چه چیزی باعث تشنج می شود؟

تشنج به دلیل تغییرات در فعالیت الکتریکی مغز ایجاد می شود. این تغییر می تواند عوامل قابل ملاحظه داشته و یا ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. علائم تشنج شدید شامل لرزش شدید و از دست دادن کنترل است. با این حال، تشنج خفیف نیز می تواند نشانه ای از یک بیماری قابل توجه باشد. بنابراین توجه به این نوع از تشنجها  مهم است. از آنجا که برخی تشنجها می توانند به آسیب منجر شوند و یا شواهدی از یک بیماری زمینه ای باشند، پس درمان و پیگیری آن ها ضروری است.

انواع تشنج

انواع تشنج عبارتند از:

تشنج غیر صرعی

تشنج غیر صرعی ناشی از آسیب، مانند ضربه به سر و یا یک بیماری است. هنگامی که بیماری درمان شود، تشنج نیز از بین خواهد رفت.

تشنج صرعی

این تشنج می تواند زمانی رخ دهد که فرد به صرع مبتلا است. صرع بیماری است که منجر به تکرر تشنج می شود. این نوع از تشنجها تنها در یک طرف مغز اتفاق می افتد و نتیجتا یک طرف بدن در طول تشنج، تحت تاثیر قرار می گیرد. نام های دیگر این نوع تشنج، تشنج مرکزی، جکسونی و تشنج لوب تمپورال می باشد.

تشنج ناگهانی

این حمله در هر دو طرف مغز رخ می دهد و بر روی هر دو طرف بدن تاثیر می گذارد. تشنج ناگهانی شامل انواع این حملات مانند گراندمال یا تونیک کلونیک است، که می توانند در زمان صرع رخ دهند.

علائم و نشانه های تشنج چیست؟

هر دو تشنج ژنرالیزه و ناگهانی، ممکن است رخ دهد و هیچکدام بر دیگری مقدم نیستند. علائم ایجاد شده با این حمله ها ممکن است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. گاهی اوقات علائم قبل از حمله رخ می دهند. علائم قبل از حمله عبارتند از:

  • احساس ناگهانی ترس یا اضطراب
  • احساس ناراحتی در معده
  • سرگیجه
  • تغییر در بینایی
  • جنبش تشنجی دست و پا که ممکن است باعث شود شما چیزهایی که در دست دارید را بیاندازید.
  • احساس خالی بودن
  • سردرد

این علائم نیز نشان می دهد که تشنج در حال اتفاق افتادن است:

  • از دست دادن هوشیاری
  • داشتن اسپاسم های عضلانی غیر قابل کنترل
  • سرازیر شدن آب دهان
  • افتادن
  • حس یک طعم عجیب و غریب در دهان
  • قفل شدن دندان ها
  • گاز گرفتن زبان
  • احساس سنگینی ناگهانی
  • حرکات سریع چشم
  • تولید صدای غیر معمولی شبیه به خر خر
  • از دست دادن کنترل مثانه و روده
  • تغییرات خلقی ناگهانی

علت تشنج

این حمله می تواند از چند مشکل ناشی شده باشد. در کنار بیماری ها، هر چیزی که بر بدن تاثیر بگذارد می تواند بر مغز نیز تاثیر گذاشته و منجر به تشنج شود. برای مثال:

  • ترک الکل
  • گزش حشرات
  • نیش حیوانات
  • عفونت مغز، مانند مننژیت
  • آسیب مغزی هنگام زایمان
  • یک نقص مادرزادی در مغز
  • خفگی
  • استعمال مواد مخدر
  • ترک مواد مخدر
  • عدم تعادل الکترولیت ها در بدن
  • شوک الکتریکی
  • بیماری صرع
  • فشار خون بسیار بالا
  • تب
  • ضربه به سر
  • نارسایی کبد و کلیه
  • سطح قند خون پایین
  • سکته مغزی

این نوع حمله گاهی اوقات ارثی است و از والدین به کودک منتقل می شود.

چه چیزی باعث تشنج می شود؟
چه چیزی باعث تشنج می شود؟

تشخیص این بیماری چگونه است؟

تست های آزمایشگاهی زیر ممکن است به پزشک برای تشخیص بیماری هایی که منجر به تشنج می شوند، کمک کند. این آزمون ها عبارتند از:

  • آزمایش خون برای بررسی عدم تعادل الکترولیت
  • نمونه برداری از مایع نخاعی برای بررسی عفونت
  • غربالگری سم شناسی برای تست دارو و سموم

تکنولوژی الکتروانسفالوگرافی می تواند به دکتر برای تشخیص تشنج کمک کند. در این آزمایشات امواج مغزی فرد بیمار اندازه گیری می شود. مشاهده امواج مغزی در طول تشنج می تواند به دکتر برای تشخیص نوع تشنج، کمک کند.

اسکن تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا MRI نیز می توانند با ارائه یک تصویر روشن از مغز کمک کننده باشند. این اسکن اجازه می دهد اختلالاتی مانند انسداد جریان خون یا تومور مشاهده شود.

