هشدار: اگر روی پرده گوش خود سوراخ یا پارگی ای دارید؛ از دستورالعمل های این مقاله پیام سلامت استفاده نکنید. و برای شستشوی گوش خود زا پزشک متخصص گوش و حلق و بینی، کمک بخواهید.
هر چیزی در بدن به دلیلی وجود دارد. و هیچ چیز بی هدف نیست. حتی جرم گوش نیز از این قاعده مستثنی نیست. جرم گوش در محافظت از کانال گوش خارجی اهمیت دارد. و با حالت روغنی و ضد باکتری خود در حفظ سلامت گوش نقش دارد.
گوش همیشه و به طور مداوم به تولید جرم گوش به میزان لازم مشغول است. با این حال گاهی ترشح بیش از حد جرم یا موم گوش، موجب مسدود شدن کانال گوش خارجی می شود. در حالات نیاز به شستشوی گوش برای باز شدن کانال احساس می شود.
وقتی جرم گوش بیش از حد معمول و مورد نیاز می شود. ممکن است شما احساس وجود چیزی اضافه در گوش را داشته باشید. حتی ممکن است این مواد اضافه بر شنوایی شما تاثیر بگذارند.
علائم دیگری مانند درد در گوش، احساس پری، زنگ زدن گوش، بوی ناخوشایند از گوش، سرگیجه و سرفه نیز می تواند نشانه ای مبن بر نیاز شما به شستشوی گوش باشد. در این حالت باکتری ها و مواد زائد موجود در گوش می توانند موجب ایجاد عفونت در گوشش میانی و اختلال شنوایی شوند.
افراد مسن، معلول و کسانی که از سمعک استفاده می کنند؛ بیشتر دچار جرم گوش بیش از حد، می شوند.
فراموش نکنید که جرم گوش به صورت طبیعی و با حرکات طبیعی منطقه گوش (ناشی از جویدن و تکان خوردن فک و صورت و…) پس مدتی راه خود را به بیرون گوش باز می کند. اما همانطور که گفتیم گاهی نیز چنین نیست. آن وقت است که شما باید بتوانید به خوبی از پس شستشوی گوش خود برآیید.
در این مطلب پیام سلامت ۱۰ راه ساده برای شستشوی بهتر و بی خطر گوش شرح داده شده است.
استفاده از آب نمک برای شستشوی گوش
آب نمک را می توان برای شستشوی کانال گوش بکار برد. این یک روش ساده و معمول برای پاک کردن جرم گوش در خانه است. برای این کار می توانید از سرنگ استفاده کنید و یا اینکه بدون سرنگ آن را انجام دهید. آب نمک باعث نرم و متلاشی شدن جرم موجود در گوش و خروج آسان تر آن می شود.
برای انجام این کار یک قاشق چای خوری نمک را در نصف فنجان آب گرم مخلوط کنید تا به طور کامل حل شود. سپس یک پنبه را گلوله کرده رد آب نمک بزنید؛ و با فشردن آن چند قطره آب نمک را در گوش خود بریزید. هنگام انجام این کار باید گوش شما به سمت سقف باشد. به مدت ۵ دقیقه در همین حالت بمانید. سپس سر خود را ۱۸۰ درجه بچرخانید و در حالت مخالف گذاشته تا آب نمک از گوش تخلیه شود. بخش بیرونی گوش خود را نی با یک دستمال تمیز، از جرم های خارج شده پاک کنید.
دقت داشته باشید که حرارت آب گرم باید با حرارت بدن یکسان باشد. چراکه در صورت تفاوت ممکن است باعث ایجاد سرگیچه در شما شود.
شستشوی گوش با آب گرم چوشیده
استفاده زا آب گرم جوشیده یک راه ساده دیگر برای تمیز کردن گوش است. فقط باید مطمئن باشید که آب کاملا تمیز بوده و عاری از باکتری هاست.
برای انجام این کار باید بگذارید آب بجوشد. سپس منتظر بمانید تا در دمای اتاق سرد شود. سپس با قطره چکان چند قطره از این آب را در حالی که گوش خود را به سمت سقف گرفته اید؛ در آن بچکانید. دو الی سه دقیقه رد حالت بمانید و سپس کاملا برگردید تا آب داخل گوش به همراه جرم ها خارج شود.
تمیز کردن گوش با آب اکسیژنه
پراکسید هیدروژن یا همان آب اکسیژنه روشی معمول برای تمیز کردن و شستشوی گوش است.
آب اکسیژنه به سرعت موم را در خود حل کرده و موجب شل شدن آن و خروج راحت اش می شود. برای استفاده از آب اکسیژنه در شستشوی گوش مقدار مشاوی از آب اکسیژنه ۳ درصد را با آب مخلوط کرده و با قطره چکان چند قطره در گوش خود که به سمت بالا (سقف) نگه داشته اید؛ بریزید. حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه در این حالت صبر کنید؛ تا صدای جوش زدن آب قطع شود. سپس سر خود را بچرخانید تا به آرامی مایع و جرم های گوش از گوش، خارج شود.
توجه کنید که این روش را بیش از یک بار در هفته استفاده نکنید. همینطور اگر پرده گوش شما سوراخ است؛ یا سابقه مشکلات گوش دارید؛ بهتر است این کار را انجام ندهید.
شستشوی گوش با سرکه و الکل
یک روش موثر دیگر برای تمیز کردن گوش استفاده از سرکه و الکل است. محلول سرکه و الکل کارکردی قوی در حل کردن و خارج کردن جرم گوش دارد. همینطور با خواص ضد باکتری خود می تواند موجب پاک شدن گوش از باکتری ها و تمیز کردن محبط داخل گوش شود.
