آسم یک بیماری التهابی مزمن است که بر مسیرهای تنفسی ریه ها تاثیر می گذارد. در این بیماری مسیرهای تنفسی ریه ها می توانند ملتهب و تنگ شوند که مانع از تنفس طبیعی می شود. بیمار می تواند دچار علائم تنگی نفس، تنگی قفسه سینه، و سرفه شود. هیچ درمانی برای آسم وجود ندارد. داروهای ضد آسم از طریق باز کردن راه های هوایی و جلوگیری از حملات آسم، علائم را برطرف می کنند.

در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد داروهای ضد آسم صحبت خواهیم کرد.

آسم چگونه طبقه بندی می شود؟

آسم می تواند از نظر شدت به سطوح مختلف تقسیم شود. بیمار بر اساس شدت علائم آسم و عملکرد ریه به سطوح مختلف طبقه بندی می شود. عملکرد ریه معمولا توسط یک آزمایش به نام حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه (FEV1)  اندازه گیری می شود. این آزمایش مقدار هوای فشاری را که فرد می تواند در یک ثانیه از ریه خارج کند را اندازه گیری می کند. بهبود در حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه می تواند نشانه ای از بهبود عملکرد ریه باشد.

درمان های دارویی این بیماری بر اساس شدت و مرحله درمانی است. دسته های مختلف شدت آسم شامل آسم متناوب، خفیف، متوسط ​​و شدید می باشد. برخی از کلاس های دارویی که در درمان آسم استفاده می شوند عبارتند از:

  • آگونیست بتا کوتاه اثر (SABA)
  • کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (ICS)
  • آگونیست بتا طولانی اثر (LABA)
  • مهار کننده های لکوترین‌ ها

داروهای ضد آسم برای درمان و پیشگیری از علایم

آگونیست های بتا کوتاه اثر (SABA)

این دارو به عنوان داروهای نجات برای آسم استفاده می شود. آنها شروع اثر بسیار سریعی دارند و بلافاصله مجاری هوایی را باز می کنند و علائم یک حمله حاد را برطرف می کنند. آگونیست بتا کوتاه اثر با تحریک گیرنده های بتا-۲ (گیرنده ای در ریه ها که تنظیم کننده ی انقباض یا محدود کردن مجاری هوایی است) باعث باز شدن مجاری هوایی می شوند.

برخی از عوارض جانبی این دارو عبارتند از:

  • تحریک گلو
  • سر درد
  • سرفه
  • عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی
  • عفونت های تنفسی ویروسی
  • فارنژیت
  • تهوع و استفراغ

برخی از تداخلات دارویی اسپری آلبوترول شامل بتا بلوکرها، دیورتیک ها و مهار کننده های مونوآمین اکسیداز (MAO) هستند. مسدود کننده های بتا می توانند مجاری هوایی ریه ها را که به طور مستقیم در مقابل آگونیست بتا عمل می کنند محدود کنند. دیورتیک های استفاده شده همراه با آلبوترول می توانند به طور بالقوه منجر به افزایش خطر ابتلا به هیپوکالمی (پتاسیم کم) شوند و مهارکننده های مونوآمین اکسیداز ترکیب شده با آلبوترول ممکن است خطر اثرات قلبی عروقی را افزایش دهند.

ونتولین HFA (آلبوترول)

دوز معمول برای ونتولین ۱ تا ۲ استنشاق هر ۴ تا ۶ ساعت است. یکی از مزایای ونتولین HFA  بر دیگر داروهای استنشاقی وجود شمارشگر دوز بر روی اسپری می باشد. شمارشگر دوز اجازه می دهد تا بیمار بداند آیا هنوز دارویی در اسپری وجود دارد یا خیر. در آزمایشات بالینی، متوسط ​​زمان شروع برای ۱۵٪  افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه با مصرف ونتولین ۵/۴ دقیقه بود و میانگین زمان اوج اثر ۵۶ دقیقه بود. پلاسبو (دارونما) تغییری در حدود ۰ تا ۴٪ در حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه داشت.

