درد شدید گوش ؛ از علل تا روش های درمان خانگی و زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید

تجربه درد شدید گوش می تواند بسیار نگران کننده باشد و باعث ناراحتی زیادی شود. تمرکز کردن در زمانی که آسیب شنوایی شدید وجود دارد بسیار دشوار است. این درد حتی می تواند در حفظ تعادل و انجام فعالیت های روزانه نیز دخیل باشد. با ما در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا از علل و روش های درمان خانگی درد شدید گوش اطلاع کسب کنید.

گوش یک عضو حساس در بدن است که از بافت و استخوان ها ظریفی تشکیل شده است. این بافت ها و استخوان ها به ما کمک می کنند تا بشنویم. از آنجا که گوش به بینی متصل است و نزدیک به فک و عضلات صورت است، بسیاری از بیماری های مختلف می توانند درد گوش ایجاد کنند. درد شدید گوش در گوش بیرونی یا میانی در صورت وجود عفونت باکتری یا ویروسی ایجاد می شود. اگر التهاب نیز وجود داشته باشد، سوزش دردناکی در گوش داخلی رخ می دهد.

اغلب درد های شدید در یک یا هر دو گوش، به علت عفونت در سیستم تنفسی که بر روی گوش  تاثیر می گذارند، ایجاد می شود. بنابراین، اگر سرما خوردگی یا آنفولانزا داشته باشید، اغلب درد های شدید در گوش را تجربه خواهید کرد. گاهی این درد از مشکلات فک، درد دندان، مسدود شدن سینوس ها یا حتی آرتریت نیز ناشی می شود. گاهی بعد از شنا و سوار شدن به هواپیما نیز این درد ایجاد می شود.

علائم درد شدید گوش

تحمل درد گوش، به خصوص اگر شدید باشد، دشوار است. این به این دلیل است که همراه با آسیب به گوش ممکن است نشانه های دیگری نیز وجود داشته باشد که موجب بدتر شدن این احساس شود.

به عنوان مثال، محققان دانشگاه هاروارد می گویند که عفونت در گوش یا دستگاه تنفسی فوقانی اغلب باعث التهاب و تورم در کانال گوش می شود. در این حالت همراه با درد، انسداد بینی، تب و سایر علائم سرماخوردگی یا آنفولانزای ویروسی نیز ایجاد می شود. در این شرایط ترشح مایع از گوش و خارش یا سوزش نیز وجود دارد.

دکتر Benjamin Wedro می گوید که بسته به علت گوش درد، شما ممکن است قرمزی و تورم در اطراف گوش بیرونی، درد فک، گلو درد، و شنیدن صدای زنگ ثابت در گوش را نیز داشته باشید. اگر گوش داخلی شما آسیب دیده باشد، ممکن است سرگیجه داشته و نتوانید تعادل خود را حفظ کنید.

دکتر Wedro می گوید که اغلب درد های گوش را می توان با روش های طبیعی خانگی درمان کرد. اما قبل از اینکه به روش های موثر طبیعی برای درمان درد شدید گوش در خانه نگاهی کنیم، بیایید علل این نوع درد را بررسی کنیم.

علل درد شدید گوش

آشکار ترین علت درد خفیف تا شدید گوش، بیماری هایی هستند که در کانال گوش شما اتفاق می افتند.

عفونت گوش خارجی (otitis externa)

عفونت گوش خارجی، اغلب علت گوش درد همراه با ناراحتی های زیادی است. گوش بیرونی بخشی از گوش است که می توان آن را با کشیدن لاله گوش مشاهده کرد. اغلب باکتری ها منجر به عفونت گوش خارجی می شوند. این باکتری ها ناشی از آسیب به سطح گوش با خراشیدن، تمیز کردن یا بیماری پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس می باشند. این عفونت باعث خارش شدید، قرمزی اطراف گوش خارجی و اختلال موقت در شنوایی می شود.

