. اندازه این کیست ها می تواند تا ۱ سانتی متر برسد.

درمان

معمولا، کیست مخاطی خود به خود درمان شده و نیاز به مراجعه به دندانپزشک ندارد. با این حال، اگر توده بزرگتر شده و یا باعث می شود شما احساس ناراحتی کنید، باید به دندانپزشک یا پزشک عمومی مراجعه کنید.

زخم های دهانی

درد سقف دهان می تواند توسط یک زخم دهانی ایجاد شود. بر اساس گزارش آکادمی آمریکایی گوش و حلق American Academy of Otolaryngology، زخم های دهانی در سقف دهان تنها در کام نرم ایجاد می شوند، نه در کام سخت. این زخم ها همچنین ممکن است بر روی زبان، داخل لب یا داخل گونه ها نیز مشاهده شود. تصور می شود که علت زخم های دهانی متعدد است اما عمده ترین علت های ایجاد آن ها عبارتند از استرس، جراحت داخل دهان، کمبود ویتامین یا آلرژی غذایی.

درمان

عنبر سائل یک درمان طبیعی موثر برای درمان زخم های دهانی است. شما می توانید عنبر سائل را به عنوان دهانشویه برای تسکین درد و التهاب زخم های دهانی در سقف دهان استفاده و به کمک آن به فرایند درمان سرعت بخشید.

یکی دیگر از درمان های طبیعی برای زخم های دهانی و درد سقف دهان استفاده از جوش شیرین برای کاهش التهاب و کمک به سرعت التیام درد است. شما می توانید با مخلوط کردن ۱ قاشق چای خوری جوش شیرین با کمی آب خمیر جوش شیرین بسازید. این خمیر را با استفاده از یک تکه پنبه بر روی سقف دهان بمالید. چند دقیقه صبر کرده و سپس آن را با آب بشویید.

زخم های سرد (تبخال)

زخم های سرد توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV-1) ایجاد می شود و باعث ایجاد تاول های پر از مایع بر روی لب و لثه خواهند شد. تبخال های بیرون از لب اکثر موجب خجالت ما هستند. بر اساس گزارش آکادمی آمریکایی گوش و حلق American Academy of Otolaryngology، تبخال می تواند در داخل دهان نیز ظاهر شده و موجب درد سقف دهان شود.

درمان

عسل یک درمان طبیعی برای کمک به خلاص شدن هر چه سریع تر از شر تبخال است. تحقیقات نشان داده اند که عسل از داروهای ضد تبخال برای درمان موثرتر است.  اثر ضد ویروسی عسل در درمان زخم های سرد در مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۰۴ کشف شد. این پژوهش نشان داد که عسل مانند آسیکلوویر برای درمان زخم های ناشی از HSV-1 عمل می کند. از طرفی هیچ عوارض جانبی، در استفاده از عسل برای درمان ضایعات ناشی از عفونت های ویروسی گزارش نشده است. پس برای خلاص شدن از درد سقف دهان از عسل خام استفاده کنید. با استفاده از یک تکه پنبه تمیز، عسل را ۳ الی ۴ بار در روز به منطقه آسیب دیده بمالید.

سندرم سوزش دهان (BMS)

احساس مکرر و یا ثابت سوزش در دهان می تواند نشانه ای از سندرم سوزش دهان باشد. این سندروم نه تنها می تواند موجب درد سقف دهان شود بلکه می تواند احساس سوزش در زبان، داخل گونه و یا لب نیز ایجاد کند. بر اساس گزارش مجله Pharmacy & BioAllied Sciences، هیچ علت شناخته شده برای سندرم سوزش دهان وجود ندارد. با این حال، این سوزش در برخی از افراد، می تواند با ریفلاکس اسید، کمبودهای تغذیه ای، عفونت های دهان و یا آلرژی مرتبط باشد.

درمان

دانشمندانی که بر روی سندرم سوزش دهان تحقیق می کنند می گویند برای از بین بردن احساس سوزش دردناک در دهان، فلفل موثر است. کاپسیسین ترکیب فعالی در فلفل است که علت تندی فلفل می باشد. این ماده باعث می شود میزان حساسیت اعصاب نسبت به درد کمتر شود. برای تهیه دهان شویه سس فلفل، اقدامات زیر را انجام دهید:

• ۶ قطره سس فلفلی را با یک قاشق چای خوری آب مخلوط کنید.
• این محلول رقیق را با اسپری به داخل دهان اسپری کنید.
• برای کاهش احساس درد و سوزش در دهان، این کار را ۴ بار در روز انجام دهید.
• اگر احساس می کنید که بیماری ریفلاکس معده (GERD) دلیل درد سقف دهان است، باید از درمان ها خانگی ریفلاکس استفاده کنید.

زگیل

معمولا برآمدگی بر روی سقف دهان یک ضایعه کوچک ناشی از ویروس پاپیلومای است. این برجستگی کوچک در دهان می توانید بر روی لب ها، کام سخت، و یا لثه رخ دهد.

درمان

به گفته متخصصان پوست، زگیل ناشی از ویروس پاپیلومای بدون درد و بی ضرر است و معمولا به خودی خود درمان می شود. با این حال، اگر آن ها باعث سوزش یا ناراحتی شده اند، باید به پزشک مراجعه کنید.

سرطان دهان

در موارد بسیار نادر، زخم و درد سقف دهان می تواند نشانه ای از سرطان دهان باشد. براساس اعلام موسسه National Institute of Dental and Craniofacial Research، زخم هایی که پس از دو هفته درمان نشوند باید توسط پزشک معاینه شوند. مانند سایر سرطانها، تشخیص زود هنگام برای داشتن بهترین درمان و بهبودی این بیماری ضروری است.

چه زمان به پزشک مراجعه کنم؟

اگر زخمی در دهان وجود دارد که علت درد سقف دهان شده و بیش از ۲ هفته باقی مانده باید به پزشک مراجعه کرد.