علل، علائم و درمان های موثر بی اختیاری مدفوع

بی اختیاری مدفوع یک بیماری خجالت آور است و موجب می شود مدفوع و یا سایر ترشحات روده به طور غیر منتظره و بدون کنترل از مقعد خارج شود. شایع ترین دلایل بی اختیاری مدفوع اسهال یا یبوست است، که در این صورت ترشح معمولا زمانی که دستگاه گوارش به حالت عادی خود باز گردد، متوقف خواهد شد. با این حالت بی اختیاری مدفوع می تواند در اثر بواسیر، آسیب دیدن عضلات رکتوم و یا آسیب عصبی ایجاد شود. در این موارد، ترشح مقعد یک بیماری مزمن است که نیاز به مراقبت های پزشکی مناسب و مدیریت دارد.

بی اختیاری مدفوع گاهی اوقات بی اختیاری روده و یا نشت مقعد نیز نامیده می شود. در برخی از افراد مبتلا، بی اختیاری مدفوع باعث می شود لباس زیرشان کثیف شود. در این حالت مدفوع آبکی یا موکوس است که بدون اطلاع، از عضلات رکتوم خارج می شود. برخی دیگر نیز بی اختیاری urge را تجربه می کنند، که در آن احساس نیاز شدید و فوری به تخلیه روده وجود دارد. این احساس در این افراد به قدری قوی است که زمان کافی برای رفتن به توالت در اختیار ندارند.

بسته به دلایل بی اختیاری روده، راه های مختلفی برای درمان بی اختیاری مدفوع وجود دارد. برخی از این درمان ها با درمان بیماری های زمینه ای مثل یبوست و اسهال اقدام به درمان بی اختیاری مدفوع می کنند. برخی از روش ها هم بر کنترل این معضل تمرکز دارند. روش هایی مثل تمرینات مقعد و لگن برای تقویت عضلات رکتوم، جهت نگه داشتن مدفوع تا زمانی که به توالت برسید، یکی از این روش های کنترلی است.

بی اختیاری مدفوع چیست؟

اعصاب و عضلات زیادی در مقعد و رکتوم، برای نگه داشتن مدفوع در روده با یکدیگر کار می کنند. هنگامی که راست روده پر است، اعصاب سیگنالی را به مغز ارسال می کنند. این سیگنال ها شما را از شر مدفوع خلاص می کند. با این وجود می تواند گفت زمانی که کسی به بی اختیاری مدفوع مبتلا است، این عضلات و اعصاب در بدنش به خوبی با یکدیگر کار نمی کنند. به گفته پزشکان در کلینیک مایو، بی اختیاری مدفوع را می توان به دو دسته زیر تقسیم کرد:

  • بی اختیاری روده منفعل: در این حالت فرد در زمان خروج مدفوع از روده اش متوجه این اتفاق نمی شود و زمانی که می خواهد لباس زیرش را عوض کند با این موضوع مواجه می شود. در بی اختیاری مدفوع منفعل معمولا مدفوع در زمان خروج گاز از روده بیرون می آید.
  • بی اختیاری urge: در این حالت فرد در بازه زمانی کوتاه احساس نیاز فوری به دستشویی رفتن و تخلیه روده دارد. در صورتی که در این بازه به تخلیه اقدام نکند با خروج غیر ارادی مدفوع از مقعد مواجه می شود.

علل و علائم بی اختیاری مدفوع

دلایل بسیاری برای ترشح مقعد وجود دارد. معمولا برای پیدا کردن موثرترین راه برای درمان بی اختیاری روده، شناسایی مشکل زمینه ای لازم است. در واقع دلیل این که چرا مقعد شما قادر به کنترل و حفظ مدفوع نیست، می تواند به شما برای انتخاب بهترین گزینه درمانی کمک کند.

یبوست

یبوست یا مدفوع متراکم یک دلیل بسیار شایع برای بی اختیاری مدفوع است. یبوست همچنین می توانید درد در ناحیه سمت چپ پایین شکم را به همراه درد کمر و معده به وجود آورد. در این حالت مدفوع نهفته و سفت می تواند عضلات شکم را بکشد. به این ترتیب اجازه می دهد تا مدفوع آبکی یا موکوس از مدفوع سفت بگذرد و سپس به طور تصادفی از طریق رکتوم خارج شود.