به دلیل اینکه عفونت های گوش خارجی ممکن است گاهی ناشی از ورود آب به گوش باشد، گاهی اوقات به آن عفونت گوش شناگر نیز گفته می شود. پزشکان می گویند که عفونت گوش خارجی می تواند باعث درد شدید گوش شده که به صورت و اطراف سر نیز سرایت می کند.

عفونت گوش میانی (otitis media)

عفونت می تواند به بخش عمیق تر گوش نیز سرایت کرده و علائمی مانند درد شدید را در گوش میانی ایجاد کند. گوش میانی بخشی از کانال گوش است که بین درپوش گوش و انتهای کانال گوش قرار دارد. هر گونه عفونت یا التهاب در گوش میانی ممکن است احساس درد شدید را در داخل گوش ایجاد کند.

دکتر سوزان کیم معتقد است که عفونت گوش میانی اغلب در کنار سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ می دهد. اگر این ناحیه با باکتری های آلوده شود، مایع در گوش تجمع پیدا کرده و التهاب و درد همراه با مشکلات شنوایی ایجاد می شود. درد ایجاد شده در این بیماری یک هفته شدید است و بعد از آن به صورت دوره ای ظاهر می شود.

عفونت گوش داخلی (otitis interna)

ویروس سرماخوردگی یا آنفلوانزا ممکن است عفونت گوش داخلی ایجاد کرده که ضمن ایجاد درد موجب سرگیجه نیز می شود. این بیماری گاهی به نام لارینتیت نیز نامیده می شود. زیرا بر ساختار گوش داخلی که دخمه ای پرپیچ و خم است تاثیر می گذارد.

طبق گفته پزشکان (NHS) در انگلستان، التهاب گوش داخلی و عفونت ها می توانند موجب درد گوش، سردرد، و ترشح از گوش شوند. علائم دردناک در ۷ روز اول می تواند شدید باشد و سپس به تدریج بهبود یابند.

تجمع جرم و چرک گوش

ایجاد جرم در گوش می تواند به درد شدید گوش منجر شود. انسداد ایجاد شده توسط این جرم می تواند به داخل گوش نفوذ کند. این یکی از دلایلی است که پزشکان برای اجتناب از تمیز کردن عمقی گوش با گوش پاک کن به آن تکیه می کنند.

به گفته دکتر Gayle M Galletta درد گوش می تواند یک نشانه از انسداد گوش توسط جرم باشد. همراه با درد، ممکن است کاهش شنوایی در گوش آسیب دیده نیز رخ دهد.

باروتروما

گاهی اوقات سوار شدن در هواپیما می تواند باعث درد شدید گوش شود. به این وضعیت باروتروما گفته می شود. در حالت غواصی نیز چنین وضعیتی پیش می آید. گاهی باروتروما ناشی از عارضه جانبی عفونت تنفسی فوقانی نیز می باشد. درد ایجاد شده در این حالت ناشی از تغییر فشار در داخل گوش نسبت به فشار اطراف آن است.

دکتر Sumana Jothi متخصص لارنگولژی می گوید یکی از نشانه های کلاسیک باروتروما درد گوش و ناراحتی در یک یا هر دو گوش است. گاهی اوقات، جویدن آدامس یا استفاده از گوش گیرهای هواپیما می تواند به کاهش درد در گوش کمک کند.

ماستوئیدیت

التهاب در استخوان ماستوئید در پشت گوش می تواند یکی از دلیل درد شدید ثابت در گوش باشد. این التهاب اغلب به علت عفونت مزمن گوش میانی ناشی از عفونت باکتریایی رخ می دهد.

طبق گفته پزشکان NHS این حالت حساسیت و درد را فقط در پشت گوش ایجاد می کند. همراه با درد گوش، ممکن است قرمزی و تورم نیز وجود داشته باشد. ترشح و تب ممکن است نشان دهنده این باشد که عفونت گوش میانی وجود دارد.