برای انجام این کار به مقدار مساوری سرکه سفید و الکل را با هم مخلوط کنید. به کمک یک گوله پنبه یا قطره چکان چند قطره از آن را در گوش خود بچکانید. ۳ تا ۵ دقیقه در همین حالت بمانید. سپس سر خود را به ارامی چرخانده تا محلول به همراه جرم از گوش خارج شود.
تمیز کردن گوش با گلیسیرین
استفاده از گلیسیرین نیز روشی موثر در خارج کردن جرم گوش است.
برای انجام این کار، به همراه روش موارد قبل عمل کنید. چند قطره گلیسیرین در گوش خود چکانده، ۳ الی ۵ دقیقه صبر کرده و سپس سر را برای خروج مواد زائد به آرامی بچرخانید.
شستشوی گوش با روغن زیتون
روغن زیتون نیز با نرم کردن موم داخل گوش و لیز کردن مجرای گوش، عملکردی موثر در تمیز کردن گوش دارد. همچنین اگر شما پوستی نازک و حساس دارید. روغن زیتون تجویز مناسبی است. چراکه باعث تحریک پوست گوش شما نمی شود.
برای تمیز کردن گوش با روغن زیتون، چند قطره از آن را که ولرم کرده اید در گوش بریزید. سپس با یک گوله پنبه مسییر گوش را مسدود کنید و در حالی که گوش به سمت بالا است دراز بکشید. ۱۰ دقیقه در همین حالت بمانید. سپس پنبه را برداشته و به آرامی سر را برای خروج روغن و جرم گوش بچرخانید.
همین دستورالعمل را می توانید با روغن بادام نیز اجرا کنید.
شستشوی گوش با روغن نارگیل
روغن نارگیل یک روش کاملا امن برای شستشوی گوش است. چراکه دارای اسیدهای چرب با زنجیره متوسط است. و دقیقا مانند روغنی است که غدد بدن به طور طبیعی ترشح می کنند. همچنین این روغن دارای خواص ضد میکروبی است و احتمال عفونی شدن گوش را کاهش می دهد.
روغن نارگیل را چند ثانیه در ماکروویو گذاشته تا آب شود. سپس با قطره چکان چند قطره را داخل گوش خود را و ۵ الی ۱۰ دقیقه در حالی که گوش شما رو به سقف است ثابت بمانید. سپس به آرامی سر خود را چرخانده و مایع روغن و موم گوش را تخلیه کنید.
تمیز کردن گوش با جوش شیرین
یک راه حل برای نرم کردن جرم های سخت و خشک شده گوش جوش شیرین است.
برای انجام این کار یک چهارم قاشق چای خوری جوش شیرین را با ۲ قاشق چای خوری آب مخلوط کنید تا جوش شیرین کاملا حل شود. سپس ۳ الی ۴ قطره از محلول را در گوش چکانده و ۱۰ دقیقه بنشینید. سپس با ریختن چند قطره آب گرم در گوش اقدام به خارج کردن مواد و شستشوی گوی خود نمایید.
کم کردن تجمع و تولید موم گوش با اسیدهای چرب امگا ۳
تجمع بیش از حد جرم گوش می تواند نشانه ای مبنی بر کم بود اسیدهای چرب امگا ۳ در بدن باشد. از این رو اصلاح این کمبود می تواند شمکل را به راحتی حل کند. بعضی از مواد غذای غنی از این اسیدها، ماهی ساردین، ماهی کولی و ماهی آزاد، و همچنین دانه های روغنی از جمله گردو و بادام، هستند. در این زمینه با مشورت پزشک می توانید از مکمل نیز استفاده کنید.
اجتناب از فرو کردن اجسام خارجی در گوش
همانطور که در ابتدای این مطلب گفتیم گوش کار تمیز کردن خود را به صورت اتوماتیک انجام می دهد. در نتیجه نیازی به انجام این کار توسط شما، بخصوص با اشیاه خارجی مانند سنجاق، گیره، سوزن، گوش پاکن و… نیست. با این حال اگر قصد دارید گوش خود را تمیز کنید. یکی از ۹ روش گفته شده در بالا را متناسب شرایط خود انتخاب نمایید.
ورود اشیاه خارجی می تواند به گوش اسیب برساند. و حتی موجب ایجاد ناشنوایی تدریجی در شما شود. هرگز گوش خود را با اشیائی مثل گوشه های دستمال کاغذی پیچ خورده، کلیپ های کاغذی، سنجاق سر، و یا سویچ ماشین! تمیز نکنید. همچنین گوله پنبه را در گوش خود فرو نکنید. این کار می تواند باعث جمع شدن و فشرده شدن و عقب رفتن بیشتر موم گوش شود. همچنین به هیچ وجه از شمع گوش استفاده نکنید. چراکه آسیب های جدی به گوش شما می زند.
خلاصه در هیچ شرایطی لازم نیست هیچگونه جسم خارجی را در گوش خود فرو کنید.
نکات بیشتر درباره شستشوی گوش
- اگر برای انجام این کار استرس دارید بهتر است آن را به پزشک خود بسپارید.
- برای تمیز کردن و نرم کردن موم گوش می توانید از قطره های آماده شستشوی گوش نیز استفاده کنید.
- اگر به دیابت یا سیستم ایمنی ضعیف مبتلا هستید؛ و اگر پرده گوش شما سوراخ است یا در گوش شما لوله کار گذاشته شده؛ از شستشوی گوش خود اجتناب کنید.
- از صداهای بلند بپرهیزید.
- از هدفون کمتر استفاده کنید و در صورت استفاده هر ساعت یکبار مقداری به گوش خود استراحت دهید.
- گوش خود را پس از شنا کردن خشک کنید.