زیتون، میوۀ درختی است که دارای برگهای دراز و باریک و گلهای آن خوشه ای است. میوۀ آن بیضی شکل و به اندازۀ یک انگور درشت، گوشتدار و به رنگ سبز می باشد و به صورت خام مصرف می شود، از میوۀ زیتون، روغن زیتون استخراج می کنند که مصارف خوراکی و دارویی دارد، روغن زیتون، مایعی به رنگ زرد روشن مایل به سبز، تا زرد طلائی است که حالت زلال، شفاف و چسبنده دارد این روغن در مقابل مسمومیت مختلف داروی ضد سم است و برای معالجۀ نیش زدگی مار به کار می رود. زیتون به همراه انگور، انجیر و خرما از قدیمی ترین میوه هایی است که کشت آن معمول است. کشت این میوه در ایران منحصر به رودبار، منجل و نواحی بلوچستان است. و مصرف آن در استانهای شمالی عمومیت بیشتری دارد. زیتون پرورده هم بعنوان یک چاشنی همراه پیش غذاهای گوناگون و غذاهای پخته و هم به تنهایی به عنوان پیش غذا مصرف می شود.

باید دانست که هرگاه میوه زیتون را به قصد خوردن، مستقیماً از درخت بچینید، شدیداً آن را تلخ خواهید یافت، و این تلخی به سبب گلوکوزید تلخی است که در آن وجود دارد. این مادۀ تلخ طی عمل پروردن زیتون، تحت اثر آب قلیا (نمک سود کردن) خنثی می شود.

درخت زیتون می تواند تا ۲۰۰۰ سال عمر کند.

قسمت های مورد استفادۀ زیتون: برگ، پوست و میوه آن می باشد.

نام عربی زیتون، همان زَیتُون است.

خواص زیتون

۱- زیتون گرم و خشک است.

۲- زیتون، پاک کنندۀ معده است و بهترین زیتون سبز رسده است که در آب نمک پرورده باشند و به همراه غذا خورده می شود.

۳- زیتون، اشتهاآور است.

۴- زیتون، تحریک کنندۀ نیروی جنسی است.

۵- مصرف زیتون، باعث بیخوابی و لاغری می شود و ضد اثر زیتون، مغز گردو و بادام است. و مصرف زیاد آن برای دستگاه تنفس مضر است.

۶- مالیدن زیتون برای معالجۀ شورۀ سر (پوسته پوسته شدن سر) به کار می رود. و اگر هفته ای ۱ یا ۲ مرتبه روغن ریتون را بر پوست سر ماساژ دهند اثر شفابخش در درمان شورۀ سر و ریزش مو دارد.

۷- دم کردۀ برگ درخت زیتون به مقدار یک قاشق غذاخوری در یک لیوان آب جوش و مصرف هر روز سه بار هر بار یک فنجان ادرارآور می باشد.

۸- روغن زیتون برای معالجۀ یبوست مؤثر است برای این منظور روغن زیتون را خالی و یا با آب پرتقال و یا لیمو مصرف می کنند و این کار را ادامه می دهند تا وقتی که یبوست به کلی برطرف شود.

۹- مخلوط مساوی روغن زیتون و گلیسیرین برای معالجۀ پوست دست و پای ترک خورده مفید است.

۱۰- روغن زیتون که با گلولۀ کوچک جعفری ممزوج شده باشد برای رفع کردن غده هایی که در زیر پوست تشکیل می شود، مؤثر است. به این منظور باید این ممزوج شده را به صورت مرهم بر روی غدۀ فوق قرار دهند و هر صبح و شب آن را تجدید کنند و آن را به قدری تکرار کنند تا غده ها به کلی رفع شوند.

۱۱- برای جلوگیری از ریزش موی سر باید ده روز پی در پی سر را با روغن زیتون مالش داد و پس از مدتی سر را با آب نیم گرم با صابون شست.

۱۲- روغن زیتون اثر نرم کننده و صفرابر دارد، لذا روغن زیتون را برای رفع یبوست های مزمن، قولنج های ناشی ازورم کلیه (نفریت)، رفع سنگهای صفراوی، درمان مسمومیت ناشی از سرب مصرف می کنند. مثلاً کارگران چاپ خانه ها که با حروف سربی کار می کنند می توانند روزانه ۱ تا ۲ قاشق روغن زیتون به همراه یک قاشق آبلیمو مخلوط نموده و بخورند.چ

۱۳- خوردن روغن زیتون در رفع تحریکات ناشی از جذب سموم مختلف اثر مفید ظاهر می کند.

