سردرد یکی از شایع ترین بیماری ها بین انسان ها است. سردرد با درد در هر ناحیه از سر مشخص می شود و اغلب به گردن نیز سرایت می کند. وقوع سردرد در هر شخصی امکان پذیر است. این درد انواع مختلفی دارد و شدت آن نیز در افراد مختلف متفاوت است. با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا با اسانس ها و روغن های گیاهی برای درمان سردرد و روش های استفاده از آن ها آشنا شوید.
انواع سردرد
سردرد تنشی شایع ترین نوع سردردی است که افراد به علل زیر به آن مبتلا می شوند:
- کمبود خواب
- استرس
- آلودگی
- آب و هوای گرم و مرطوب
- سر و صدا
علل این سردرد می تواند بیشمار باشد. درد مزاحم سردرد تنشی می تواند به چشم ها، گردن، کمر و دیگر عضلات مناطق اطراف آن گسترش یابد. به گفته متخصصان سازمان بهداشت جهانی، بیش از ۷۰ درصد جمعیت عمومی جهانی گاهی اوقات سردرد تنشی را تجربه می کنند.
سردرد میگرنی با درد متوسط و شدید در یک سمت سر مشخص می شود و اغلب همراه با نشانه هایی از قبیل موارد زیر است:
- تهوع
- استفراغ
- حساسیت به نور
- حساسیت به صدا
- حساسیت به بوهای خاص
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، میگرن در بین افراد ۳۵ تا ۴۵ ساله شایع است و معمولا در دوران بلوغ شروع می شود.
سردرد خوشه ای به دلیل بیماری های عصبی رخ می دهد. مانند میگرن، این درد نیز در یک طرف سر و به ویژه در اطراف چشم رخ می دهد. هر چند درد ناشی از سردرد خوشه ای شدیدتر و ناتوان کننده تر از میگرن است. این درد فعالیت های روزمره را مختل می کند و در شب نیز شدید تر می شود. علائم مرتبط با آن عبارتند از:
- احتقان بینی
- آبریزش از بینی
- تورم چشم
سردرد سینوسی یک عارضه جانبی وحشتناک ناشی از اختلالات سینوسی است و باعث درد عمیق و متمرکز در بینی، پیشانی و استخوان های گونه می شود.
سردرد هورمونی در زنان و با شروع چرخه قاعدگی اتفاق می افتد.
معرفی اسانس ها و روغن های گیاهی برای درمان سردرد
در حالی که در برخی از مواقع اختلالات سردرد نیاز به مراقبت های پزشکی دارند، به خصوص اگر علائم بسیار شدید باشد، اما در برخی از مواقع می توانید آن را در خانه درمان کنید. یکی از درمان های خانگی طبیعی استفاده از روغن های گیاهی برای درمان سردرد است.
افراد اغلب برای رفع سردردشان، به استفاده از داروهای ضد درد رو می آورند. با این حال، داروهای ضد درد عوارض جانبی دارند و استفاده طولانی مدت از آن ها توصیه نمی شود. اما روغن های گیاهی یک درمان طبیعی هستند که نه تنها عوارض جانبی ندارند، بلکه سردرد را با آرام کردن بدن بهبود می دهند.
اسطوخودوس
بر اساس نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۳ در Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine منتشر شده است، اسطوخودوس دارای اثر تسکین دهنده روی استرس است و خواص درمانی ضد درد دارد.
این مطالعه همچنین یادآور می شود که سطح سروتونین، انتقال دهنده عصبی تنظیم کننده درد، در ایجاد سردرد نقش دارد. افرادی که از میگرن و دیگر انواع سردرد رنج می برند، معمولا سطح سروتونین در بدنشان کم است.
روغن اسطوخودوس به ویژه در درمان سردرد مرتبط با اختلالات عصبی مانند افسردگی و اضطراب یا اختلالات استرس مؤثر است. اسطوخودوس به عنوان یک عامل آرام بخش برای چنین اختلالاتی شناخته می شود.
طبق نتایج یک مطالعه ۲۰۱۲ که در European Neurology منتشر شده است، آروماتراپی با استفاده از اسانس اسطوخودوس در درمان میگرن بسیار موثر است.
در این مطالعه ۴۷ بیمار مبتلا به میگرن به دو گروه تقسیم شدند. از یک گروه خواسته شد که از روغن اسطوخودوس به مدت ۱۵ دقیقه استفاده کنند. در حالی که به گروه دیگر پارافین مایع برای از بین بردن درد داده شد.
