بیماری کرون یک نوع بیماری التهابی روده (IBD) است. این بیماری قطعا می تواند با آن چه که می خورید و می نوشید ارتباط داشته باشد. بیماری کرون نه تنها موجب التهاب دستگاه گوارش و علائم ناراحت کننده آن می شود، بلکه عواقب طولانی مدتی دارد و حتی ممکن است شامل سوء تغذیه نیز شود. عادت های غذایی نیز ممکن است علائم این بیماری را بدتر کند. در حالی که هیچ رژیم غذایی خاصی جهت توصیه به عنوان راهنمای تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون وجود ندارد، اما خوردن و اجتناب از غذاهای خاص ممکن است به جلوگیری از بروز علائم کمک کند.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت یک راهنمای کلی در مورد تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون را ارائه کرده ایم.
تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون
دانه ها
دانه ها اصلی ترین بخش رژیم غذایی افراد عادی هستند. دانه های کامل (سبوس دار) به دلیل بالا بودن فیبر و مواد مغذی، اغلب برای بهبود وضعیت سلامت بدن توصیه می شوند. تحقیقات نشان می دهند که یک رژیم غذایی غنی از فیبر ممکن است خطر ابتلا به IBD را کاهش دهد.
اما هنگامی که IBD تشخیص داده و بیماری فعال است، عامل فیبر ممکن است مشکل ساز باشد. فیبر نامحلول در پوست میوه ها و سبزیجات، دانه ها، سبزیجات دارای برگ سبز تیره و محصولات تهیه شده با گندم کامل، بدون هضم شدن از دستگاه گوارش رد می شوند. این ماده ممکن است اسهال و درد شکم را افزایش دهد. با این حال، مواد دیگری در دانه ها، مانند گلوتن یا کربوهیدرات تخمیر (FODMAPs) نیز ممکن است مسئول این عامل باشند.
غلاتی که باید مصرف آن ها محدود شود
- نان گندم کامل
- پاستا سبوس دار
- محصولات چاودار و چاودار
- جو
غلاتی که باید جایگزین شود
- برنج و پاستا تهیه شده از آرد برنج
- سیب زمینی
- ذرت و پوره
- بلغور جو دوسر
- نان بدون گلوتن
با توجه به نشانه های فردی بیمار، پزشک ممکن است رژیم کم فیبر را برای تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون توصیه کند. این به این معنی است که شما باید میزان دانه های سبوس داری که می خورید را محدود کنید. با توجه به اعلام پزشکان بنیاد کرون و کولیت آمریکا (CCFA)، افراد مبتلا به کرون ممکن است از برنامه کم فیبر برای کمک به کاهش تنگی روده کوچک یا علائم حاد بیماری خود استفاده کنند. این نوع رژیم غذایی کم فیبر ضایعات دفعی بدن و تحریک روده را کاهش می دهد.
با این حال، تحقیقاتی در حال انجام، که به سوالاتی درباره استفاده از رژیم های کم فیبر در مدیریت بیماری کرون می پردازد. یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۵ با استفاده از یک رژیم گیاهی که شامل تخم مرغ، لبنیات، ماهی و فیبر بود انجام شد. این رژیم بهبودی بیماران را در طول دو سال نشان داد. به طور کلی محققان دیگر مطالعات را نیز بررسی کرده و نتیجه گرفتند که رژیم های گیاهی ممکن است به کاهش التهاب روده کمک کنند و سلامت کلی را بهبود بخشند. محققان گزارش دادند که مصرف فیبر زیاد باعث ایجاد علائم یا نتایج نامطلوب نمی شود.
میوه ها و سبزیجات
با توجه به مزایای متعدد، شرم آور است که اعلام کنیم مصرف میوه ها و سبزیجات باید توسط افراد مبتلا به بیماری کرون محدود شود. حقیقت این است که محصولات خام ممکن است به همان دلیلی که دانه های سبوس دار برای این بیماران مشکل ایجاد می کند، یعنی فیبر زیاد نامحلول، محدود شوند.
لزوما نباید همه میوه و سبزیجات را کنار بگذارید، اما برخی از میوه ها و سبزی ها می توانند در دستگاه گوارش بیماران مبتلا به کرون، به علت فیبر و محتوای FODMAP، به شدت مشکل به وجود آورد.
