شاید تا به حال نمی دانستید که ماده ای به نام اسید بوتیریک را به صورت روزانه مصرف می کنید. اما این اسید که با نام اختصاری BTA نیز شناخته می شود، اسید چرب اشباع شده با زنجیره کوتاه است که در کره، روغن حیوانی، شیر خام، چربی های حیوانی و روغن های گیاهی یافت می شود. این ماده در کولون ما نیز از طریق تخمیر کربوهیدرات هایی مانند فیبر توسط باکتری های روده، تشکیل می شود. اسید بوتیریک برای بهبود سلامت سلول های روده کوچک و بزرگ مفید است. این ماده همچنین منبع مورد علاقه برای سوخت سلول های داخلی درون روده بزرگ یا روده بزرگ است.
اگر هیچان زده هستید و دوست دارید بیشتر در مورد این ماده بدانید، با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید.
اسید بوتیریک چیست؟
اسید بوتیریک یک مایع بی رنگ است که در آب حل می شود. به طور علمی، ساختار آن شامل چهار اسید چرب کربنی با فرمول مولکولی C4H8O2 یا CH3CH2CH2COOH است. اسید بوتیریک دارای نام های شیمیایی دیگر از جمله موارد زیر است:
- butanoic acid
- n butyric acid
- n butanoic acid
- propylformic acid
اسید بوتیریک همراه با اسیدهای استیک و پروپیونیک، حدود ۸۳ درصد از اسید های چرب دارای زنجیره کوتاه در کولون انسان را تشکیل می دهند.
BTA به تنهایی دارای بوی ناخوشایند و طعم تلخ و تندی است اما وقتی با غذا مصرفی می شود تا حدودی شیرین است. این ماده به عنوان استرها در چربی های حیوانی و روغن های گیاهی وجود دارد. استر چیست؟ استر یک ترکیب ارگانیک است که با آب برای تولید الکل و اسیدهای آلی یا غیر آلی واکنش نشان می دهد. استر مشتق شده از اسیدهای کربوکسیلیک مانند اسید بوتیریک، شایع ترین نوع استرها می باشد.
BTA در روده بزرگ همراه با دیگر اسیدهای چرب دارای زنجیره کوتاه از تخمیر کربوهیدرات های ، به ویژه پروبیوتیک هایی مانند نشاسته های مقاوم، فروکتولیساکارید ها و دیگر فیبر ها تولید می شود.
نام های “اسید بوتیریک” و “بوتیرات” معمولا به جای یکدیگر حتی در مقالات علمی و مطالعات نیز به کار برده می شود. از لحاظ فنی، ساختار این دو ماده اندکی متفاوت است. اما با این وجود بسیار شبیه به یکدیگر هستند. بوتیرات یا بوتیانات نام سنتی پایه مشتقات اسید بوتیریک است. بوتیرات تقریبا با اسید بوتیریک یکسان است، اما فقط یک پروتون کمتر دارد. با توجه به مطالعات علمی، به نظر می رسد که خواص این دو ماده تقریبا یکسان است.
خواص اسید بوتیریک
کاهش وزن
بوتیریک به دلیل توانایی اش در کاهش وزن، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. شواهد علمی نشان می دهد که ترکیب باکتری ها روده افرادی که چاق هستند و همچنین افرادی که دیابت نوع II دارند، متفاوت از افراد سالم است. اعتقاد بر این است که اسید های چرب با زنجیره کوتاه همراه با پروبیوتیک ها، در پیشگیری از سندرم متابولیک نقش مثبتی دارند. یکی از فاکتورهای موثر در این سندرم چاقی شکمی است.
اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه مانند اسید بوتیریک، تعادل بین سنتز اسید چرب و تجزیه چربی را تنظیم می کنند. در مطالعه حیوانی که در سال ۲۰۰۷ انجام شد، پس از پنج هفته درمان با BTA، موش های چاق ۱۰٫۲ درصد وزن بدن خود را از دست دادند و چربی بدنشان نیز به میزان ۱۰ درصد کاهش یافت. اسید بوتیریک برای بهبود حساسیت به انسولین نیز مفید است. بهبود حساسیت به انسولین عاملی مهمی در پیشگیری از افزایش وزن است.
