دیورتیکولیت یک بیماری دستگاه گوارشی است. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که کیسه کوچکی به نام دیورتیکول دچار بیرون زدگی می شود و درجداره دستگاه گوارش شکل می گیرند و آلوده می شوند. علائم آن شامل درد شکم، تهوع، تب، گاز، نفخ و اسهال یا یبوست، می باشد. علت دیورتیکولیت به طور کامل شناخته شده نیست، اما عواملی مانند یک رژیم غذایی کم فیبر، پیری، عدم فعالیت بدنی، مصرف سیگار، مصرف برخی داروها از جمله استروئیدها و داروهای غیر استروئیدی، سابقه خانوادگی و چاقی ممکن است به آن کمک کند. نبودن سطح مناسبی از فیبر در رژیم غذایی، باعث می شود که مدفوع در روده بزرگ برای مدت زمان طولانی تر باقی بماند و ممکن است سبب عفونت شود که می تواند به بخش یا تمام جداره شکم گسترش یابد. آنتی بیوتیک ها و جراحی برای درمان در دسترس هستند اما ممکن است ارزش این را داشته باشد که قبل از انجام آن ها در ابتدا درمان های خانگی دیورتیکولیت که به نظر گزینه های امن تری می رسند را امتحان کنیم.
درمان های خانگی دیورتیکولیت
یک رژیم غذایی با فیبر بالا
فیبر ممکن است به جلوگیری و یا کاهش علائم دیورتیکولیت کمک کند زیرا به حرکت مدفوع در روده بزرگ کمک می کند. این موضوع توسط مطالعه ای که در سال ۲۰۰۲ در مجله پزشک خانواده در کانادا منتشر شده، تایید شده است و مشخص شد که یک رژیم غذایی با فیبر بالا که در آن میزان چربی و گوشت قرمز پایین است به پیشگیری دیورتیکولیت کمک می کند. با توجه به مطالعه حاضر، درمان دیورتیکولیت و پیشگیری با ترکیب نامحلول فیبر همراه بود. همچنین ارتباط بالایی بین سلولز و کاهش خطر ابتلا به دیورتیکولیت وجود داشت. این مطالعه نشان داد کافئین و الکل نمی تواند دقیقا خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد، و این موضوع درباره چاقی نیز صدق می کند، اما بهتر است که از هر دوی این موضوعات دوری کنیم .
غذاهای سرشار از فیبر نامحلول عبارتند از:
- سیب زمینی شیرین
- نخود سبز
- لوبیای لیما
- کدو
- کلم بروکلی
- اسفناج
- کلم پیچ
- انواع هویج
- کلم
- دانه کتان
ورزش
با توجه به مطالعه ای که در سال ۲۰۰۹ در مجله آمریکایی گوارش منتشر شده، فعالیت بدنی تا حد زیادی باعث کاهش دیورتیکولیت می شود. دلیل آن این است که حرکت بالا و پایین در ورزش، به خصوص آهسته دویدن، باعث تحریک اجابت مزاج می شود. ورزش همچنین ممکن است فشار کولون درونی را کاهش دهد، که در دیورتیکولیت به دلیل تغییر در زمان انتقال (ترانزیت) فعالیت روده، شیوع دارد. کاهش زمان انتقال در روده بزرگ ممکن است از ساخته شدن و تجمع باکتری ها و سموم دیگر جلوگیری کند. ورزش همچنین انواع هورمون هایی را که بر روی حرکات دستگاه گوارش و ترشح آن تاثیر می گذارند را آزاد می کند. در نهایت، مطالعه نشان داد که ورزش طولانی مدت می تواند از خونریزی روده بزرگ که مرتبط با بیماری و همچنین التهاب عملکرد ایمنی روده می باشد، محافظت کند. برای همراه کردن ورزش بیشتر به زندگی روزمره خود، سعی کنید زودتر از خواب بیدار شده و قبل از اینکه روز خود را شروع کنید یک دو آهسته انجام دهید. شما همچنین می توانید با دوچرخه به محل کار خود بروید، عضو یک باشگاه ورزشی شوید و یا با خانواده خود ورزش های گروهی انجام دهید. اگر شما زمان کمی دارید، سعی کنید تمرین خود را در دو جلسه سی دقیقه ای یکی قبل از کار و یکی بعد از کار انجام دهید.
