تهوع بعد از غذا ؛ علل، علائم، روش های تشخیص و روش های درمان

شرایط و بیماری های زیادی می توانند موجب ایجاد حالت توع بعد از غذا شوند. برای اطلاع دقیق تر از علائمی که می تواند به شما کمک کند تا مشخص کنید چه چیزی موجب تهوع بعد از غذا می شود، ادامه این مطلب مجله پیام سلامت را مطالعه نمایید.

هنگامی که این مشکل را شناسایی کرده اید، پزشک می تواند به شما در پیدا کردن درمان مناسب کمک کرده و حالت تهوع تان را متوقف کند. پس برای اطلاع از علل، علائم ایجاد شده در هر علت، تشخیص و روش های درمان تهوع بعد از غذا خوردن این مطلب را تا انتها بخوانید.

علل ایجاد تهوع بعد از غذا

شرایط بسیاری وجود دارد که می تواند بعد از خوردن غذا حالت تهوع ایجاد کند. این علل عبارتند از:

حساسیت غذایی

برخی از غذاها مانند صدف، آجیل یا تخم مرغ می توانند کاری کنند که سیستم ایمنی بدن آن ها را به عنوان مهاجم مضر خارجی شناسایی کنند. هنگامی که شما یکی از این غذاها را می خورید، سیستم ایمنی بدن شما مجموعه ای از رویدادهایی را که منجر به انتشار هیستامین و سایر مواد شیمیایی می شود، راه اندازی می کند. این مواد شیمیایی باعث ایجاد علائم آلرژی می شود و می تواند علائمی از کهیر تا تورم دهان و حالت تهوع را ایجاد کند.

مسمومیت غذایی

غذاهایی که به درستی تهیه یا نگهداری نمی شوند می توانند محلی برای تجمع باکتری ها، ویروس ها و انگل ها شده و منجر به بیماری شوند. علائم مسمومیت غذایی مانند تهوع، استفراغ و اسهال، معمولا در عرض چند ساعت پس از خوردن غذای آلوده شروع می شوند.

ویروس معده

این بیماری رایج، که گاهی اوقات به نام “آنفلوانزای معده” شناخته می شود، روده را آلوده می کند و باعث ایجاد علائمی مانند تهوع، استفراغ و اسهال در دستگاه گوارش می شود. شما می توانید ویروس معده را با نزدیک شدن به کسی که بیمار است یا با خوردن غذا یا آب آشامیدنی که با ویروس آلوده شده است، بگیرید.

بارداری

یکی از اولین نشانه هایی بارداری، احساس ناراحتی و تهوع است که اغلب در طول ماه دوم بارداری شروع می شود. تغییر سطح هورمون عامل تهوع حاملگی است.

هرچند که این حالت به طور رسمی “بیماری صبحگاهی” نامیده می شود، اما تهوع آن می تواند در هر زمان از روز، از جمله بعد از غذا خوردن نیز ایجاد شود. گاهی بو یا طعم برخی از غذاها نیز عاملی موثر در ایجاد این حس است. این احساس موقت است و به بدن خودتان و جنین آسیب نمی رساند.

رفلکس اسید

احساس سوزشی که در پشت سینه ایجاد شده و به عنوان سوزش سر دل شناخته می شود، نشانه مشخصی از بیماری گوارش GERD است. این وضعیت می تواند حالت تهوع نیز ایجاد کند. GERD زمانی اتفاق می افتد که دریچه عضلانی بین مری و معده دچار اختلال شده به طوری که اسید معده  به مری وارد می شود.

اضطراب و استرس

استرس نه تنها موجب ایجاد احساسات ذهنی منفی می شود بلکه بر روی سلامت جسمی شما نیز تاثیر می گذارد. جدایی یا از دست دادن شغل می تواند اشتهای شما را از دست بدهد یا بعد از غذا خوردن حالت تهوع ایجاد کند. تهوع پس از اینکه استرس را تحت کنترل درآوردید، باید برطرف شود.

درمان سرطان

بعضی از داروهای شیمی درمانی باعث تهوع می شوند. این نوع تهوع پس از پایان طول دوره درمان از بین می رود.

بیماری کیسه صفرا

کیسه صفرا عضوی است که در سمت راست بالای شکم قرار دارد. این عضو به هضم چربی ها در بدن کمک می کند. سنگ های صفراوی و دیگر بیماری های کیسه صفرا می توانند توانایی شما را برای هضم چربی ها تحت تاثیر قرار دهند. در نتیجه، به معده آسیب رسیده و بعد از خوردن غذا به ویژه پس از خوردن غذاهای غنی از چربی حالت تهوع ایجاد می شود.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

IBS مجموعه ای از علائم GI است که می تواند شامل درد شکم، اسهال و یبوست باشد. تهوع یکی از شایع ترین شکایات در افراد مبتلا به IBS است.

دریا زدگی

بعضی از افراد به حرکت حساس هستند. حرکت وسیله نقلیه در این افراد می تواند موجب تهوع شود. خوردن غذا قبل یا بعد از سوار شدن در وسیله نقلیه می تواند تهوع را حتی بدتر کند.

علائم تهوع بعد از غذا

برای مشخص کرن علت دقیق حالت تهوع بعد از غذا خوردن می توانید از جدول علائم زیر استفاده کنید.

