رژیم غذایی کم اگزالات و جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه با این رژیم

اگزالات مولکولی است که به طور طبیعی و به وفور در گیاهان و بدن انسان یافت می شود. این ماده یکی از احتیاجات مهم بدن است اما مصرف زیاد آن می تواند به سنگ کلیه منجر شود. به همین خاطر به افراد مبتلا به این عارضه کلیوی پیشنهاد می شود که از رژیم غذایی کم اگزالات پیروی کنند.

در گیاهان، اگزالات کمک می کند تا از کلسیم اضافی خلاص شوید. به همین دلیل بیشتر غذاهای غنی از اگزالات از گیاهان هستند. این ماده در انسان، به عنوان یک تغذیه کننده باکتری های خوب در روده (مکمل پری بیوتیک)  عمل می کند. در واقع نقش این ماده در بدن این است که باکتری های خوب روده، که برای سلامت سیستم گوارش ما حیاتی هستند را تغذیه کرده تا باعث شود سطح آن ها در بدن متعادل بماند.

هنگامی که ما مواد غذایی با اگزالات متعادل را مصرف می کنیم، این مواد از دستگاه گوارش ما عبور کرده و از طریق مدفوع و ادرار دفع می شوند. روند دفع این ماده به این شکل است که همان طور که این مواد در حال حرکت در دستگاه گوارش است، به کلسیم می چسبد و از مدفوع دفع می شود. اما اگر میزان مصرف ما از این ماده زیاد شود و کلیه ها استعداد تشکیل سنگ را داشته باشند، میزان اضافه آن به کلیه رفته و در آنجا به دلیل آن که به کلسیم چسبیده است، به سنگ کلیه تبدیل می شود.

سنگ کلیه اگزالات کلسیم، شایع ترین نوع سنگ کلیه در ایالات متحده است. سطح اگزالات بالا در بدن، خطر ابتلا به این نوع از سنگ کلیه را بیشتر می کند.

رژیم غذایی کم اگزالات چیست؟

اگر شما در معرض خطر بالا برای تشکیل سنگ کلیه باشید، کاهش مقدار اگزالات با رعایت رژیم غذایی کم اگزالات می تواند به کاهش این خطر کمک کند.

با این حال، تحقیقات جدید نشان می دهد که افزایش مصرف غذاهای غنی از کلسیم، به جای پیروی از رژیم غذایی کم اگزالات ممکن است یک روش بهتر برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه باشد. همان طور که توضیح دادیم اگر میزان زیادی از اگزالات در بدن وجود داشته باشد، این ماده در کلیه تجمع یافته و تشکیل سنگ کلیه می دهد. اما اگر در کنار افزایش اگزالات، میزان کلسیم نیز در رژیم غذایی زیاد شود، کلسیم به اگزالات می چسبد و آن را از طریق مدفوع و یا ادرار دفع می کند. پس طبق نظریه های جدید اگر غذایی غنی از اگزالات مصرف می کنید می توانید عوارض آن را با افزایش مصرف کلسیم کم کنید. در ادامه به شما می گوییم که چطور بدون کاهش مصرف میوه ها و سبزیجات از رژیم غذایی کم اگزالات پیروی کنید.

چه موادی ساخت اگزالات در بدن را افزایش می دهند؟

غذاهایی که ویتامین C بالایی دارند می توانند سطح اگزالات در بدن را افزایش دهند. مصرف بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم ویتامین C در روز به اگزالات تبدیل می شود.

مصرف آنتی بیوتیک، و یا داشتن سابقه بیماری های گوارشی، نیز می توانید سطح اگزالات در بدن را افزایش دهند. این عوامل باکتری خوب روده را از بین می برند و هنگامی که باکتری های خوب روده کم شود، موجودی نیست که از اگزالات تغذیه کند. بنابراین سطح این ماده در بدن زیاد می شود.

