سرفه همراه با خلط سبز یا زرد معمولا به این معنی است که شما نوعی عفونت تنفسی ناشی از ویروس یا باکتری دارید. خلط زرد یا سبز معمولی از آنفولانزا، برونشیت، سینوزیت یا عفونت قفسه سینه ناشی می شود. سرفه همراه با خلط سبز و یا زرد تیره می تواند به این معنی باشد که مسیرهای تنفسی عمیقا تحریک شده اند.
سرفه معمولا بهترین راه برای خارج کردن خلط غلیظ زرد یا سبز از مسیرهای تنفسی است. برخی از داروهای طبیعی نیز می توانند به کاهش خلط ریه کمک کنند. به عنوان مثال، چای زنجبیل دارای ویژگی های ضد میکروبی و ضد التهابی شگفت انگیزی است که به کاهش شدت عفونت های تنفسی کمک می کند.
برای درمان سرفه همراه با خلط سبز یا زرد همیشه به آنتی بیوتیک نیاز ندارید. زیرا آنتی بیوتیک ها بر روی عفونت های ویروسی تاثیری ندارند. با این حال، اگر عفونت ناشی از برونشیت باکتریایی یا پنومونی باکتریایی باشد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک را برای از بین بردن خلط زرد تجویز کند.
در این مقاله مجله پیام سلامت، خواهید فهمید که چه چیزی سبب سرفه همراه با خلط سبز یا زرد می شود. همچنین یاد خواهید گرفت که چه زمانی خلط سبز یا زرد نشانه عفونت است.
علل سرفه همراه با خروج خلط چیست؟
لایه موکوس یا همان خلط به طور طبیعی در مسیرهای تنفسی شکل می گیرد تا به محافظت از ریه ها و برونش در برابر عفونت و التهاب کمک کند. انتشارات Clinical Methods می گوید که در شرایط عادی، مخاط مایع روشن و رقیقی است. شرایط خاص می تواند مقدار مخاط را افزایش داده و آن را به خلط غلیظ تبدیل کند.
سرفه بسته به علت آن می تواند حاد یا مزمن باشد. معمولا سرفه حاد که همراه با علائم عفونت است یک یا دو هفته طول می کشد. سرفه مداوم که با عفونت ارتباطی ندارد، بیش از ۳ هفته طول می کشد و می تواند به علت آلرژی، تحریک کننده های تنفسی یا برونشیت مزمن باشد.
طبق گفته دکتر Melissa Conrad Stöppler در MedicineNet، مخاط در بسیاری از بافت ها و اندام های بدن وجود دارد. هدف از تولید خلط این است که باکتری ها، تحریک کننده ها یا دیگر اشیاء خارجی را دفع کرده و آلودگی یا التهاب را مهار کند. رنگ این ماده می تواند از زرد روشن تا سبز تیره متغییر باشد. اگر سرفه مزمن دارید، ممکن است متوجه خلط خونی بسیار تیره نیز شوید.
علائم سرفه همراه با خلط سبز یا زرد
سرفه همراه با خلط سبز یا زرد معمولا نشانه یک عفونت تنفسی فوقانی است. بنابراین، همراه با سرفه عمیق، احتمالا علائم دیگری نیز وجود خواهد داشت.
برخی از علائم سرفه همراه با خلط سبز شامل موارد زیر هستند:
- سرفه مولد عمیق
- خروج خلط از بینی
- خس خس سینه در هنگام تنفس به دلیل این که موکوس مانعی در مسیرهای تنفسی است
- تب به علت عفونت
- لرز با تب و یا بدون آن
- گلو درد ناشی از عفونت باکتریایی یا ویروسی
- بدن درد و یا سردرد
- احساس خستگی و ناتوانی در بدن
علل ایجاد سرفه همراه با خلط سبز
- عفونت سرماخوردگی یا آنفولانزا
- آلوده شدن سینوس ها (سینوزیت) که باعث ایجاد فشار در پیشانی و خروج مخاط زرد از بینی می شود
- عفونت قفسه سینه به علل عفونت های باکتریایی یا ویروسی
- آبسه ریه که موکوس سبز تولید می کند.
- التهاب ریه ناشی از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ناشی از موکوس سبز یا زرد
- سرفه مزمن که ریه ها را تحریک می کند و خلط زرد یا سبز را افزایش می دهد.
