بیماری کلیوی دیابتی ؛ علل، عوامل افزایش دهنده شانس ابتلا و روش های پیشگیری از این بیماری

بیماری کلیوی دیابتی نوعی بیماری کلیوی ناشی از دیابت است. دیابت عامل اصلی بیماری کلیوی است. از هر ۴ بزرگسال مبتلا به دیابت،  حدود ۱ نفر مبتلا به بیماری کلیوی است. کار اصلی کلیه این است که ضایعات و آب اضافی را از خون فیلتر کرده و آن را به شکل ادرار از بدن خارج کند. کلیه های به کنترل فشار خون و ایجاد هورمون هایی که بدن شما به آن ها نیاز دارند نیز می پردازند.

هنگامی که کلیه های آسیب می بینند، نمی توانند خون را مانند قبل فیلتر کنند. در این شرایط ضایعات در بدنتان تجمع پیدا می کند. آسیب کلیوی همچنین می تواند باعث مشکلات دیگری در سلامتی شود. آسیب کلیوی ناشی از دیابت معمولا در طی چند سال، به مرور زمان و به آرامی اتفاق می افتد. شما می توانید با انجام اقداماتی مناسب از کلیه های خود محافظت کرده و آسیب کلیوی را به تاخیر بیاندازید.

با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا از علل و عوامل افزایش دهنده شانس ابتلا و روش های پیشگیری از بیماری کلیوی دیابتی مطلع شوید.

نام های دیگر بیماری کلیوی دیابتی چیست؟

بیماری کلیوی دیابتی با نام های دیگر زیر نیز شناخته می شود:

  • DKD
  • بیماری مزمن کلیه
  • CKD
  • بیماری کلیوی ناشی از دیابت
  • نفروپاتی دیابتی

چه عواملی باعث ایجاد بیماری کلیوی دیابتی می شود؟

قند خون بالا می تواند به عروق خونی در کلیه ها آسیب برساند. هنگامی که رگ های خونی آسیب می بینند، دیگر مانند گذشته عملکرد طبیعی ندارند. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت به فشار خون بالا نیز مبتلا هستند. فشار خون بالا نیز می تواند به کلیه شما آسیب برساند.

چه چیزی باعث افزایش شانس ابتلا به بیماری کلیوی دیابتی می شود؟

ابتلا به دیابت به مدت طولانی باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری های کلیوی می شود. پس اگر مبتلا به دیابت هستید و شرایط زیر را دارید، شانس ابتلا به بیماری کلیوی در شما زیاد است:

  • گلوکز خون بسیار بالا
  • فشار خون بسیار بالا

آمریکایی-آفریقایی ها، سرخپوستان آمریکایی و اسپانیایی ها، نسبت به نژادهای قفقازی، شانس بیشتری برای ابتلا به بیماری کلیوی و نارسایی کلیه دارند.

اگر مبتلا به دیابت باشید و یکی از شرایط زیر را داشته باشید، احتمال ابتلا به بیماری کلیوی در بدنتان افزایش پیدا می کند:

  • دخانیات استعمال می کنید.
  • از طرح تغذیه مخصوص افراد دیابتی پیروی نمی کنید.
  • غذاهای شور و نمکی می خورید.
  • فعالیت بدنی ندارید.
  • اضافه وزن دارید.
  • بیماری قلبی دارید.
  • سابقه خانوادگی نارسایی کلیه دارید.

چگونه می توانم بفهمم که بیماری کلیوی دیابتی دارم یا خیر؟

اکثر افراد مبتلا به بیماری کلیوی دیابتی علائمی ندارند. تنها راه شناختن بیماری کلیوی دیابتی این است که کلیه های شما توسط متخصص بررسی شود.

متخصصان از آزمایش خون و ادرار برای بررسی بیماری کلیوی دیابتی استفاده می کنند. در این آزمایش جهت تشخیص بیماری آلبومین در ادرار بررسی می شود. آزمایش خون نیز انجام می شود تا ببینند که آیا کلیه های شما خون را فیلتر می کنند یا خیر.

اگر شرایط زیر را دارید باید هر ساله برای بررسی و تشخیص بیماری کلیوی مورد آزمایش بگیرید:

  • دیابت نوع ۲ دارید.
  • بیش از ۵ سال است که دیابت نوع ۱ دارید.

چگونه می توانم همزمان با ابتلا به دیابت، کلیه های خود را سالم نگه دارم؟

بهترین راه برای کاهش یا پیشگیری از بیماری کلیوی مرتبط با دیابت، رسیدن به اهداف تعیین شده برای سطح قند خون و فشار خون است. سبک زندگی سالم و مصرف داروهای تجویزی به شما در دستیابی به این اهداف کمک کرده و سلامت کلی بدن را تضمین می کند.

رسیدن به اهداف تعیین شده برای سطح قند خون

پزشک ابتدا A1C شما را آزمایش خواهد کرد. A1C یک نوع آزمایش خون است که سطح قند خون را در ۳ ماه گذشته نشان می دهد. این آزمایش متفاوت از بررسی سطح قند خون است که هر روز خودتان آن را با دستگاه تست قند خون انجام می دهید. میزان A1C بالاتر، نشان دهنده این است که سطح قند خون در ۳ ماه گذشته بالا بوده است.

