اسانس اوکالیپتوس که از درختی به نام اوکالیپتوس استخراج می شود، یکی از محبوب ترین اسانس های گیاهی است. این درخت بومی استرالیا می باشد. برای تهیه این اسانس ابتدا برگ های بیضی شکل درخت خشک شده، خرد شده و سپس برای آزاد شدن اسانس تقطیر می شوند. پس از تقطیر یک مایع بی رنگ با عطر و بوی قوی ار برگ ها به جا می ماند. اسانس اوکالیپتوس امروزه در سراسر جهان، به دلیل خواص دارویی که دارد، محبوب شده است.
این اسانس به علت داشتن ترکیب ارگانیک به نام سینوئل، مزایای بسیاری برای بدن دارد. این ماده شیمیایی اما طبیعی دارای خواص زیر است:
- تقویت کننده سیستم ایمنی
- ضد عفونی کننده
- گند زدا
- خلط آور
- آنتی اکسیدانی
- ضد التهابی
این اسانس به طور گسترده ای در تهیه داروهای خارج از نسخه ای که جهت درمان سرفه و سرماخوردگی تجویز می شوند، اسپری های ضد احتقان و داروهای موضعی ضد درد، استفاده می شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید تا بیشتر با خواص اسانس اوکالیپتوس برای بدن آشنا شوید.
فواید اسانس اوکالیپتوس
درمان سرماخوردگی و احتقان
روغن اوکالیپتوس دارای خواص ضد ویروسی و ضد باکتری است که به درمان سرماخوردگی و احتقان کمک می کند. طبق یک مقاله منتشر شده در Alternative Medicine Review در سال ۲۰۱۰، اسانس این گیاه و اجزای اصلی آن، یعنی ۱،۸ سینوئل، اثرات ضد میکروبی علیه بسیاری از باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها دارند.
استنشاق عطر و بوی قوی اسانس اوکالیپتوس به کاهش خلط و کاهش احتقان همراه با سرماخوردگی و آنفولانزا کمک می کند. به علاوه، این ماده یک عامل تقویت کننده سیستم ایمنی، ضد التهاب، آنتی اکسیدان، ضد درد و ضد اسپاسم است و به درمان علائم مختلف سرماخوردگی کمک می کند.
- ۱۰ تا ۱۵ قطره روغن اوکالیپتوس را به یک کاسه آب جوش اضافه کنید.
- حوله ای را بر روی سر انداخته و ۵ تا ۱۰ دقیقه بخار متساعد شده از این کاسه را وارد بدن کنید.
- ۲ تا ۳ بار در روز این کار را انجام دهید.
- اگر دستگاه بخور دارید، آن را روشن کرده و همراه با آب چند قطره اسانس اوکالیپوس در آن بریزید.
کنترل سرفه
اکالیپتول، ماده فعالی در اسانس اکالیپتوس است که می تواند به سرکوب سرفه کمک کند. در واقع، بسیاری از داروهای ضد سرفه، حاوی روغن اوکالیپتوس به عنوان یکی از مواد تشکیل دهنده فعال هستند. به عنوان مثال ویسک VapoRub، شامل حدود ۱٫۲ درصد روغن اکالیپتوس همراه با سایر مواد تشکیل دهنده سرکوب کننده سرفه است.
در کنار سرفه، روغن اوکالیپتوس برای درمان مشکلات تنفسی مانند آسم، برونشیت، بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD)، پنومونی و حتی بیماری سل نیز مفید است.
تحقیقی که در سال ۲۰۰۴ در مجله چینی Zhongguo Zhong Yao Za Zhi منتشر شد، دریافت که روغن اوکالیپتوس دارای اثر ضد التهابی بر روی برونشیت مزمن ناشی از لیپوپلی ساکارید در موش های آرمایشگاهی و اثر مهار کننده تولید موکوس در مسیر های تنفسی است.
- چند قطره اسانس اکالیپتوس را به یک لگن پر از آب داغ اضافه کنید.
- چادر یا پتویی را روی سر انداخته و چند دقیقه بخار متساعد شده از آن را وارد بدن کنید.
- چند بار در روز این درمان را تکرار کنید.
روش دیگر
- ۲ قطره اسانس اوکالیپتوس و ۲ قطره اسانس نعناع را با یک قاشق روغن نارگیل مخلوط کنید.
- از این ترکیب برای ماساژ قفسه سینه استفاده کنید.
- دو بار در روز این کار را تکرار کنید.
کاهش درد مفاصل و عضلات
روغن اوکالیپتوس می تواند درد مفصلی و عضلانی را به علت داشتن خواص ضد درد و ضد التهابی، تسکین دهد.
مطالعه ای که در سال ۱۹۹۱ در American Journal of Physical Medicine and Rehabilitation منتشر شده نشان می دهد که روغن اوکالیپتوس پاسخ های فیزیولوژیکی قابل توجهی را به بدن ارائه می دهد که ممکن است برای کاهش درد و یا برای ورزشکاران مفید باشند.