پاره شدن پرده گوش

عفونت گوش می تواند موجب پارگی پرده گوش شده که درد زیادی ایجاد می کند. درد شدید و از دست دادن ناگهانی شنوایی ناشی از پاره شدن پرده گوش می باشد. این عارضه می تواند ناشی از عفونت، آسیب به گوش یا شنیدن صدای بسیار بلند باشد. گاهی صدای وزوز نیز شنیده می شود. معمولا آسیب دیدگی پرده گوش جند ماه طول درمان دارد. اما در طول این دوره خطر ابتلا به عفونت افزایش پیدا می کند. بنابراین خشک نگه داشتن گوش در این دوره اهمیت زیادی دارد.

کلستئاتوم

این بیماری به تجمع سلول های مرده در گوش و تشکیل کیست اشاره دارد. این کیست معمولا موجب درد شدید گوش نمی شود اما می تواند عفونت در گوش ایجاد کرده و این عفونت عامل درد باشد.

وجود جسم خارجی در گوش

یک علت شایع درد شدید گوش در کودکان وجود یک جسم خارجی در گوش است. در صورت تلاش برای تمیز کردن و بیرون کشیدن این جسم توسط ابزارهای مختلف می تواند به بافت حساس گوش آسیب برساند.

علل دیگر درد شدید گوش

اشتباه است که فکر کنید که همه انواع گوش درد، حتی اگر آسیب شنوایی شدید وجود داشته باشد، به علت عفونت ایجاد می شود. علل دیگر درد گوش که به گوش ارتباطی ندارد عبارتند از:

سندرم اختلال حرکتی تمپوروماندیبولار (TMD)

اختلال مفصل گیجگاهی یکی از علل درد شدید گوش است که به خود این اندام ارتباطی ندارد. این مفصل در محل اتصال فک به جمجمه قرار دارد. چون این مفصل دقیقا در کنار گوش قرار دارد، هر اختلالی در آن می تواند در درجات مختلف روی گوش تاثیر بگذارد.

استرس، آسیب دیدگی دندان ها، آسیب به سر و یا آرتریت می تواند TMD را ایجاد کند. این اختلال می تواند موجب درد فک که به گوش، صورت یا سر سرایت می کند، شود. همچنین ممکن است تورم در اطراف گوش نیز ایجاد شود.

دندان درد

یکی دیگر از علل درد شدید در یک یا هر دو گوش دندان درد است. درد دندان نه تنها حساسیت دردناک غیر قابل تحمل در دهان ایجاد می کند، بلکه می تواند گوش، سر و صورت را نیز تحت تأثیر قرار دهد. دکتر استیون هورن می گوید که التهاب شدید لثه ها و یا دندان ها و دندان درد می تواند به گوش آسیب برساند و دلیل درد شدید گوش باشد.

ورم لوزه

التهاب لوزه ها و گلو درد شدید ممکن به گوش نیز سرایت کند. تونسیلیت می تواند به علت عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد شده و با تورم غدد در گردن، لکه های سفید روی لوزه و سایر علائم کلاسیک همراه باشد. دلیل این که ورم لوزه بر روی گوش تاثیر می گذارد این است که اعصاب گلو و گوش در پشت گردن با هم ارتباط دارند. بنابراین هر گونه التهاب در لوزه ها می تواند باعث ایجاد التهاب این عصب ها و احساس درد شدید در گوش شود.

آرتریت فک

دکتر Neil Kaneshiro می گوید که آرتریت فک می تواند علت آسیب به گوش باشد. اگر درد شدید گوش بدون علائم عفونت است باید احتمال آرتریت بررسی شود.

سینوزیت مزمن

سینوزیت مزمن می تواند باعث درد شود زیرا فشار سینوسی بر گوش و جلوی سر شما تاثیر می گذارد. هرگونه انسداد در قسمت های سینوسی در پیشانی و بینی می تواند باعث ناراحتی زیادی در گوش شود. پزشکان کلینیک مایو می گویند که درد گوش یکی از علائم سینوزیت مزمن است. اما قبل از اینکه این درد ایجاد شود، معمولا ترشح از بینی، ضعف بویایی و گلو درد تجربه خواهد شد.