آنزیم های گوارشی و مکمل های پروبیوتیک
شما می توانید بهره وری از دستگاه گوارش خود را با مصرف مکمل های گوارشی مانند آنزیم های گوارشی و پروبیوتیک ها را بهبود ببخشید. پروبیوتیک باکتری های خوبی هستند که در روده ما وجود دارند. آنها می توانند به سلامت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. مطالعه ای که در سال ۲۰۱۰ در مجله بیماری های گوارش و کبد منتشر شده مشخص گردید که پروبیوتیک ها در درمان مجدد علائم دیورتیکولیت، به ویژه در بیمارانی که یبوست را تجربه می کردند، موثر بودند. آنزیم های گوارشی به تجزیه مواد مغذی مانند چربی ها، کربوهیدرات ها و پروتئین ها کمک می کنند. هضم بهتر غذا تا حد زیادی خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهد. هنگامی که مواد غذایی به درستی هضم نشوند، آنها در روده بزرگ برای مدت زمان طولانی تر باقی می مانند وسبب ایجاد عفونت می شوند. آنزیم های گوارشی همچنین به جذب مواد مغذی کمک می کنند.
نوشیدن آب گرم
ذرات هضم نشده غذا در دستگاه باقی می مانند و با تجمع باکتری ها ملتهب می شوند. پاکسازی این ذرات غذا خطر ابتلا به دیورتیکولیت را کاهش می دهد و باعث می شود دستگاه گوارش موثر تر عمل کند. اگرچه نوشیدن آب سرد ممکن است طعم بهتر داشته باشد، اما برای فرایند هضم مفید نمی باشد. متخصصان طب آیورودا بیان می کنند که نوشیدن آب گرم در صبح به تحریک هضم کمک می کند. دکتر سوزان براون، نیز می گوید که نوشیدن آب سرد با یک وعده غذایی می تواند تاثیرات معکوس بر فرآیند گوارش داشته باشد . برای گرم کردن مایعات و غذاهای سرد نیاز به انرژی بیشتری از بدن می باشد، در نتیجه هضم و جذب بیشتر طول می کشد. نوشیدن آب گرم با نرم نگه داشتن مدفوع و حرکت آسان تر آن از طریق روده بزرگ به فرایند گوارش کمک می کند. سعی کنید در طول روز مرتبا آب گرم بنوشید و همچنین یک فنجان از آن را در زمان غذا بنوشید تا به هضم کمک کند.
داروهای گیاهی
برخی از گیاهان دارای اثر تسکین دهنده می باشند که می تواند التهاب یا درد همراه با دیورتیکولیت را کاهش دهد. بر طبق نظر مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، از گیاهان می توان برای درمان دیورتیکولیت توسط غشاهای مخاطی تسکین دهنده و تشکیل یک لایه محافظ بر روی نواحی آلوده استفاده کرد. این گیاهان عبارتند از:
- نارون لغزنده – این دارو همچنین یکی از بهترین گیاهان در درمان سندرم روده تحریک پذیر می باشد.
- سیب زمینی وحشی – یکی از بهترین گیاهان برای سلامت کبد نیز می باشد.
- ختمی – یکی از بهترین گیاهان برای پاکسازی کلیه ها می باشد.
- بابونه – یکی از ۱۰ گیاه برتر برای هضم بهتر غذا می باشد.
- پنجه گربه (دارسنا)
- شیرین بیان
شما می توانید آنها را به شکل عصاره خشک یا به شکل چای استفاده کنید.
