محققان معتقدند که پودر کاکائو یک ماده غذایی فوق العاده است زیرا حاوی آنتی اکسیدان های طبیعی است و دارای مزایای زیادی می باشد. پودر کاکائو پس از برداشت کره کاکائو (چربی کاکائو) از دانه های کاکائو خرد شده به دست می آید. خواص پودر کاکائو و شکلات تلخ با محافظت از سلامت قلب، بهبود خلق و خوی، جلوگیری از سرطان و حتی کاهش وزن مرتبط هستند.
پودر کاکائو خام نباید با پودر کاکائو فراوری شده اشتباه گرفته شود. از آنجا که پودر کاکائو خام با پردازش کمی تولید می شود، بیشتر ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هایش حفظ می شود. شکلات تلخ نیز معمولا بیشترین مقدار کاکائو را در خود جای می دهد و باید بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از آن از کاکائو تشکیل شده باشد.
کاکائو چیست؟
دانه کاکائو گیاه بومی آمریکای جنوبی می باشد. این دانه در اواسط قرن پانزدهم، توسط اسپانیایی ها، به اروپا معرفی شد و به سرعت محبوبیت زیادی پیدا کرد. در طول قرن هفدهم، شکلات در سراسر اروپا مصرف می شد.
دانه کاکائو از میوه درخت کاکائو یا کاکائو Theobroma گرفته می شود. درخت کاکائو یک غلاف حاوی ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر طول دارد و حاوی بین ۳۵ تا ۵۰ دانه تخم کاکائو است. دانه های کاکائو از لحاظ فنی بذر هستند. این دانه ها زیر نور خورشید خشک شده و به طور طبیعی تخمیر می شوند.
دانه های کاکائو حاوی مقادیر زیادی پلی فنول ها و فلاونول ها (آنتی اکسیدان های طبیعی با مبنای گیاهی) هستند. حضور این آنتی اکسیدان ها و همچنین ویتامین ها و مواد معدنی است که پودر کاکائو را پر از خاصیت می کند.
پودر کاکائو خام و پودر کاکائو فراوری شده
مجله British Journal of Clinical Pharmacology گزارش داده است که پودر کاکائو فراوری شده در طول تولید، برخی از خواص خود را از دست می دهد. به عنوان مثال، تخمیر و بو دادن می تواند تاثیر منفی بر روی غلظت آنتی اکسیدان ها و سایر ترکیبات مفید این ماده داشته باشد. اما در کل هم پودر کاکائو خام و هم پودر کاکائو فراوری شده حاوی آنتی اکسیدان ها (پلی فنل ها) هستند.
خواص شکلات تلخ
بیشتر تحقیقات در مورد خواص شکلات تلخ، بر روی اجزای بیولوژیکی دانه کاکائو تاکید کرده اند. البته لازم به ذکر است که شکلات شیری و شکلات حاوی کمتر از ۷۰٪ کاکائو، سطح آنتی اکسیدان هایش به حدی نیست که برای بدن خواص شگفت انگیزی داشته باشد. به عنوان مثال، ۵۰ گرم شکلات شیری ممکن است فقط حاوی ۷۵ میلی گرم آنتی اکسیدان تئوبرومین باشد. با این حال، ۵۰ گرم شکلات تلخ درصد بالا ممکن است حاوی ۲۲۰ میلی گرم تئوبرومین باشد.
ارزش غذایی پودر کاکائو
بسیاری از مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی موجود در این ماده است که در مجموع خواص آن را تشکیل می دهند. به گفته متخصصان وزارت کشاورزی ایالات متحده، ۱ اونس. (۲۸ گرم) پودر کاکائو ارگانیک شیرین نشده، حاوی ارزش غذایی زیر است:
- ۱۱۰ کالری
- ۱۶ گرم کربوهیدرات
- ۱۰ گرم فیبر (۳۶٪ از نیاز روزانه بدن)
- ۵ گرم چربی
- ۴۰ میلی گرم کلسیم (۴٪ از نیاز روزانه بدن)
- ۸ میلی گرم آهن (۶٪ از نیاز روزانه بدن)
- ۸ گرم پروتئین
همین مقدار دانه یا پودر کاکائو شامل مواد معدنی زیر است:
- ۶۴ میلی گرم منیزیم (۱۶٪ از نیاز روزانه بدن)
- ۹۰ میلی گرم فسفر (۹٪ از نیاز روزانه بدن)
- ۲۱۰ میلی گرم پتاسیم (۶% از نیاز روزانه بدن)
- ۵ میلی گرم مس (۲۵٪ از نیاز روزانه بدن)
- ۵ میلی گرم منگنز (۲۷% از نیاز روزانه بدن)
- ۱ میلی گرم سلنیوم (۳% از نیاز روزانه بدن)
۱ اونس. (۲۸ گرم) پودر کاکائو دارای ۸ گرم پروتئین است که ۸ درصد از نیاز روزانه بدن را تامین می کند. کاکائو بسیار غنی از فیبر (حدود ۳۳٪) و پروتئین (حدود ۲۰٪) است و همه اسیدهای آمینه را در بردارد.
