دندان درآوردن و استفراغ ؛ آیا وقوع این علائم با هم طبیعی است؟

دندان درآوردن یک نقطه عطف مهیج و مهم در زندگی کودک شما است. این به این معنی است که به زودی فرزند شما قادر به خوردن غذاهای مختلفی خواهد بود. با این حال، این اتفاق اغلب برای کودکان یک تجربه دلپذیر نیست. از آنجایی که همه کودکان بالاخره روزی با این پدیده مواجه می شوند، یکی از رایج ترین منابع نگرانی والدین همین موضوع می باشد. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به یک سوال مهم در مورد نگرانی های والدین پاسخ می دهیم. آیا وقوع هم زمان دندان درآوردن و استفراغ طبیعی است؟

هر کودکی در زمان مواجه با دندان درآوردن علائم مختلفی را تجربه می کند. شایع ترین نشانه ها عبارتند از تحریک پذیری و کاهش اشتها. برخی والدین علائم جدی تری مانند موارد زیر را گزارش می دهند:

  • استفراغ
  • تب
  • اسهال

این که آیا استفراغ در حقیقت ناشی از دندان درآوردن است یا خیر، موضوع بسیار بحث برانگیزی است. با این حال، هیچ تحقیقی برای حمایت از ارتباط بین دندان درآوردن و استفراغ وجود ندارد. اکثر متخصصان بر این باورند که به غیر از قرمزی و درد موضعی روی لثه ها، دندان درآوردن باعث ایجاد نشانه های دیگر مثل بثورات پوستی، استفراغ و اسهال در بدن نمی شود.

پس اگر کودک شما استفراغ یا علائم شدید دیگری را در طی فرایند دندان درآوردن دارد، با پزشک داخلی یا متخصص اطفال مشورت کنید. سعی نکنید فرزندتان را به تنهایی درمان کنید. اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در حال حاضر هیچ نوع روش، گیاه یا داروهای هومیوپاتی را برای تسکین دندان درآوردن توصیه نمی کند. زمانی که دندان درآوردن و استفراغ با هم رخ می دهند، نوزاد باید توسط متخصص بررسی شود تا علت استفراغ او کشف شود.

دندان درآوردن و استفراغ

چه زمانی دندان درآوردن آغاز می شود؟

طبق گزارش متخصصان انجمن دندانپزشکی آمریکا (American Dental Association)، نوزادان بین ۴ تا ۷ ماهگی شروع به دندان درآوردن می کنند. دندان های پایین، که به نام پایه نیز شناخته می شوند، معمولا در ابتدا ظاهر می شوند و پس از آن دندان های مرکزی بالا رشد می کنند. بقیه دندان ها طی یک دوره دو ساله از لثه ها بیرون می آیند. با ورود کودک به ۳ سالگی، آنها باید مجموعه ۲۰ عدد دندان شیری یا دندان اولیه داشته باشند.

علائم دیگر دندان درآوردن

برخی از دندان ها بدون هیچ درد و ناراحتی رشد می کنند. اما برخی باعث درد، قرمزی و التهاب لثه ها می شوند. اغلب نوزادان با وقوع این اتفاق تحریک پذیر شده و اشتهایشان کم می شود. مطالعات نشان می دهد هیچ علائم اختصاصی در مورد دندان درآوردن وجود ندارد. پس اگر کودک شما دارای استفراغ مکرر یا تکراری است یا به نظر می رسد بیمار است، فرض نکنید این اتفاق به دلیل دندان درآوردن است. در عوض کودک را به متخصص نشان دهید.

با وجود این که علائم اختصاصی برای دندان درآوردن تعریف نشده است اما نوزادان ممکن است برخی از علائم زیر را هنگام شروع روییدن دندان ها بروز دهند:

  • گاز گرفتن چیزها
  • سرازیر شدن آب دهان
  • تغییر در تعداد دفعات یا میزان تغذیه
  • گریه کردن
  • کج خلقی
  • ناتوانی در خوابیدن
  • کاهش اشتها
  • قرمز، حساسیت و تورم لثه ها

والدین با دیدن علائم ظاهری کودک می توانند درک کنند که چرا نوزادشان دائم گریه می کند و تحریک پذیر است. اما وقوع علائمی که معمولا رایج نیست، مانند استفراغ، آن ها را به این فکر می اندازد که چرا نوزاد به این عارضه مبتلا شده است. طبق نظر متخصصان American Academy of Pediatrics، هیچ کدام از علائم زیر به طور مداوم و دقیق پیش از آغاز دندان درآوردن پیش بینی نمی شود:

  • سرفه کردن
  • خواب مضطرب
  • کاهش اشتها برای مصرف مایعات
  • استفراغ
  • اسهال یا افزایش مدفوع
  • بثورات پوستی
  • تب شدید

چرا گاهی اوقات دندان درآوردن و استفراغ با هم رخ می دهند؟

دندان درآوردن در بخش های مختلف و زیادی از زندگی کودک شما اتفاق می افتد. همان طور که در بالا نیز ذکر کردیم فرایند درآمدن دندان های شیری تا ۳ سالگی کودک ادامه دارد. بنابراین این طبیعی است که برخی از افراد، علائم دیگری را به اشتباه در دسته علائم دندان درآوردن نوزاد بگنجانند.

