گلابی، میوه ای است سبزرنگ، آبدار و مخروطی شکل.

دارای طعمی خوش و معطر است.

گیاه گلابی، بومی آسیای غربی و اروپای شرقی مخصوصاً نواحی شمال غربی ایران و کوه های قفقاز می باشد.

گلابی بعد از سیب، مهمترین میوه دانه دار دنیا و ایران به شمار می آید، در جنس گلابی حدود ۲۰ گونۀ مختلف وجود دارد که اکثراً فاقد میوۀ خوراکی می باشد و تنها به عنوان پایه ای برای گلابی معمولی به کار می رود.

درخت گلابی در برابر سرما از سیب حساستر است، گل های گلابی در بهار کمی زودتر از سیب باز می شوند و به این دلیل بیشتر در معرض خطر سرمای دیررس بهاره قرار می گیرند و در تابستان، گلابی می تواند بیش از سیب گرما را تحمل کند.

گل و میوۀ گلابی در انتهای شاخه ها و سیخک های دوساله به وجود می آید و بنابراین در هنگام هرس درختان بارور باید سعی در حفظ سیخک ها داشت. میزان محصول در باغ های معمولی به ۴۵ تن در هکتار می رسد. تعداد ارقام گلابی موجود در ایران حدود ۱۲۰ نوع است، مهمترین ارقام بومی عبارتند از:

شاه میوۀ کرج، شاه میوۀ خراسان، شاه میوۀ اصفهان، گلابی نطنز کاشان، محمدعلی مشهد، سه فصلۀ کرج، سیبری، گلابی پیغمبری، از گلابی های خارجی که کمابیش در ایران کشت می شوند می توان: آنژو، وینترنلیس، بارتلت، دوشس، ژاندارک، باسه کولمار، بوره ژیفار و دوینه دوکومیس را نام برد.

بارتلت که در اروپا به نام ویلیامز مشهور است، مهمترین گلابی دنیا به شمار می رود و در اکثر نقاط، بیشترین سطح کشت را دارا می باشد.

گلابی را در زبان عربی: سَفَرجَل یا عَرمُوط می گویند.

و اما قسمتهایی که از درخت گلابی مورد استفادۀ غذایی و پزشکی و درمانی قرار می گیرد عبارتند از:

۱- میوه ۲- برگ ۳- پوست درخت

گلابی را می توان به صورت خام، پخته، مربا، کمپوت مصرف نمود.

type-of-pear

خواص گلابی

۱- گلابی میوه ای عالی، گوارا و پرآب است که خواص لینت دهنده دارد.

۲- قند موجود در گلابی، از نوع “لوولوز” است و این بهترین قندی است که حتی اشخاصی که مرض قند دارند می توانند از آن بخورند.

۳- گلابی میوه ای است که به آسانی هضم می شود و جذب بدن می گردد.

۴- دانه های ریز موجود در گلابی، موجب پاک کردن روده ها می شود.

۵- پوست گلابی که در معرض نور خورشید قرار می گیرد، از نظر ویتامینها و دیاستاز از گوشت آن غنیتر است. لذا نباید پوست آن را جدا نمود.

۶- برگ درخت گلابی خاصیت ادرارآور دارد.

۷- خوردن گلابی باعث جلا و روشنی قلب است و دردهای اندرون را فرو می نشاند (امام صادق علیه السلام)

۸- گلابی معده را پاک می کند و آن را تقویت می نماید. (امام صادق (ع))

۹- گلابی، همان خواصی را دارد که “به” نیز دارد. (امام صادق (ع))

۱۰- خوردن گلابی در حال سیری سودمندتر از خوردن آن در حال گرسنگی است و کسی که دلش گرفته و اندوهناک است باید گلابی را بعد از غذا بخورد. (امام صادق (ع))

۱۱- خوردن گلابی موجب نیکویی صورت و آرامش و سکون دل است. (حدیث)

۱۲- هرکس ناشتا، گلابی بخورد، منی (آب نطفه) او پاک و فرزندش نیکو خواهد شد. (حدیث)

۱۳- کسانی که به فشارخون مبتلا هستند، اگر به طور مرتبط گلابی بخورند، خون آنها تصفیه خواهد شد و نتایج گرانبهایی خواهند برد.

۱۴- آب گلابی مسهل نیرومندی است.

۱۵- گلابی دارای مقداری منگنز است و دیاستازهای انسان را تقویت می کند.

۱۶- گلابی برای غدد داخلی بسیار مفید است و اعصاب را تسکین می دهد.

۱۷- گلابی برای معالجۀ امراض سینه یک میوه عالی است. و این خاصیت مربوط به تانن آن است و گلابی که کمی گس باشد برای سینه مفیدتر است.

۱۸- گلابی به علت دارا بودن ارسنیک، رعشه را درمان می کند.

۱۹- مواد موجود در گلابی برای بیماریهایی که نیرو و توان انسان را تحلیل می برند مانند: سل، کم خونی و ضعیف شدید مؤثر است.

۲۰- آب گلابی رسیده برای اطفال شیرخوار بسیار مفید است.

۲۱- خوردن گلابی عطش را برطرف می کند.

۲۲- گلابی به علت ادرارآور بودن و ملین بودنش، از راه ادرار و مدفوع مقداری از سموم بدن را دفع می نماید.

۲۳- گلابی، طراوت و شادابی و آرامش خاصی به انسان می بخشتد.