تشنج چگونه درمان می شود؟

درمان تشنج به علت ایجاد آن بستگی دارد. با درمان علت تشنج، شما ممکن است قادر به جلوگیری از وقوع آن در آینده باشید. درمان های تشنجی که به علت صرع ایجاد می شوند عبارتند از:

  • داروها
  • جراحی برای اصلاح ناهنجاری های مغزی
  • تحریک عصب
  • رژیم غذایی خاص که به نام رژیم غذایی کتوژنیک شناخته می شود

چه اقداماتی برای فرد دچار حمله مناسب است؟

در صورتی که فردی از اعضای خانواده دچار حملات این چنین شد باید اطراف او را خالی کرده و مخصوصا اشیاء ریز که ممکن است در طی حمله به او آسیب بزند را از او دور کنید. سپس فرد را به پهلو خوابانده و یک بالشت کوچک زیر سرش قرار دهید. در صورتی که هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید با اورژانس تماس بگیرید:

  • حمله بیش از سه دقیقه طول بکشد.
  • فرد پس از حمله تشنجی بیدار نشود.
  • حمله در فرد تکرار شود.
  • حمله در کسی که باردار است رخ دهد.
  • حمله در کسی که تا به حال دچار تشنج نشده است، رخ دهد.

در این زمان مهم است که خونسردی خود را حفظ کرده و بدانید که هیچ راهی برای توقف حمله وجود ندارد. شما تنها می توانید به این فرد کمک کنید. آکادمی نورولوژی آمریکا توصیه می کند اقدامات زیر را در زمان حمله انجام دهید:

  • به محض این که علائم حمله را مشاهده کردید زمان را در نظر بگیرید. تشنج معمولا بین ۱ الی ۲ دقیقه طول می کشد. اگر فرد مبتلا به صرع بوده و حمله او بیش از سه دقیقه طول کشید با اورژانس تماس بگیرید.
  • اگر فرد دچار حمله، ایستاده است، برای جلوگیری از زمین خوردن و آسیب، او را در آغوش بگیرید و به آرامی روی زمین بخوابانید.
  • مطمئن شوید که فرد دور از مبلمان و اشیائی است که ممکن است بر رویش سقوط کند.
  • اگر فرد مبتلا بر روی زمین خوابیده است موقعیت سرش را طوری قرار دهید که بزاق و یا استفراغ احتمالی از دهانش خارج شده و به نای او وارد نشود.
  • هرگزی چیزی به فرد نخورانید.
  • سعی نکنید بدن او را با فشار به پایین هل دهید.

پس از تشنج

پس از تشنج، باید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • بدن فرد را برای یافتن صدمات احتمالی بررسی کنید.
  • اگر در طول حمله نتوانستید فرد را به پهلو بخوابانید این کار را بعد از آن انجام دهید.
  • دست خود را وارد گلو کرده و بزاق و استفراغ مانده در دهان را خارج کنید.
  • هر نوع لباس تنگی مثل شال گردن را از بدن مسدوم شل کنید.
  • تا زمانی که فرد کاملا هشیار شود در کنار او بمانید.
  • او را به منطقه امن و راحتی برای استراحت ببرید.
  • این فرد هنوز هم برای خوردن و آشامیدن کاملا هشیار نیست.
  • برای این که سطح هوشیاری اش را بسنجید از او نام، محلی که در آن قرار دارد یا تاریخ روز را بپرسید.

جلوگیری از تشنج

در بسیاری از موارد، این حمله قابل پیشگیری نیست. با این حال، شیوه زندگی سالم می تواند شانس بیشتری برای کاهش احتمال بروز آن را فراهم کند. برای داشتن زندگی سالم اقدامات زیر را انجام دهید:

  • خواب کافی
  • رژیم غذایی سالم
  • ورزش منظم
  • شرکت در فعالیت های و ورزش هایی که تکنیک های کنترل استرس را آموزش می دهند.
  • اجتناب از مصرف مواد مخدر

مقابله با صرع

صرع می تواند زندگی شما را به چالش بکشد اما اگر پشتیبانی و اقدامات مناسب در مورد فرد مبتلا انجام شود او قادر خواهد بود زندگی عادی و سالمی داشته باشد. در ادامه چند راهنمایی برای مقابله با صرع را بیان می کنیم:

  • به افردا خانواده و نزدیکان خود در مورد اقداماتی که در زمان حمله باید انجام دهند، مثل گذاشتن بالش زیر سر و .. آموزش دهید.
  • به زندگی روزمره و عادی خود بیش از بیماریان فکر کنید.
  • یک دکتر خوب که باعث می شود شما احساس راحت تری داشته باشید پیدا کنید.
  • سعی کنید تکنیک های تمدد اعصاب از جمله یوگا، مدیتیشن، تای چی، یا تنفس عمیق را یاد بگیرید.
  • در انجمن های مختلف که مخصوص افراد مبتلا به صرع است عضو شوید.