مطالعات دیگری که در سال ۲۰۰۳ در مجله Ethnopharmacology منتشر شده اند نیز نشان دادند که سری جدید داروهای ضد درد و ضد التهابی می توانند از اجزای درون گیاهانی مانند اکالیپتوس، بهره ببرند.
- ۲ یا ۳ قطره روغن اوکالیپتوس را به ۲ قاشق غذاخوری روغن نارگیل اضافه کنید.
- مخلوط را روی ناحیه ای که درد دارد بریزید و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه ماساژ دهید.
- ۲ یا ۳ بار در روز این کار را تکرار کنید.
تسکین سردرد
اسانس اکالیپتوس برای درمان سردرد، به ویژه سردرد سینوسی که ناشی از التهاب سینوس ها است، مفید می باشد. این اسانس گیاهی کمک می کند تا سینوس های مسدود شده باز شوند. در نتیجه سردرد کم می شود. همچنین این گیاه یک ضد درد و یا عامل کاهش دهنده درد است.
تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ در Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine منتشر شده نشان می دهد که اوکالیپتوس دارای اثر ضد درد و ضد التهابی بر روی بدن است.
- چند قطره روغن اوکالیپتوس را به یک کاسه آب داغ اضافه کنید.
- پارچه یا پتوی نازکی را روی سر انداخته و ۵ تا ۱۰ دقیقه بخار این کاسه را وارد بدن کند. سعی کنید بیشتر از بینی نفس بکشید.
- می توانید ۲ تا ۳ بار در روز این کار را انجام دهید.
روش دیگر
- برای کاهش سردرد پیشانی خود را با مخلوط روغن نارگیل و چند قطره روغن اوکالیپتوس ماساژ دهید.
ارتقاء سطح سلامت دهان و دندان
اسانس اوکالیپتوس برای سلامت دهان نیز مفید است. ماهیت ضد میکروبی این اسانس می تواند به درمان پوسیدگی، التهاب لثه و حتی پلاک دندان کمک کند. طعم ممتاز آن نیز به مبارزه با بوی بدن دهان پرداخته و بوی دهان را تازه می کند.
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۵ در International Society of Preventive & Community Dentistry منتشر شده نتیجه گرفته است که اسانس های گیاهی مانند روغن اوکالیپتوس دارای خواص بالقوه ای بوده و به عنوان عوامل پیشگیری کننده یا درمانی برای بیماری های مختلف دهان، ایمن و موثرند.
- ۲ قطره سانس اوکالیپتوس را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید.
- از این ترکیب به عنوان دهانشویه، یک بار در روز استفاده کنید.
نکته: هرگز این اسانس را به صورت خوراکی مصرف نکنید زیرا ممکن است برای بدن سمی باشد.
درمان شپش
شما می توانید از روغن اوکالیپتوس برای از بین بردن شپش سر و خارش استفاده کنید. این حشره کش طبیعی، می تواند شپش ها و تخم آن ها را از بین ببرد. در واقع، بسیاری از اسپری های ضد شپشی که در دسترس هستند عملا حاوی اسانس های گیاهی مانند اوکالیپتوس می باشند.
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۷ در مجله Australasian Journal of Dermatology منتشر شده نشان می دهد که اثربخشی و ایمنی روغن اوکالیپتوس بیشتر است محلول Leptospermum Petersonii است. بنابراین می تواند از این ماده به عنوان یک جایگزین مناسب برای درمان شپش سر استفاده کرد.
- چند قطره اسانس اوکالیپتوس را به شامپو خود اضافه کنید. هر ۳ میلی لیتر روغن اوکالیپتوس را به ۳۰ میلی لیتر شامپو بیافزاید.
- این شامپو را به موهای تر شده بمالید.
- با استفاده از کلاه پلاستیکی یا مشما، موهای خود را به مدت ۱۰ دقیقه بپوشانید.
- کلاه را بردارید، موها را بشویید و با حوله خشک کنید.
- برای پاک کردن شپش و تخم آن ها، وقتی موها خیس است آن ها را شانه بزنید.
- ۲ تا ۳ بار در هفته این کار را انجام دهید.
درمان زخم ها
در استرالیا، معمولا از برگ های اوکالیپتوس برای درمان زخم ها و جلوگیری از عفونت ها استفاده می شود. بنابراین گذاشتن یک شیشه از این اسانس در جعبه کمک های اولیه برای درمان زخم های جزئی، بریدگی ها و ساییدگی پوست مفید است. این روغن به مبارزه با التهاب کمک می کند و یک تسکین دهنده می باشد. این ماده یک ضد درد طبیعی نیز می باشد.
- چند قطره اسانس اکالیپتوس را به یک قاشق غذاخوری سرکه سیب فیلتر نشده اضافه کنید.
