قبل از ارائه روش های خانگی درمان وبا در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت باید بدانید که برای تشخیص درست و درمان این بیماری با پزشک خود مشورت کنید و از درمان های خانگی فقط به عنوان یک روش کمکی استفاده کنید.
اپیدمی های وبا همه ساله در کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه بسیاری از انسان ها را درگیر می کنند. این عفونت ناشی از باکتری Vibrio cholerae است که بیشتر بر روی روده کوچک تاثیر می گذارد.
این عفونت می تواند از آب آلوده، میوه ها و سبزیجات خام، غلات، ماهی ها و غذاهای دریایی که به درست تهیه نشده و یا با مدفوع آلوده شده اند، به انسان منتقل شوند. این بیماری در میان کودکان زیر ۵ سال بسیار رایج است. اما می تواند افراد دیگر را در سنین مختلف تحت تاثیر قرار دهد. در طی یک هفته پس از ورود باکتری به بدن، علائم شروع به بروز خود می کند و می توانند از خفیف تا شدید متغییر باشند.
اسهال شایعترین علامت بیماری وبا است که اگر به موقع درمان نشود، می تواند به کمبود آب در بدن که بیماری جدی است منجر شود. علائم دیگر این بیماری عبارتند از:
- گرفتگی معده
- خشکی دهان
- خشکی پوست
- گرفتگی عضلات
- حالت تهوع
- استفراغ
- فشار خون پایین
- خستگی
- ضعف
- بی حالی
از آنجا که وبا بسیار مسری است، پس از آلوده شدن باید اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از گسترش عفونت و درمان مناسب انجام دهید. می توانید در کنار روش های پزشکی درمان وبا از روش های خانگی ذکر شده در ادامه این مطلب، برای کم کردن اثر علائم آن استفاده کنید.
درمان وبا
افزایش مصرف مایعات
اولین گام در درمان بیماری وبا، هیدراتاسیون بدن است. به علت اسهال، احتمال کمبود آب وجود دارد و این عارضه می تواند وضعیت شما را بدتر کند. بنابراین، آب زیادی بنوشید تا بدنتان را هیدراته کنید. اما هر آبی را مصرف کنید. آبی که برای درمان وبا باید استفاده کنید باید تصفیه شده و حاوی ید یا کلر باشد. برای اطمینان بیشتر، آب مصرفی خود را قبل از مصرف چند دقیقه بجوشانید.
همراه با آب، می توانید آب نارگیل، دوغ، چای گیاهی یا آب پرتقال را نیز در طول روز بخورید.
ORS خانگی
بازسازی سریع مایعات و نمک های از دست رفته بدن از طریق محلول احیاء کننده خوراکی (ORS) می تواند به کاهش شدت علائم کمک کرده و زمینه بهبود سریع تر را فراهم کند. شما می توانید محلولی را که توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) تایید شده و به راحتی در داروخانه موجود است را تهیه کرده و استفاده کنید. ضمن این که می توانید به کمک دستور زیر ORS خانگی درست کنید.
- ½ قاشق سوپ خوری نمک و ۶ قاشق کوچک شکر را در یک لیتر یا ۴ فنجان آب تمیز مخلوط کنید.
- این محلول را تا زمانی که به بهبودی کامل برسید، به صورت روزانه بنوشید.
ماست پروبیوتیک
ماست پروبیوتیک در درمان وبا هم موثر است. این ماده حاوی باکتری های سالم است که هضم را بهبود بخشیده و به مبارزه با باکتری هایی که موجب وبا می شوند، کمک می کند. به علاوه، ماست پروبیوتیک برای تقویت سیستم ایمنی بدن شما مناسب است.
- هر روز ۲ تا ۳ فنجان ماست ساده بخورید. می توانید چند برش موز را به آن اضافه کرده تا خواصش بیشتر شود.
- توصیه می شود در طول روز اسموتی حاوی ماست تهیه کرده و میل کنید.
زنجبیل
زنجبیل به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی، به مبارزه با عفونت و درمان وبا کمک می کند. همچنین می تواند اسهال، گرفتگی معده و درد شکم را کمتر کند.
- یک تکه کوچک زنجبیل رنده شده را با یک قاشق چای خوری عسل مخلوط کنید.
- هر روز این مخلوط را بخورید تا فرایند گوارش شما بهبود یابد.
روش دیگر:
- کمی زنجبیل خرد شده را به ۱ فنجان آب اضافه کنید.
- چند عدد فلفل سیاه، برگ ریحان و برگ نعنا را به آن اضافه کنید.
- چند دقیقه آب را بجوشانید، سپس محلول را صاف کرده و کمی عسل داخلش بریزید.
- چندین فنجان از این چای گیاهی را در طول روز بنوشید تا بهبودی را مشاهده کنید.
نکته: در صورتی که از داروهای رقیق کننده خود استفاده می کنید، از مصرف زنجبیل اجتناب کنید.
لیمو
لیمو به علت ویژگی ضد باکتریایی خود در درمان وبا مفید است. این ماده می تواند به از بین بردن باکتری های مضر در روده و سیستم گوارش که باعث وبا می شوند کمک کند. علاوه بر این، ویتامین C در لیمو سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به این ترتیب سرعت بهبودی را افزایش می دهد.
- آب نصف یک لیمو را در یک لیوان آب مخلوط کنید.