مرکز دانه حاوی حدود ۵۴٪ کره کاکائو و مقداری ویتامین E و غنی از ویتامین K است. دانه های کاکائو یک منبع منیزیم و غنی از مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، مس، روی، پتاسیم و کروم هستند.
درصد زیادی از کره کاکائو اسید اولئیک است. این اسید یک نوع چربی سالم است که در روغن زیتون نیز یافت می شود.
پودر کاکائو حاوی مقدار مشخصی کافئین است. محققان در مجله Nutrients گزارش دادند که کافئین و تئووبارین ترکیباتی به نام methylxanthines دارند که اثرات روانشناختی بر روی بدن خواهند داشت. نکته جالب توجه این است که تحقیقات نشان داده اند که میزان کافئین در کاکائو همراه با تئوبرومین سبب بیخوابی و اضطراب نمی شود.
پودر کاکائو منبع غنی از پلی فنل ها (آنتی اکسیدان های طبیعی)
بزرگترین خواص پودر کاکائو به آنتی اکسیدان های قوی آن که به نام پلی فنل ها شناخته می شوند، ربط دارد. تحقیقات انجام شده در مورد خواص دارویی کاکائو نشان داد که پلی فنول های آن دارای فعالیت قوی آنتی اکسیدانی هستند.
خواص پودر کاکائو به صورت خلاصه
تحقیقات زیادی خواص پودر کاکائو را تأیید کرده اند. دانه کاکائو خام متشکل از فلاونوئیدهایی هستند که در انواع توت ها، شراب قرمز، چای سبز و هر میوه، سبزی یا دانه دیگری یافت می شوند.
- آنتی اکسیدان های قوی در کاکائو خام می توانند خطر بروز چندین بیماری جدی مانند بیماری قلبی و سرطان را کاهش دهند.
- پودر کاکائو اثر محافظتی بر روی سیستم قلبی عروقی دارد و به کاهش فشار خون و محافظت از قلب کمک می کند.
- فلاونوئیدها در پودر کاکائو شیرین نشده می توانند حساسیت به انسولین را بهبود بخشند، بنابراین ممکن است به درمان علائم دیابت نوع ۲ کمک کنند.
- پودر کاکائو خالص همچنین می تواند سطح سروتونین که یک نوع انتقال دهنده عصبی است را افزایش دهد و باعث درمان افسردگی شود.
- کاکائو خالص عملکرد مغز را بهبود می بخشد و به عنوان یک محرک خفیف عمل می کند.
- پودر شکلات خام (پودر کاکائو بدون قند) نیز ممکن است التهاب، لخته شدن خون و کلسترول بد (LDL) را کاهش و کلسترول خوب (HDL) را افزایش می دهد.
تشریح مهمترین خواص پودر کاکائو
بیایید به جزئیات بیشتری در مورد خواص پودر کاکائو نگاهی بیاندازیم.
پودر کاکائو می تواند قلب شما را سالم نگه دارد و به جلوگیری از حملات قلبی کمک کند
پلی فنول ها و فلاونوئیدها طبیعی در پودر کاکائو دارای اثر محافظتی روی قلب شما هستند.
تحقیقات انجام شده در مورد فواید مصرف کاکائو برای قلب نشان داده اند که شکلات تلخ به کاهش فشار خون، التهاب، و یک نوع چربی موجود در خون کمک می کند. مطالعات دیگر نیز نشان داده اند که مصرف حدود ۲۵ گرم شکلات تلخ حاوی فلاونوئیدها با حداقل ۸۵٪ محتوای کاکائو می تواند به محافظت از قلب کمک کند.
سایر مطالعات نشان داده اند که سطح آنتی اکسیدان ها در کاکائو باعث آرامش شریان ها و افزایش گردش خون می شود. برخی از محققان نیز گزارش کرده اند که مصرف متعادل مواد غذایی حاوی فلاونوئیدها مانند شکلات تلخ می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی کمک کند.