- آلوئه ورا- باعث بهبود و ترمیم جداره سیستم گوارشی می گردد. تحریک را کاهش می دهد و به بهبود زخم معده و روده کمک می کند (این گیاه یکی از۱۲ درمان طبیعی برای سوزش سر دل و زخم معده می باشد ). توصیه می شود که از آب آلوئه ورا در دوز یک چهارم فنجان دو بار در روز استفاده شود. این گیاه به بهبود اجابت مزاج کمک می کند و همچنین با خواص ضد التهابی که داراست دستگاه گوارش را به خوبی می پوشاند. مصرف آلوئه ورا درست بعد از غذا ممکن است به هضم غذا و تسکین دستگاه گوارش کمک کند و همچنین این گیاه دارای خواص درمانی فراوان دیگری نیز می باشد.
مکمل ها
مطابق نظر پزشکان مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، گلوتامین و اسید چرب امگا ۳ می توانند به درمان دیورتیکولیت کمک کنند. گلوتامین یک اسید آمینه موجود در بدن است که به عملکرد درست روده کمک می کند و برای سلامت کلی روده نیز مفید است. اگر شما مبتلا به دیابت یا تشنج ، بیماری کبد یا سابقه شیدایی یا حملات جنون هستید، از گلوتامین استفاده نکنید. مرکز پزشکی دانشگاه مریلند پیشنهاد می دهد از دوز ۴۰۰ میلی گرم، ۴ بار در روز، بین وعده های غذایی، گلوتامین استفاده شود.
اسیدهای چرب امگا ۳، مانند انواعی که در روغن ماهی یافت می شوند، ممکن است به مبارزه با التهاب کمک کنند و همچنین دارای خواص درمانی فراوان دیگری نیز می باشند. از سوی دیگر، برخی از اسیدهای چرب امگا ۶، موجود در گوشت و فراورده های لبنی، باعث افزایش التهاب می شوند. اگر شما مبتلا به دیورتیکولیت می باشید، یک رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ داشته باشید و یا از مکمل استفاده کنید (۱۰۰۰ میلی گرم، ۱ تا ۲ بار در روز). اگر از دارو رقیق کننده خون استفاده می کنید، از دز های بالای مکمل روغن ماهی استفاده نکنید مگر اینکه توسط دکتر برای شما تجویز شده باشد. اسیدهای امگا ۳ که اثر رقیق کننده خون دارند، می توانند اثر داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین) و آسپرین را افزایش دهند. مطمئن شوید که قبل از مصرف هر نوع مکمل با دکتر خود مشورت می کنید.
آرامش و جویدن مواد غذایی
به خصوص در زمانی که در توالت هستید، آرام بودن می تواند به اجابت مزاج کمک کند. علاوه بر این، استرس در حالی که در توالت هستید می تواند سبب ترشحات در روده بزرگ و آلوده شدن مدفوع باقی مانده در روده گردد. سعی کنید برای کاهش زور زدن در حالی که در توالت نشسته اید، پای خود را بالا بیاورید. همچنین ممکن است حمام کردن هر روز مثلا بعد از خوردن یک صبحانه با فیبر بالا، به دفع بهتر کمک کند. مواد غذایی خود را تا زمانی که آبکی می شوند به خوبی بجوید این امر به روده بزرگ کمک می کند تا نیاز نباشد برای تجزیه مواد غذایی سخت کار کند. هر چه که قبل از ورود غذا به روده بزرگ آن را بیشتر بجوید، شانس بهتری در جذب مواد مغذی و از بین بردن درد هایی که در زمان تجزیه مواد غذایی ممکن است داشته باشد، دارید.
دیورتیکولیت – هشدارها
اگرعلایم شما مداوم بود و یا به درمان های خانگی پاسخ نمی دهند می تواند نشانه ای از داشتن یک مشکل بزرگتر باشد، حتما با پزشک خود مشورت کنید. همچنین، تمامی مکمل هایی را که مصرف می کنید با پزشک در میان بگذارید چرا که ممکن است این مکمل ها با داروهایی تجویزی پزشک تداخل داشته باشد. ممکن است شما نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشید، داروهای گیاهی می تواند با اجزای شیمیایی در این داروها تداخل داشته باشد. آنها همچنین ممکن است در حین عمل جراحی پیامدهایی داشته باشند.