از آنجا که تخم شنبلیله دارای مزایای شگفت انگیزی است، استفاده از آن می تواند زندگی شما را تغییر داده و بهتر کند. اما این اتفاق چطور رخ می دهد؟ خواص تخم شنبلیله با مزایای ضد التهابی آن شروع می شود. همان طور که تحقیقات اخیر نشان می دهد، خواص تخم شنبلیله کمک می کند تا التهاب داخلی و خارجی کاهش پیدا کرده و علاوه بر بهبود زندگی جنسی و عملکرد تولید مثل، ارزش غذایی زیادی نیز برای نوزاد داشته باشد.
در ادامه این مقاله مجله پیام سلامت در مورد خواص، ارزش غذایی و عوارض جانبی مصرف تخم شنبلیله صحبت می کنیم.
تخم شنبلیله چیست؟
تخم شنیلیله یک گیاه سالانه با برگ های سبز روشن و گل های کوچک سفید است. این گیاه از خانواده باقلاییان است. گیاه شنبلیله ارتفاعی به اندازه دو تا سه فوت دارد و غلاف های دانه آن شامل ۱۰ الی ۲۰ دانه کوچک، مسطح، زرد، قهوه ای، تند و معطر هستند.
تخم شنبلیله طعم تلخی شبیه به کرفس، شربت افرا یا شکر سوخته دارد و اغلب به عنوان دارو استفاده می شود. با این حال، برگ شنبلیله زمانی که پخته می شود طعم بسیار لذیذی دارد. دانه های این گیاه بیشتر زمانی استفاده می شوند که خشک هستند. اما برگ های آن اغلب در آشپزی نیز استفاده می شود.
تخم شنبلیله را می توان به صورت خوراکی استفاده کرد و یا برای ایجاد خمیری که برای کمک به کاهش التهاب زخم روی پوست استفاده می شود، پودر کرد. عصاره شنبلیله را می توان در صابون و لوازم آرایشی نیز استفاده کرد.
همانطور که در کتاب “Essential Oils in Food Preservation, Flavor and Safety” اشاره شده است، عصاره و روغن شنبلیله، دارای فعالیت های ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی، ضد دیابتی و ضد توموراژینیک است. این گیاه در شمال آفریقا، خاورمیانه، مصر و هند کشت می شود و در طب سنتی دارای تاریخچه ای طولانی می باشد.
ارزش غذایی نخم شنبلیله
۱ قاشق غذا خوری دانه شنبلیله شامل موارد زیر است:
- ۳۵٫۵ کالری
- ۶٫۴ گرم کربوهیدرات
- ۲٫۵ گرم پروتئین
- ۰٫۷ گرم چربی
- ۲٫۷ گرم فیبر
- ۳٫۷ میلی گرم آهن (حدود ۲۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
- ۰٫۱ میلی گرم منگنز (حدود ۷ درصد از نیاز روزانه بدن)
- ۰٫۱ میلی گرم مس (حدود ۶ درصد از نیاز روزانه بدن)
- ۲۱ میلی گرم منیزیم (حدود ۵ درصد از نیاز روزانه بدن)
- ۳۲٫۶ میلی گرم فسفر (حدود ۳ درصد از نیاز روزانه بدن)
- ۰٫۱ میلی گرم ویتامین B6 (حدود ۳ درصد از نیاز روزانه بدن)
خواص تخم شنبلیله
مشکلات گوارشی و سطح کلسترول را بهبود می بخشد
تخم شنبلیله ممکن است به بهبود مشکلات متعدد گوارش مانند ناراحتی معده، یبوست و التهاب معده کمک کند. به عنوان مثال، فیبر محلول در آب موجود در این دانه، بیش از سایر مواد غذایی دیگر برای از بین بردن یبوست مفید است. این ماده برای بهبود هضم نیز کارایی دارد و اغلب به علت اثرات ضد التهابی خود، در رژیم غذایی بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو به کار برده می شود.
به نظر می رسد که این دانه برای کسانی که دارای بیماری های قلبی مانند سفت شدن سرخرگ ها و افزایش سطح چربی های خاصی از جمله کلسترول و تری گلیسیرید هستند مفید می باشد. در واقع، یک مطالعه در هند نشان داد که مصرف ۲٫۵ گرم قرص حاوی تخم شنبلیله دو بار در روز به مدت سه ماه در افراد مبتلا به دیابت غیر وابسته به انسولین، بدون تاثیر بر روی کلسترول موجب کاهس تری گلیسیرید می شود.
