التهاب غده پروستات که به نام پروستاتیت نیز شناخته می شود، معمولا ناشی از عفونت است. اما علل غیر عفونی نیز برای ابتلا به این بیماری وجود دارد. علل غیر عفونی پروستاتیت مزمن و پیچیده تر از پروستاتیت عفونی می باشد.
انواع التهاب غده پروستات
التهاب غده پروستات را می توان به پروستاتیت باکتریایی حاد (عفونی)، پروستاتیت باکتریایی مزمن، پروستاتیت مزمن (سندرم درد مزمن لگن) و پروستاتیت گرانولوماتوز دسته بندی کرد.
- پروستاتیت باکتریایی حاد
- پروستاتیت باکتریایی مزمن
- پروستاتیت مزمن و سندرم درد مزمن لگن (CPPS)، که ممکن است التهابی و یا غیر التهابی باشد.
- پروستاتیت التهابی بدون علامت
در طیقه بندی دیگر نیز التهاب غده پروستات را می توان به دو دسته عفونی و غیر عفونی تقسیم بندی کرد.
پروستاتیت حاد و مزمن باکتریایی
بیشتر عفونت های غده پروستات به علت باکتری هستند. اگر چه پروستاتیت ویروسی نادر است اما ممکن است در بیماران دچار نقص ایمنی مانند افراد مبتلا به عفونت HIV دیده شود. پروستاتیت باکتریایی معمولا با دیگر اختلالات پروستات، مانند هیپرپلازی خوش خیم پروستات (بزرگ شدن پروستات)، دیده می شود. عفونت ممکن است حاد یا مزمن باشد.
باکتری ها ممکن است برای انجام این حالت در بدن یا از مجرای اداری وارد غده پروستات شوند و یا از مجرای خود پروستات بافت آن را آلوده کنند. در مواردی هم ممکن است باکتری از رکتوم به این عضو نفوذ کند. روش دیگر آلوده شدن با این باکتری این است که بافت پروستات از طریق جریان خون ( گسترش هماتوژن) یا سیستم لنفاوی این باکتری را دریافت کند.
پروستاتیت مزمن و پروستاتیت التهابی بدون علامت
پروستاتیت غیر عفونی ممکن است التهابی و یا غیر التهابی باشد. با وجود این واقعیت که پروستاتیت به معنای التهاب پروستات است، موارد غیر التهابی به دلیل عدم وجود سلول های التهابی در ادرار یا منی به این اسم نامیده می شود.
پروستاتیت غیر عفونی مزمن ممکن است بارها و بارها به وجود آید و اغلب بدون درمان از بین می رود. معمولا در پروستاتیت غیر عفونی مزمن درد زیادی وجود دارد. گاهی حتی با وجود از بین رفتن التهاب، بیمار احساس درد می کند. این حالت ممکن است به دلیل ایجاد آسیب عصبی رخ بدهد. در این حالت با وجود حضور سلول های التهابی در ادرار و مایع منی، التهاب و علامتی در بدن وجود ندارد.
علل عفونت غده پروستات
بیشتر عفونت های غده پروستات به علت باکتری ایجاد می شوند. به ندرت، ویروس و قارچ ممکن است پروستاتیت ایجاد کنند. این حالت در افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند بیشتر دیده می شود. در پروستاتیت حاد، معمولا باکتری بیمار کننده همان باکتری هایی هستند که منجر به ایجاد عفونت های دستگاه ادرای می شوند. این باکتری ها شامل اشریشیا کلی، انتروکوک و استافیلوکوکوس می باشند. در التهاب مزمن پروستات، میکروارگانیسم ها که ممکن است نقش مهمی در عفونت داشته باشند عبارتند از:
- کلبسیلا گونه
- انتروباکتر
- استافیلوکوک
- پسودوموناس
- انتروکوک
این میکروارگانیسم ها از طریق مسیرهای متعدد وارد پروستات می شوند. شایع ترین مسیری که آن ها انتخاب می کنند، مجرای ادرار آلت تناسلی و گسترش تا دستگاه ادراری است. به این آلودگی عفونت مجرای ادرار صعودی می گویند. میکروارگانیسم ها در ادرار نیز ممکن است به مجاری پروستات راه پیدا کنند. به این حالت هم ریفلاکس ادرار گفته می شود.
