تیروئیدیت پس از زایمان التهاب تیروئید است که در سال اول پس از زایمان ایجاد شده و از هر ۲۰ زن بر روی ۱ نفر تاثیر می گذارد. این عارضه در زنان مبتلا به دیابت نوع ۱ شایع تر است. این التهاب باعث می شود هورمون تیروئید در غده تیروئید ذخیره شده به خارج از غده تیروئید نشت می کند. در ابتدا نشت، سطح هورمون ها در خون افزایش می یابد و منجر به پرکاری تیروئید می شود. هیپرتیروئیدیسم ممکن است تا ۳ ماه طول بکشد. پس از آن، آسیب وارده به تیروئید ممکن است این غده را ضعیف کند. کم کاری تیروئید ممکن است تا یک سال پس از تولد کودک شما ادامه یابد. با این حال، در برخی از زنان، کم کاری تیروئید از بین نمی رود.
تیروئیدیت پس از زایمان چیست؟
تیروئیدیت پس از زایمان وضعیت غیر معمولی است که در آن غده تیروئید که قبلا طبیعی عمل می کرده در اولین سال پس از زایمان ملتهب می شود. تیروئید یک غده پروانه ای شکل است که در زیر گردن قرار دارد. تیروئیدیت پس از زایمان اغلب چندین هفته تا چند ماه طول می کشد. با این حال تشخیص آن دشوار است زیرا علائمش گاها با اختلالات خلقی پس از زایمان اشتباه گرفته می شود.
برای اکثر زنان مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان، عملکرد تیروئید در عرض ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از شروع علائم به حالت طبیعی باز می گردد. با این حال، برخی از زنان مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان عوارض دائمی دارند.
علائم
در طی تیروزیت پس از زایمان، دو مرحله رخ می دهد. التهاب و انتشار هورمون تیروئید ممکن است در ابتدا علائم و نشانه های خفیفی مثل مواردی از پرکاری تیروئید را شامل شود. این علائم عبارتند از:
- اضطراب
- تحریک پذیری
- سریع شدن ضربان قلب یا تپش قلب
- کاهش وزن نامعلوم
- افزایش حساسیت به گرما
- خستگی
- لرز
- بیخوابی
این علائم و نشانه ها معمولا یک تا چهار ماه بعد از زایمان ایجاد شده و یک تا سه ماهه ادامه پیدا می کنند. بعدها، با ایجاد نقص در سلول های تیروئید، علائم و نشانه های ضعیف شدن تیروئید (کم کاری تیروئید) ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- کاهش انرژی
- افزایش حساسیت به سرما
- یبوست
- خشکی پوست
- مشکل تمرکز
- درد
این علائم و نشانه ها معمولا ۴ تا ۸ ماه پس از زایمان رخ می دهند و می توانند ۹ تا ۱۲ ماه طول بکشند. با این حال در نظر داشته باشید که برخی از زنان مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان علائمی نظیر هیپرتیروئیدیسم یا فقط هیپو تیروئیدیسم دارند.
علل
علت دقیق تیروئیدیت پس از زایمان مشخص نشده است. با این حال، زنان مبتلا به این نوع تیروئیدیت، اغلب غلظت بالایی از آنتی بادی ضد تیروئید در اوایل بارداری و پس از زایمان در بدن دارند. در نتیجه اعتقاد بر این است که زنان مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان، احتمال ابتلا به بیماری خود ایمنی تیروئید را دارند. این بیماری پس از زایمان به دلیل نوسانات عملکردی در سیستم ایمنی رخ می دهد. این بیماری زمینه ای بسیار شبیه به بیماری هاشیموتو است که باعث می شود سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کند.
عوامل خطر
ممکن است در صورت وجود شرایط زیر در معرض خطر ابتلا به تیروئیدیت پس از زایمان قرار داشته باشید:
- ابتلا به اختلال خودایمنی، مانند دیابت نوع ۱
- سابقه تیروئیدیت پس از زایمان
- داشتن غلظت بالایی از آنتی بادی های ضد تیروئید در بدن
- سابقه مشکلات تیروئیدی
- سابقه خانوادگی مشکلات تیروئیدی
در حالی که تحقیقات بیشتری لازم است، اما برخی از مطالعات نشان داده اند که رابطه ای بین تیروئیدیت پس از زایمان و افسردگی پس از زایمان وجود دارد. در نتیجه، اگر افسردگی پس از زایمان دارید، احتمالا پزشک عملکرد تیروئید شما را بررسی خواهد کرد.
عوارض جانبی
برای اکثر زنان مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان، عملکرد تیروئید در نهایت به حالت طبیعی برمی گردد. این پروسه معمولا ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از شروع علائم طول می کشد. با این حال، برخی از زنان مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان از مرحله هیپوتیروئید بهبود نمی یابند. در نتیجه، کم کاری تیروئید در بدن آن ها باقی می ماند. کم کاری تیروئید بیماری است که در آن غده تیروئید شما به اندازه کافی هورمون های مهم خاص را تولید نمی کند.
