آیا دهان شما هم تلخ می شود؟ گاهی هرچیز که می خوریم طعم دیگری دارد و به اصطلاح می گوییم دهانمان تلخ است.  تلخی دهان حالتی است که به علت آلودگی و کاهش قدرت بویایی و چشایی، ایجاد می شود. در این مطلب پیام سلامت همراه شما هستیم با توضیحاتی درباره علل تلخی دهان و راهکارهای برطرف کردن این مشکل. البته پیش از هرچیز بهتر است اطلاعاتی درباره روش کار حس چشایی داشته باشید.

حس چشایی چطور عمل می کند

روی زبان هر انسان چیزی حدود ده هزار جوانه چشایی وجود دارد که هر جوانه بالغ بر ۵۰ سلول چشایی را شامل می شود. این سلول ها مزه های اصلی، از جمله تلخی، شیرینی، شوری، ترشی و طعمی به نام خوشمزگی ( طعم گوشت ) را متوجه شده و سیگنال هایی به مغز در جهت درک این مزه ارسال می کنند. در کنار این سیستم حس پویایی نیز به کمک درک طعم آمده و با ترکیب بوی مطبوع غذا و طعم آن، شما مزه کامل غذا را حس می کنید.

علل تغییر در حس چشایی

موارد متعددی ممکن است موجب تغییر در حس چشایی و در نتیجه تلخی دهان شود. ساده ترین این عوامل افراط در خوردن یک مزه خاص است. به طوری که اگر شما بیش از حد از یک طعم را مصرف کنید، حساسیت جوانه های چشایی شما کاهش پیدا می کند. اما در موارد جدی تر می توان عوامل زیر را در تغییر حس چشایی دخیل دانست:

۱٫ اختلالات چشایی و بویایی

این مورد اگرچه بسیار نادر است اما یکی از عوامل این مشکل است. این اختلالات که به صورت وراثتی به فرد منتقل می شود معمولا به شکل صعف در قابلیت چشایی و یا ضعف در قابلیت بویایی یک طعم یا عطر خاص، نمایان می شود. و البته معمولا از ابتدای تولد همراه فرد است. این اختلالات با کاهش طعم و بو و یا اختلال آن ( عوض کردن طعم و بو ) خود را نشان می دهند.

۲٫ آسیب به جوانه های چشایی ناشی از جراحی

گاهی جراحی های صورت گرفته بر روی فک و صورت، در صورت عمیق و وسیع بودن منطقه جراحی، موجب آسیب به عصب های جوانه های چشایی می شوند. که در این صورت بسته به منطقه آسیب دیده ممکن است بعضی حس های چشایی دچار ضعف شوند.

۳٫ افزایش سن

افزایش سن به دلایل مختلف می تواند موجب کاهش حس چشایی شود. به همین دلیل است که افراد مسن معمولا بیشتر نمک و شکر مصرف می کنند.

۴٫ بهداشت و سلامت دهان

انواع مشکلات لثه و دندان ها، ترشحات ناشی از این مشکلات و عدم رعایت بهداشت آن ها، می تواند به راحتی مشکل تلخی دهان را برای شما ایجاد کند.

۵٫ تلخی دهان در بارداری

این مورد ناشی از تغییرات هورمونی است و ربط خاصی به جوانه های چشایی ندارد. ولی معمولا زنان در مراحل اولیه بارداری با ایجادتغییر در حس چشایی روبرو می شوند. مثلا از طعمی که دوست داشتند بدشان می آید و یا برعکس.

۶٫ مصرف داروهای مختلف بخصوص شیمی درمانی

احساس طعمی شبیه فلز شور در دهان، ناشی از مصرفت داروهای شیمی درمانی است. همچنین بیشتر داروهای معمول دیگر نیز می توانند در ایجاد تلخی دهان و تغیر حس چشایی موثر باشند.

۷٫ عفونت دستگاه تنفسی و سینوزیت

این مسئله به دلیل کاهش حس بویایی و نیز فراهم آوردن امکان تجمع باکتری ها در دهان می توانند موجب تلخی دهان شوند.

Bitter-mouth

روش هایی برای درمان تلخی دهان

  1. مسواک زدن روزانه دندان ها بخصوص در نوبت قبل از خواب در کاهش این تلخی بسیار موثر است.
  2. هنگام مسواک زدن زبان خود را هم بشویید. البته خیلی سخت یان کار را نکنید تا جوانه های چشایی تحریک نشوند.
  3. نخ دندان کشیدن نیز از عوامل کمک کننده است.
  4. مصرف زیاد و مواد یک طعم خاص را کنار بگزارید. پشت سر هم قهوه یا چای غلیظ ننوشید.
  5. طعم های مختلف را امتحان کنید. به برنامه غذایی خود تنوع طعم دهید.
  6. جویدن آدماس های بدون قند می تواند در این زمینه کمک کننده باشد.

آیا برای تلخی دهان باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر این مشکل به علت بارداری و یا عفونت های دستگاه تنفسی است ( مثل سرماخوردگی ) باید طی یک الی دو هفته مشکل برطرف شود. اما اگر دلیل چیز دیگری است و در این فاصله برطرف نشد؛ بهتر است با یک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید. پزشکان معمولا با آزمایش خون و ازمایش های تخصصی تشخیص توانایی چشایی، می توانند درک بهتری از وضعیت شما داشته باشند. تجویز داروهای بلد مدت و بزاق مصنوعی ( در صورت خشکی دهان ) از جمله راهکارهای پیش روی پزشکان بریا مشکلا چشایی از جمله تلخی دهان است.