عفونت سرماخوردگی یا آنفولانزا
یکی از رایج ترین علل سرفه همراه با خلط سبز عفونت سرماخوردگی یا آنفلوانزا است.
پزشکان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های در آمریکا می گویند که سرماخوردگی موجب افزایش مخاط می شود. همانطور که میکروب ها در مخاط جمع می شوند، مایع تنفسی غلیظ تر می شود و رنگ زرد یا سبز روشن می گیرد. پس خروج موکوس زرد یا سبز در طی عفونت سرماخوردگی یا آنفولانزا از بدن طبیعی است. هنگام عطسه کردن یا دمیدن در بینی نیز ممکن است این خلط از بدن خارج شود.
علائم دیگر سرماخوردگی یا آنفلوآنزا عبارتند از:
- آبریزش بینی
- بی خوابی به علت مسدود شدن بینی و سینوس ها
- گلو درد
- موکوس که در ته گلو وجود دارد و باعث تحریک شدن گلو می شود
- بدن درد و سردرد
معمولا، تمام علائم سرماخوردگی باید ظرف ۱۰ روز بهبود یابند. پزشکان می گویند که سرماخوردگی و آنفولانزا ناشی از ویروس ها هستند. بنابراین برای درمان آن به آنتی بیوتیک ها نیاز ندارید.
با این حال، اگر عفونت باکتریایی در قفسه سینه ایجاد شده باشد، برای جلوگیری از سرفه و عوارض، ممکن است مصرف دوره ای آنتی بیوتیک مورد نیاز باشد.
برونشیت
برونشیت می تواند یک عارضه ناشی از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی باشد و سرفه عمیق ایجاد کند که سبب خروج مخاط سبز می شود. التهاب در برونش باعث ایجاد تولید بیشتر مخاط شده و رنگ آن را تغییر می دهد.
بر اساس گزارش European Respiratory Journal، برونشیت می تواند موجب ایجاد خلط زرد یا سبز در ریه ها شود. یک مطالعه منتشر شده در آن مجله نشان داد که ۵۰٪ افراد مبتلا به برونشیت مزمن دارای باکتری های بیماری زا در نمونه های خلط سبز یا زرد خود هستند.
پزشکان کلینیک مایو می گویند که برونشیت حاد و مزمن می تواند خلط زرد خاکستری یا سبز ایجاد کند. دیگر نشانه های این بیماری عبارتند از:
- سرفه عمیق
- درد قفسه سینه و ناراحتی
- تنگی نفس
- تب و لرز
برونشیت در صورت بروز عفونت تنفسی باکتری یا ویروسی، مسری است. راه هایی برای کمک به بهبود سلامت ریه وجود دارد که برخی از آن ها عبارتند از:
- اجتناب از تنفس در هوای آلوده به تحریک کننده ها
- رعایت رژیم غذایی سالم
سینوزیت
وجود خلط سبز در سرفه ممکن است نشانه ای از سینوزیت باشد، به خصوص اگر فشار در پیشانی نیز داشته باشید.
مسدود شدن سینوس ها در صورتی رخ می دهد که مسیر بینی به علت آلرژی یا عفونت دچار التهاب شود. محققان دانشکده پزشکی هاروارد می گویند که گلبول های سفید خون مخاط بینی را غلیظ تر می کنند و رنگ آن را نیز تغییر می دهند. تجمع مخاط غلیظ در سینوس ها همچنین می تواند سردرد پشت چشم یا درد استخوان گونه را ایجاد کند.
سایر علائم مسدود شدن سینوس ها عبارتند از:
- احساس فشار در گوش
- کاهش حس بویایی یا چشایی
- سرفه مزمن مولد
- درد شقیقه ها
- شنیدن صدا هنگام بلعیدن یا ضربه زدن به بینی
یکی از بهترین راه های از بین بردن عفونت سینوسی است که باعث التهاب می شود استفاده از اسانس های گیاهی است. به عنوان مثال، روغن اوکالیپتوس، روغن نعناع و روغن درخت چای، روغنهای گیاهی با خواص دفع خلط هستند که به کم کردن عفونت تنفسی کمک می کنند.