میوه ها و سبزیجاتی که باید مصرف آن ها محدود شود
- سیب با پوست
- کلم بروکلی
- کلم
- گل کلم
- کنگر فرنگی
- گیلاس
- هلو
- آلو
میوه ها و سبزیجاتی که باید جایگزین شود
- سیب زمینی
- سبزیجات پخته شده و یا بخار پز شده
- خیار پوست کنده
- فلفل دلمه ای
- موز
- طالبی
- کدو
- کدو حلوایی
به جای اجتناب کامل از میوه ها و سبزیجات، می توانید برخی از آن ها را با تغییر در روش پردازش استفاده کنید. به عنوان مثال، پخت و پخت میوه ها و سبزیجات می تواند آنها را سهل الهضم تر کند.
با این حال، این کار می تواند برخی از مواد مغذی مهم، به خصوص ویتامین های محلول در آب و آنزیم ها میوه و سبزیجات را از بین ببرد. بنابراین با پزشک و متخصص تغذیه خود در مورد راه هایی برای جلوگیری از کمبود مواد مغذی صحبت کنید.
پروتئین و گوشت
در تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون انتخاب پروتئین باید بر اساس محتوای چربی باشد. در این رژیم باید از گوشت دارای چربی زیاد اجتناب شود. انتخاب پروتئین کم چرب، انتخاب بهتری است.
پروتئین هایی که باید مصرف آن ها محدود شود
- گوشت قرمز
- سوسیس
- مرغ دارای گوشت تیره
پروتئین هایی که باید جایگزین شود
- تخم مرغ
- ماهی
- حلزون صدف دار
- کره بادام زمینی
- مرغ دارای گوشت سفید
- توفو و سایر محصولات سویا
محصولات لبنی
بیشتر افرادی که مبتلا به بیمارای کرون هستند، نمی توانند محصولات لبنی را به درستی هضم کنند. در واقع، محققان کلینیک مایو به افراد مبتلا به بیماری کرون توصیه می کنند تا محصولات لبنی را محدود کنند یا از آن ها به طور کلی اجتناب کنند. دلیل این توصیه این است که عدم تحمل لاکتوز به IBD منجر می شود.
لاکتوز، یک نوع قند در شیر است که می تواند خطر ابتلا به تجمع گاز در شکم یا درد شکمی و اسهال را افزایش دهد. غذاهای دارای چربی زیاد نیز می توانند هضم را دشوار کنند.
محصولات لبنی که باید مصرف آن ها محدود شود
- کره
- خامه
- فراورده های لبنی پرچرب
- مارگارین
محصولات لبنی که باید جایگزین شود
- جایگزین های لبنی مانند شیر، ماست و پنیر ساخته شده از گیاهانی مانند سویا، نارگیل، بادام، کتان یا کنف
- لبنیات تخمیر شده مانند ماست یا کفیر
اگر تصمیم دارید از محصولات لبنی استفاده کنید، مطمئن شوید که محصولات کم چرب را انتخاب کرده و مصرف خود را از محصولات دارای آنزیم هایی مانند لاکتاز (لاکتید) محدود کنید یا محصولات بدون لاکتوز استفاده کنید.
نوشیدنی ها
با توجه به ماهیت بیماری کرون، نوشیدن مایعات بیشتر برای تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون یک ایده خوب است. بهترین نوشیدنی که می توانید استفاده کنید آب ساده است. آب بهترین فرم هیدراتاسیون را برای بدن فراهم می کند. بی آب بدن اغلب در موارد اسهال مزمن رخ می دهد.
نوشیدنی هایی که باید مصرف آن ها محدود شود
- قهوه
- چای سیاه
- نوشابه
- شراب و آبجو
نوشیدنی هایی که باید جایگزین شود
- آب ساده
- آب گازدار (در صورتی که قابل تحمل است)
- چای گیاهی بدون کافئین
نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه، چای و نوشابه باعث افزایش اسهال می شوند. الکل نیز می تواند اثر مشابهی داشته باشد. سودا و آب گازدار، لزوما انتخاب خوبی نیست. این نوشیدنی ها می توانند گاز دستگاه گوارش را در بسیاری از بیماران افزایش دهند.
ادویه ها
غذاهای تند می توانند به عنوان عوامل تحریک کننده در بدن افراد مبتلا به این بیماری عمل کرده و علائم را بدتر کنند. به عنوان یک قاعده کلی، استفاده از غذاهای تند در تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون جای ندارد. از سوی دیگر، در مطالعات اولیه مشخص شده است که زردچوبه (یا کورکومین)، بروز بیماری های کرون را به حداقل می رساند. این ادویه طعم کمی تند دارد.