- کمی عسل و نمک به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید.
- آن را در فواصل منظم تا زمانی که به طور کامل بهبود بیابید نوش جان کنید.
توجه: برای کودکان زیر ۲ سال عسل استفاده نکنید.
مکمل روی
مطالعه ای که در سال ۲۰۰۸ در بنگلادش انجام شد نشان داد که مکمل روی در کاهش مدت و شدت وبا در کودکان مفید است. روی دارای بیش از ۲۰۰ آنزیم انسانی است که به مبارزه با عفونت و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
کارشناسان WHO و یونیسف توصیه می کنند ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم روی در روز، برای کودکان مبتلا به اسهال ناشی از وبا استفاده شود. همچنین، غذاهای حاوی روی، مانند موارد زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:
- اسفناج
- برنج قهوه ای
- دانه کنجد
- دانه کدو تنبل
- عدس
- سیر
پیاز
با توجه به گزارش های طب آیورودا، پیاز نیز در درمان وبا تأثیر می گذارد. پیاز دارای خواص ضد باکتری، آنتی بیوتیکی و آنتی سپتیک است. به علاوه، به کاهش علائم مانند خشکی دهان، بی قراری و تشنگی کمک می کند.
- خمیری را با ½ پیاز و ۷ یا ۸ دانه فلفل سیاه تهیه کنید.
- این خمیر را به ۳ دوز تقسیم کنید و ۳ بار در روز و هر بار یک دوز را مصرف کنید.
روش دیگر:
- ۲ قاشق چای خوری آب پیاز سفید و همان مقدار آب کدو را مخلوط کنید.
- ۱ قاشق چای خوری آب لیمو را به ترکیب اضافه کنید.
- این ترکیب را ۲ بار در روز بخورید تا سریعا بهبود یابید.
میخک
میخک نیز برای درمان بیماری وبا مفید است. زیرا این ماده به کاهش ناراحتی های موثر بر روی شکم کمک می کند. علاوه بر این، ترکیب شیمیایی به نام Eugenol موجود در دانه های میخک، باعث نابودی باکتری ها و انگل های روده ای که می توانند باعث اسهال شوند یا بیماری را بدتر کنند، می شود.
- ۱۰ تا ۱۵ عدد گل میخک را در ۵ تا ۶ فنجان آب قرار دهید.
- آب را بجوشانید تا مقدار آن نصف شود.
- ترکیب را صاف کنید و اجازه دهید تا خنک شود.
- در فواصل منظم تا زمانی که وضعیت شما بهبود یابد، این ترکیب را مصرف کنید.
دانه شنبلیله
برای از بین بردن اسهال شدید ناشی از وبا، تخم شنبلیله نیز بسیار موثر می باشد. موسیلاژ زیاد در تخم شنبلیله حجم مدفوع را افزایش می دهد و به همین دلیل به کاهش شدت اسهال کمک می کند.
- ۱ قاشق چای خوری پودر تخم شنبلیله، ۲ قاشق غذاخوری ماست ساده و کمی پودر زیره بو داده را ترکیب کنید.
- برای بازیابی سریع ۲ تا ۳ بار در روز این ترکیب را بخورید.
روش دیگر:
- ۱ قاشق چای خوری پودر تخم شنبلیله را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید.
- آن را دو بار در روز بنوشید تا اسهالتان تسکین پیدا کند.
توجه: این داروها برای کودکان کوچک مناسب نیستند.
زردچوبه
در پزشکی آیورودا، زردچوبه اغلب برای درمان اسهال که یکی از شایعترین علائم وبا است، توصیه می شود.
- ۲ قاشق سوپ خوری تکه های خرده شده زردچوبه را در آب لیمو به مدت ۲ ساعت خیس کنید.
- تکه های زردچوبه را برداشته و آنها را زیر نور خورشید خشک کنید.
- تکه های خشک شده را به پودر تبدیل کرده و آن را در یک ظرف در دار و محکم نگه دارید.
- ¼ قاشق چای خوری از این پودر و کمی عسل را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید.
- آن را دو بار در روز بخورید تا زمانی که به طور کامل بهبود پیدا کنید.
توجه: زیاد زردچوبه مصرف نکنید زیرا باعث اسهال می شود.
نکات اضافی برای جلوگیری و درمان وبا
- فقط آب فیلتر شده یا جوشیده بنوشید.
- برای جلوگیری از آلودگی، آب و غذا را در ظروف در دار نگهداری کنید.
- قبل از پخت و پز یا خوردن غذا دست های خود را بشویید.
- رژیم غذایی بسیار سبک را برای ۱ تا ۲ هفته پس از آلوده شدن دنبال کنید.
- از مصرف غذاهای تند، روغنی و فست فودها اجتناب کنید.
- از مصرف شیر و دیگر محصولات لبنی تا زمانی بهبودی اجتناب کنید.
- ۱ یا ۲ بار در روز برای گرم نگه داشتن بدن با آب گرم دوش بگیرید.
- برای جلوگیری از استفراغ، یک تکه کوچک یخ یا آب نبات زنجبیلی بمکید.
- برای تسکین درد جسمی از کمپرس آب سرد روی معده استفاده کنید.
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین انتخاب واکسن بیماری وبا می تواند کمک زیادی به جلوگیری از ابتلا به این بیماری کند.