بلوک شاخه ای به مجموعه ای از بلوک ها گفته می شود که به دلیل اختلال در انتقال پالس های الکتریکی به صورت وقفه نسبی یا کامل این جریان دیده می شود؛ و در نتیجه موجب عدم هماهنگی در سیگنال هیا الکتریکی بطن ها می شود.
بلوک شاخه ای یکی از انواع بلوک و نوعی آریتمی است. برای شناخت بیشتر این بیماری با این مطلب پیام سلامت همراه باشید.
مطلب پیشنهادی: همه چیز درباره بیماری های قلبی
بلوک ها شامل مجموعه ای از فیبرها هستند که وظیفه ایجاد سیگنال های الکتریکی و انتقال آن از گره سینوسی به بطن های راست و چپ را بر عهده دارند. به عبارت دیگر بلوک شاخه ای چپ مسئول ارسال سیگنال و تپش بطن چپ و بلوک شاخه ای راست مسئول این وظیفه بررای بطن چپ است.
اختلال بلوک شاخه ای زمانی شکل می یگرد کهی کی زا یان بلوک های چپ و راست به دلایلی مسدود شده باشند. معمولا فیبروز میوکارد، انفارکتوس، التهاب میوکارد، آمبولی ریه و بیماری های عروق کرونر، زا بارزترین علل رخ دادن بلوک شاخه ای هستند.
به طور کلی این اختلال عوارض جدی ندارد. بلوک شاخه ای راست که معمولا علامت خاصی ندارد و فرد ظاهرا سالم بنظر م رسد. هرچند در مواردی ممکن است موجب آسیب های مثل حمله قلبی نیز شود.
اما بلوک شاخه ای چپ دارای علائم و عوارض جدی تری است. در واقع به علت ارتباط بلوک شاخه چپ با بیماری های بطن چپ این بلوک نسبت به شاخه راست پیش آگهی و علائم شدیدتری دارد. این اختلال در اغلب افراد مسن و به دلیل بیماری عروق کرونر موجب بیماری آترواسکلروز می شود.
به زبان علمی تر در بلوک راست اختلال هدایت سیگنال ها در شاخه راست وجود داشته و اول بطن چپ از مسیر عادی دپولاریزه شده و بعد بطن راست با تاخیر دپولاریزه می شود.
به همین دلیل مدت دپولاریزاسیون بطنی افزایش می یابد. از علت های شایع اختلال بلوک راست می توان به هیپرتروفی بطن راست، میوکاردیت، کاردیومیوپاتی و کلیه مشکلاتی که فشار زیادی به بطن راست تحمیل می کنند، مثل تنگی دریچه پولمونر و ASD، اشاره کرد. در نتیجه این بلوک در قلب سالم نیز مشاهده می شود.
اختلال بلوک چپ معمولا همراه با یک ضایعه جدی قلبی نمایان می شود و در قلب های سالم بسیار کمیاب است. اختلال عملکرد بلوک شاخه ای چپ باعث می شود که بطن راست به طور طبیعی دپولاریزه شده و بطن چپ با تاخیر دپولاریزه گردد و سپتوم بین بطنی نیز از راست به چپ یعنی خلاف جهت طبیعی فعال شود.
از علت های اصلی ایجاد کننده این اختلال می توان ایسکمی میوکارد، فشار مکانیکی روی شاخه چپ، بیماری های مادرزادی قلب، بیماری عروق کرونر، تروما، تومور و فیبروز سیستم هدایتی قلب را نام برد.
این اختلال را مانند سایر اختلالات آریتمی می توان توسط الکتروکاردیوگرافی تشخیص داد. و معمولا در خاصی برای اغلب مبتلایان نیاز نیست. و تنها در شرایط خیلی خاص ممکن است از ضربان ساز مصنوعی استفاده شود.