دیسکسیون یا پارگی آئورت ، پارگی آنوریسم و هماتوم

پارگی آئورت یا دیسکسیون آئورت اختلالی اغلب کشنده است که در آن لایه داخلی (پوشش) دیواره آئورت، از لایه میانی دیواره آئورت جدا می شود. با این مطلب پیام سلامت همراه باشید.

  • دیسکسیون یا پارکی آئورت بیشتر به دلیل فشار خون بالا و وخامت دیواره شریان رخ می دهد.
  • در موارد ناگهانی پارکی آئورت اغلب درد در سراسر قفسه سینه احساس می شود.
  • پزشکان معمولا از اشعه x و یا سی تی اسکن برای تایید تشخیص دیسکسیون یا پارگی آئورت استفاده می کنند.
  • معمولا داروهای کاهش فشار خون و انجام عمل جراحی برای تعمیر پارگی یا استفاده استنت گرافت در محل پاره شده و چکه کننده، درمان های این وضعیت هستند.

مطالب پیشنهادی برای کسب اطلاعات بیشتر:

آئورت بزرگترین سرخرگ بدن و مسئول دریافت خون غنی از اکسیژن از قلب و توزیع آن به بدن از طریق شریان های کوچکتر که شاخه نام دارند، است. آئورت توراسیک، که در آن دیسکسیون و پارگی آئورت بیشتر رخ می دهد؛ بخشی از آئورتی است که از مسیر قفسه سینه عبور می کند است.

دیسکسیون آئورت ۳ برابر در میان مردان شایع تر از زنان است؛ و در میان سیاه پوستان شایع تر از سایت نژادها است (به طور خاص آمریکایی های آفریقایی تبار)؛ و در میان آسیایی ها کمتر رایج است. سه چهارم دیسکسیون یا پارگی آئورت در افراد ۴۰ تا ۷۰ رخ می دهد.

شایع ترین علت دیسکسیون آئورت وجود فاشر به دیواره سرخرگ به دلیل فشار خون بالای مزمن است. به طوری که بیش از دوسوم افرادی به این بیماری دچار می شوند؛ از فشار خون بالا رنج می برند.

نادرترین دلایل ایجاد دیسکسیون یا پارگی آئورت شامل موارد زیر است:

  1. اختلالات ارثی بافت همبند، به خصوص سندرم مارفان و سندرم اهلرز دانلوس
  2. نقائص هنگام تولد از قلب و رگ های خونی، مانند کوآرکتاسیون (تنگی) آئورت، مجرای شریانی (یک اتصال بین آئورت و شریان ریوی) و نقص دریچه آئورت
  3. تصلب شرایین
  4. آسیب دیدگی فیزیکی مانند تصادف با اتومبیل یا سقوطی که باعث ضربه قوی به قفسه سینه شود.

در موارد بسیار نادر نیز، دیسکاسیون آئورت به طور تصادفی رخ می دهد. مثلا زمانی که پزشکان یک کاتتر را به داخل سرخرگ (به عنوان مثال، در طول آئورتوگرافی یا آنژیوگرافی) می فرستند و یا در زمان انجام عمل جراحی بر روی قلب یا رگ های خونی.

نمایش تصویری دیسکسیون یا پارگی آئورت

در این شرایط سوراخی در دیواره داخلی آئورت ایجاد شده و بین دیواره داخلی آئروت و دیواره خارجی یک کانال کاذب ایجاد می کنند. برای درک بهتر تصویر زیر را مشاهده کنید.

نمایش تصویری دیسکسیون یا پارگی آئورت
نمایش تصویری دیسکسیون یا پارگی آئورت

[quote font_size=”13″]بسیار مهم است که بدانید دیسکسیون یا پارگی آئورت بیش از همه در افراد مسن رخ می دهد. طبق آمارها، نیمی از مبتلایان به این بیماری دارای بیش از ۶۰ سال سن هستند. پارگی آئورت در افراد مسن اغلب به دلیل فشار خون بالا رخ می دهد. در این افراد علاوه بر اینکه فشار خود می تواند به دیواره آئورت صدمه بزند؛ خود پیری و زوال اندام ها نیز، مزید بر علت می شود. فراموش نکنید که اگرچه نقص های مادرزادی و بیماری بافت همبند نیز می تواند موجب دیسکسیون شود؛ اما این موارد معمولا قبل از رسیدن سن فرد به دوران پیری آثار خود را نشان می دهد.[/quote]

