عفونت های دستگاه تنفسی، یکی از شایع ترین بیماری ها در بین پرندگان خانگی است. شایع ترین عفونت دستگاه تنفسی در پرندگان عفونتی است که از آن با نام آسپرژیلوس مرغی یاد شده و بر اثر وجود یک عفونت قارچی در دستگاه تنفسی پرنده به وجود می آید. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت، پیرو مطالب مرتبط با نگهداری از حیوانات خانگی به خصوص نگهداری از پرندگان خانگی در مورد عفونت دستگاه تنفسی در پرندگان به خصوص آسپرژیلوس مرغی صحبت می کنیم.
علائم و انواع آسپرژیلوس مرغی
علائم و نشانه های این بیماری وابسته به شکل عفونت است. برای پرندگان، اسپور قارچ در کیسه های هوایی داخل ریه ها، زندگی می کند. اما این قارچ ها می توانند برونش، نای، و سیرینکس (جعبه صدا) در حیوان را نیز آلوده کنند. اگر آسپرژیلوس به سرعت درمان نشود حتی می تواند به اندام های دیگر گسترش یابد. دو شکل اصلی آسپرژیلوس در پرندگان به شرح زیر می باشند:
- آسپرژیلوس مرغی حاد که بیشتر در پرندگان جوان و تازه متولد شده رخ می دهد. این بیماری شدید و کوتاه مدت است. با وجود آسپرژیلوس حاد در بدن، پرنده علائم زیر را بروز می دهد:
- کاهش اشتها
- مشکلات تنفسی
اگر آسپرژیلوس مرغی حاد به سرعت درمان نشود حتی می تواند منجر به مرگ حیوان شود. زمانی که در این نوع عفونت کیسه های هوایی متورم می شود، مشکلی به نام airsacculitis ایجاد می شود. زمانی که حیوان را به دامپزشک نشان می دهید برای یافتن مشکل، ریه پرنده چک شده و متراکم شدن و وجود مخاط سفید در آن بررسی می شود. گاهی ممکن است برآمدگی کوچکی در ریه وجود داشته باشد.
- آسپرژیلوس مرغی مزمن در پرندگان پیرتر و پرندگانی که بیشتر در قفس هستند رخ می دهد. این عفونت طی دوره زمانی طولانی مدت شکل می گیرد. نشانه های پرنده با وجود این بیماری عبارتند از:
- بی میلی
- افسردگی
- ضعف
- مشکلات تنفسی
علائم تنها زمانی که عفونت درمان شود بهبود پیدا خواهند کرد. تغییرات و مشکلاتی که برای این پرندگان ایجاد می شوند شدید هستند، و ممکن است دائمی نیز باشند. تغییرات استخوان و شکل گیری شیوه تنفسی غلط توسط بینی، نای و سیرینکس از جمله عوارض این بیماری می باشند. با توجه به این که این نوع عفونت به مدت طولانی در بدن حیوان وجود دارد، امکان گسترش آن به اندام های دیگر وجود دارد. اگر سیستم عصبی مرکزی حیوان آلوده شود، پرنده علائم زیر را از خود نشان می دهد:
- لرزش
- فلج شدن
- ناتوانی در حفظ تعادل
علل عفونت آسپرژیلوس مرغی
آسپرژیلوس بیماری است که از طریق قارچ آسپرژیلوس ایجاد می شود، و اسپور این قارچ باعث مشکلات تنفسی در پرنده خواهد شد. اسپورهای قارچی می توانند در مواد غذایی آلوده، آب، لانه، ظرف غذا و آب حیوان، مراکز نگهداری از حیوانات و مناطقی که تهویه مناسب ندارند رشد کنند. به همین خاطر علاوه بر حضور اسپورهای قارچ در ریه، پرندگان می توانند این بیماری را از محیط نیز دریافت کنند.
عفونت قارچی در پرندگان به علل زیر نیز شیوع دارد:
- کمبود ویتامین A
- سوء تغذیه
- استرس
درمان این عفونت دستگاه تنفسی در پرندگان
پس از تشخیص مناسب، دامپزشک می تواند بیماری آسپرژیلوس مرغی را با داروهای ضد قارچ درمان کند. از آنجا که نشانه های این بیماری شبیه به دیگر عفونت های تنفسی هستند، شما باید پرنده را در صورت مشاهده علائم ذکر شده در بالا، سریعا به دامپزشک نشان دهید.
جلوگیری از آسپرژیلوس مرغی
از بیماری آسپرژیلوس در پرندگان می توان با چند اقدام احتیاطی ساده زیر جلوگیری کرد:
- محیط زندگی حیوان را همیشه تمیز و خشک نگه دارید.
- به تغذیه حیوان توجه بیشتری کنید. برای اطمینان از تغذیه مناسب، پیشنهاد می شود که از غذاهای آماده و فرموله شده استفاده کنید.
- قفس پرنده را در اتاقی قرار دهید که تهویه مناسب دارد.