بزرگ شدن سینه در مردان حالتی است که در آن، بافت نرم سینه ایجاد می‌شود. به ‌این حالت ژنیکوماستی گفته می‌شود. بافت سینه‌ طبیعی در مردان، معمولاً کمتر از ۵/۲ تا ۳ سانتیمتر است و درست در سطح زیر نوک سینه قرار می‌گیرد. بزرگی سینه ممکن است در یک سمت و یا در هر دو طرف ایجاد شود. ممکن است این افزایش اندازه موجب حساس‌شدن و دردناک شدن بافت سینه شود. برخی از پسران و مردان، در قفسه‌ سینه خود بافت چربی زیادی دارند و ممکن است این بافت چربی طوری به نظر برسد که ‌انگار سینه‌ها بزرگ شده‌اند. به ‌این حالت ژنیکوماستی کاذب گفته می‌شود…

این وضعیت معمولاً در اثر تغییرات هورمونی، در هنگام بلوغ و یا در طی افزایش سن رخ می‌دهد. هنگامی‌که تعادل بین دو هورمون استروژن و تستوسترون به هم می‌خورد ممکن است سینه‌ها بزرگ شوند. شاید تعجب کنید اما در بدن زنان و مردان از هورمون‌های جنس مخالف به مقدار بسیار کم ترشح می‌شود. در موارد نادری ممکن است داروهایی که تجویز می‌شوند، برخی داروهایی که بدون نسخه فروخته و مصرف می‌شوند، داروهای غیر قانونی، برخی داروهایی که برای افزایش حجم عضله و دوپینگ استفاده می‌شود، برخی تومورها و بیماری‌ها موجب بزرگی سینه‌ها شوند.

مشکل شایع پسران نوجوان

ژنیکوماستی بین پسران نوجوان (۱۳ تا ۱۹ سال) شایع است. بزرگی غدد پستان در پسران نوجوان بسیار رایج است. حدود یک سوم از این پسران در سن بلوغ دچار این وضعیت می شوند ولی احتمال این عارضه در بزرگسالی کمتر از یک درصد است. بزرگی غدد پستان اغلب خفیف و بدون درد است اما یک‌سوم از مردان در مورد حساسیت آن اعتراض دارند. معمولا علت بزرگ شدن غدد پستان قابل تشخیص است و در اکثر موارد به دلیل مصرف بعضی داروها و یا بیماری کبدی بروز می‌کند. به‌طوری که ۶۵ درصد از پسران ۱۴ ساله ژنیکوماستی دارند. اگر شما نوجوان هستید احتمالاً به ‌انجام دادن آزمایش نیاز ندارید و بزرگی سینه طی دو تا سه سال، خود به خود برطرف خواهد شد اما پسران بزرگ‌تر و مردان جوان ممکن است به ‌انجام دادن آزمایش نیاز داشته باشند. در چنین مواردی ممکن است نوعی بیماری عامل ایجادکننده این مشکل باشد.

چه باید کرد؟

در بسیاری از موارد درمان خاصی مورد نیاز نیست. پزشک شما ممکن است هر ماه‌ اندازه سینه را پیگیری کند و تحت نظر داشته باشد. در ۹۰ درصد پسران نوجوان، ژنیکوماستی در مدت کمتر از سه سال خود به خود برطرف می‌شود. برخی اوقات با قطع مصرف دارویی که به ژنیکوماستی منجر شده ‌است مانند مواد دوپینگ، مشکل برطرف می‌شود. در موارد نادری درمان‌های دارویی برای درمان ژنیکوماستی استفاده می‌شوند مخصوصاً اگر درد و حساسیت وجود داشته باشد. درمان دارویی ممکن است بتواند بافت اضافی سینه را برطرف کند. گاهی برای از بین بردن بافت اضافی جراحی انجام می‌شود. اگر علت بزرگ شدن سینه‌ها، بیماری یا تومور باشد درمان باید انجام شود. در این صورت بیماری اصلی باید درمان شود. در اغلب مردان، ژنیکوماستی این وضعیت در هر دو پستان مشاهده می‌شود ولی اگر تنها یکی از سینه‌ها برآمده بود باید جهت معاینه دقیق‌تر به پزشک مراجعه شود. بعضی از مردان تنها به دلیل چاقی دارای پستان‌های برآمده هستند اما در وضعیت بزرگی پستان که به دلیل بزرگ شدن بافت غدد پستان رخ می‌دهد، چاقی موثر نیست. بافت غده دقیقا زیر نیپل سینه (نوک سینه) متمرکز است ولی چربی در کلیه مناطق سینه پخش می‌شود.

… و اما داروها

بعضی از مهم‌ترین داروهایی که باعث بروز این حالت می‌شوند عبارت‌اند از: دیگوکسین (لانوکسین) برای بیماری قلبی، اسپرونولاکتین (آلداکتون)، سایمتیدین بلوک‌کننده اسید معده، کتوکونازول (نیزورال) برای عفونت قارچی، فیناستراید (پروسکار) و داناستراید (اودارت) برای بزرگی پروستات، لازم به ذکر است که داروهای مخدری نظیر آمفتامین، ماری جوانا و هروئین و بیماری کبدی ناشی از افراط در مصرف الکل نیز باعث بزرگ شدن پستان می‌گردد.

آیا توده‌ سینه مردان هم ممکن است سرطانی شود؟

احتمالاً نه. سرطان پستان در مردان بسیار نادر است. توده‌ای که در اثر سرطان ایجاد شده باشد، معمولاً درست زیر نوک سینه ایجاد نمی‌شود.

خصوصیات و ماهیت بافت سرطانی با بافت حاصل از بزرگ شدن سینه در اثر ژنیکوماستی متفاوت است. سرطان پستان ممکن است موجب فرورفتگی پوست یا ایجاد ترشح خونی از سینه شود. پزشک شما می‌تواند نوع توده را تشخیص دهد و بفهمد که توده، سرطانی است یا نه. اگر در مورد توده‌ سینه هرگونه سوالی دارید می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید. در موارد مشکوک ممکن است نیاز به‌انجام ماموگرافی و یا نمونه‌برداری باشد. اغلب برآمدگی‌های پستان در مردان، غیرسرطانی است و مربوط به وضعیتی به نام ژنیکوماستی یا بزرگی غدد پستان است اما بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن مشخص شود. اگرچه سرطان پستان در مردان شایع نیست اما محتمل و امکان‌پذیر است. در دنیا، حدود ۲۰۰۰ مرد در سال جاری مبتلا به سرطان پستان شناخته شده‌اند. سرعت مرگ ناشی از سرطان پستان در مردان بیشتر از زنان است! یعنی حدود ۴۵۰ مرد در سال به دلیل سرطان پستان فوت می‌کنند و اما بزرگی غدد پستان در مردان چندان خطرناک نیست.