علائم دیسکسیون یا پارگی آئورت

تقریبا همه کسانی که به دیسکسیون یا پارگی آئورت مبتلا می شوند؛ دچار درد ناگهانی، که شبیه درد پارگی است، می شوند. برخی از افراد ممکن است به عنوان نتیجه درد، دچار ضعف هم شوند. اغلب، این درد در سراسر قفسه سینه احساس می شود؛ و در موارد زیادی نیز درد بین تیغه شانه ها احساس می شود. این درد در طول مسیر آئورت، از نقطه آغاز پارگی ادامه دارد. بنابراین، اگر در افراد مبتلا، عروق مزانتر که وظیفه عرضه خون به روده ها را بر عهده دارند، بسته شده باشد؛ ممکن است احساس درد شکم یا کمر نیز داشته باشند.

عوارض دیسکسیون یا پارگی آئورت

  1. سکته مغزی (اگر عروق مغزی مسدود شده باشند)
  2. حمله قلبی (اگر عروق کرونر قلب، مسدود شده باشند)
  3. نارسایی کلیه (اگر عروق کلیوی مسدود شده باشند)
  4. آسیب عصب و یا طناب نخاعی، که باعث احساس سوزن سوزن شدن و یا ناتوانی در حرکت یک اندام می شود (اگر عروق نخاعی مسدود شده باشند)

خون ممکن است از محل پارگی نشت و در قفسه سینه جمع شود. نشت خون از یک پارگی در نزدیکی قلب ممکن است وارد فضای پریکارد (بین دو لایه از غشاء که قلب را احاطه کرده) شود. که این مسئله باعث جلوگیری از پرشدن درست قلب از خون شده و باعث تامپوناد قلب که نوعی اختلال تهدید کننده زندگی است، می شود.

پارگی چند اینچی از آئورت (آئورت صعودی) نزدیک به دریچه آئورت قلب، می تواند از جریان بازگشت خون به قلب جلوگیری کرده یا آن را تحت تاثیر قرار دهد.این مشکل می تواند باعث تضعیف دریچه آئورت و در موارد شدید تر نارسایی قلبی شود.

تشخیص دیسکسیون یا پارگی آئورت

اصلی ترین روش تشخیصی این بیماری تست های تصویربرداری مانند سی تی اسکن، MRI و یا سونوگرافی است.

علائم دیسکسیون آنقدر واضح و متمایز است که اغلب پزشکان با معاینه بالینی آن را تشخیص می دهند. هرچند گاهی اوقات این علائم با علائم سایر بیمرای ها تداخل دارد. به طور کلی حدود دوسوم افراد مبتلا به پارگی آئورت، با کاهش پالس های ارسالی در پاها و بازوها و یا قطع پالس ها روبرو می شوند. همچنین بسته به محل دیسکسیون، ممکن است فشار خون بین بازوی چپ و راست متفاوت شود. همچنین پارگی آئورتی که به سمت عقب و به سمت قلب است، قابلیت تشخیص توسط گشوی پزشکی و توسط پزشک را دارد.

اما رادیوگرافی قفسه سینه اولین گام در تشخیص دیسکسیون آئورت است. اشعه X در ۹۰٪ از بیماران با علائم گفته شده، می تواند میزان پهنای پارگی را نشان دهد. با این حال، این یافته ممکن است به دلیل اختلالات دیگر، قابل اعتماد نباشد.

سی تی اسکنی (CT) که بعد از تزریق ماده حاجب (رنگ) انجام می شود، می تواند سرعت و قابلیت اعتماد تشخیص دیسکسیون آئورت را افزایش داده و در نتیجه در مواقع اضطراری بسیار مفید است.

همچنین اکوکاردیوگرافی استاندارد یا ترانس و یا آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی، از دیگر روش های تصویربرداری است که در تشخیص دیسکسیون آئورت (حتی آنهایی که بسیار کوچک است) موثر هستند.

پیش بینی وضعیت بیمار دچار دیسکسیون آئورت

بدون درمان، حدود ۸۰ درصد از افرادی که دچار دیسکسیون یا پارگی آئورت هستند در ۲ هفته اول می میرند. با درمان، حدود ۷۰ درصد که دچار پارگی آئورت در نزدیکی قلب و حدود ۹۰ درصد از کسانی که دچار پارگی آئورت دورتر از قلب  شده اند؛ زنده می مانند.