اکثر شواهد حاصل از مطالعات حیوانی توانسته اند ارتباط بین مکمل های BTA را به طور خاص با کاهش وزن به اثبات برسانند. اما این اسید در درمان چاقی به طور طبیعی نیز دارای اثرات مثبتی است.
درمان بالقوه سرطان کولورکتال
مطالعات متعدد نشان داده اند که اسید بوتییک توان بالقوه ای برای مبارزه با سرطان، به ویژه سرطان روده بزرگ دارد. این ماده در واقع توانایی «تغییر معماری هسته ای» و ایجاد مرگ سلول های سرطانی روده را از خود نشان داده است. این دلیل به احتمال زیاد یکی از دلایل اصلی برای افزایش مصرف فیبر و ارتباط آن با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده است. زیرا مصرف فیبر بیشتر می تواند اسید بوتیریک موجود در روده را متعادل کند.
بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۱ در مجله International Journal of Cancer منتشر شده نقش اسید های چرب با زنجیره کوتاه، به خصوص بوتیریک در درمان سرطان روده بزرگ مورد مطالعه قرار گرفت. محققان به این نتیجه رسیده اند که خاصیت ضد تومور این ماده احتمالا به دلیل اقداماتی است که درون سلول انجام می دهد. مطالعات آزمایشگاهی بیشتر نشان می دهد که درمان با بوتیریک منجر به افزایش مرگ برنامه ریزی شده سلول های سرطانی روده بزرگ می شود.
طبق یک مقاله علمی انجام شده در سال ۲۰۱۴، به نظر می رسد که رژیم غذایی غنی از فیبر از بدن در برابر تومورهای کولورکتال محافظت می کند و این خاصیت به نحوی وابسته به میکروبوتا و بوتیرات است. این بدان معنی است که مصرف فیبر به تنهایی عاملی برای جلوگیری از سرطان نیست. رژیم غذایی غنی از فیبر موجب می شود که فلور روده تنظیم شده و به اندازه کافی BTA در بدن وجود داشته باشد. این ۳ عامل همزمان می توانند دفاع ضد سرطان در روده باشند.
درمان سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
به طور کلی، اسید بوتیریک می تواند تاثیر بسیار مثبتی بر روی سلامت روده داشته باشد. سلامت روده تا حد زیادی بر سلامت کل بدن تاثیر می گذارد. اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه مانند اسید بوتیریک می توانند به حفظ سلامت روده کمک کرده و مانع از ایجاد سندرم روده تحریک پذیر و انواع بیماری های مرتبط به روده مانند علائم IBS شوند. سندرم روده تحریک پذیر یک نوع اختلال گوارشی است که با یک گروه از علائم رایج مانند موارد زیر خود را بروز می دهد:
- تغییر در حرکات روده
- درد شکم
یک مقاله علمی که در مجله Gastroenterology Review منتشر شد، بر روی پتانسیل اسید بوتیریک به عنوان درمان IBS، بر اساس مطالعات متعددی که انجام شده است، تمرکز کرد. محققان نتیجه گرفتند که “مصرف مکمل بوتیریک یک درمان امیدوار کننده برای IBS است.”
در یک مقاله دوسوکور، تصادفی و کنترل شده با پلاسبو که در سال ۲۰۱۲ انجام شد ۶۶ بیمار مبتلا به IBS به دو دسته تقسیم شدند. دسته اول هر روز ۳۰۰ میلی گرم اسید بوتیریک را در کنار درمان استاندار خود استفاده می کردند. در مقابل دسته دوم پلاسبو را به همراه درمان استاندارد مصرف می کردند. پس از چهار هفته، محققان دریافتند که افرادی که اسید بوتیریک مصرف کرده اند تعداد دفعات درد شکمی شان در هنگام دفع مدفوع کاهش قابل توجهی داشت. پس از ۱۲ هفته، درد خود به خودی شکم، درد شکم پس از خوردن غذا و درد شکم در طول اجابت مزاج در افراد مصرف کننده BTA کمتر شده بود.