اسهال

ایجاد اسهال دلایل مختلف زیادی دارد. اسهال یکی از شایع ترین علل بی اختیاری مدفوع است. متخصصان در کلینیک مایو می گویند که عضلات برخی از افراد نمی تواند مدفوع آبکی را نگه دارد. بنابراین زمانی که مدفوع شل می شود به راحتی نشت می کند. در این حالت نیز تخلیه روده همراه با خارج شدن گاز اتفاق می افتد. همچنین برخی از شرایط اساسی که می توانند باعث اسهال شوند، از دلایل اصلی برای بی اختیاری روده نیز می باشند. برخی از شایع ترین دلایل برای اسهال که باعث نشت مدفوع  از مقعد می شود عبارتند از:

  • بیماری التهابی روده (IBD): دکتر کارول درساکیسیان معتقد است که بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو می تواند دلیلی برای حملات مکرر اسهال باشد. این عارضه در نهایت در طول شب موجب بی اختیاری مدفوع می شود. بیماری های التهابی روده همچنین می توانند موجب نشت مخاط یا خون از رکتوم شوند.
  • اسهال و استفراغ: ویروس ها یا باکتری هایی که دستگاه گوارش را آلوده می کنند می توانند موجب اسهال و استفراغ بعد از غذا خوردن و خروج مقدار کمی از مدفوع شوند.
  • سندرم روده تحریک پذیر (IBS): بیماری سندرم روده تحریک پذیر نیز دلیل دیگری برای بی اختیاری مدفوع است.
علل، علائم و درمان های موثر بی اختیاری مدفوع
علل، علائم و درمان های موثر بی اختیاری مدفوع

بواسیر

هموروئید بیماری است که باعث تورم رگ های خونی در اطراف بخش پایینی رکتوم می شود. این بیماری می توانند درد، خارش و ناراحتی در اطراف مقعد شما ایجاد کند. به گفته دکتر بنیامین ودرو اگر هموروئید ملتهب شود ممکن است منجر به بی اختیاری مدفوع شود.

آسیب به عضلات اسفنکتری

هر نوع آسیب به عضلات در راست روده می تواند موجب تخلیه ناگهانی محتویات روده شود. برخی از شایع ترین دلایلی که منجر به آسیب به عضلات اسفنکتر و در نتیجه بی اختیاری روده می شوند عبارتند از:

  • آسیب به عضلات اسفنکتر در هنگام زایمان طبیعی و زمانی که عضلات کشیده شده و یا آسیب ببینند.
  • جراحی یا پرتودرمانی رکتوم یا پروستات
    هر نوع زخم که در منطقه مقعد به وجود آید.
  • در برخی از موارد، بیماری التهابی روده می تواند باعث آسیب به عضلات در رکتوم شود.

آسیب به اعصاب

گاهی نیز خروج مدفوع از مقعد به طوری که شما اصلا متوجه آن نشوید به دلیل آسیب به اعصاب رخ می دهد. در صورت آسیب دیدن اعصاب، آن ها قادر نخواهند بود که به درستی عضلات اسفنکتر را باز و بسته کنند. برخی از دلایل رایج برای بی اختیاری مدفوع ناشی از آسیب های عصبی عبارتند از:

  • زایمان
  • نگه داشتن مدفوع سفت به مدت طولانی
  • دیابت
  • مولتیپل اسکلروزیس
  • ضربه
  • بیماری آلزایمر

درمان بی اختیاری مدفوع

بی اختیاری روده یک تجربه آسیب زا است. با این حال با درمان مناسب و مدیریت این بحران قادر خواهید بود با موفقیت جلوی این عارضه را بگیرید. در ادامه از مهمترین روش های درمان در مورد عللی که در بالا تشریح کردیم پرده برخواهیم داشت.

درمان بی اختیاری مدفوع ناشی از یبوست

برای جلوگیری از ترشح مقعد که توسط یبوست و عدم کارکرد منظم روده ایجاد می شود، می توانید از برخی از غذاها استفاده کنید. مطالعات بر روی درمان بی اختیاری مدفوع نشان می دهد که خوردن مقدار مناسبی از فیبر و نوشیدن مقدار زیادی آب در درمان بسیار موثر است.

