پسته دانه ای است دارای پوسته ای سخت، مغز آن سبزرنگ و لذیذ و بسیار مقوی است، درخت پسته در آب و هوای معتدل به ثمر می رسد و در ایران بهترین نوع آن، پستۀ دامغان است و در نقاط مختلف ایران بویژه رفنسجان، اردستان، قزوین و دامغان پرورش داده می شود. مغز پسته به صورت خام یا بو داده مصرف می شود و از پوست سبز آن مربا تهیه می کنند.
قسمتهای مورد استفادۀ درخت پسته عبارتند از: برگ، میوه، پوست.
از مغز پسته روغنی تهیه می کنند که همانند روغن بادام شیرین در معالجۀ بیماریها مؤثر است و روغنی مقوی است.
پسته را در زبان عربی «فستق» می گویند.
پسته را در زبان عربی «فستق» می گویند.
«در ایران با وجودیکه ارقام مختلفی از پسته مانند: اوحدی، امیری، حسنی، شستی و غیره شناخته شده است، رسم بر این است که میوۀ این گیاه را برحسب شکل آن به دو دستۀ بادامی و فندقی تقسیم کنند که البته هر کدام، انواع متفاوت و درجات تجارتی مختلف دارند، در آمریکا مهمترن رقم پسته، کرمان نام دارد، که در اصل از ایران به آنجا برده شده است.
سن باروری درخت پسته ۸- ۵ سالگی است و گیاه پسته در سنین ۴۰-۱۵ سالگی، حداکثر محصول خود را تولید می کند و هر درخت، در سال، ۲۰۰-۷۰ کیلو پستۀ تازه تولید می کند که معادل ۷۰-۲۵ کیلو پستۀ خشک است.»
خواص پسته را بهتر بشناسیم
۱- پسته کال (نارس) اسهال را درمان می کند و ضدعفونی کننده است.
۲- خوردن پسته، کم خونی و ضعف شدید را معالجه می کند ولی خوردن زیاد آن یبوست می آورد و نفخ تولید می کند.
۳- ابن سینا، پزشک مسلمان، مغز پسته را بر ضد عفونتهای کبدی و برای جلوگیری از تهوع و استفراغ مفید می دانست.
۴- ابن سینا مغز پسته را برای تقویت دهانۀ معده و تقویت قلب مؤثر می دانست و برای تقویت قوای جنسی مصرف آن را تجویز می نمود.
۵- مغز پسته به علت دارا بودن فسفر و کلسیم زیاد، در ساختمان و استحکام استخوان، خون و عضلات اهمیت فراوانی دارد.
۶- پسته به علت داشتن مقدار زیاد آهن در ادامۀ حیات و ساختمان هموگلوبین و گلبولهای قرمز خون نقش حساسی به عهده دارد.
۷- مغز پسته به علت داشتن مقدار زیادی چربی، از ارزش غذایی بسیاری برخوردار است.
۸- مغز پسته، طبیعتی گرم دارد و فربه کننده است، لذا افراد چاق باید از خوردن آن اجتناب ورزند.
۹- مغز پسته برای تقویت قلب، هوش و حافظه مؤثر است.
۱۰- از پوست سبز و ضخیم پسته، مربائی تهیه می کنند که برای تقویت معده مفید است.
۱۱- اگر پوست سبز پستۀ تازه را جویده و مدتی در دهان نگاهدارید برای تقویت لثه، خوشبوئی دهان و معالجۀ جوشهای دهان مفید است.
۱۲- جوشاندۀ پوست سبز پسته، اسهال را درمان می کند، لذا باید جوشانده را صبح و ظهر و شب هر دفعه یک استکان با کمی قند خورد.
۱۳- اگر پوست سفید و سخت پسته را زیاد بجوشانند و آن را در طشتی ریخته و بیمار روزی چند مرتبه در آن بنشیند، بیماری خروج مقعد را درمان می کند.
۱۴- اگر برگ درخت پسته را در مقداری آب جوش بیاندازید و در آن حال که کمی گرم است به صورت مرهم، قطعه پارچه ای در آن خیس نموده و در محل درد مقعد و رحم قرار دهید، درد را تسکین میدهد.
۱۵- جوشاندۀ غلیظ برگ درخت پسته برای معالجۀ ریزش موی سر مؤثر است و باید هر هفته ۱ تا ۲ مرتبه موی سر را با آن شست و این عمل را مدتی ادامه داد.
۱۶- مغز پسته، تقویت کنندۀ نیروی جنسی است و منی (آب نطفه) را زیاد می کند.
۱۷- مغز پسته، زهکش کبد بوده و دردهای کبدی را تسکین می دهد.
۱۸- مغز پسته، سموم بدن و یرقان (زردی) را از بین می برد.
۱۹- مغز پسته برطرف کنندۀ اسهال و تشنگی است.
۲۰- خوردن مغز پسته، دهان را خوشبو می نماید.
۲۱- مغز پسته، زیادی ترشح سیب آدم را تعدیل می کند.
۲۲- مغز پسته، سودا را از بین می برد و بهترین راه معالجۀ وسواس است.
۲۳- روغن پسته، قلب را تقویت می کند و خوشبو کنندۀ غذاها می باشد.
۲۴- چکانیدن چند قطره از روغن پسته در بینی، برای تقویت حافظه و دفع سموم مؤثر است.
۲۵- مرهمی که از مخلوط پختۀ پوست و برگ درخت پسته تهیه می شود، خارش درد مقعد و رحم را درمان می کند.
نکاتی درباره نگهداری و مصرف پسته
- پسته را باید در جای خنک و خشک نگهداری نمود تا در آن کرم تولید نشود.
- کسانی که دچار ضعف یا نارسایی کبد هستند باید از خوردن پسته خودداری کنند.
- مبتلایان به بیماری های نقرس، دیابت و ناراحتی کلیه باید از خوردن پسته پرهیز کنند.
- خوردن زیاد مغز پسته، باعث یبوست و نفخ می شود
- گرمی مغز پسته را سکنجبین اصلاح می کند.
- خوردن پسته برای اشخاصی که گرم مزاج و حرارتی هستند مضر است و باعث ایجاد جوشهای توأم با خارش خواهد شد. از اینرو اینگونه اشخاص باید از سرکه و ترشی سرکه و میوه های خنک استفاده نمایند.
- روغن پسته برای معده های ضعیف و بیمار، سنگین و زیان آور است.