پروونتیل  HFA(آلبوترول)

دوز معمول برای پروونتیل ۱ تا ۲ استنشاق هر ۴ تا ۶ ساعت است. در آزمایشات بالینی، متوسط ​​زمان شروع برای افزایش ۱۵٪ حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه با مصرف پروونتیل ۶ دقیقه بود و متوسط ​​زمان اوج اثر ۵۰ تا ۵۵ دقیقه بود.

پروایر HFA (آلبوترول)

دوز معمول برای  پروایر ۱ تا ۲ استنشاق هر ۴ تا ۶ ساعت است. در کارآزمایی های بالینی میانگین زمان شروع برای افزایش ۱۵٪ حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه با مصرف پروایر ۸٫۲ دقیقه و متوسط ​​زمان اوج ۴۷ دقیقه بود. پلاسبو به طور متوسط ​​تغییر ۲ درصدی در حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه ایجاد کرد.

زوپنکس (levalbuterol)

دوز معمول برای زوپنکس ۱ تا ۲ استنشاق هر ۴ تا ۶ ساعت است. در آزمایشات بالینی، متوسط ​​زمان شروع برای افزایش ۱۵٪ حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه با مصرف زوپنکس ۵٫۵ تا ۱۰٫۲ دقیقه بود و متوسط ​​زمان پیک ۷۶ تا ۷۸ دقیقه بود. پلاسبو (دارونما) تغییری در حدود ۳ تا ۱۴٪  در حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه داشت.

داروهای ضد آسم
داروهای ضد آسم

کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (ICS)

این داروهای ضد آسم چنانچه آگونیست های بتا کوتاه اثر برای کنترل حملات آسم کافی نباشند گام دوم درمانی هستند. داروهای ضد آسم کورتیکواستروئیدی دارای اثرات ضد التهابی هستند و برای کاهش التهاب در ریه ها استفاده می شوند. آنها بلافاصله باعث کاهش علائم آسم نمی شوند. زمان لازم برای مشاهده اثرات کورتیکواستروئیدها حدود ۱ تا ۲ هفته است. کورتیکواستروئیدهای با دوز کم در درمان آسم خفیف استفاده می شوند، دوزهای متوسط ​​در درمان آسم متوسط ​​و شدید استفاده می شوند و دوزهای بالا در درمان آسم شدید کاربرد دارند. برخی از عوارض جانبی آن ها نیز عبارتند از:

  • سردرد
  • عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
  • رینیت آلرژیک
  • فارنژیت
  • سوزش گلو
  • سرفه
  • کاندیدیازیس دهانی
  • گرفتگی بینی
  • کمر درد

کوار ۴۰ میکروگرم، ۸۰ میکروگرم (بکلومتازون)

دوز اولیه معمول کوار ۴۰ میکروگرم یا ۸۰ میکروگرم، ۱ تا ۲ استنشاق دو بار در روز است. بالاترین دوز توصیه شده ۳۲۰ میکروگرم دو بار در روز است. در کارآزمایی های بالینی، بیماران تحت درمان با کوار در مقایسه با دارونما بهبود قابل توجهی در عملکرد ریه داشتند. مقدار متوسط ​​تغییرات اوج جریان بازدمی با مصرف دو بار در روز کوار ۴۰ میکروگرمی ۲۸ لیتر بر دقیقه، مقدار متوسط ​​تغییرات اوج جریان بازدمی کوار۸۰ میکروگرم دو بار در روز ۳۰ لیتر بر دقیقه و مقدار متوسط ​​تغییرات اوج جریان بازدمی با پلاسبو ۴ لیتر بر دقیقه بود.

گلیسرول فنیل بوتیرات و تستوسترون با بکلومتازون تداخلات دارویی دارند. تداخل با گلیسرول فنیل بوتیرات می تواند خطر آمونیاک بالا در بدن را افزایش دهد و تداخل با تستوسترون می تواند خطر ادم (تورم) را افزایش دهد.