التهاب داخلی بدن را کاهش می دهد
تخم شنبلیله به کاهش التهابات زیر در بدن کمک می کند،:
- زخم های دهان
- جوش
- برونشیت
- عفونت بافتی زیر سطح پوست
- بیماری سل
- سرفه مزمن
- سرطان
- بیماری های کلیوی
به گفته دکتر ریچارد پنلکیمست، رئیس بخش خدمات بهداشتی بیمارستان Centinela Animal Hospital در کالیفرنیا، این دانه هزاران سال پیش توسط پزشکان طب آیورودا کشف شد و از ویژگی های دارویی زیادی برخوردار است. این گیاه برای کاهش قند خون مفید است و خواص دیگری از جمله مدیریت اختلالات متابولیکی و مناسب برای تغذیه افراد دیابتی دارد.
به نظر می رسد تخم شنبلیله جذب قندها را در معده کاهش می دهد و انسولین را تحریک می کند. در طب سنتی چینی، این دانه به عنوان یک دارو روغنی شناخته شده و گفته می شود که برای انرژی گیری و از بین بردن التهاب سرد درون بدن مفید است.
تحقیقات منتشر شده در International Immunopharmacology، خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی موسیلاژ شنبلیله در موش های مبتلا به آرتریت، مورد مطالعه قرار گرفت و قدرت شنبلیله برای مبارزه با تورم تایید شد. این به این معنی است که تخم شنبلیله ممکن است درمان موثر طبیعی آرتروز باشد.
میل جنسی را در مردان افزایش می دهد
تخم شنبلیله برای برخی از مردان جهت درمان فتق، اختلال نعوظ و مشکلات دیگر مردانه، مانند طاسی استفاده شده و مفید واقع می شود. به همین علت است که محققان معتقدند که این دانه ممکن است باعث افزایش میزان تحریک جنسی و تستوسترون شود.
در حالی که بهتر است قبل از استفاده از درمان های طبیعی برای بیماری ها و یا بهبود عملکرد جنسی، با پزشک مشورت کنید اما مکمل های تولید شده از این دانه میل و عملکرد جنسی در مردان را افزایش می دهد و به طور طبیعی ناتوانی جنسی را درمان می کند.
در یک مطالعه منتشر شده در Phytotherapy Research، به برنامه غذایی ۶۰ مرد بین ۲۵ تا ۵۲ ساله بدون سابقه اختلال نعوظ، یا دارونما یا ۶۰۰ میلی گرم عصاره تخم شنبلیله در روز به مدت ۶ هفته اضافه شد. از طریق خود ارزیابی، شرکت کنندگان خودشان تاثیر ایجاد شده در بدن را اعلام کردند. گزارش ها نشان می دهد که این مکمل تاثیر مثبتی بر روی میل جنسی داشته است. در نهایت، این مطالعه نشان داد که عصاره تخم شنبلیله دارای تأثیر قابل توجهی در برانگیختگی جنسی، انرژی و استقامت دارد و سطح تستوسترون را در بدن شرکت کنندگان در حالت نرمال نگه می دارد.
جریان شیر مادر را افزایش می دهد
تخم شنبلیله به زنان شیرده که ممکن است کمبود شیر داشته باشند نیز کمک می کند. این دانه می تواند عرضه شیر مادر را افزایش دهد، زیرا به عنوان یک ماده گیاهی افزایش دهنده شیر در بدن عمل می کند. تخم شنبلیله باعث تحریک کانال های شیر می شود و می تواند تولید شیر را تا ۲۴ ساعت پس از مصرف افزایش دهد.
در حالی که به مطالعات بیشتری برای تعیین اثر دقیق و ایمنی این دانه بر روی شیر مادر نیاز است، اما مطالعات متعددی تاثیر آن را در افزایش شیر مادر تایید کرده اند. Complementary & Alternative Medicine، Annals of Pharmocotherapy، مجله Pharmacy and Pharmaceutical Sciences و Veterinary Medicine Internaional همگی مراکز معتبری هستند که در مورد تاثیر خواص تخم شنبلیله بر روی شیر مادر تحقیقاتی را منتشر کرده اند.
التهاب خارج از بدن را کاهش می دهد
علاوه بر کاهش التهاب داخلی، اگر از تخم شنبلیله به صورت موضعی استفاده شود، ممکن است التهاب خارجی را نیز کم کند. منظور از استفاده موضعی یعنی این که به صورت گرم و مستقیم روی پوست مالیده شود. این کار باعث کاهش التهاب خارجی می شود و می تواند موارد زیر را درمان کند:
- درد و تورم ماهیچه ها و غدد لنفاوی
- نقرس
- زخم ها
- زخم پا
- سیاتیک
- شوره سر
- اگزما
با این وجود مهم است که ابتدا کمی از آن را تست کنید تا اطمینان حاصل شود که به آن حساسیت ندارید و باعث سوزش نمی شود.