یک مطالعه در سوئد نیز نشان داد که افرادی که به طور منظم شکلات تلخ می خورد شانس کمتری برای ابتلا به نارسایی قلبی دارند. برخی از محققان نیز معتقدند مصرف شکلات های غنی از فلاونوئیدها می تواند خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهد.
پودر کاکائو می تواند فشار خون را کاهش دهد
فلاونول ها در پودر کاکائو نیز باعث کاهش فشار خون می شوند. تحقیقات انجام شده بر روی فلاونول های کاکائو نشان می دهند که این مواد دارای اثر ضد فشار خون در بدن هستند. محققان دریافتند که مصرف نوشیدنی های حاوی مقادیر زیادی فلاونول باعث کاهش شدید فشار خون در افراد بین ۵۰ تا ۸۰ سال می شود.
مطالعه دیگری نیز نشان داد که فلاونول باعث بهبود قابل ملاحظه ای در بسیاری از شاخص های سلامت قلب و عروق می شود. در این تحقیق مصرف نوشیدنی های غنی از فلاونول فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را به میزان ۴ میلی متر جیوه کاهش داد.
یک مطالعه در ژاپن نیز نشان داد که یکی از خواص پودر کاکائو کاهش فشار خون می باشد.
بررسی ۳۵ آزمایش در مورد اثرات فلاونول های کاکائو بر روی فشار خون نشان داد که مصرف کاکائو حاوی بین ۳۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم فلاونول باعث کاهش فشار خون می شود.
پودر کاکائو می تواند سلامت مغز و عملکرد شناختی را بهبود بخشد
ترکیبات آنتی اکسیدانی در پودر کاکائو مانند تئوبرومین می توانند به افزایش قدرت شناختی شما کمک کنند.
بررسی سیستماتیک مطالعات انجام شده بین سال های ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۷ نشان داد که تئوبرومین در کاکائو می تواند به بهبود سلامت مغز کمک کند. اثر آنتی اکسیدانی عصاره کاکائو می تواند در جلوگیری از شروع بیماری های عصبی نقش داشته باشد.
مطالعه دیگری نیز نشان داد که فلاونوئیدهایی به نام epicatechin در پودر کاکائو می توانند تاثیر مثبتی بر روی مغز داشته باشند. این آنتی اکسیدان می تواند به افزایش جریان خون ورودی مغز و جلوگیری از نابودی نورون ها در مغز کمک کند. این مطالعه به این نتیجه رسید که کاکائو یا شکلات تلخ می تواند به سلامت مغز و توانایی های شناختی کمک کند.
مطالعات دیگری نیز نشان داده اند که شکلات تلخ می تواند در برابر التهاب عصبی از مغز محافظت کرده و خطر سکته مغزی را کاهش دهد.
یک مطالعه که بر روی انسان ها انجام شد نشان داد که محصولات تهیه شده از کاکائو و غنی از فلاونوئیدها می توانند تاثیر مستقیمی بر جریان خون در مغز داشته باشند. محققان معتقدند که اثر آنتی اکسیدانی کاکائو می تواند اثر محافظتی در برابر زوال عقل ایجاد کند.
مصرف روزانه پودر کاکائو می تواند برای سالمندان مفید باشد. تحقیقات نشان داده اند که مصرف منظم محصولات تهیه شده از کاکائو و غنی از فلاونول ها می تواند موجب افزایش جریان خون در مغز شود و از ایجاد زوال عقل در سالمندان جلوگیری کند.
خواص پودر کاکائو می تواند منجر به درمان افسردگی خفیف شود
مصرف پودر کاکائو یا شکلات تلخ می تواند خلق و خوی را در زمان افسردگی بهبود دهد. تحقیقات علمی نشان داده اند که عصاره کاکائو تولید سروتونین را در بدن تحریک می کند. این ماده یک انتقال دهنده عصبی است که با ایجاد احساس شادی ارتباط دارد. دانشمندان متوجه شده اند که مصرف کاکائو می تواند نه تنها به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند، بلکه باعث افزایش روحیه نیز شود.
آزمایشات دیگر نیز نشان دادند که مصرف ۵۰ گرم شکلات تلخ در روز می تواند خلق و خوی را بهبود دهد. ترکیبی از کافئین و تئوبرومین در شکلات تلخ اثر روانشناختی بر روی بدن دارد و می تواند به بهبود خلق و خو کمک کند.