پالمیکورت ۹۰ میکروگرم، ۱۸۰ میکروگرم (بودزوناید)

دوز اولیه معمول پالمیکورت ۹۰ میکروگرم یا ۱۸۰ میکروگرم ۱ تا ۲ استنشاق دو بار در روز است. حداکثر دوز نباید از ۷۲۰ میکروگرم دو بار در روز تجاوز کند. در آزمایشات بالینی، بیماران تحت درمان با پالمیکورت ۱۸۰ میکروگرم ۲ استنشاق دو بار در روز به طور متوسط ​​افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه ۰٫۲۸ لیتر این میزان در بیماران تحت درمان با دارونما ۰٫۱۰ لیتر بود.

داروهای قوی مهار کننده یا القا کننده های سیتوکروم P450 (آنزیم های کبدی) نباید با بودزوناید ترکیب شوند. مهار کننده ها ممکن است اثرات بودزوناید را افزایش دهند در حالی که القاء کننده ها می توانند اثرات آن را کاهش دهند. برخی از داروهای مهار کننده سیتوکروم P450 عبارتند از:

  • ریتوناویر
  • سایمتیدین
  • کتوکونازول
  • فلوکونازول
  • امپرازول

برخی از داروهای القا کننده سیتوکروم P450 شامل کاربامازپین، ریفامپین و فنی توئین هستند.

آسمانکس توئیست هالر ۱۱۰ میکروگرم، ۲۲۰ میکروگرم (مومتازون)

دوز اولیه معمول آسمانکس ۱۱۰ میکروگرم یا ۲۲۰ میکروگرم یک تا دو استنشاق یک بار در روز است. حداکثر دوز روزانه ۸۸۰ میکروگرم است. در آزمایشات بالینی، بیماران تحت درمان با آسمانکس ۴۴۰ میکروگرم حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه ۱۴ ٪ افزایش داشت در حالی که در بیماران تحت درمان با دارونما حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه ۲٫۵٪ افزایش  داشت.

در مطالعه دیگری، آسمانکس ۴۴۰ میکروگرم حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  را ۱۶٪ افزایش داد در حالی که پلاسبو حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه را  ۵٫۵٪ افزایش داد. داروهای قوی مهار کننده یا القا کننده سیتوکروم P450 (آنزیم های کبدی) نباید با مومتازون ترکیب شوند. مهار کننده ها می توانند اثرات مومتازون را افزایش دهند در حالی که القاء کننده ها می توانند اثرات آن را کاهش دهند.

فلونت  ۴۴ میکروگرم، ۱۱۰ میکروگرم، ۲۲۰ میکروگرم (فلوتیکازون)

دوز اولیه معمول برای فلوتیکازون، ۴۴،۱۱۰،۲۲۰ میکروگرم یک دوز استنشاقی دو بار در روز است. حداکثر دوز ۸۸۰ میکروگرم دو بار در روز است. در آزمایشات بالینی، بیماران تحت درمان با فلوتیکازون  ۸۸ میکروگرم، ۲۲۰ میکروگرم و ۴۴۰ میکروگرم، توانستند میزان حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  را ۹ تا ۱۱٫۲ درصد افزایش دهند. این میزان در بیماران تحت درمان با دارونما ۳٫۴ درصد  بود. هنگام مصرف فلوتیکازون باید از مصرف داروهای مهارکننده ها یا القا کننده قوی سیتوکروم P450 جلوگیری شود. مهارکننده ها ممکن است اثرات فلوتیکازون را افزایش دهند در حالی که القاء کننده ها می توانند اثرات آن را کاهش دهند.

