با پیشرفت علم پزشکی، روش های جلوگیری از بارداری نیز پیشرفت کرده اند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت قصد داریم در مورد یکی از روش های پیشگیری از بارداری به نام ایمپلنت پیشگیری از بارداری اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم.
ایمپلنت پیشگیری از بارداری (Implanon) ایمپلنت هایی هستند که در بازو برای پیشگیری از بارداری کار گذاشته می شوند. برای کاز گذاشتن این ایمپلنت ها بازو زنان با بی حسی موضعی سر می شود و در عرض چند دقیقه این ایمپلنت کار گذاشته می شود. این روش پیشگیری از بارداری معمولا ضرری ندارد. در این ایمپلنت مقدار بسیار کمی از هورمونی وجود دارد که بسیار شبیه به هورمون پروژسترون است که در بدن زنان در طول دو هفته اول قاعدگی تولید می شود. در میان ۱۰۰۰ زوج معمولی که از ایمپلنت برای جلوگیری استفاده می کنند، پنج زن حاملگی تصادفی را در سال اول تجربه می کنند.
معرفی ایمپلنت پیشگیری از بارداری
همان طور که می دانید زمانی که یک اسپرم در بدن زن با تخمک آزاد شده از تخمدان لقاح انجام دهد بارداری اتفاق خواهد افتاد. روش های جلوگیری از بارداری به دو روش کلی عمل می کنند. برخی از این روش ها تخمک را از اسپرم دور نگه می دارند و برخی نیز تولید تخمک را متوقف می کنند.
ایمپلنت پیشگیری از بارداری یک لوله کوچک انعطاف پذیر حدود ۴۰ میلی متری است که در زیر پوست بازو کار گذاشته می شود. این ایمپلنت با آزاد کردن پروژسترون تولید تخمک را متوقف می کند. این هورمون همچنین موجب می شود مخاط دهانه رحم غلیظ شده و اسپرم برای ورود به دهانه رحم دچار مشکل شود. به این ترتیب حرکت اسپرم کند شده و احتمال پذیرش تخمک بارور شده توسط رحم کمتر می شود.
ایمپلنت پیشگیری از بارداری در یک نگاه
- اگر این ایمپلنت به درستی کار گذاشته شود بیش از ۹۹٪ موثر است.
- استفاده از این روش مانند قرص های جلوگیری از بارداری نیست و نیاز به استفاده روزانه ندارد.
- در صورتی که به این روش حساسیت داشته باشید و عوارض جانبی را تجربه کنید، بدون آسیب زدن به باروری طبیعی، ایمپلنت به سادگی قابل حذف است.
- کار گذاشتن این روش برای بار اول ممکن است مقداری کبودی، حساسیت به لمس و تورم در محل کاشت ایجاد کند.
- در سال اول استفاده، این روش ممکن است موجب شود که دورهای خونریزی نامنظم، سبک تر و یا سنگین تر از قبل شود. این حالت معمولا در پایان سال اول بهبود پیدا خواهد کرد.
- یکی از عوارض جانبی شایع ایمپلنت توقف دوره ها خونریزی (آمنوره) است.
- برخی از داروها می توانند تاثیر ایمپلنت را کمتر کنند. در این شرایط برای اطمینان خاطر باید از سایر روش های جلوگیری از بارداری نیز استفاده شود.
- ایمپلنت در برابر عفونت های جنسی (STIs) از بدن محافظت نمی کند. استفاده از کاندوم در کنار ایمپلنت، برای محافظت در برابر بیماری ها مقاربتی لازم است.
روش کار ایمپلنت پیشگیری از بارداری
این ایمپلنت به طور پیوسته هورمون پروژستوژن را به جریان خون خود منتشر می کند. پروژسترون تولید شده توسط این قطعه شبیه به هورمون پروژسترون طبیعی است که توسط تخمدان در طول دوره قاعدگی منتشر می شود. انتشار مستمر پروژسترون به موارد زیر منجر می شود:
- متوقف شدن تخمک گذاری
- غلیظ شدن مخاط دهانه رحم که عبور اسپرم را برای رسیدن به تخمک دشوار می کند.
- نازک شدن دیواره رحم به طوری که رحم قادر به پشتیبانی از تخمک بارور نمی باشد.
اگر ایمپلنت در طول پنج روز اول چرخه قاعدگی نصب شده باشد، شما بلافاصله پس از کاشت در برابر باردار شدن محافظت خواهید شد. اما اگر در روزهای دیگر چرخه قاعدگی اقدام به نصب آن کرده باشید، تا ۷ روز بعد از نصب باید از سایر روش های جلوگیری مثل کاندوم استفاده کنید.
نصب ایمپلنت پیشگیری از بارداری بعد از زایمان
شما می توانید ایمپلنت پیشگیری از بارداری را پس زایمان نیز نصب کنید. این کار ار معمولا سه هفته بعد از زایمان انجام می دهند. اگر این ایمپلنت را قبل از روز ۲۱ بعد از زایمان نصب کرده باشید بلافاصله در برابر باردار شدن محافظت می شوید. اما اگر بعد از روز ۲۱ اقدام به استفاده از آن کرده باشید باید تا ۷ روز بعد از نصب نیز از روش هایی مانند کاندوم برای پیشگیری استفاده کنید. این روش در زمان شیردهی نیز ایمن است و مشکلی ایجاد نمی کند.