به یاد داشته باشید که تحقیقات نشان می دهد که علائم زیر، جزء علائم دندان درآوردن نیستند:

  • سرفه
  • احتقان
  • استفراغ
  • اسهال
  • بثورات پوستی
  • تب بالا (بیش از ۱۰۲ درجه فارنهایت)
  • مشکلات خواب

یک مطالعه که بر روی ۱۲۵ کودک انجام شد نشان داد که این علائم به طور چشمگیری با ظهور دندان ارتباطی ندارد. علاوه بر این، این مطالعه ثابت کرد که هیچ مجموعه ای از علائم به طور دقیق نمی توانند پیش از شروع دندان درآوردن ظاهر شوند.

متخصصان آکادمی آمریکایی اطفال توضیح می دهند که در طی این زمان، سیستم ایمنی کودک شما از آنتی بادی هایی که از طریق شیر مادر وارد بدن او می شد محروم شده و منفعل می شود. این موضوع باعث می شود که بدن کودک در معرض طیف وسیعی از بیماری ها، از جمله ویروس ها و باکتری ها قرار بگیرد. بنابراین احتمال دارد که استفراغ کودک شما، دلیل دیگر داشته باشد.

در گذشته، قبل از دندان درآوردن، افراد سعی می کردند با روش های غلط و غالبا خطرناک، این اتفاق را مدیریت کنند. حتی گاهی اوقات در برخی از فرهنگ ها مشاهده می شد که برای کاهش فشار، لثه های نوزاد برش داده می شد. این عمل خطرناک اغلب منجر به عفونت و سایر مشکلات جدی می شد. اگر در مورد علائم کودک خود نگران هستید فقط باید از متخصص اطفال کمک بگیرید.

آیا می توان علائم دندان درآوردن را کنترل کرد؟

برای تسکین ناراحتی و تورم لثه، می توانید ابتدا دست را شسته و با انگشتان دست خود، لثه های نوزاد را ماساژ دهید. یا این که یک حلقه نازک پلاستیکی (دندونی) یا یک پارچه تمیز در اختیار نوزاد قرار دهید تا آن را گاز بگیرد. اگر بتوانید نیاز به گاز کرفتن او را با خوردن میوه های سبزیجات خام مرتفع کنید خیلی بهتر است. البته در این مورد باید مطمئن شوید که کودک نمی تواند تکه میوه را کنده و قورت دهد. این اتفاق ممکن است باعث خفگی او شود. بنابراین اگر خوراکی برای گاز گرفتن به نوزاد می دهید حتما کنار او بنشینید و مراقبش باشید.

از داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا داروهایی که روی لثه ها مالیده می شوند، مانند لیدوکائین یا محصولات بنزوکائین استفاده نکنید. این نوع از داروها می تواند برای نوزاد شما هنگام بلعیدن مضر باشند. FDA در مورد خطر اوردوز پس از مصرف این محصولات هشدار می دهد.

نشانه های اوردوز در کودکان عبارتند از:

  • عصبانیت
  • گیجی
  • استفراغ
  • تشنج

پس اگر در زمان دندان درآوردن کودک استفراغ می کند، این علامت احتمالا به دندان درآوردن ارتباطی ندارد. برای کشف علت این اتفاق حتما به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی باید به دلیل دندان درآوردن و استفراغ به پزشک مراجعه کنیم؟

به طور کلی علائم دندان درآوردن را می توانید به سادگی در خانه کنترل کنید. اما اگر علائم غیر معمولی مانند تب بالا یا علائم دیگری که مانع از تغذیه کودک می شود وجود دارد بهتر است از متخصص اطفال کمک بگیرید. اگر کودکتان استفراغ و اسهال دارد و اغلب مواقع بی حال است نیز بهتر است به متخصص مراجعه کنید.

همان طور که گفتیم بعضی از علائم مانند استفراغ نباید به علت دندان درآوردن باشد. استفراغ ممکن است علت جدی تری داشته باشد. در این شرایط معمولا برای رد گزینه های احتمالی، پزشک آزمایشات مختلف را تجویز خواهد کرد.