آلوسکو ۸۰ میکروگرم، ۱۶۰ میکروگرم (سیکلسونید)

دوز اولیه برای  آلوسکو ۸۰ یا ۱۶۰ میکروگرم یک تا دو دوز استنشاقی دو بار در روز است. بالاترین دوز توصیه شده ۳۲۰ میکروگرم دو بار در روز است. در مقایسه با پلاسبو، میانگین افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  به ترتیب ۰٫۱۲ لیتر یا ۵٪ با مصرف آلوسکو  ۱۶۰ میکروگرم یک بار در روز، ۰٫۲۴ لیتر یا ۱۰٫۴٪ با مصرف آلوسکو ۸۰ میکروگرم دو بار در روز و ۰٫۱۳ لیتر یا ۵٪ با مصرف ترکیبی آلوسکو  ۸۰ میکروگرم دو بار در روز و آلوسکو ۱۶۰ میکروگرم یک بار در روز، گزارش شد.

گلیسرول فنیل بوتیرات و تستوسترون با سیکلسونید تداخلات دارویی دارند. تداخل با گلیسیرین فنیل بوتیرات می تواند سطح آمونیاک را در بدن افزایش دهد و تداخل با تستوسترون باعث افزایش خطر ادم (تورم) می شود.

آگونیست های بتا طولانی اثر (LABA)

این داروهای ضد آسم هرگز نباید به تنهایی برای درمان آسم استفاده شوند. آنها در ترکیب با کورتیکواستروئید استنشاقی استفاده می شوند. برخی مطالعات نشان می دهد که استفاده از آگونیست های بتا طولانی اثر به تنهایی می تواند خطر علائم شدید آسم را افزایش دهد. آگونیست های بتا طولانی اثر به همان شیوه آگونیست های بتا کوتاه اثر عمل می کنند، اما مدت اثر آنها طولانی تر است.

این کلاس از داروهای ضد آسم برای کنترل و جلوگیری از حملات آسم استفاده می شود که استفاده از آگونیست بتا کوتاه اثر را کاهش می دهد. برخی از عوارض جانبی استفاده از آگونیست های بتا طولانی اثر عبارتند از:

  • عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
  • فارنژیت
  • کاندیدیازیس دهانی
  • برونشیت
  • سرفه
  • سردرد
  • تهوع
  • استفراغ

مهار کننده های بتا، دیورتیک ها و مهار کننده های مونوآمین اکسیداز (MAO) با آگونیست های بتا طولانی اثر تداخلات دارویی دارند. مسدود کننده های بتا می توانند راه های هوایی در ریه ها را محدود کنند. این محدودیت اثر آگونیست بتا را کاهش می دهد. استفاده از دیورتیک می تواند خطر ابتلا به هیپوکالمی (پتاسیم کم) را افزایش دهد و مهار کننده های مونوآمین اکسیداز ممکن است خطر عوارض قلبی عروقی را افزایش دهند. علاوه بر این، از مصرف داروهای مهارکننده یا القا کننده های قوی سیتوکروم P450 (آنزیم های کبدی) باید اجتناب شود. چرا که مهار کننده ها ممکن است اثر کورتیکواستروئیدها را افزایش دهند در حالی که القاء کننده ها می توانند اثرات آن را کاهش دهد.

Advair Diskus  در دوزهای ۱۰۰ میکروگرم / ۵۰ میکروگرم، ۲۵۰ میکروگرم / ۵۰ میکروگرم، ۵۰۰ میکروگرم / ۵۰ میکروگرم (فلوتیکازون / سالمترول)

دوز معمول Advair Diskus دو استنشاق دو بار در روز است. قدرت مورد استفاده بستگی به شدت آسم دارد. در یک کارآزمایی بالینی، متوسط ​​افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه ۰٫۵۱ لیتر یا ۲۵٪ با مصرف  Advair Diskus در دوز ۱۰۰ میکروگرم یا ۵۰ میکروگرم بود. در یک آزمایش بالینی دیگر، دوز ۲۵۰ میکروگرم یا ۵۰ میکروگرم این دارو به طور متوسط حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه را ۰٫۴۸ لیتر یا ۲۳٪ افزایش داد در حالی که پلاسبو حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  را ۰٫۱۱ لیتر یا ۵٪ کاهش داد.