هدف A1C برای بسیاری از افراد مبتلا به دیابت کمتر از ۷ درصد است. بنابراین سعی کنید به این هدف برسید. رسیدن به این عدد هدف شما را برای محافظت از کلیه ها محقق می کند.

برای رسیدن به هدف A1C، پزشک از شما می خواهد که اقدامات زیر را انجام دهید:

  • میزان قند خون خود را بررسی کنید.
  • مواد غذایی خاصی را استفاده کنید.
  • فعالیت بدنی داشته باشید.
  • داروهای خود را به موقع مصرف کنید.
  • به صورت دوره ای به متخصص غدد مراجعه کنید.

در مورد این که چقدر باید قند خون خود را کنترل کنید، از پزشک سوال کنید.

رسیدن به اهداف تعیین شده برای سطح فشار خون

فشار خون نیروی است که از طرف خون بر روی دیواره عروق خونی وارد می شود. فشار خون بالا باعث می شود حجم کار قلب زیاد شود و به این عضو فشار بیاید. این عامل می تواند باعث حمله قلبی، سکته مغزی، و بیماری های کلیوی شود.

بنابراین برای کنترل بیماری کلیوی دیابتی باید سعی کنید فشار خون خود را کنترل کنید. سطح فشار خون برای اکثر افراد مبتلا به دیابت زیر ۹۰ بر روی ۱۴۰ میلی متر جیوه است.

داروهایی که فشار خون را پایین می آورند نیز می توانند باعث آهسته شدن روند آسیب کلیوی شوند. دو نوع داروهای فشار خون به نام های، مهارکننده های ACE و ARB ها نقش ویژه ای در محافظت از کلیه ها دارند. هر کدام از آن ها به آهسته تر شدن بیماری کلیه در افراد مبتلا به دیابت که فشار خون بالا و DKD نیز دارند، کمک می کنند. اسامی این داروها به نام “پرل” یا “سارتان” به پایان می رسد. مصرف مهار کننده های ACE و ARB ها برای زنان باردار ایمن نیست.

تغییر در سبک زندگی

رعایت عادات های سالم در زندگی می تواند به شما در دستیابی به اهداف تعیین شده برای سطح قند خون و فشار خون کمک کند. برای سالم نگه داشتن کلیه ها بهتر است اقدامات زیر را انجام دهید:

  • سیگار نکشید.
  • با یک متخصص تغذیه در تماس باشید تا برنامه غذایی مناسب افراد دیابتی که در آن نمک و سدیم محدود شده است را به شما ارائه دهد.
  • فعالیت بدنی را بخشی از روال زندگی خود قرار دهید.
  • وزنتان را کاهش دهید یا آن را در محدوده سالم نگه دارید.
  • به اندازه کافی بخوابید. هر روز باید ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید.
مصرف منظم داروهای تجویز شده

داروها نیز ممکن است بخش مهمی از برنامه درمانی شما باشند. متخصص غدد، طبق نیازهای خاص شما دارو مناسبتان را تجویز می کند. پزشکی می تواند به شما در دستیابی به رسیدن به اهداف تعیین شده برای قند خون و فشار خون کمک کند. برای کنترل فشار خون نیز ممکن است نیاز به مصرف بیش از یک نوع دارو داشته باشید.

چگونه می توانم با استرس های مدیریت دیابت مقابله کنم؟

مدیریت دیابت همیشه آسان نیست. احساس ترس، غم و ناراحتی یا عصبانیت در افراد مبتلا به دیابت شایع است. همه افراد مبتلا به دیابت می دانند که برای جلوگیری از عوارض دیابت باید چه کارهایی انجام دهند، اما برخی از آن ها به مرور زمان این نکات را فراموش می کنند. استرس بلند مدت می تواند قند خون و فشار خون شما را افزایش دهد. بنابراین باید در کنار درمان بیماری، روش های کنترل استرس را نیز فرا بگیرید. سعی کنید برای کنترل استرس اقدامات زیر را انجام دهید:

  • تنفس عمیق
  • باغبانی
  • پیاده روی
  • انجام یوگا
  • مدیتیشن
  • انجام یک سرگرمی
  • گوش دادن به موسیقی مورد علاقه خود

آیا بیماری کلیوی دیابتی در طول زمان بدتر می شود؟

آسیب کلیوی ناشی از دیابت می تواند به مرور زمان بدتر شود. با این حال، می توانید اقدامات لازم را برای محافظت از کلیه ها و آهسته کردن روند آسیب و ایجاد نارسایی انجام دهید. نارسایی کلیوی به این معنی است که کلیه ها نمی توانند از بیشترین توانایی خود برای انجام وظایف استفاده کنند. در افراد مبتلا به نارسایی، عملکرد کلیه کمتر از ۱۵ درصد است. با این حال، اکثر افراد مبتلا به دیابت و بیماری کلیوی به نارسایی کلیه مبتلا نمی شوند.

اگر کلیه هایتان در نتیجه دیابت آسیب دیده اند، حتما باید برای مدیریت بیماری های کلیوی، به پزشک مراجعه کنید.