از دست دادن وزن عمدی از طریق رژیم غذایی و ورزش، یک چیز معمول و عادی است. اما اگر شما بدون تغییرات عمده در شیوه زندگی خود شروع به از دست دادن وزن کرده اید، نشانه ای از وجود مشکل در بدنتان است. این به این معنی است که شما همان مقدار غذا را می خورید و همان فعالیت های فیزیکی را انجام می دهید اما وزن کم می کنید. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند صحبت خواهیم کرد.
از دست دادن غیرواقعی بیش از ۵ درصد از وزن بدن در کمتر از یک سال ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد.
کاهش سریع وزن در هر زمان در زندگی باید به عنوان یک نشانه جدی در نظر گرفته شود و باید بلافاصله برای تشخیص علت، با پزشک مشورت کنید. همیشه به یاد داشته باشید که هر چه بیماریتان بیشتر پیشرفت کند، درمانش سخت تر می شود.
دیابت
بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند
دیابت یک دلیل شایع کاهش وزن ناخواسته است. این بیماری یک اختلال متابولیک است که باعث افزایش سطح گلوکز خون می شود. دیابت یا به علت عدم تولید انسولین در بدن یا عدم توانایی بدن برای پاسخ مناسب به انسولین ایجاد می شود.
کاهش وزن در افراد مبتلا به دیابت به دو دلیل رخ می دهد:
از دست دادن بیش از حد آب بدن به دلیل ادرار مکرر
ناتوانی بدن در جذب کالری از قند در خون
علاوه بر این، اگر انسولین در بدن ناکافی باشد، بدن شروع به سوزاندن چربی و عضلات برای تامین انرژی خود می کند و این عامل باعث کاهش وزن کلی بدن می شود.
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۴ در مجله Indian Journal of Medical Research منتشر شده نشان می دهد که کاهش وزن شدید تنها در دیابت نوع ۱ رخ می دهد و در دیابت نوع ۲ این کاهش وزن تا مدت ها ناشناخته باقی می ماند.
همراه با کاهش وزن ناخواسته، برخی از نشانه های دیابت نیز عبارتند از:
ادرار مکرر
تشنگی بیش از حد
گرسنگی شدید
خستگی بیش از حد
کبودی هایی که به درستی بهبود نمی یابند
احساسات سوزش در پا و یا دست
هیپرتیروئیدیسم
بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند
کاهش وزن ناگهانی با وجود عدم تغییر در فعالیت بدنی یا اشتها، می تواند یک مشکل تیروئیدی، به ویژه پرکاری تیروئید، را نشان دهد. در این نوع از مشکلات تیروئیدی، افزایش غیر طبیعی فعالیت غده تیروئید، باعث افزایش بیش از حد هورمون های تیروئید در خون می شود.
مقدار بالای T4، T3 یا هر دو هورمون در گردش خون می تواند باعث افزایش میزان متابولیسم بدن شود و سوخت و ساز بدن را بالا ببرد. به غیر از کاهش وزن سریع، هیپوتیروئیدی میزان ضربان قلب شما را نیز افزایش می دهد و باعث علائم زیر می شود:
تعریق بیش از حد
گرگرفتگی
حملات هراس
نوسانات خلقی
برآمدگی چشم ها
ضعف عضلانی
خستگی
زخم معده
بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند
افرادی که از زخم معده رنج می برند نیز کاهش وزن غیر قابل توضیح را شاهد خواهند بود. در واقع، این نشانه برجسته بسیاری از افراد مبتلا است. زخم معده، که به نام زخم گوارشی نیز شناخته می شود، ناراحتی است که بر روی قسمت داخلی معده یا قسمت فوقانی روده کوچک ایجاد می شود. زخم باعث ایجاد درد و کاهش اشتها می شود.
بنابراین، علت کاهش وزن، از دست دادن اشتها، حالت تهوع و استفراغ می تواند زخم معده باشد.