سیمبیکورت ۸۰ میکروگرم/ ۴٫۵ میکروگرم، ۱۶۰ میکروگرم / ۴٫۵ میکروگرم (بودزوناید / فورموترول)

دوز معمولی سیمبیکورت دو استنشاق دو بار در روز است. قدرت مورد استفاده بستگی به شدت آسم دارد. در آزمایشات بالینی، افزایش متوسط اوج جریان بازدمی ​​PEF با مصرف سیمبیکورت  ۱۶۰ میکروگرم ۹٫۳٪ بود. در حالی که اوج جریان بازدمی PEF با مصرف پلاسبو حدود ۵٪ کاهش داشت.

Dulera در دوز میکروگرم / ۵ میکروگرم، ۲۰۰ میکروگرم / ۵ میکروگرم (مومتازون / فورموترول)

دوز معمولی Dulera دو استنشاق دو بار در روز است. قدرت مورد استفاده بستگی به شدت آسم دارد. در آزمایشات بالینی میانگین افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  ۰٫۱۳ لیتر و یا ۵٫۲۸٪ با دوز ۱۰۰ میکروگرم این دارو بود. متوسط ​​افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  ۰٫۱۹ لیتر و یا ۸٫۵٪ با مصرف دوز ۲۰۰ میکروگرم این دارو مشاهده شد. این درحالی است که با مصرف دارونما متوسط ​​کاهش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  ۰٫۰۵ لیتر بود.

داروهای ضد آسم
داروهای ضد آسم

مهار کننده های لکوترین

این داروهای ضد آسم می توانند به عنوان داروهای جایگزین آسم برای کورتیکواستروئیدهای استنشاقی استفاده شوند. لکوترین توسط سیستم ایمنی بدن در طول التهاب تولید و ترشح می شود. در آسم، تولید بیش از حد لکوترین می تواند منجر به التهاب راه های هوایی شود. مهار کننده های لکوترین می توانند از تولید یا اثر لکوترین ها جلوگیری کنند. برخی از عوارض جانبی این داروهای ضد آسم عبارتند از:

  • عفونت تنفسی فوقانی
  • تب
  • سردرد
  • فارنژیت
  • سرفه
  • درد شکمی
  • اسهال
  • سینوزیت
  • تهوع
  • استفراغ

Singulair در دوز ۱۰ میلی گرم (مونته لوکاست)

دوز معمولی سینگولار ۱۰ میلی گرم خوراکی، یک بار در روز است. در آزمایشات بالینی، افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  در زمان مصرف سینگولار ۱۰ میلی گرمی به طور متوسط ۰٫۳۲ لیتر یا ۱۳٪ در مقایسه با افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  ۰٫۱۰ لیتر یا ۴٫۲٪ برای دارونما بود. داروهای جم فیبروزیل، ریفامپین و فنی توئین با مونته لوکاست تداخلات دارویی دارند. جم فیبروزیل می تواند غلظت مونته لوکاست در خون را افزایش دهد در حالی که ریفامپین و فنی توئین می توانند غلظت مونته لوکاست را در خون کاهش دهند.

آکولیت ۱۰ میلی گرم، ۲۰ میلی گرم (زفیرلوکاست)

دوز معمول آکولیت ۲۰ میلی گرم خوراکی دو بار در روز است که ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا مصرف می شود. در آزمایشات بالینی، آکولیت ۲۰ میلی گرم دوبار در روز افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  ۰٫۱۵ لیتر نشان داد. در حالی که دارونما افزایش ۰٫۰۵ لیتر حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه را نشان داد. داروهایی که می توانند اثر زفیرلوکاست را کاهش دهند شامل تئوفیلین و اریترومایسین است. زفیرلوکاست خطر خونریزی ناشی از مصرف وارفارین را افزایش می دهد. مصرف زفیرلوکاست با آسپرین ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.