حدود ۶۰ درصد از افرادی که در ۲ هفته اول پس از عمل جراحی، زنده مانده اند؛ تا ۵ سال بعد از درمان هنوز زنده هستند؛ و حدود ۴۰ درصد این افراد حداقل ۱۰ سال زندگی می کنند.

یک سوم افرادی که در ۲ هفته بعد از عمل جراحی می میرند؛ به دلیل عوارض عمل جراحی و دوسوم دیگر به دلیل اختلالات دیگر، فوت می کنند.

درمان دیسکسیون یا پارگی آئورت

به طور کلی جراحی و در مورادی قرار دادن استنت گرافت در عروق اسیب دیده، ردمان اصلی این بیماری است.

افراد مبتلا به دیسکسیون آئورت به بخش مراقبت های ویژه منتقل می شوند، تا در آن علائم حیاتی او را (نبض، فشار خون، و میزان تنفس) از نزدیک تحت نظارت قرار دهند. مرگ این بیماران می تواند حتی چند ساعت پس از پارگی سرخرگ آئورت رخ می دهد. بنابراین، در اسرع وقت، داروهای داخل وریدی برای کاهش ضربان قلب و فشار خون به پایین ترین سطح ممکن که می تواند جریان خون کافی به مغز، قلب و کلیه ها برساند؛ به بیمار تزریق می شود. در این مرحله از درمان، پزشکان باید تصمیم بگیرید که آیا عمل جراحی را انجام دهند و یا به ادامه درمان دارویی بدون عمل جراحی، بپردازند.

البته پزشکان تقریبا همیشه عمل جراحی را برای دیسکسیون های بزرگ تر زا چند اینچ و نزدیک به قلب توصیه می کنند. مگر اینکه عوارض ناشی از جراحی از خطرات بیمرای خیلی بالاتر باشد. در طول عمل جراحی، جراحان بزرگترین به بازسازی آئورت با یک پیوند مصنوعی می پردازند. اگر دریچه آئورت چکه کند، تعمیر محل آسیب دیده یا جایگزین کردن آن. معمولا ۳ تا ۶ ساعت طول می کشد، و بیمار به مدت ۷ تا ۱۰ روز در بیمارستان بستری می شود.

برای دیسکسیون یا پارگی آئورت دورتر از قلب (آئورت نزولی)، پزشکان معمولا به درمان دارویی بدون عمل جراحی ادامه می دهند؛ و یا در نظر قرار دادن یک استنت گرافت اندوواسکولار، برای انجام پیوند (گرافت)، یک سیم نازک را از طریق شریان های بزرگ در کشاله ران (شریان فمورال) به مطنقه آسیب دیده ارسال می کنند. سپس استنت پیوند که یک لوله توخالی شبیه یک نی پیش ساخته است را به کمک سیم گفته شده در داخل منطقه آسیب دیده از آئورت قرار می دهند. سپس استنت گرافت را باز می کنند تا تشکیل یک کانال پایدار برای جریان خون دهد. این روش ۲ تا ۴ ساعت طول می کشد، و بیمار معمولا ۱ الی ۳ روز در بیمارستان بستری می شود. این روش عوراض کمتری نسبت به جراحی باز داشته و شانس موفقیت و زنده ماندن بیمار در آن بیشتر است.

گاهی در طول جراحی یا عمل قرار دادن استنت گرافت، بیمار به دلیل بلوک شدن چند ساعته خون به پاها و اندام های حیاتی در شکم، دچار علائم شدیدتر و سندرم مارفان می شود.

همه افرادی که دچار دیسکسیون یا پارگی آئورت می شوند؛ پس از جراحی یا عمل استنت گذاری، باید در ادامه حیات خود به دارو درمانی برای پایین نگه داشتن فشار خون خود ادامه دهند. در دارو درمانی برای کاهش فشار خون معمولا از یک بتا بلاکر یا مسدود کننده های کانال کلسیم به همراه یکی دیگر داروی ضد فشار خون همچون یک مهار کننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE). داروهای کاهنده کلسترول و اصلاح رژیم غذایی استفاده می شود.

پس از جراحی پزشکان وضعیت بیمار را به طور دوره ای بررسی می کنند. تا در صورت عود دوباره بیماری، نشت منطقه دیگر از آئورت و نیاز به جراحی دوباره و یا تغییر دوز داروها، به سرعت وضعیت بیمار را کنترل کنند.