بیماران اثر درمان روش مورد استفاده خود را هر ۳۰ دقیقه یک بار و در مجموع طی ۲ ساعت یادداشت کردند. پس از ۲ ساعت، گروه اول ۷۴ درصد بهبود درد را گزارش کردند. ضمن این که این گروه کمتر از گروه مصرف کننده پارافین، موارد سردرد را شاهد بودند.
توجه: اسطوخودوس ممکن است برای بعضی از افراد موثر باشد و برای برخی دیگر نه. علاوه بر این، بهتر است به محض شروع میگرن از اسطوخدوس استفاده کنید و اجازه ندهید درد به مراحل پایانی خود نزدیک شود.
نعنا
روغن نعنا یکی دیگر از روغن های گیاهی برای درمان سردرد است. عطر این گیاه یاد آور بوی تابستان و امواج سواحل سرد است. فقط عصاره نعنا می تواند احساسات را تقویت و اعصاب را آرام کند.
هنگامی که این ماده به طور موضعی استفاده می شود، باعث خنک شدن پوست، آرامش بیشتر عضلات و اعصاب، ترویج گردش خون و تسکین درد می شود. به همین دلیل سردردی که ممکن است ناشی از انقباض عصب به علت گرما باشد را درمان می کند.
طبق نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۰۵ در Functional Neurology منتشر شده، روغن نعنا، هنگامی که روی شقیقه و پیشانی مالیده می شود حساسیت درد را کاهش می دهد و ماهیچه ها را شل می کند.
این ماده اثر مشابهی را در هنگام استفاده بر روی گردن دارد و به کاهش سفتی عضلانی ناشی از سردرد که ممکن است به پایین گردن سرایت کند کمک می کند.
بر طبق نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۰۷ در American Family Physician منتشر شده مشخص گردید که روغن نعنا و استامینوفن، به طور قابل توجهی در کاهش شدت درد در بیماران مبتلا به سردردهای تنشی موثر است.
اکالیپتوس
اسانس اکالیپتوس بیشتر به خاطر ویژگی های آنتی باکتریال و اثربخشی آن در از بین بردن علائم بیماری های تنفسی، به ویژه گرفتگی ریه و بینی، شناخته شده است. بنابراین، درمان محبوبی برای سرماخوردگی و برونشیت است. علاوه بر این، این روغن می تواند سردرد سینوسی ناشی از التهاب سینوس ها را کاهش دهد.
با این حال، این ماده یک عامل ضد درد و یا عامل کاهش دهنده درد است. اکالیپتوس در کاهش استرس عضلانی و القاء آرامش روانی موثر است. گرچه مطالعات اخیر رابطه مستقیمی را بین خواص رفع درد اکالیپتوس و سردرد نشان نداده اند، اما مطالعاتی که نشان دهنده اثرات ضد درد اکالیپتوس هستند نیز فراوانند.
بر اساس نتایج یک مطالعه ۲۰۱۳ که در Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine منتشر شده است، استنشاق روغن اوکالیپتوس دارای اثر ضد درد و ضد التهابی است.
طبق مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۰۹ در Journal of Agriculture and Food Chemistry، برگ های گیاه اکالیپتوس، فعالیت ضد التهابی قوی دارند. این خاصیت باعث می شود تا اثرات بالقوه اسانس اکالیپتوس در کاهش سردرد ناشی از پاسخ های التهابی مانند سردرد سینوسی بیشتر شود.
بابونه گاوی
روغن بابونه گاوی اگر چه کمتر از سایر روغن های موجود در این لیست برای کاهش سردرد مفید است، اما به عنوان یکی از روغن های گیاهی برای درمان سردرد شناخته می شود.
این گیاه از تانتانیوم تانسیوموم، یک نوع درختچه با گل های سفید و زرد گرفته می شود و در حال حاضر در سراسر جهان به دلیل اثربخشی اش در درمان میگرن، کاربرد دارد.
مطالعات به طور گسترده اعلام کرده اند که روغن بابونه گاوی یک درمان موثر برای سردرد میگرنی است. با این حال، طبق نتایح مطالعه ای که در سال ۲۰۱۱ در Pharmacognosy Review، منتشر شده روغن بابونه گاوی یک درمان موثر برای سردرد خوشه ای، سردرد هورمونی (پیش از قاعدگی و در طول قاعدگی) و سایر انواع سردرد است.
