غده تیروئید یک بخش ضروری از سیستم غدد درون ریز بدن انسان است. این غده زیر برجستگی حنجره (غضروف تیروئید) در قسمت جلوی گردن ما واقع شده است. غده تیروئید توانایی بدن ما را برای تبدیل غذا به انرژی و همچنین میزان متابولیسم کنترل می کند. هورمون تولید شده توسط غده تیروئید همچنین نقش حیاتی در حفظ درجه حرارت بدن انسان، انرژی در بدن، استفاده از ویتامین ها و هورمون های دیگر توسط بدن ایفا می کند. ضمن این که هورمون های تیروئید نقش مهمی در توسعه و بلوغ بافت های بدن ما بازی می کنند. مشکلات تیروئید در مردان می تواند عوارض زیادی ایجاد کند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد علائم مشکلات مختلف تیروئید در مردان و روش های درمان آن صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
مشکلات تیروئید در مردان
مشکلات تیروئیدی در مردان، مانند مشکلات تیروئیدی در زنان شایع نیست. به طور کلی بیماری هایی مربوط به تیروئید در مردان به شرح زیر می باشند:
- گره های تیروئید
- گواتر
- پرکاری تیروئید
- کم کاری تیروئید
ما در ادامه به نشانه های هر کدام از این بیماری ها و روش های درمان آن ها خواهیم پرداخت.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید یک مشکل تیروئیدی است که در آن فعالیت تیروئید بطور قابل توجهی کاهش می یابد. در گذشته تصور می شد که هورمون های غده تیروئید برای تامین انرژی برای مغزمان کاربرد دارد. اما تامین انرژی مغز تنها بخشی از وظایف این هورمون است. در واقع هورمون های تولید شده توسط این غده به بخش های مختلفی از بدن ما ارتباط دارد. این هورمون ها انرژی لازم برای فعالیت سایر بخش های بدن را فراهم می کنند. به همین دلیل فعالیت کم این غده باعث می شود که آزاد شدن انرژی در بدن به آهستگی انجام شده و احساس خستگی ایجاد می شود.
علائم کم کاری تیروئید
- ناتوانی در تمرکز کردن به دلیل عدم سوخت رسانی به مغز
- افزایش وزن
- درد در عضلات
- خسته شدن سریع از انجام کارها
- احساس خنکی و سرما
- ایجاد مشکلاتی در تخلیه روده مانند یبوست
- بزرگ شدن غده تیروئید که آن را گواتر می گویند.
- خشک شدن پوست و شکننده شدن ناخن ها
- ناتوانی در حفظ نعوظ و عدم علاقه به داشتن رابطه جنسی
درمان کم کاری تیروئید
درمان های دارویی این بیماری که منجر به کاهش نشانه های هیپوتیروئیدی می شود، شامل جایگزینی هورمون تیروئید است. این دارو مانند یک مکمل عمل کرده و این اطمینان را به شما می دهد که میزان هورمون ها تیروئید در بدنتان به حالت طبیعی باز می گردد. مقدار دارو عمدتا بستگی به وزن بدن دارد. به همین دلیل است که مردان نسبت به زنان بیشتر به دارو نیاز دارند.
رژیم غذایی مناسب برای کم کاری تیروئید
برای درمان کم کاری تیروئید می توانید از رژیم غذایی استفاده کنید که شامل مواد زیر باشد:
- ماهی
- روغن نارگیل
- جلبک دریایی
- غذاهای غنی از پروبیوتیک
- دانه ها و آجیل
- آب
- غذاهای حاوی فیبر زیاد
- آب گوشت با آب استخوان قلم
- میوه ها و سبزیجات
پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید دقیقا برعکس کم کاری تیروئید است. در این مشکل تیروئیدی، غده تیروئید بیش از حد کار می کند. این موضوع باعث می شود علاوه بر این که حجم کار این غده زیاد شود، مقدار هورمون تیروکسین بیش از آنچه که توسط بدن مورد نیاز است، تولید شود. عوامل دیگری نیز می توانند این بیش فعالی را دامن بزنند. استفاده از پرتودرمانی در ناحیه گردن و قفسه سینه و بیماری گریوز از جمله عواملی هستند که به پرکاری تیروئید منتهی می شوند.
علائم پرکاری تیروئید
علائم رایج بیماری پرکاری تیروئید عبارتند از:
- خستگی
- کاهش وزن
- احساس بی قراری
- تعریق بیش از حد
- تغییرات مداوم در اشتها
سایر علائم این شکل بیماری تیروئید در مردان شامل بزرگ شدن بافت پستان در برخی از مردان و همچنین تورم خود غده تیروئید که موجب تورم غضروف تیروئید در نزدیکی گردن می شود، می باشد.
علائم کمتر شایع پرکاری تیروئید عبارتند از:
- خستگی
- استفراغ
- اسهال
- ریزش مو
در مورد بیش فعالی غده تیروئید که به دلیل بیماری گریوز ایجاد می شود، علائم عبارتند از:
- افزایش در تولید اشک
- سوزش چشم
- در برخی موارد تورم چشم
ضربان نامنظم اما سریع قلب نیز از دیگر علائم این بیماری است. در این حالت ممکن است تنفس دشوار شود. به همین دلیل افراد مبتلا به این بیماری، حتی در حالت استراحت نیز نیاز به تنفس سریع دارند.
درمان پرکاری تیروئید
مسدود کننده های بتا و داروهای ضد تیروئید دو دسته مختلف از داروها برای درمان پرکاری تیروئید هستند. داروهای ضد تیروئید تولید تیروکسین را با مسدود کردن برخی از عملکردهای غده تیروئید، کاهش می دهند. از سوی دیگر، مسدود کننده های بتا علائم پرکاری تیروئید را کمتر می کنند. این داروها موجب خنثی شدن افزایش ضربان قلب و سوخت و ساز بدن که ناشی از حضور تیروکسین بیش از حد در بدن انسان است، می شوند.