روش های جلوگیری
ممکن است قادر نباشید که از التهاب تیروئید پس از زایمان جلوگیری کنید، اما می توانید اقداماتی را در عرض چند ماه پس از زایمان انجام شده و از بدن خود بیشتر مراقبت کنید. اگر علائم یا نشانه های غیر معمولی را پس از زایمان تجربه می کنید، هرگز فرض نکنید که این علائم به استرس مراقبت از نوزاد مربوط می شوند. اگر در معرض خطر ابتلا به تیروئیدیت پس از زایمان هستید، با پزشک خود در مورد نحوه نظارت بر روی سلامت خود صحبت کنید.
روش های تشخیص
اگر علائم و نشانه های تیروئیدیت پس از زایمان را داشته باشید، پزشک چگونگی عملکرد تیروئید را طی آزمایش های مختلف بررسی می کند. او از آزمایشاتی استفاده می کند که سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) و سطح هورمون تیروکسین ترشح شده توسط تیروئید را اندازه گیری می کند. اگر فاکتورهای خطر را برای ابتلا به تیروئیدیت پس از زایمان داشته باشید، پزشک احتمالا عملکرد تیروئید را یک بار در ۳ ماه پس از زایمان و بار دیگر در ۶ ماه پس از زایمان تست می کند.
اگر نتایج آزمایش تیروئید غیر طبیعی باشد، احتمالا ظرف مدت یک تا دو هفته بعد نیز این آزمایشات تکرار می شوند. علاوه بر این، اگر تریروزیت بعد از زایمان تایید شود، پزشک احتمالا سالیانه عملکرد تریروئید را بررسی می کند تا تشخیص دهد که آیا کم کاری تیروئید دارید یا خیر؟
روش های درمان
اکثر زنان مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان در دوران هیپوتیروئیدی یا پرکاری تیروئید از بیماری خود نیازی به درمان ندارند. با این حال، پزشک احتمالا آزمایشات لازم را طی چهار تا هشت هفته پس از زایمان تکرار می کند تا عملکرد تیروئید را بررسی کند. این آزمایش به او کمک می کند که تشخیص دهد آیا ناهنجاری در تیروئید حل شده است یا خیر؟ تشخیص بیماری کم کاری تیروئید نیز به کمک این روش قابل تشخیص است.
اگر نشانه های شدید و علائم هیپرتیروئیدیسم را داشته باشید، پزشک به احتمال زیاد درمان با دارویی که اثرات هورمون تیروئید بر روی بدن (مسدود کننده های بتا) را مسدود می کند، شروع می کند. مصرف مسدود کننده های بتا به طور معمول برای زنان شیرده توصیه نمی شود. با این حال، ممکن است داروی تجویزی پروپرانولول توصیه شود. زیرا تاثیر آن در شیر مادر کمتر از دیگر مسدود کننده های بتا است.
اگر علائم شدید کم کاری تیروئید را دارید، احتمالا به مدت ۶ تا ۱۲ ماه نیاز به درمان هورمون تیروئید دارید. این درمان شامل استفاده روزانه از لووتیروکسین یا همان هورمون ترکیبی تیروئید (Levothroid، Synthroid و … ) است. هنگامی که مصرف دارو را متوقف می کنید، پزشک برای پیشگیری از کم کاری تیروئید بر روی وضعیت بدن نظارت خواهد کرد. آزمایش های پیشگیری کننده در ماه دوم، سوم و ششم نیز تکرار می شوند. اگر نتایج آزمایش سالانه طبیعی باشد، ممکن است دیگر نیاز به آزمایش خون نداشته باشید.
مراقبت از تیروئید
از آنجا که غده تیروئید از ید برای ساخت هورمون استفاده می کند، در زمان حاملگی، مصرف ید برای شما مهم است. در دوران بارداری نوزاد ید را از رژیم غذایی شما دریافت می کند. در زمان بارداری باید بیش از ۲۵۰ میکروگرم در روز ید مصرف کنید. منابع تامین کننده ید برای بدن عبارتند از:
- غذاهای لبنی
- غذاهای دریایی
- تخم مرغ
- گوشت
- مرغ
- نمک یددار
کارشناسان مصرف مولتی ویتامین های قبل از زایمان دارای ۱۵۰ میکروگرم ید را برای اطمینان از کافی بودن مصرف این ماده، به خصوص اگر از نمک یددار استفاده نمی کنید، توصیه می کنند. در زمان شیردهی نیز نسبت به زمان عادی نیاز به ید بیشتری دارید. با این حال، مصرف بیش از حد ید از طریق مکمل هایی مانند مکمل جلبک دریایی می تواند مشکلاتی را برای تیروئید شما ایجاد کند. با پزشکتان درباره برنامه غذائی که برای شما مناسب است و مکمل های غذایی که باید مصرف کنید، صحبت کنید.