با این حال، برخی مطالعات معتقدند که این گیاه در درمان سردرد بهتر از دارونما نیست.
در مطالعه ای که در سال ۲۰۰۶ در Clinical Drug Investigation منتشر شده مشخص شد که روغن بابونه گاوی قادر به کاهش فراوانی میگرن و همچنین شدت درد در بیمارانی که دو بار در روز به مدت ۱۲ ماه از این گیاه استفاده کرده بودند، است.
رزماری
رزماری نیز یکی از روغن های گیاهی برای درمان سردرد که شواهد بی نظیری در جهت تایید خواص ضد درد و آرامش بخش آن وجود دارد. اما شواهد علمی برای تایید این ادعا کافی نیست.
اسانس رزماری برای کاهش استرس و درد عضلانی مفید است. این گیاه برای ارتقای گردش خون نیز کاربرد دارد.
در حالی که اثربخشی رزماری در کاهش درد ناشی از سردرد و میگرن به طور گسترده یا حتی به صورت جداگانه مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ترکیب این روغن در آروماتراپی برای سردرد مفید است.
بر اساس نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۳ در Food Chemistry منتشر شده، رزماری، به علت خواص ضد التهابی و تسکین دهندگی درد، به طور معمول به عنوان دارویی برای درمان سردرد کاربرد دارد.
بر اساس نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۰ در Journal of Korean Biological Nursing Science منتشر شد، ترکیبی از اسانس های رزماری، ریحان، اسطوخودوس و گل رز اضطراب را در افراد به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
راه های استفاده از روغن های گیاهی برای درمان سردرد
کاربرد موضعی
توجه: هنگام استفاده از هر کدام از این روغن ها به طور مستقیم روی پوست، به شدت توصیه می شود آن را با یک روغن حامل مخلوط کنید. استفاده مستقیم می تواند به پوست آسیب برساند.
با استفاده از دست یا تکه ای پنبه
- ۱ اونس (۲ قاشق غذاخوری) روغن حامل (ترجیحا بادام، روغن نارگیل یا روغن جوجوبا) را در یک کاسه بریزید.
- ۸ تا ۱۰ قطره از یکی از روغن های گیاهی برای درمان سردرد را در آن مخلوط کنید.
- مخلوط را با یک قاشق هم بزنید.
- یک تکه پنبه یا انگشتان خود را در مخلوط فرو کنید و آن را روی پیشانی و شقیقه ها بمالید. این مخلوط را روی پوست سر و پشت گردن نیز مالش دهید.
- باقی مانده مخلوط را برای استفاده در نوبت هاب بعدی در یک بطری نگهداری کنید.
کمپرس سرد
- ۸ تا ۱۰ قطره اسانس مورد نظر خود را در یک فنجان آب سرد مخلوط کنید.
- پارچه پنبه ای را در آب غوطه ور کرده و آب اضافه آن را بگیرید.
- پارچه را روی ناحیه ای که درد دارد بگذارید.
- تا زمانی که پارچه گرم شود آن را روی محل درد بگذارید.
- در صورت لزوم مجدد این کار را تکرار کنید.
استنشاق
بخور
- یک ظرف متوسط را با آب پر کنید و آن را بجوشانید.
- زیر گاز را خاموش کنید، ۱۲ قطره روغن مورد نظر خود را به آن اضافه کرده و خوب مخلوط کنید.
- صورت خود را روی قابلمه بگیرید و روی سرتان حوله بیاندازید.
- ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از این بخور استفاده کنید.
استنشاق مستقیم
به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صورت خود را روی ظرفی که این اسانس ها در آن قرار دارد گرفته و از طریق بینی تنفس کنید.
نکات اضافی
- به شدن توصیه می شود پس از استفاده از روش های ذکر شده در بالا به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در اتاق تاریک و آرام استراحت کنید. این سریعترین و موثرترین روش برای از بین بردن سردرد است.
- با استفاده از یک قطره چکان، چند قطره از روغن های گیاهی برای درمان سردرد را روی بالش بچکانید. این روش به شما کمک خواهد کرد که بهتر بخوابید و دردتان بیشتر کاهش پیدا کند.
- زمانی که در معرض درد هستید، از روشنایی و دستگاه های الکترونیکی دور بمانید.
- برای افزایش آرامش و تاریکی، روی چشمانتان پارچه سیاه یا تیره رنگ ببندید.
- پس از استفاده از روش های فوق، سعی کنید کمی بخوابید.