۲۴- برای درمان ازدیاد فشارخون باید چند روز متوالی به جای سه وعده غذا فقط گلابی خورد تا فشار خون به حد طبیعی بازگردد.

۲۵- گلابی برای بیماران مبتلا به مرض قند میوۀ مناسبی است زیرا قسمت اعظم آن از نوع سلولز و سوربیتول است و شاید به همین جهات است که حکیم عالیقدر مسلمان ابوعلی سینا، گلابی یا کمپوت آن را برای اکثر بیماران مجاز دانسته و آن را «شاه میوه» خوانده است.

۲۶- جوشاندل برگ درخت گلابی، ورم مثانه، وجود باکتریها در ادرار، وجود سنگ در مجرای ادرار، تکرار ادرار پی در پی به مقدار کم ادرار کردن، سوزش مجرای ادرار، بیماریهای دستگاه تنفس مؤثر و مفید است. بدین منظور باید ۱۰۰ گرم برگ جوان درخت گلابی را در یک لیتر آب به مدت ۲۰ دقیقه دم کنید و آن را هر صبح و ظهر و شب هر دفعه ۱ تا ۲ استکان تناول نمایند.

۲۷- خوردن جوشاندۀ برگ درخت گلابی ادرار را زیاد می کند و رنگ ادرار روشن می شود و بوی بد آن برطرف می گردد.

۲۸- برای معالجۀ یبوست می توانید صبح ناشتا کمپوت یا مربای گلابی را چند روز بخورید و رژیم آن را سه روز ادامه دهید.

۲۹- برای درمان اسهال می توان ۱۱۰ گرم برگ خشک کردۀ درخت گلابی را در یک لیتر آب جوش بریزید و به مدت ۲۰ دقیقه بگذارید دم بکشد، و پس از صاف کردن آن یک گلابی را بدون آنکه پوست بکنید به برشهای نازکی درآورده و در دم کردۀ برگ گلابی بریزید تا آن را معطر کند و هر روز یک فنجان از آن را میل کنید.

۳۰- رژیم گلابی یعنی مصرف ۲۰۰ گرم گلابی در هر روز، معده های ضعیف را تقویت خواهد کرد. دم کردۀ برگ درخت گلابی به ترتیبی که بیان شده همین خاصیت را دارد.

۳۱- دم کردۀ برگ درخت گلابی، داروی شفابخش برای رفع بیخوابی است. روش تهیۀ دم کردۀ  برگ گلابی در بالا گفته شد و هنگام خواب یک فنجان از آن را بنوشید تا در خواب آرام و عمیقی فرو روید.

۳۲- دم کردۀ برگ درخت گلابی به ترتیبی که بیان شد، درد میگرن را تسکین می دهد و وقتی که درد میگرن شروع شد یک فنجان از آن را بنوشد تا درد شما را تسکین دهد.

۳۳- دم کردۀ برگ درخت گلابی به ترتیبی که گفته شد، برای آرام کردن اعصاب مؤثر است که باید هر روز یک فنجان از آن را میل کنید.

۳۴- دم کردۀ برگ درخت گلابی ادرارآور است و کار کلیه را تنظیم می کند و درد مثانه توأم با بند آمدن ادرار را درمان می کند. قبلاً روش تهیه دم کرده بیان شد.

۳۵- در مورد سنگ کلیه و مثانه، باید ۱۰۰ گرم از برگ درخت گلابی و پوست سیب درختی خشک شده را به اندازۀ مساوی با هم مخلوط کرده و دم کنید و بخورید تا نتایج مفید آن را ببینید.

۳۶- برای درمان ورم مثانه می توان ۱۰۰ گرم برگ تازه و جوان درخت گلابی را به مدت ۲۰ دقیقه در آب جوش دم کنید و بخورید.

۳۷- تانن و املاح پتاسیم که در گلابی وجود دارد، اسید اوریک را به هر اندازه که باشد حل می کند و به همین جهت کسانی که مبتلا به رماتیسم یا نقرس می باشند، گلابی برای آنها فوق العاده مفید است.

۳۸- دم کردۀ برگهای تازۀ درخت گلابی به مقدار ۱۰ گرم در یک لیتر آب که به آن پوست خشک کرده سیب درختی را که گرد شده باشد اضافه کنید، زیرا این دم کرده در درمان دردهای قولنج و تصلب شرائین مفید و مؤثر است.

۳۹- مصرف گلابی، ترشح بزاق دهان را زیاد می کند و در نتیجه باعث تسهیل کار دستگاه هاضمه می گردد.

۴۰- گلابی سرشار از ویتامینهای A، B، C است و دارای املاح معدنی: آهن، کلسیم، فسفر، منیزیوم، پتاسیم و منگنز می باشد.

۴۱- یک قاشق قهوه خوری پوست گلابی را که خشک شده در یک فنجان آبجوش دم کنید و بخورید تا غذا را حل و هضم نماید.

نکاتی مهم هنگام مصرف گلابی

  • کسانی که رودۀ ضعیفی دارند، از خوردن گلابی با پوست آن پرهیز کنند، زیرا پوست گلابی در روده ها تحریکاتی ایجاد می کند که باعث زحمت می شود.
  • گلابی باید کاملاً رسیده باشد زیرا گلابی نارس مواد تحریک کننده دارد و گلابی هایی که زیاد رسیده اند، قسمتی از خواص غذایی خود را از دست می دهند.
  • هضم گلابی پخه به صورت کمپوت، آسان و سریع است و بهتر است معده های ضعیف آن را مصرف کنند.