نوشیدن هات چاکلت ساخته شده از پودر کاکائو نیز ممکن است باعث افزایش خلق و خوی شما شود. مطالعه دیگری نیز نشان داد که محصولات شکلاتی غنی از فلاونوئید نیز می توانند رفتار و خلق و خو را تحت تأثیر قرار دهند.
یک مطالعه در مورد تاثیر پلی فنول های کاکائو بر روی موش ها نشان داد که این مواد دارای اثر ضد افسردگی هستند. دانشمندان متوجه شدند که شکلات اندورفین ها را تحریک می کند و باعث ایجاد احساسات مثبت در بدن می شود. آنها نتیجه گرفتند که فلاونوئیدها در شکلات از عملکرد شناختی محافظت کرده و اثرات مثبتی بر روی خلق و خوی دارند.
خواص پودر کاکائو شیرین نشده می تواند در مدیریت دیابت نوع ۲ نقش داشته باشد
فلاونوئیدها در عصاره کاکائو اثر ضد دیابتی بر روی بدن دارند. فلاونوئیدها کاکائو می توانند حساسیت به انسولین را بهبود بخشیده و سطح چربی خون را کاهش دهند. محققان معتقدند که مصرف روزانه پودر کاکائو می تواند به مدیریت دیابت نوع ۲ کمک کند.
با این حال، مطالعات دیگر شواهد قانع کننده ای در مورد تاثیر مصرف محصولات تهیه شده از کاکائو و حاوی فلاونول ها بر روی مدیریت دیابت نوع ۲ را نشان نداده اند. هنگام استفاده از پودر کاکائو خام برای کمک به جلوگیری از علائم دیابت، مهم است که از پودر کاکائو شیرین نشده استفاده کنید. این کار به جلوگیری از افزایش قند خون کمک می کند.
خواص پودر کاکائو می تواند به کاهش وزن کمک کند
آنتی اکسیدان ها در این ماده می توانند به جلوگیری از چاقی کمک کنند. تحقیقات نشان داده اند که پلی فنول ها و فلاونول ها در پودر کاکائو به افزایش متابولیسم کربوهیدرات ها کمک کرده و احساس سیری را تحت تاثیر قرار می دهند.
یک مطالعه نشان داد که مصرف شکلات تلخ حاوی ۸۱٪ کاکائو باعث کاهش شاخص توده بدنی (BMI) می شود. در این مطالعه، دو گروه از بزرگسالان رژیم غذایی کم کربوهیدرات را دنبال کردند. در کنار آن یک گروه روزانه ۴۱ گرم شکلات تلخ مصرف کردند. بعد از ۳ هفته، گروه مصرف کننده شکلات، در مقایسه با گروه دیگر کاهش ۱۰ درصدی وزن را شاهد بودند.
مصرف پودر کاکائو خام که به طور طبیعی آنتی اکسیدان های زیادی دارد، می تواند به افزایش اثربخشی برنامه کاهش وزن کمک کند. البته، همیشه باید برای کاهش وزن از پودر کاکائو شیرین نشده استفاده کنید زیرا پودر کاکائو خام فقط حاوی ۱۶ گرم کربوهیدرات و بدون قند است.
آنتی اکسیدان های موجود در پودر کاکائو می توانند از پوست محافظت کنند
مصرف منظم پودر کاکائو به دلیل سطح بالای آنتی اکسیدان ها، پوست را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
محققان کشف کرده اند که مصرف نوشیدنی های شکلاتی حاوی مقادیر بالایی از فلاونول ها (مانند پودر کاکائو) به محافظت از پوست در برابر آسیب های UV کمک می کنند. مصرف منظم این نوشیدنی ها باعث افزایش جریان خون در پوست شده و هیدراتاسیون پوست را افزایش می دهد.
پودر کاکائو خام می تواند از سرطان جلوگیری کند
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مصرف کاکائو خالص ممکن است از سرطان جلوگیری کند.
تجزیه و تحلیل مطالعات مختلف در سال ۲۰۱۶ به بررسی اثرات پیشگیرانه آنتی اکسیدان های موجود در کاکائو بر روی سرطان کولون پرداخت. محققان ادعا کردند که کاکائو و فلاونوئیدهای آن خواص ضد سرطانی دارند. آنها معتقدند که پلی فنول های کاکائو می توانند برای درمان سرطان روده بزرگ موثر باشند.
مجله Nutrition and Cancer نشان داد که کاکائو و شکلات تلخ ممکن است عوامل خطر مرتبط با سرطان مانند استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن را کاهش دهند.