طعم غذا را زیاد می کند
در اغلب ادویه های ترکیبی هندی می توانید پودر تخم شنبلیله را پیدا کنید. البته این ماده به عنوان طعم و عطر دهنده در محصولات دیگر مانند تنباکو نیز استفاده می شود. برگ های این گیاه را می توان در سالاد استفاده کرد و برگ های تازه و خشک آن را نیز در آشپزی مورد استفاده قرار داد.
به درمان اختلالات در غذا خوردن کمک می کند
فراتر از تقویت عطر و طعم، تخم شنبلیله در افزایش اشتها نیز موثر است و مقوی و دارای ارزش غذایی زیادی است. یک مطالعه منتشر شده در Pharmacology Biochemistry, and Behavior اثرات عصاره تخم شنبلیله را بر رفتار تغذیه ای افراد بررسی کرد. این بررسی ها برای تعیین میزان مصرف مواد غذایی و انگیزه غذا خوردن و تغییر در غدد درون ریز متابولیکی انجام شد.
نتایج نشان داد که مصرف خوراکی و منظم عصاره تخم شنبلیله به میزان قابل توجهی سبب افزایش مصرف غذا و انگیزه برای خوردن غذا می شود. با این حال، گزارش ها نشان داد که این ماده در درمان بی اشتهایی و یا کاهش انگیزه برای خوردن غذا موثر نیست.
در موارد بی اشتهایی عصبی، محققان مرکز پزشکی دانشگاه مریلند توصیه می کنند که تا سه بار در روز از ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم دانه این گیاه استفاده شود. یادتان نرود که این گیاه ممکن است برای کودکان خطرناک باشد. ضمن این که در صورت مصرف هرگونه دارو یا درمان طبیعی، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
عملکرد ورزشی را بهبود می دهد
مجله Journal of Sports Science and Medicine گزارش مطالعه خود در مورد اثرات مکمل ترکیبی عصاره کراتین و عصاره تخم شنبلیله بر قدرت و ترکیب بدن در مردان را منتشر کرد. در این مطالعه ۴۷ مرد ورزشکار با توجه به وزن بدن خود به ترتیب، ۷۰ گرم پلاسبو دگزستروز، پنج گرم کراتین و ۷۰ گرم دگزستروز، و یا ۳٫۵ گرم کراتین و ۹۰۰ میلی گرم عصاره تخم شنبلیله را ۴ بار در هفته و در یک دوره هشت هفته ای مصرف کردند.
در هفته ۰، ۴ و ۸، ترکیب بدن، استقامت قدرت عضلانی و ظرفیت بی هوازی افراد آزمایش شد. گروهی که کراتین و عصاره شنبلیله استفاده کرده بودند، افزایش قابل توجهی در توده بدون چربی بدن، پرس سینه و قدرت پا داشتند. این مطالعه به این نتیجه رسید که کراتین همراه با مکمل عصاره تخم شنبلیله اثر معنی داری بر قدرت بدن و ترکیب بدن دارد.
استفاده از نخم شنبلیله با مکمل کراتین ممکن است یک وسیله موثر برای افزایش جذب کراتین باشد در حالی که نیاز به کربوهیدرات های ساده را از بین می برد. بنابراین شما باید تخم این گیاه را به لیست بهترین غذاها برای ورزشکاران اضافه کنید.
عوارض جانبی تخم شنبلیله
چند عارضه جانبی ممکن است در زمان استفاده از این گیاه وجود داشته باشد. این عوارض به شرح زیر می باشند:
- هنگامی که به صورت خوراکی مصرف می شود، ممکن است گاز، التهاب و اسهال ایجاد کند.
- این گیاه زمانی که به طور مستقیم روی پوست مالیده می شود، می تواند باعث تحریک شود.
- شنبلیله دارای تاریخچه ای برای القاء زایمان است. بنابراین زنان باردار همیشه باید از آن با احتیاط استفاده کنند.
- این گیاه ممکن است باعث خونریزی بیش از حد در برخی افراد شود. افرادی که مبتلا به اختلالات خونی هستند یا کسانی که داروهای رقیق کننده یا ضد انعقاد خون مصرف می کنند، نباید بدون تأیید پزشک از این گیاه استفاده کنند. علائم خونریزی بیش از حد شامل کبودی، استفراغ حاوی خون یا مدفوع تیره است.