برخی از نشانه های دیگر این عارضه عبارتند از:
احساس پری پس از خوردن مقدار کمی غذا
درد قفسه سینه
مدفوع خونی یا تیره
خستگی
انگل
بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند
یک عفونت انگلی در روده نیز یکی دیگر از علل رایج کاهش ناگهانی وزن است. چند نوع انگل در بدن زندگی کرده و از بدن شما تغذیه می کنند. بعضی از آنها بر روی غذاهای مصرفی ما حضور دارند. کرم هایی مانند کرم قلابی و کرم های روتاری از طریق پوست یا از طریق خوراک وارد بدن می شوند.
در طی حمله انگلی، افزایش اشتها را متوجه خواهید شد. زیرا انگل ها مقدار زیادی از مواد غذایی را که می خورید مصرف می کنند. بنابراین شما گرسنه تر از حد معمول می شوید. علاوه بر این، بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ در مجله PLOS منتشر شده، کاهش وزن پس از آلودگی با کرم می تواند راه بدن برای مبارزه با کرم ها باشد.
علاوه بر کاهش وزن و افزایش اشتها، علائم دیگر آلوده شدن با انگل عبارتند از:
اگرچه ممکن است عجیب و غریب باشد، اما افسردگی نیز می تواند باعث کاهش وزن ناخواسته شود. این اختلال خلقی شایع منجر به احساس غم و اندوه، خشم یا ناامیدی می شود و می تواند جنبه های مختلف زندگی روزمره، از جمله اشتها را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به کاهش اشتها، افراد مبتلا به افسردگی ممکن است شروع به از دست دادن وزن کنند.
یک مطالعه که در سال ۲۰۰۸ در Applied Physiology, Nutrition and Metabolism منتشر شده گزارش می دهد که افزایش نشانه های افسردگی همراه با کاهش وزن، هیپوگلیسمی و همچنین کاهش سطح T3 و fT4 است.
سایر علائم رایج افسردگی عبارتند از:
مشکل خواب
مشکل تمرکز
افکار منفی
احساس ناامیدی و یا ناراحتی
افکار خودکشی
با این حال، در برخی موارد، افسردگی می تواند به جای کاهش وزن باعث افزایش وزن شود.
سرطان
بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند
کاهش وزن غیر قابل توضیح یکی از اولین نشانه های قابل توجه انواع مختلف سرطان، از جمله پروستات، پستان، ریه، لوزالمعده، سرطان تخمدان و کولون است.
رشد غیرقابل کنترل سلول های غیرطبیعی متابولیسم شما را افزایش می دهد و بدن شما را با کاهش منابع با کاهش وزن مواجه می کند. هنگامی که سلول های سرطانی شروع به گسترش می کنند، می توانند عملکرد ارگان های مختلف داخلی را مختل کنند.
علاوه بر این، سرطان می تواند تغییرات شیمیایی در بدن ایجاد کند که باعث می شوند وزن بدن، به رغم رعایت رژیم غذایی دارای کالری زیاد کاهش یابد.
درمان سرطان نیز می تواند منجر به کاهش وزن شود. پرتو درمانی و شیمی درمانی معمولا باعث کاهش اشتها می شود. همچنین، عوارض جانبی از جمله تهوع، استفراغ و زخم دهانی نیز رخ می دهد. به غیر از کاهش وزن و از دست دادن اشتها، علائم و نشانه های این بیماری با توجه به نوع سرطان متفاوت است.
بیماری کرون
بیماری کرون که یک بیماری التهابی روده ای است سبب التهاب پوشش داخلی دستگاه گوارش شما می شود. این بیماری یکی دیگر از بیماری هایی است که به کاهش وزن ناخواسته مرتبط است. کاهش وزن نشان دهنده سوء تغذیه ناشی از عدم دریافت کالری کافی برای پاسخگویی به نیازهای بدن است. این سوء تغذیه می تواند به دلیل نارسایی مواد مغذی و از دست دادن مواد مغذی به علت اسهال یا خونریزی روده رخ دهد.