۱۴- چرب کردن موی سر با روغن زیتون کهنه از سفید شدن و ریختن موی جلوگیری می نماید.

۱۵- روغن زیتون در معالجه درد و تورم مفاصل اثر قطعی دارد. به این منظور باید روغن زیتون را به صورت گرم در محل مفاصل بمالند و فوراً با قطعه پارچه ای کرکی محل درد را بپوشانند و این عمل را روزی ۱ یا ۲ مرتبه تکرار نمایند تا بهبودی حاصل شود.

۱۶- اگر روغن زیتون را بر مفاصلی که حرکتش محدود شده بمالند و مداومت کنند، مفصل مزبور متحرک می شود.

۱۷- روغن زیتون بهترین دارو برای درمان سوختگی است و آن را باید در محل سوخته بریزند و سپس گرد جوش شیرین بر روی آن بپاشند. این عمل سوزش را به زودی برطرف می کند و از بروز تاول جلوگیری می کند.

۱۸- مالیدن روغن زیتون به مو برای جلوگیری از سفید شدن موها مؤثر است و روزی یک یا چند مرتبه روغن زیتون را بر موهای سفید شده بمالند و تا نتیجۀ مطلوب این عمل را تکرار کنند.

۱۹- مالیدن روغن زیتون به صورت گرم شده برای درمان آفتاب زدگی، سرمازدگی، گزش مار و عقرب و حشرات اثر شفابخش دارد (در مورد گزش مار و عقرب باید به پزشک یا مراکز درمانی نیز مراجعه شود).

۲۰- اگر برگر درخت زیتون را جویده و آب آن را در دهان نگاهدارند برای درمان جوشهای دهان مفید است.

۲۱- برای تقویت لثه و دندان متحرک و معالجۀ جوشهای دهان و خونریزی لثه چنانچه روزی چند مرتبه روغن زیتون را در دهان نگاهدارند اثرشفابخش دارد.

۲۲- برای رفع ترشحات بینی در هنگام گریپ و روان کردن اخلاط، می توان ۲ تا ۳ قطره روغن زیتون را در بینی بچکانند تا اثر مطلوب ظاهر گردد.

۲۳- برای تقویت بینایی و رفع خارش چشم، رفع قرمزی چشم و اشک ریزش، چکانیدن ۲ قطره روغن زیتون، روزی سه مرتبه در چشم مفید است.

۲۴- اگر کوبیدۀ میوه نارس زیتون را در محل سوختگی به صورت مرهم بگذارند اثر شفابخشی دارد.

۲۵- مصرف جوشاندۀ غلیظ برگ درخت زیتون برای بیماران مبتلا به نقرس و فشارخون اثر شفابخش دارد.

۲۶- افرادیکه عرق بدنشان بیش از حد معمولی است برای جلوگیری از عرق نمودن زیاد، باید پس از شستشوی بدن، روغن زیتون را بر بدن بمالند و کمی صبر نموده سپس بشویند. و لذا در حدیث است که علی (ع) فرمود: با روغن زیتون بدن خود را چرب کنید، زیرا روغن زیتون، روغن نیکان و قاتق برگزیدگان است و طهارت و برکت آن بسیار است و در هر حال مایع مبارکی است.

olive-oil

۲۷- دم کردۀ برگ تازۀ زیتون برای درمان دیابت (مرض قند) مؤثر است برای این منظور ده گرم برگ تازۀ زیتون را تکه تکه کنید و در نیم لیتر آب سرد، یک شب بخیسانید و سپس به مدت ۲۰ دقیقه آن را روی آتش بگذارید و پس از صاف کردن و شیرین نمودن آن، در طی شبانه روز ۴ تا ۵ استکان از آن را بنوشید.

۲۸- بیماری که دچار مسمومیت شده است پس از اینکه استفراغ کرد باید یک فنجان روغن زیتون بخورد، زیرا روغن زیتون مخاطهای معده و روده ها را از سم حفاظت می کند.