یکی دیگر از گزینه درمان پرکاری تیروئید استفاده از اشعه است. در این روش درمان، سلول های تیروئید توسط سلول های ید نابود می شوند. هیچ عوارض جانبی با استفاده از این روش ایجاد نمی شود. زیرا ید هایی که از طریق تابش به سلول های تیروئید می رسند، از بین خود همین سلول های تیروئید انتخاب شده اند. ۸۰٪ از افرادی که این مشکل را دارند تنها با یک بار استفاده از این روش، درمان می شوند. به همین دلیل این روش رایج ترین روش درمانی پرکاری تیروئید است.
گزینه درمانی دیگر عمل جراحی است که مملو از خطرات است. جدا از دیگر خطرات جراحی، این عمل ممکن است باعث شود که بخش اعظمی از این غده برداشته شده و بعد از عمل، کم کاری غده تیروئید ایجاد شود.
رژیم غذایی مناسب برای پر کاری تیروئید
برخی از غذاها خاصیت گواتروژن دارند. غذاهای گواتروژن غذاهایی هستند که مانع از جذب ید به تیروئید می شوند. گیاهانی که از خانواده کلم و شلغم هستند جز بهترین غذاها برای درمان پرکاری تیروئید محسوب می شود. توجه داشته باشید که پختن این مواد می تواند خواص گواترزا آن ها را از بین ببرد. بنابراین بهتر است آنها را خام یا حداقل بخار پز شده استفاده کند. این مواد عبارتند از:
- کلم بروکلی
- کلم پیچ
- کلم بروکسل
- شلغم
- گل کلم
- کاهو چینی
- شاهی
- تربچه
- ارزن
سایر غذاهایی که خاصیت گواتروژن دارند عبارتند از:
- کلم قمری
- خردل
- بادام زمینی (این گیاه آلرژی زا است و نباید توسط افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی استفاده شود)
- سویا (این گیاه آلرژی زا است و نباید توسط افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی استفاده شود)
- سیب زمینی شیرین
- هلو
- نعناع
- گل گاوزبان
- ریحان
- پونه کوهی
- مرزنجوش
- گلابی
- بادام
- اسفناج
- رزماری
گره های تیروئید
گره های تیروئید از جمله مشکلات تقریبا شایع تیروئید در مردان هستند. این گره ها در اثر رشد توده نابجای در لبه های غده تیروئید به وجود می آیند. ندول های تیروئید می توانند در جلوی گردن در افرادی که بسیار لاغر هستند، توده ای کاملا آشکار ایجاد کند.
علائم گره های تیروئید
در اغلب موارد گره تیروئید هیچ نشانه ایجاد نمی کند. این توده تنها زمانی که فرد در آینه خود را نگاه می کند، مشهود است. در برخی از موارد، توده ممکن است در حین معاینات معمول، توسط پزشک یافت شود.
موارد بسیار نادر ممکن است بیماران احساس درد در این گره ها داشته باشد. در موارد نادرتر بیماران مشکل بلع غذا به دلیل بزرگ شدن گره را دارد. این گره ممکن است به قدری بزرگ شود که مانع عبور مواد غذایی از مری به معده شود. بنابراین فرد هنگام غذا خوردن احساس می کند چیزی در گلویش گیر کرده است.
درمان گره های تیروئید
در اغلب موارد ندول های تیروئید مضر نیستند. اما برای این که از این موضوع اطمینان کسب کنید باید به پزشک مراجعه کنید. جراحان غدد درون ریز و همچنین متخصصان غدد بهترین کسانی هستند که می توانند بی خطر بودن آن ها را تایید کنند. پزشکان عمومی، جراحان عمومی و داخلی نیز برای بررسی این غدد از صلاحیت کافی برخوردار هستند.
رژیم غذایی مناسب برای گره های تیروئید
برای کنترل علائم این بیماری کافی است که رژیم غذاییتان شامل مواد زیر باشد:
- مواد غذایی خام و زرد مانند کدو تنبل و هویج
- سبزیجات دارای برگ سبز
- چای
- زنجبیل
گواتر
بزرگ شدن غده تیروئید در مردان به نام گواتر شناخته می شود. رشد گواتر می تواند در هر کسی رخ دهد. اما نوعی از گواتر وجود دارد که تنها در افراد خاصی ایجاد می شود. مردان نسبت به زنان بیشتر به رشد گواتر مبتلا می شوند. اما اثرات آن در بدن زنان و مردان یکسان است. تنها استثنا این است که کم کاری غده تیروئید و یا پرکاری تیروئید که منجر به گواتر می شود ممکن است در زنان چرخه قاعدگی را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم گواتر
علائمی که همراه گواتر ظاهر می شوند عبارتند از:
- تورم در گردن که کاملا مشهود است.
- تنگی در گلو
- کلفت شدن صدا
- سرفه
- مشکلات بلع
- مشکلات تنفسی
درمان گواتر
اندازه گواتر، علت زمینه ای و علائم همراه آن نوع درمان را تعیین می کنند. اگر گواتر مشکلی ایجاد نکند، کوچک باشد و عملکرد تیروئید را تحت تاثیر قرار ندهد، پزشک از بیمار می خواهد تا صبر کرده و ببینید چه اتفاقی می افتد.
ضمن این که ممکن است پزشک داروهای کورتیکواستروئید یا آسپیرین را برای درمان التهاب غده تیروئید تجویز کند. برای درمان پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید که با گواتر مرتبط است می توان از ید رادیواکتیو و جراحی استفاده کنید. انتخاب این درمان به نظر پزشک شما بستگی دارد.