Zyflo CR  در دوز ۶۰۰ میلی گرم (زیلوتون)

دوز معمول Zyflo  ۱۲۰۰ میلی گرم (۲ قرص) به صورت خوراکی دو بار در روز پس از صبحانه و شام است. در آزمایشات بالینی، دو قرص ۶۰۰ میلی گرم Zyflo دو بار در روز (۲۴۰۰ میلی گرم) باعث افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه  ۰٫۳۹ لیتر شد. در حالی که دارونما ۰٫۲۷ لیتر افزایش حجم بازدمی با فشار در یک ثانیه نشان داد. Zyflo ممکن است مسمومیت تئوفیلین را افزایش دهد و ترکیب آن با پیموزاید می تواند باعث مسمومیت قلبی (QT طولانی، تورسادس دی پوینت، ایست قلبی) شود. زیلوتون می تواند اثرات مسدود کننده های بتا را افزایش دهد و خطر خونریزی ناشی از وارفارین را افزایش دهد.

تعدیل کننده ضد ایمونوگلوبولین

زولیر (امالیزوماب) یک آنتی بادی ضد ایمونوگلوبولین است که به گیرنده های ایمونوگلوبولین E که باعث واکنش های آلرژیک می شود متصل می شود و آنها را مسدود می کند. دوز توصیه شده زولیر ۱۵۰ تا ۳۷۵ میلی گرم تزریق هر ۲ تا ۴ هفته است. با مسدود کردن این گیرنده، این دارو قادر به کاهش پاسخ التهابی در آسم می گردد. در یک کارآزمایی بالینی که به بررسی اثربخشی زولیر می پرداخت، ۵۴۶ بیمار مبتلا به آسم تحت درمان با استروئید، به صورت تصادفی هر ۲ تا ۴ هفته یک بار زولیر یا پلاسبو دریافت کردند.

در پایان ۱۶ هفته با وجود مصرف دوز مشابه استروئید، در ۱۴٫۶٪ از بیماران تحت درمان با زولیر، علایم آسم تشدید شد این میزان در بیماران تحت درمان با پلاسبو ۲۳٫۳٪ بود. در پایان ۱۶ هفته دوم درمان با دوز کمتر استروئیدها، در ۲۱٫۳٪ از بیماران تحت درمان با زولیر به همراه یک استروئید استنشاقی با دوز پایین، علایم آسم تشدید شد. این میزان در بیماران تحت درمان با پلاسبو به همراه یک استروئید استنشاقی با دوز کم، ۳۲٫۳٪  گزارش شد.

عوارض جانبی این داروهای ضد آسم عبارتند از:

  • درد مفاصل
  • خستگی
  • درد پا و بازو
  • سرگیجه
  • شکستگی استخوان
  • درد گوش
  • التهاب پوست

در حال حاضر هیچ گونه تداخل دارویی شناخته شده ای در مورد امالیزوماب کشف نشده.

سایر داروهای ضد آسم برای درمان و پیشگیری از حملات آسم

این داروهای ضد آسم به عنوان جایگزین برای درمان های ذکر شده در بالا استفاده می شوند. آنها می توانند به درمان های معمول آسم اضافه شوند و به طور بالقوه می توانند به بهبود عملکرد ریه یا کاهش حملات آسم کمک کنند.

  • کرومولین تثبیت کننده ماست سل ها می باشد. ماست سل های فعال شده در پاسخ به آلرژی، هیستامین و واسطه های دیگری ترشح می کنند.
  • تئوفیلین یک مهار کننده فسفودی استراز است که تخریب cAMP و cGMP (مواد شیمیایی که عضلات صاف را منبسط می کنند) را مسدود می کند. تئوفیلین با استفاده از این مکانیسم قادر است عضلات صاف را منبسط کند و راه های هوایی را در ریه ها باز کند.