۲۹- جوشاندۀ برگ یا پوست زیتون داروی کاملی برای معالجۀ تب های متناوب و گریپ است به این منظور باید ۱۵ تا ۶۰ گرم برگ یا پوست ساقه های جوان زیتون را در یک لیتر آب سرد بریزید و آن را به مدت ۱۲ دقیقه بجوشانید و وقتی پس از ۱۵ دقیقه دم کشید، آن را صاف کرده و با عسل یا شکر شیرین کنید و هر شبانه روز ۳ تا ۴ فنجان از آن را بنوشید.

۳۰- خوردن یک قاشق سوپخوری روغن زیتون خالی یا مخلوط با آب پرتقال یا لیموی ترش، قبل از صبحانه، بیماری های کبدی و سنگ کیسه صفرا را معالجه می کند و اثر شفابخش دارد.

۳۱- برای سالم ماندن و محکم شدن لثه ها می توان صبح و شب بعد از شستشوی دهان و دندان، با مالیدن مقدار کمی روغن زیتون به انگشتان لثه ها را ماساژ دهید.

۳۲- میوۀ زیتون به جهت دارا بودن املاح معدنی و ویتامین ها، میوه ای بسیار مغذی و مفید است.

۳۳- روغن زیتون برای تولید سوخت بدن، ارزش زیادی دارد زیرا ۱۰۰ گرم آن، ۲۳۴ کالری حرارت تولید می کند و از این جهت یک غذای نیروبخش است.

۳۴- مرهم برگ زیتون، لکه های ناخن را از بین می برد.

۳۵- خوردن روغن زیتون جهت باز کردن رنگهای تیره معجزه می کند.

۳۶- چکانیدن روغن زیتون در چشم برای تقویت نیروی بینایی اثر نیکویی دارد و آب ریزش چشم را برطرف می کند.

۳۷- روغن زیتون صفرا و سودای بدن را متعادل می کند، بلغم را از بین می برد، اعصاب را قوی و نیرومند می کند و انسان را خوش اخلاق و نیک نفس (پاک طینت) می کند و غم و اندوه را برطرف می نماید.

چهارده قرن و اندی خواص فوق را رسول خدا (ص) بیان نمودند و اکنون شما ملاحظه کردید که چگونه پیشرفت علم در این سالها به خواص روغن زیتون دست یافته و انسان به بخشی از اثرات این میوۀ بهشتی را که خداوند در قرآن به آن قسم خورده است نائل آمده است.

ترکیبات میوه زیتون

میوه زیتون رسیده (میانبر گوشتی آن) دارای ترکیبات ذیل است:

  • آب ۷۵ درصد
  • پروتئین ۲ درصد
  • هیدرات کربن ۴ درصد
  • روغن ۱۴ درصد
  • املاح شامل: فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن، مس، منگنز
  • زیتون به ازای هر ۴۵۶ گرم، تقریباً ۶۵۰ گرم کالری انرژی تولید می کند.
  • ویتامین A، B و C به مقدار کم
  • مقدار پتاسیم در هر کیلوگرم ۵۰/۱۵ گرم است یعنی تقریباً سه برابر بالاترین میزان شناخته شدۀ پتاسیم در سایر مواد غذایی است. پتاسیم در سازندگی عضلات بدن و نیروی انرژی بدن، ساختمان و ترشحات غدد داخلی، تصفیه و شستشوی سلولهای کبدی و در نتیجه کنترل و بهبود بیماری نقرس، ساختمان گلبول های مفید، قدرت انقباض و انبساط عضلات رگها و تنظیم فشار خون، نقش سازنده ای دارد.

کلسیم نیروی محرک عضلانی را زیاد می کند و موجب رشد و نمو و مصونیت در بیماری های عفونی و میکربها و جلوگیری و درمان سل می گردد.

فسفر در سازندگی سلولهای عصبی و افزایش فعالیت های مغزی نقش مهمی دارد.

منیزیم در رشد و نمو بدن و آهن در خون سازی تأثیر به سزایی دارد.

زیتون به دلیل ساختمان قابل جذب چربی خود، در خون ایجاد کلسترول نمی کند و موجب تصلب شرایین و حوادثی مانند انفارکتوس نمی شود.