نصب ایمپلنت پیشگیری از بارداری بعد از سقط جنین
ایمپلنت را می توانید بلافاصله بعد از سقط جنین نصب کرده، و در برابر حاملگی فورا محافظت شوید.
چه کسی می تواند از ایمپلنت استفاده کند؟
بسیاری از زنان می توانند از ایمپلنت پیشگیری از بارداری استفاده کنند. اما در صورتی که شرایط زیر را دارید استفاده از این روش را پیشنهاد نمی کنیم:
- در صورتی که تصور می کنید باردار هستید.
- می خواهید دوره های منظم داشته باشید.
- خونریزی در بین دوره و یا بعد از رابطه جنسی دارید.
- مبتلا به بیماری شریانی هستید و یا سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی دارید.
- لخته خون در یک رگ خونی (ترومبوز) دارید.
- به بیماری کبد مبتلا هستید.
- میگرن دارید.
- در گذشته سرطان پستان داشته اید.
- مبتلا به دیابت با عوارض هستید.
- دچار سیروز کبد و یا تومور می باشید.
- در معرض خطر پوکی استخوان هستید.
مزایا و معایب ایمپلنت پیشگیری از بارداری
مزایای اصلی ایمپلنت پیشگیری از بارداری عبارتند از:
- این روش ۳ سال موثر است.
- برای استفاده از آن مجبور به قطع رابطه جنسی نیستید.
- اگر نمی توانید از روش های جلوگیری از بارداری مبتنی بر استروژن، مانند قرص های ضد بارداری ترکیبی، پچ پیشگیری از بارداری یا حلقه واژن استفاده کنید این روش یک روش مناسب است.
- نیاز به یادآوری روزانه ندارد.
- در زمان شیردهی روش امنی است.
- بعد از برداشتنش باروری به حالت طبیعی باز می گردد.
- ایمپلنت در برابر برخی از بیماری التهابی لگن (مخاط دهانه رحم ممکن است ورود باکتری را به رحم متوقف کند) و سرطان رحم از شما محافظت می کند.
- ایمپلنت ممکن است دوره های خونریزی سنگین و یا دوره های دردناک را در سال اول استفاده کاهش دهد.
- پس از استفاده از روش ایمپلنت پیشگیری از بارداری شما قادر به انجام فعالیت های عادی می باشید.
معایب اصلی ایمپلنت پیشگیری از بارداری عبارتند از:
اختلال در دوره های قاعدگی
دوره های قاعدگی ممکن است با استفاده از ایمپلنت پیشگیری از بارداری به طور قابل توجهی تغییر کند. حدود ۲۰٪ از زنان با استفاده از ایمپلنت خونریزی ندارند، و تقریبا ۵۰٪ آن ها خونریزی غیرمعمول و یا طولانی مدت دارند. الگوهای خونریزی به احتمال زیاد تا پایان سال اول نامنظم باقی می ماند. سایر عوارض جانبی که برخی از زنان گزارش کرده اند عبارتند از:
- سردرد
- آکنه
- حالت تهوع
- حساسیت به لمس پستان
- تغییرات در خلق و خوی
- کاهش میل جنسی
این عوارض جانبی معمولا بعد از چند ماه اول متوقف می شوند. اما اگر سردرد طولانی داشتید و یا سایر عوارض جانبی در بدنتان شدید بود حتما به پزشک خبر دهید. برخی از زنان نیز بعد از استفاده از این روش اضافه وزن پیدا می کنند. این در حالی است که هیچ مدرکی که نشان دهد ایمپلنت باعث افزایش وزن می شود وجود ندارد.
داروهای موثر بر روی ایمپلنت
بعضی از داروها می توانند اثر ایمپلنت را کاهش دهند. این داروها عبارتند از:
- دارو تجویزی برای HIV
- دارو تجویزی برای صرع
- برخی از درمان های مکمل
- آنتی بیوتیکی به نام ریفابوتین (که برای درمان سل استفاده می شود)
- آنتی بیوتیکی به نام ریفامپین (که برای درمان شرایط مختلف، از جمله سل و مننژیت استفاده می شود)
این داروها، داروهای القا کننده آنزیم نامیده می شوند. اگر از این داروها برای مدت کوتاهی (به عنوان مثال، از ریفامپیسین برای محافظت در برابر مننژیت) استفاده می کنید، توصیه می شود که در طول دوره درمان و پس از آن به مدت ۲۸ روز از قرص های ضد بارداری کمک بگیرید.
خطرات ناشی از ایمپلنت پیشگیری از بارداری
در موارد نادر، منطقه ای از پوست که در آن ایمپلنت نصب شده است ممکن است عفونی شود. اگر این اتفاق افتاد منطقه را تمیز نگه داشته و با آنتی بیوتیک تجویزی توسط پزشک عفونت را درمان کنید.