پروستاتیت باکتریالی نیز ممکن است از طریق نفوذ مستقیم باکتری از رکتوم به وجود آیند. ورود باکتری رکتال به غددلنفاوی و خون باعث می شود باکتری از طریق خون به پروستات برسد.
علائم و نشانه های عفونت غده پروستات
علائم پروستاتیت حاد باکتریایی معمولا شدید هستند در حالی که در موارد مزمن، علائم خفیف و یا حتی بدون علامت هستند.
- تکرر ادرار
- ادرار کردن دردناک (سوزش ادرار)
- مشکل در دفع ادرار
- درد پرینه یا درد کشاله ران (علاوه بر این ممکن است آلت تناسلی و کیسه بیضه هم درد داشته باشد)
- درد پایین کمر
- حساسیت به لمس، گرمی و تورم غده پروستات ( این حالت در پروستاتیت حاد باکتریایی بیشتر مشهود است)
- تب و لرز غالبا در پروستاتیت حاد باکتریایی دیده می شود.
- ضعف، درد مفاصل و درد عضلانی معمولا نشان می دهند که عفونت حاد است.
- در التهاب غده پروستات باکتریایی مزمن، اختلال عملکرد جنسی، بیشتر در بیماران گزارش می شود.
خطر ابتلا به آبسه پروستات به خصوص با پروستاتیت حاد باکتریایی وجود دارد.
تشخیص
برای تشخیص قطعی پروستاتیت باکتریایی و شناسایی میکروارگانیسم مسبب آن، تست های آزمایشگاهی مفید هستند. با این حال انجام آزمایشان فیزیکی مانند بررسی تورم غده پوستات از طریق مقعد و حساسیت به لمس آن نیز باید انجام شود.
سیتولوژی ادرار و کشت ادرار باید برای تشخیص پروستاتیت حاد باکتریایی تجویز شود. نمونه باید بیش از ۱۰ سلول سفید را با قدرت بالا نشان دهد. حضور سلول های سفید خون در ادرار نشان دهنده التهاب است اما علامت غیر اختصاصی برای عفونت می باشد.
ترشحات پروستات نیز باید برای سیتولوژی و آزمایش کشت میکروب در پروستاتیت باکتریایی مزمن بررسی شود. نمونه باید بیش از ۱۰ گلبول های سفید و کشت مثبت آن را نشان دهد تا بگوییم التهاب غده پروستات عفونی ایجاد شده است.
درمان التهاب غده پروستات باکتریایی
پروستاتیت حاد باکتریایی را می توان با آنتی بیوتیک خوراکی درمان کرد. اما در موارد شدیدتر برای درمان تجویز IV مورد نیاز است. استفاده از آنتی بیوتیک خوراکی برای پروستاتیت باکتریایی اغلب باید مدت زمان طولانی استفاده شود. زیرا این داروها معمولا عوارض کمتری دارند.
انواع آنتی بیوتیک مورد استفاده برای درمان پروستاتیت باکتریایی عبارتند از:
- سیپروفلوکساسین
- افلوکساسین
- لووفلوکساسین
- تری متوپریم سولفامتوکسازول
این آنتی بیوتیک ها نفوذ اپیتلیال دارند پس بهتر است برای نتیجه مطلوب با آنتی بیوتیک های دیگر استفاده شوند. در مواردی که التهاب غده پروستات منجر به ایجاد آبسه پروستات شده است ممکن است عمل جراحی برای تخلیه آبسه مورد نیاز باشد. البته وقوع این مورد نادر است.