علت احتمالی علائم اضافی
آلرژی غذایی ·         کهیر

·         خارش

·         تورم دهان یا گلو

·         مشکلات تنفسی

·         خستگی

·         دل درد

·         اسهال

·         استفراغ

مسمومیت غذایی یا ویروس معده ·         استفراغ

·         اسهال آبکی

·         گرفتگی عضلات

·         تب پایین

بیماری کیسه صفرا ·         درد در سمت راست و بالا شکم

·         استفراغ

سوزش سر دل ·         احساس سوزش در قفسه سینه

·         آروغ زدن و احساس یک مایع ترش در دهان

·         احساس گیر کردن چیزی در گلو

·         سرفه

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) ·         درد در شکم

·         اسهال

·         یبوست

دریازدگی ·         استفراغ

·         سرگیجه

·         عرق سرد

·         احساس ناخوشایند

بارداری ·         درد و تورم سینه ها

·         عقب افتادن خونریزی قاعدگی

·         خستگی

استرس یا اضطراب ·         دردهای عضلانی

·         خستگی

·         از دست رفتن میل جنسی

·         مشکلات خواب

·         غم و اندوه

·         تحریک پذیری

چه زمانی باید به دلیل تهوع بعد از غذا خوردن به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر یک بار به تهوع بعد از غذا خوردن مبتلا شده اید نباید نگران شوید. اما اگر یک هفته است که چنین حسی را دارید باید برای درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود هر یک از این علائم جدی باید با پزشک تماس بگیرید:

  • خون در استفراغ یا مدفوع
  • درد قفسه سینه
  • گیجی
  • اسهالی که بیش از چند روز طول می کشد
  • تشنگی شدید، تولید کم ادرار، ضعف یا سرگیجه، که نشانه های کم آبی بدن هستند.
  • تب بیش از ۱۰۱٫۵ درجه فارنهایت (۳۰ درجه سانتیگراد)
  • درد شدید در شکم
  • ضربان سریع قلب
  • استفراغ شدید یا مشکل در نگه داشتن غذا

در کودکان زیر ۶ سال، در صورت وجود علائم زیر با پزشک تماس بگیرید:

  • استفراغی که بیش از چند ساعت طول می کشد.
  • علائم کم آبی مانند خشک بودن پوشک و یا عدم وجود اشک در بدن وجود داشته باشد.
  • کودک دارای تب بالای ۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۷٫۸ درجه سانتی گراد) است.
  • اسهالی که از بین نمی رود.

در کودکان بالای ۶ سال، با دیدن علائم زیر باید به متخصص اطفال مراجعه کنید:

  • استفراغ یا اسهال بیش از یک روز طول کشیده
  • علائم کم آبی در کودک وجود دارد.
  • کودک دارای تب بیش از ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۸٫۹ درجه سانتی گراد) است.

تشخیص علت تهوع بعد از غذا خوردن

پزشک برای تشخیص علت از شما می خواهد نشانه های خود از جمله زمانی که احساس تهوع و خستگی طولانی مدت را دارید را شرح دهید. ثبت اطلاعات از آنچه که می خورید و احساسی که بعد از آن دارید می تواند به تشخیص پزشک کمک کند.

بسته به شرایطی که پزشک به آن مشکوک است، ممکن است نیاز به آزمایشات زیر داشته باشید:

  • آزمایش خون یا ادرار
  • آزمایش پوست برای تشخیص آلرژی غذایی
  • آندوسکوپی برای بررسی تورم مری و نشانه های GERD
  • CT اسکن، اشعه ایکس یا اسکن اولتراسوند برای ارزیابی اندام ها و دیدن علائم بیماری
  • کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی قابل انعطاف برای یافتن مشکلات دستگاه گوارش

روش های درمان تهوع بعد از غذا خوردن

علت درمان
درمان سرطان ·         تجویز داروهای ضد تهوع

·         خوردن وعده های غذایی کوچک

·         طب سوزنی

آلرژی غذایی اجتناب از مصرف مواد غذایی که باعث ایجاد علائمتان می شود
بیماری کیسه صفرا دارو برای دفع سنگ های صفراوی یا انجام جراحی برای حذف کیسه صفرا ( کوله سیستکتومی)
GERD یا سوزش سر دل ·         اجتناب از مصرف غذاهای تند و چرب

·         کاهش وزن

·         مصرف آنتی اسیدها یا داروهای دیگر برای کاهش اسید بیش از حد معده

IBS اجتناب از مصرف مواد غذایی که معده شما را ناراحت می کنند
دریازدگی زمانی که با وسیله نقلیه سفر می کنید سعی کنید جایی بنشینید که کمتر تکان بخورید.
حالت تهوع بارداری خوردن غذاهای ملایم مانند نان تست و ماکارونی
ویروس معده ·         خوردن غذاهای ملایم

·         استراحت کردن

استرس یا اضطراب استفاده از تکنیک های آرامش بخش مانند مدیتیشن و یوگا

نکاتی برای پیشگیری از تهوع بعد از غذا خوردن

این نکات را می توانید برای جلوگیری از احساس تهوع پس از غذا خوردن امتحان کنید:

  • یخ خرد شده بمکید.
  • از مصرف غذاهای چرب، سرخ شده و یا تند اجتناب کنید.
  • غذاهای ملایم مانند نان تست و برنج ساده بخورید.
  • به جای سه وعده غذایی حجیم، وعده های غذایی کوچک بخورید.
  • پس از خوردن غذا، آرامش داشته باشید و تا زمانی که سبک شوید دراز نکشید.
  • خوردن و نوشیدن مایعات به آرامی
  • اگر بوی مواد غذایی پخته شده باعث احساس تهوع شما می شود غذاهای سرد بخورید.