تب یونجه (رینیت آلرژیک)

یکی دیگر از دلایل درد شدید گوش آلرژی های فصلی مانند رینیت آلرژیک است. آلرژن هایی مانند گرده، گرد و غبار، قارچ و یا شوره بدن حیوانات می توانند باعث التهاب در سیستم تنفسی شما شوند و بر روی گوش  تأثیر بگذارند.

پزشکان NHS می گویند یکی از عوارض رینیت آلرژیک افزایش احتمال عفونت گوش میانی است. این عفونت ها باعث درد خفیف تا شدید، ترشح و کاهش موقت شنوایی می شوند.

روش های درمان درد شدید گوش

کمپرس آب گرم یا آب سرد

نحوه استفاده:
  • یک پارچه تمیز را در آب گرم یا سرد فرو کنید و آب اضافی آن را بگیرید.
  • ۲۰ دقیقه آن را روی گوش بگذارید.
  • از این درمان ۳ الی ۴ بار در روز استفاده کنید.

روغن زیتون

یکی دیگر از داروهای طبیعی برای کمک به درمان عفونت گوش و تسکین درد، استفاده از روغن زیتون گرم است.

نحوه استفاده:
  • مقداری روغن زیتون را گرم کنید.
  • با استفاده از قطره چکان، چند قطره از آن را درون گوش بریزید.
  • چند دقیقه صبر کنید.
  • سپس سر خود را به سمت مخالف بچرخانید.

پراکسید هیدروژن

می توانید برای ضد عفونی کردن و خارج کردن جرم از گوش از پراکسید هیدروژن ۳ درصد نیز استفاده کنید.

نحوه استفاده:
  • سر خود را به یک طرف بچرخانید و چند قطره پراکسید هیدروژن خوراکی ۳ درصد را در گوش بریزید.
  •  ۱۰ الی ۱۵ ثانیه صبر کنید.
  • سر خود را به طرف دیگر بچرخانید و گوش خارجی را با دستمال تمیز پاک کنید.
  • این روند را ۲ الی ۳ بار در روز تکرار کنید تا عفونت و درد شدید گوش از بین برود.

استنشاق بخار

یک راه برای خلاص شدن از گوش درد ناشی از عفونت تنفسی یا سینوزیت، استنشاق بخار است. اسانس های زیادی وجود دارند که دارای خواص ضد عفونی کننده و ضد میکروبی هستند و می توانند باعث نابودی عفونت های بینی، گلو و گوش شوند.

طبق اطلاعات منتشر شده در مجله International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences، اسانس های بسیاری وجود دارد که اثبات شده در درمان عفونت گوش موثر هستند. برخی از این اسانس ها عبارتند از:

  • اسطوخودوس
  • سنبل هندی
  • رزماری
  • اوکالیپتوس
  • نعنا
  • دارچین
نحوه استفاده:
  • آب جوش را در یک کاسه بریزید (از کاسه پلاستیکی استفاده نکنید)
  • چند قطره اسانس یا روغن مورد علاقه خود را به آن اضافه کنید.
  • حوله را روی سر خود بیاندازید و عمیقا نفس بکشد تا بخار وارد سیستم تنفسی شما شود.
  • ۲ الی ۳ بار در روز این کار را انجام دهید.

چه زمانی باید به دلیل درد شدید گوش به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر بعد از چند روز استفاده از این روش ها درد گوشتان بهتر نشد حتما باید به متخصص مراجعه کنید. پزشکان Clinic Mayo و WebMD معتقدند که اگر دچار علائم زیر شوید ممکن است به شنواییتان آسیب برسد:

  • درد گوش بسیار شدید بوده و بیشتر از یک روز طول بکشد.
  • ترشح شدید و خروج خون از گوش وجود داشته باشد.
  • گوش درد در نوزاد ایجاد شده باشد.
  • تب بالا وجود داشته باشد.
  • گوش مکررا دچار عفونت همراه با درد شود.