یک مطالعه که در سال ۱۹۹۴ در مجله American Journal of Clinical Nutrition منتشر شده است گزارش می دهد افرادی که بیماری کرون دارند و وزنشان کم می شود، میزان گرسنگی کمتری دارند و کمتر از غذا خوردن لذت می برند. در اینجا، کاهش وزن به دلیل کاهش مصرف غذا به جای کاهش انرژی رخ می دهد.
برخی از علائم بیماری کرون عبارتند از:
اسهال مداوم
تب پایین
کمبود انرژی
درد شکمی
گرفتگی
تهوع و استفراغ
بیماری سل
بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند
کاهش وزن غیر قابل توضیح می تواند نشانه سل (TB) باشد. در واقع، یکی از اولین نشانه های این عفونت جدی، کاهش وزن ناخواسته همراه با کاهش اشتها است.
این بیماری مسری توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می شود. شایع ترین نوع این باکتری بر ریه ها تاثیر می گذارد، اما می تواند بر سایر قسمت های بدن شما از جمله غدد لنفاوی، استخوان ها، دستگاه گوارش، سیستم تولید مثل و سیستم عصبی نیز تاثیر بگذارد.
علاوه بر کاهش وزن غیر قابل توضیح، نشانه های دیگر سل، عبارتند از:
سرفه ماندگار که بیش از ۳ هفته طول می کشد
خستگی شدید
تب
تعریق شبانه
سایر علائم بر اساس ارگان های تحت تاثیر عفونت متفاوت است.
دمانس و بیماری آلزایمر
بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند
کاهش وزن غیر قابل توضیح همچنین می تواند یکی از علائم زوال عقل در سالمندان باشد. اگرچه این دو عامل ممکن است به نظر بی ارتباط با هم باشند، اما محققان ارتباط بین کاهش وزن و بیماری آلزایمر را تایید کرده اند. مطالعه ای که در سال ۲۰۰۵ توسط محققان موسسه روانپزشکی در لندن انجام شد اشاره کرد که کاهش وزن در بیماران مبتلا به زوال عقل اغلب حتی قبل از شروع علائم قطعی، خود را نشان می دهد.
مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۴ توسط محققان مستقر در کالج پزشکی Weill Cornell یادآور می شود که انباشت پپتید آمیوئید بتا در مغز باعث اختلال در سازگاری وزن بدن می شود و منجر به کاهش وزن سالمندان مبتلا، پیش از تشخیص بیماری آلزایمر می شود.
اچ آی وی
بیماری هایی که باعث کاهش وزن می شوند
کاهش قابل توجهی وزن در افراد مبتلا به ویروس نقص ایمنی بدن (HIV) رایج است.
HIV همانند دیگر ویروسهاست، اما تفاوت آن با ویروس های دیگر این است که سیستم ایمنی بدن انسان نمی تواند این ویروس را از بین ببرد. در عوض، ویروس، سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده به طوری که بدن شما دیگر نمی تواند با عفونت ها و بیماری ها مبارزه کند. در صورت عدم کنترل، HIV می تواند به ایدز تبدیل شود.
همراه با کاهش وزن علائم دیگر این بیماری عبارتند از:
تب
تعریق شبانه
گلودرد
درد عضلانی
بثورات
خستگی
استفراغ
حالت تهوع و اسهال
علل دیگر کاهش وزن غیر عمدی
به غیر از بیماری های فوق، برخی از علل دیگر از دست دادن وزن غیر عادی عبارتند از:
بیماری مزمن انسدادی ریه
تحلیل رفتن عضلات
نارسایی احتقانی قلب
مصرف الکل
هیپرکلسمی
سوء تغذیه
بیماری پارکینسون
بیماری آدیسون
بیماری سلیاک
داروها، از جمله داروهای شیمی درمانی، ملین ها و داروهای تیروئید