خوردن فیبر: اگر شما از یبوست رنج می برید، این مهم است که مقدار مصرف فیبر در رژیم غذایی خود را افزایش دهید. فیبر کمک می کند تا دستگاه گوارش به درستی کار کند و مدفوع نرم شود.  دکتر کاتلین ام زلمان توصیه می کند که از غذاهای با فیبر بالا مانند غلات سبوس دار (به عنوان مثال برنج قهوه ای، ماکارونی سبوس دار و نان گندم کامل)، آجیل، لوبیا، ذرت بو داده، انواع توت ها استفاده کنید. این مواد منابع خوبی از فیبر هستند.

مقدار زیادی آب بنوشید: آب کمک می کند تا فیبر، برای بهبود سیستم گوارش صحیح تر عمل کند. بنابراین، مطمئن شوید که حداقل ۸ لیوان آب در روز می نوشید. علاوه بر این مصرف آب کافی به سلامت عمومی بدنتان نیز کمک می کند.

درمان بی اختیاری مدفوع ناشی از اسهال

اسهال به اندازه کافی بد است، اما اگر مدفوع آبکی علاوه بر تکرر و درد، بی اختیاری روده نیز ایجاد کند، حتی ممکن است منجر به ناراحتی های عاطفی شود. درمان های بسیاری برای اسهال و کمک به کاهش التهاب دستگاه گوارش وجود دارد. اگر شما اسهال دارید، این مهم است که مصرف خود را از فیبر نامحلول (غلات کامل، حبوبات، آجیل، و غیره) محدود کرده و مصرف فیبر محلول (نخود، موز، هویج، سیب و جو دو سر) را افزایش دهید. علاوه بر این مواد می توانید برای درمان اسهال از روش های زیر استفاده کنید.

زنجبیل

زنجبیل ریشه درمانی فوق العاده است که دارای خواص درمانی بسیاری است. مطالعات بر روی زنجبیل نشان داده است که یکی از بهترین کاربردهای زنجبیل آرام بخشی به معده و روده ملتهب است. برای بهره مندی از این ماده مفید یک قاشق عسل را با ۱ سانتی متر زنجیل تازه درون آب جوش بریزید و اجازه دهید تا چند دقیقه با درب بسته دم بکشد. خوردن ۲ الی ۳ بار از این چای در روز برای کمک به کاهش التهاب در دستگاه گوارش و درمان بی اختیاری مدفوع مفید است.

چای بابونه

بابونه یک گیاه آرام بخش است که برای تسکین ذهن و دستگاه گوارش مناسب است. مطالعات بر روی اثرات چای بابونه در درمان اسهال نشان داده اند که عصاره این گیاه می تواند به کاهش علائم اسهال کمک کند.

پروبیوتیک

پروبیوتیک ها ممکن است برای کاهش بی اختیاری مدفوع مناسب باشند، زیرا هر دو علائم اسهال و یبوست را بهبود می بخشند. تحقیقات انجام شده بر روی استفاده از پروبیوتیک ها برای مشکلات گوارشی نشان می دهد که این مواد به طور موثر علائم اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها، ویروس ها، و عفونت های باکتریایی را کاهش می دهد.

تغییر در شیوه زندگی برای جلوگیری از بی اختیاری مدفوع

اگر شما از بی اختیاری مزمن روده رنج می برید، ممکن است با برخی از تغییرات در شیوه زندگی خود، در کاهش علائم موثر باشید. برخی از این تغییرات عبارتند از:

  • اجتناب از مصرف غذاهایی که باعث گاز و نفخ می شوند.
  • اجتناب از مصرف غذاهای ادویه دار و سرخ شده و همچنین نوشیدنی های کافئین دار
  • اجتناب از مصرف شیر بدون لاکتور. شیر و محصولات لبنی که حاوی لاکتوز هستند از اسهال و التهاب در دستگاه گوارش جلوگیری می کنند.
  • نوشیدن آب کافی

درمان بی اختیاری مدفوع ناشی از آسیب های عضلانی

اگر بی اختیاری روده توسط آسیب های عضلانی ایجاد شده است، پزشک ممکن است یک سری از تمرینات مقعد و لگن را برای کمک به تقویت عضلات توصیه کند. هنگامی که عضلات قوی تر هستند، می توانند مدفوع شل را به طور موثر تر نگه دارند.

همانطور که می بینید، دلایل بسیاری برای ابتلا به بی اختیاری مدفوع وجود دارد. همچنین درمان های آن بسیار است. با این حال، تنها یک پزشک می تواند علت دقیق مشکل را تعیین و موثرترین درمان را تجویز کند.