ادویه هایی که باید مصرف آن ها محدود شود
- فلفل
- فلفل سیاه
- فلفل هندی
- پودر فلفل قرمز
- (jalapeños) نوعی فلفل سبز مکزیکی
- سیر
- پیاز سفید، زرد یا بنفش
- پاپریکا
- واسابی
ادویه هایی که باید جایگزین شود
- زردچوبه
- زنجبیل
- پیازچه یا پیاز سبز
- زیره
- پوست لیمو
- گیاهان تازه
- خردل
ویتامین ها و مکمل ها
با توجه به گزارش محققان کلینیک مایو، مصرف یک مولتی ویتامین ممکن است یکی از بهترین گزینه ها برای بیماری کرون باشد. این مکمل ها می توانند به جلوگیری از سوء تغذیه ناشی از ناتوانی روده کوچک در جذب مواد مغذی از غذاهایی که می خورید کمک کند.
علاوه بر این، اگر رژیم غذایی شما به دلیل محدودیت هایی بسیار تغییر کرده است، مولتی ویتامین همراه با مواد معدنی ممکن است باعث جلوگیری از کمبود مواد مغذی شود. کلسیم یکی دیگر از مکمل های مهمی که باید در تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون در نظر گرفته شود. به خصوص اگر محصولات لبنی از این رژیم حذف شده باشند.
با توجه به درجه بیماری و التهاب، داروهایی که مصرف می کنید و جراحی هایی که انجام داده اید ممکن است کمبودهای زیر را احساس کنید:
- فولات
- ویتامین B-12
- ویتامین D
- ویتامین های محلول در چربی (ویتامین A، D، E و K)
در حالی که مکمل ها می توانند به شما در جبران این کمبود کمک کنند، اما ابتدا باید با دکتر و متخصص تغذیه صحبت کنید تا از پتانسیل مصرف دوزهای زیاد این مکمل ها و تداخلات دارویی آن ها مطلع شوید.
چشم انداز و سایر ملاحظات غذایی در تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون
رژیم غذایی ممکن است به پیشگیری از بروز کرون کمک کند. با این حال، غذاها و نوشیدنی ها به طور متفاوتی بر بیماران مبتلا به کرون تأثیر می گذارند. این به این معنی است که یک غذا ممکن است در برخی از افراد محرک بوده و برای برخی مشکلی ایجاد نکند. به طور کلی، اگر می دانید که یک غذای خاص نشانه های شما را تشدید می کند، باید از مصرف آن اجتناب کنید.
زمینه های جدید پژوهشی در مورد تغذیه برای بیماران مبتلا به کرون عبارتند از:
- پروبیوتیک ها
- امگا -۳ در ماهی و روغن کتان
- ماهی
- غذاهای فیبری مانند پسیلیوم
- تری گلیسیرید دارای زنجیره متوسط که در نارگیل یافت می شود
- عدم تحمل گلوتن
- رژیم غذایی کم FODMAP
- رژیم غذایی دارای فیبر زیاد
مهم است که در نظر داشته باشیم که فقط تغذیه علائم شما را تشدید نمی کند. بلکه نحوه طبخ غذا و فرآوری آن نیز می تواند تغییراتی در بدن شما ایجاد کند. غذاهای سرخ شده و چرب معمولا علائم را تشدید می کنند. بیماری کرون می تواند هضم چربی ها را دشوار کند. بنابراین مصرف این غذاها اسهال و سایر علائم را بدتر می کند.
رژیم غذایی میتواند نقش کلیدی در مدیریت بیماری کرون داشته باشد، اما این بیماری چند فاکتورهای و پیچیده است. این بیماری، به غیر از تغذیه، اغلب نیاز به بسیاری از روش های درمانی دیگر نیز دارد.
در حقیقت، CCFA خاطر نشان می کند که تعداد کمی از تحقیقات به این موضوع اشاره کرده اند که تغذیه می تواند بیماران مبتلا به این بیماری را بهبود دهد. این به این دلیل است که رژیم غذایی می تواند به جلوگیری و از بین بردن علائم کمک کند، اما برای جلوگیری از التهاب که باعث ابتلا به علائم می شوند، تغییرات غذایی به تنهایی کافی نیست.
برای مشاهده درمان و پیگیری های لازم به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید و هر گونه تفاوت در علائم را با او در میان بگذارید. مشاوره تغذیه نیز می تواند اثربخشی داروها و کیفیت کلی زندگی را بهبود بخشد.