اصطلاح “بیماری های ارولوژی” انواع مختلفی از بیماری ها را توصیف می کند که همگی آن ها مربوط به فرایند فیلتر کردن و حمل ادرار در بدن است. این بیماری ها می توانند بر مردان، زنان و کودکان در تمام سنین تاثیر بگذارند. اختلالات سیستم ادراری بخش های خاصی از بدن را تحت تاثیر خود قرار می دهند. در زنان، این اختلالات معمولا فقط دستگاه ادراری را شامل می شوند. اما در مردان، اختلالات سیستم ادراری هم بر روی دستگاه ادراری و هم بر روی اندام های تولید مثل تاثیر می گذارند.
با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا با اختلالات سیستم ادراری یا همان بیماری های ارولوژی بیشتر آشنا شوید.
مرور اجمالی بر روی برخی از اختلالات سیستم ادراری یا بیماری های اورولوژیک شایع
اختلالات و بیماری های ارولوژی بسیاری وجود دارد. در زیر به برخی از بیماری هایی که توسط انجمن بنیاد اورولوژی آمریکا (AUAF) به عنوان اختلالات سیستم ادراری شناخته شده اند اشاره می کنیم.
هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)
هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) به معنی بزرگ شدن پروستات می باشد. غده پروستات فقط در بدن مردان است و مسئول بخشی از فرایند تولید مثل آن ها می باشد. هیپرپلازی خوش خیم پروستات به معنی افزایش اندازه غده پروستات است. BPH در مردان مسن بسیار معمول است. این بیماری به طور مستقیم به سرطان پروستات مرتبط نمی باشد.
علائم هیپرپلازی خوش خیم پروستات بر اثر فشاری که توسط بزگ شدن غده پروستات روی مجرای ادرار ایجاد می شود، بروز پیدا می کنند. مجرای ادرار لوله ی باریک است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن حمل می کند.
مردان مبتلا به هیپرپلازی خوش خیم پروستات ممکن است نیاز مکرر به دفع ادرار را تجربه می کنند. آنها همچنین ممکن است جریان ضعیف ادرار را بعد از دفع ادرار احساس کنند و نتوانند به درست مثانه خود را خالی کنند. پزشکان معمولا این بیماری را تنها با داروهایی مانند آلفا بلوکرها کنترل می کنند. اما موارد شدید هیپرپلازی خوش خیم پروستات را می توان با جراحی درمان کرد.
بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار به معنی از دست دادن کنترل مثانه است. این بی اختیاری باعث نشت ناخواسته ادرار از مثانه به خارج از بدن می شود. این بیماری می تواند ناخوشایند و شرم آور باشد، اما متاسفانه بیماری شایعی است. به گفته متخصصان انجمن بنیاد اورولوژی آمریکا (AUAF)، بیش از ۱۵ میلیون نفر در ایالات متحده دارای بی اختیاری ادرار هستند.
عوامل زیادی وجود دارند که می توانند باعث بی اختیاری ادرار شوند. بعضی از شایع ترین علل این اختلال عبارتند از:
- دیابت
- بارداری یا زایمان
- بیش فعالی مثانه
- بزرگ شدن پروستات
- ضعیف شدن عضلات مثانه
- ضعیف شدن اسفنکتر (عضلات حمایت کننده از مجرای ادرار)
- عفونت های دستگاه ادراری
- بیماری هایی مانند پارکینسون و مولتیپل اسکلروز (ام اس)
- آسیب به نخاع
- یبوست شدید
در بعضی موارد تغییر در سبک زندگی مانند کنترل مصرف مایعات می تواند به اندازه کافی برای حل این مشکل کافی باشد. اگر این روش ها بی اثر باشد، پزشک ممکن است عمل جراحی را برای اصلاح علت اصلی انجام دهد.