- چند بار در روز این ترکیب را روی منطقه آسیب دیده بمالید.
- بعد از ۱۵ دقیقه می توانید پوست را بشویید.
- می توانید کرم یا پماد حاوی روغن اوکالیپتوس را از داروخانه خریداری کنید و آن را روی پوست بمالید.
درمان جوش
یکی دیگر از کاربردهای اسانس اوکالیپتوس، درمان جوش است. ماهیت آنتی باکتریال این اسانس، با باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک مبارزه کرده و می تواند موجب بهبود جوش شود. بنابراین با استفاده از این اسانس می توانید به طور ریشه ای علت مشکل را برطرف کنید. همچنین استفاده از این اسانس به روند بهبودی کمک کرده و از آلودگی بیشتر جوش جلوگیری می کند.
- از یک گوش پاک کن برای مالیدن اسانس اوکالیپتوس روی جوش استفاده کنید.
- اجازه دهید این اسانس به مدت ۱۰ دقیقه روی پوست بنشیند، سپس آن را با آب گرم بشویید.
- ۲ یا ۳ بار در روز این کار را تکرار کنید.
روش دیگر
- با ۳ یا ۴ قطره روغن اوکالیپتوس، ۱ قاشق چای خوری پودر نارون قرمز و ۱ قاشق غذا خوری آب، خمیری تهیه کنید.
- این خمیر را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و بگذارید در مجاورت هوا خشک شود. سپس پوست را با آب خالی شستشو دهید.
- دو بار در روز این کار را انجام دهید.
درمان خارش پوست سر
اسانس اوکالیپتوس برای خارش پوست سر که به علت شوره یا سایر مشکلات پوستی ایجاد شده است نیز مفید است. این روغن غنی از خواص ضد قارچی است که به مبارزه با عفونت کمک می کند و مانع از افزایش میزان سلول های مرده روی پوست سر می شود.
- ۲ قاشق غذاخوری سرکه سفید و ۱ قاشق چای خوری روغن اوکالیپتوس را به ۴ فنجان آب اضافه کنید.
- این محلول را روی موها ریخته و اجازه دهید ۵ تا ۱۰ دقیقه بماند.
- سپس موها را بشویید.
- ۲ تا ۳ بار در هفته این کار را انجام دهید.
روش دیگر
- ۴ یا ۵ قطره روغن اوکالیپتوس را به ۳ قاشق غذاخوری روغن نارگیل اضافه کنید.
- مو و پوست سر خود را با این محلول ماساژ داده و ۳۰ دقیقه صبر کنید.
- سپس موهای خود را بشویید.
- ۲ یا ۳ بار در هفته این کار را تکرار کنید.
از بین بردن حشرات
اسانس اوکالیپتوس را می توانید به عنوان اسپری موضعی ضد حشره نیز استفاده کنید. این اسانس گیاهی دارای بوی قوی است که حشرات از آن متنفر هستند. ضمن این که این اسانس گیاهی نسبت به حشره کش های صنعتی برای کودکان و حیوانات خانگی ضرر ندارد.
- ½ فنجان آب گرم را در یک بطری اسپری بریزید.
- ۲۰ تا ۲۵ قطره اسانس اکالیپتوس به آن اضافه کنید.
- بطری را تکان دهید تا ترکیبات کاملا مخلوط شوند.
- این اسپری را به عنوان دافع حشرات خانگی استفاده کنید.
- اگر دستگاه بخور دارید، از این اسانس در دستگاه بخور استفاده کنید.
[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]
پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:
اسانس های گیاهی مفید برای درمان میگرن
درمان سرماخوردگی و سرفه در بارداری به روش های سنتی
[/quote]
نکات احتیاطی
- مثل هر اسانس گیاهی دیگر، همیشه قبل از استفاده موضعی از اسانس اوکالیپتوس، کمی از آن را روی بخش کوچکی از پوست تست کنید.
- اسانس اوکالیپتوس یا محصولات حاوی این اسانس را نباید برای کودکان زیر ۶ سال استفاده کردد.
- اگر مبتلا به تشنج، بیماری کبد یا کلیوی یا فشار خون پایین هستید، قبل از استفاده از این اسانس گیاهی، با پزشک خود مشورت کنید.
- زنان باردار و شیرده نباید از روغن اوکالیپتوس استفاده کنند.
- هنگام استفاده از این اسانس برای مراقبت از دهان و دندان، احتیاط کنید، زیرا مصرف بیش از حد این ماده می تواند برای بدن سمی باشد.
منابع:
- Effects of a topically applied counterirritant (Eucalyptamint) on cutaneous blood flow and on skin and muscle temperatures. A placebo-controlled study
- Effect of Eucalyptus Oil Inhalation on Pain and Inflammatory Responses after Total Knee Replacement: A Randomized Clinical Trial
- Essential oils, their therapeutic properties, and implication in dentistry
- Analgesic and anti-inflammatory effects of essential oils of Eucalyptus