چه کاری هایی می توانند اگزالات را کاهش دهند؟

نوشیدن مایعات به اندازه کافی در هر روز می تواند سنگ کلیه را دفع کند و یا از شکل گیری آن جلوگیری کند. مصرف زیاد مایعات در طول روز ایده خوبی است. بهترین نوشیدنی برای این کار نیز آب ساده است.

دریافت کلسیم کافی نیز مفید است. دریافت کلسیم بیش از حد به تنهایی می تواند مقدار ورودی این ماده به کلیه ها را افزایش داده، و خطر ابتلا به سنگ کلیه را بالا ببرد.

کاهش مصرف نمک نیز می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد. رژیم غذایی پر نمک منجر به افزایش کلسیم در ادرار می شود. کلسیم و اگزالات بیشتر در کلیه ها، خطر سنگ کلیه را بالا می برد.

سطح اگزالات گزارش شده در غذاها می تواند بسته به عوامل زیر متفاوت باشد:

  • زمانی که مواد غذایی برداشت می شود.
  • جایی که آن ها رشد کرده اند.
  • سطح اگزالات خاکی که در آن رشد کرده اند.

غذاهای غنی از اگزالات

غذاهایی که بالاترین میزان از این ماده را در خود جای داده اند عبارتند از:

  • میوه ها
  • سبزیجات
  • آجیل ها
  • دانه ها
  • حبوبات

میوه های حاوی اگزالات زیاد عبارتند از:

  • انواع توت ها
  • کیوی
  • انجیر
  • انگور بنفش

سبزیجاتی که حاوی سطح بالایی از اگزالات هستند عبارتند از:

  • ریواس
  • بامیه
  • تره فرنگی
  • اسفناج
  • چغندر
  • برگ چغندر سوئیسی

برای کاهش اگزالات از چه موادی باید اجتناب کنیم:

  • بادام ها
  • کاشوبادام هندی
  • بادام زمینی
  • فراورده های سویا

برخی از دانه که اگزالات بالا دارند عبارتند از:

  • سبوس
  • جوانه گندم
  • کوینولا

مواد غذایی زیر اگزالات زیادی دارند:

  • کاکائو
  • شکلات
  • چای

افزایش مصرف کلسیم هنگام خوردن غذاهای دارای اگزالات می تواند سطح اگزالات در ادرار را کمتر کند. غذاهای لبنی پر از کلسیم مانند شیر، ماست و پنیر را برای رعایت رژیم غذایی کم اگزالات انتخاب کنید. سبزیجات نیز می توانند مقدار خوبی از کلسیم را فراهم کنند. مواد غذایی زیر را برای افزایش سطح کلسیم مصرف کنید:

  • کلم بروکلی
  • شاهی
  • کلم پیچ
  • بامیه

حبوباتی که کلسیم زیادی دارند عبارتند از:

  • لوبیا قرمز
  • نخود
  • لوبیای پخته
  • لوبیا چشم بلبلی

ماهی های حاوی کلسیم زیاد هم عبارتند از:

  • ماهی ساردین با استخوان
  • ماهی سالمون

ویژگی های یک رژیم غذایی کم اگزالات چیست؟

برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه غذاهای غنی از کلسیم را در کنار غذاهایی که اگزالات زیادی دارند، به وعده هایی غذایی خود اضافه کنید. به عنوان مثال اگر جوانه گندم و جو دوسر در رژیم غذایی خود استفاده می کنید، بهتر است در کنارش مقداری شیر نیز مصرف کنید. یا مثلا اگر می خواهید لازانیا و پیتزا استفاده کنید بهتر است در کنارش از اسفناج پخته نیز استفاده کنید. اگر ولع مصرف توت دارید بهتر است آن را به ماست اضافه کنید و میل کنید. این ترکیبات در رژیم غذایی کم اگزالات موجب می شود وعده هایی غذایی متعادل شده و از سنگ کلیه جلوگیری شود.