عفونت های دستگاه ادراری (UTIs)
عفونت های دستگاه ادراری یا همان UTI ها نتیجه حمله برخی از باکتری ها یا ویروس های بیماری زا به سیستم ادراری می باشد. این حمله می تواند منجر به عفونت شود. عفونت های دستگاه ادراری در زنان بسیار رایج هستند، هر چند مردان نیز می توانند به انواع آن مبتلا شوند. به گفته متخصصان AUAF، تقریبا ۴۰ درصد از زنان و ۱۲ درصد از مردان دارای علائم قابل توجه عفونت های دستگاه ادراری در برخی مواقع در زندگی خود هستند. احساس سوزش در هنگام دفع ادرار یکی از علائم UTI است. نیاز مکرر به ادرار کردن و احساس این که مثانه بعد از ادرار کردن کاملا خالی نشده است نیز از دیگر علائم این نوع عفونت ها می باشد. آنتی بیوتیک ها معمولا می توانند UTIs را در عرض ۵ تا ۷ روز درمان کنند.
سنگ کلیه و حالب
سنگ کلیه زمانی ایجاد می شود که کریستال های موجود در ادرار و ذرات کوچک احاطه کرده آن ها، جمع شده و سفت می شوند. سنگ های حالب سنگ هایی هستند که در مجرای بین کلیه و مثانه ایجاد می شوند. در واقع حالب لوله هایی هستند که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند.
این سنگ ها می توانند جریان ادرار را مسدود کنند و موجب درد قابل توجهی شوند. بسیاری از افراد بدون استفاده از کمک های پزشکی می توانند سنگ های کوچک را از بدن خارج کنند. اما برای دفع سنگ های بزرگ که ممکن است منجر به انسداد شوند، نیاز به درمان های خاص می باشد.
در بعضی موارد ممکن است روش های پزشکی یا جراحی برای حذف سنگ های بزرگ مورد نیاز باشد. سنگ شکنی موج ضربه ای از خارج (ESWL) یکی از رایج ترین تکنیک های استفاده شده برای درمان این اختلال است. در این روش با استفاده از امواج صوتی سنگ های بزرگ به سنگ های کوچک خرد می شوند. کوچک شدن سنگ ها موجب می شود که بدن راحت تر آن ها را دفع کند.
دیگر اختلالات سیستم ادراری
برخی دیگر از اختلالات سیستم ادراری عبارتند از:
- سرطان پروستات
- سرطان مثانه
- پرولاپس مثانه
- هماچوری (وجود خون در ادرار)
- اختلال نعوظ (ED)
- کیستیت بینابینی (که به عنوان سندرم مثانه دردناک نیز شناخته می شود)
- بیش فعالی مثانه
- پروستاتیت (التهاب غده پروستات)
نکاتی برای بهبود کلی سلامت دستگاه ادراری
متخصصان AUAF چندین راهنمایی را برای ارتقاء سلامت دستگاه ادراری در بزرگسالان و کودکان ارائه کرده اند. این راهنمایی ها عبارتند از:
- رعایت بهداشت عمومی
- مرطوب نگه داشتن بدن
- مصرف آب آلبالو برای جلوگیری از عفونت های سیستم ادراری (UTIs)
- محدود کردن مصرف مقدار نمک و کافئین
- نگه داشتن وزن در محدوده طبیعی و سالم
- اجتناب از مصرف دخانیات
- تقویت ماهیچه های منطقه لگن با انجام تمرینات کگل
- تشویق کودکان برای ادرار کردن درست قبل از خواب
- محدود کردن مصرف مایع در ساعات نزدیک به وقت خواب
- آموزش دختران برای خشک کردن ناحیه تناسلی از جلو به عقب بعد از اجابت مزاج
- ادرار کردن زود به زود و تخلیه مثانه
- استفاده از لباس زیر پنبه ای برای جذب رطوبت ناحیه تناسلی
مهم این است که به خاطر داشته باشید که خودتان بهترین پشتیبان برای سلامت دستگاه ادراری خود هستید. بنابراین همواره به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و هر گونه علائمی را به متخصص گزارش دهید.