درمان بیماری کرون
بیماری کرون یک نوع بیماری التهابی روده (IBD) است که در آن التهاب دستگاه گوارش، درد شکمی، اسهال شدید، خستگی، کاهش وزن و سوء تغذیه ایجاد می کند. مانند سندرم روده تحریک پذیر این بیماری نیز یک بیماری مخصوص دستگاه گوارش است. یک مطالعه که در سال ۲۰۰۵ در مجله Pharmacology & Therapeutics Pharmacology & Pharmacy منتشر شد، نشان می دهد که مصرف خوراکی اسید بوتیریک علاوه بر این که ایمن است و قابل تحمل می باشد ممکن است در القای بهبودی بالینی در بیماران مبتلا به بیماری کرون موثر باشد.
تحقیقات دیگر که در سال ۲۰۱۳ انجام شده نشان می دهد که اسید بوتیریک می تواند درد را در طی دفع مدفوع و التهاب در روده کاهش دهد. هر دو این عوامل برای مبتلایان به بیماری کرون و سایر بیماری های التهابی روده بسیار مفید هستند.
اسیدهای چرب با زنجیره متوسط مانند BTA واقعا نقش مهمی در سلامت روده بازی می کنند و می توانند به از بین بردن مشکلات موثر بر روی روده و جلوگیری از بیماری های التهابی مانند کرون کمک کنند.
مبارزه با مقاومت به انسولین
مطالعه ای که در سال ۲۰۰۹ توسط بنیاد دیابت آمریکا منتشر شد، تاثیر اسید بوتیریک را در تنظیم حساسیت به انسولین در موش هایی که رژیم غذایی حاوی چربی زیاد داشتند، مورد بررسی قرار داد. این مطالعه به این نتیجه رسید که “مکمل های غذایی بوتیرات می توانند از مقاومت در برابر انسولین ناشی از رژیم غذایی در موش ها جلوگیری کرده و آن را درمان کنند.”. محققان همچنین دریافتند که موش های درمان شده با بوتیرات، شاهد افزایش چریی در بدنشان نبوده و مکمل این ماده واقعا از چاقی جلوگیری می کند.
محققان بر این باورند که مطالعات بیشتری باید انجام شود تا میزان تاثیر این ماده بر روی سطح انسولین در انسان اندازه گیری شود. اما به نظر می رسد نتایج امیدوار کننده است و می تواند اثرات عمیقی بر روی درمان دیابت داشته باشد.
اثرات ضد التهابی عمومی
مطالعات نشان داده اند که قدرت ضد التهابی اسید بوتیریک گسترده است. اعتقاد بر این است که BTA نه تنها قادر به درمان بیماری های التهابی است، بلکه توانایی مفیدی برای مدیریت پاسخ های ایمنی بدن نیز دارد. همانطور که قبلا گفتیم، التهاب ریشه اکثر بیماری ها است. به همین علت مصرف اسید بوتیریک می تواند برای بسیاری از افرادی که ریشه مشکلشان التهاب است مفید باشد.
اثرات جانبی بالقوه ناشی از مصرف مکمل های اسید بوتیریک
عوارض جانبی منفی اثبات شده ای برای مکمل های اسید بوتیریک وجود ندارد. اگر اسید بوتیریک مصرف می کنید و عوارض جانبی منفی دارید، ممکن است نیاز به کاهش دوز دارو داشته باشید. البته، اگر عوارض جانبی جدی دارید، باید از مصرف آن کاملا اجتناب کرده و به پزشک مراجعه کنید.
اگر باردار هستید یا نوزاد شیر می دهید، قبل از مصرف مکمل اسید بوتیریک با پزشک خود صحبت کنید. در صورت ابتلا به هر گونه بیماری زمینه ای یا مصرف هر گونه دارو، قبل از مصرف مکمل BTA با پزشک مشورت کنید.