لارنژیت
التهاب حنجره می تواند وضعیتی به نام لارنژیت را ایجاد کند. لارنژیت گاهی اوقات ممکن است به علت عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد شده و موجب سرفه همراه با خلط سبز شود.
به گفته دکتر Rahul K. Shah، متخصص گوش و حلق و بینی، عارضه سرفه همراه با خلط سبز یا زرد نتیجه لارنژیت است. سایر علائم لارنژیت عبارتند از:
- خشن شدن صدا
- احساس گیر کردن چیزی در گلو
- احتقان سینه
- برونشیت یا علائم سینوزیت
غرغره کردن آب شور یک درمان طبیعی عالی برای لارنژیت است.
ذات الریه
برخی از انواع پنومونی ممکن است ناشی از عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد. علامت اصلی پنومونی عبارت است از:
- سرفه همراه با خلط زرد یا سبز
دکتر جورج شیفمن در eMedicineHealth می گوید که پنومونی باکتریایی می تواند ریه ها را تحریک کند و باعث تولید خلط زیادی شود. حضور پاتوژن های باکتریایی در موکوس باعث می شود رنگ آن زرد شده که همراه با سرفه عمیق از بدن خارج می شوند. در بعضی موارد، پنومونی می تواند باعث ایجاد خلط قهوه ای تیره شود.
پنومونی همچنین می تواند یکی از علائم زیر را ایجاد کند:
- درد شدید در قفسه سینه یا احساس خستگی ناگهانی در سینه
- درد قفسه سینه که هنگام عطسه، سرفه یا تنفس عمیق بدتر می شود
- مشکل تنفسی
- سردرگمی یا کاهش توانایی ذهنی (رایج در افراد مسن)
از آنجایی که درد شدید قفسه سینه می تواند نشانه ای از حمله قلبی باشد، مهم است که هرگز درد قفسه سینه ناشناخته را نادیده نگیرید.
آسم
اگر سرفه همراه با خلط سبز یا زرد دارید اما احساس بیماری نمی کنید ممکن است آسم داشته باشید.
طبق گزارش BMJ Open Respiratory Research، آسم با التهاب مسیرهای تنفسی همراه است. این عارضه می تواند نوتروفیل های اضافی را با خلط دستگاه تنفسی مخلوط کرده و باعث ایجاد خلط زرد یا سبز شود. در بسیاری از موارد، بیماران بدون علائم عفونت سرفه می کنند.
برای کمک به پیشگیری از آسم که موجب سرفه کردن می شود، اما تب به وجود نمی آورد، می توانید از داروهای طبیعی مانند زنجبیل، سیر و مواد دیگر که باعث کاهش التهاب می شوند و می توانند به شما کمک کنند تا راحت تر نفس بکشید، استفاده کنید.
آبسه ریه
آبسه در ریه معمولا توسط باکتری ایجاد می شود و باعث ایجاد یک کیسه پر از آب و التهاب در ریه می شود. بسته به میزان عفونت باکتریایی این عارضه می تواند سرفه همراه با خلط سبز یا زرد نیز ایجاد کند.
طبق گفته دکتر سانجی سیتی، متخصص بیماری های ریوی، آبسه ریه می تواند باعث بروز خلط رنگی ناخوشایند شود. همچنین می تواند درد قفسه سینه را در هنگام تنفس، تعریق شبانه و تب ایجاد کند. معمولا برای تشخیص علائم آبسه ریه و جلوگیری از عفونت بیشتر، مصرف آنتی بیوتیک ضروری است.
بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
سرفه همراه با خلط سبز یا زرد اغلب نشانه ای از بیماری مزمن انسدادی ریوی است. COPD یک بیماری التهابی مزمن در ریه ها است که اغلب به علت سیگار کشیدن رخ می دهد.
مجله Chest گزارش می دهد که خلط سبز غلیظ اغلب در بیماران مبتلا به COPD دیده می شود. در بسیاری از موارد این علامت نشان دهنده عفونت باکتریایی می باشد. افراد مبتلا به COPD در معرض خطر ابتلا به پنومونی و سایر مشکلات ریوی نیز هستند.
روش های درمان سرفه همراه با خلط سبز
سرفه همراه با خلط سبز یا زرد معمولا علامت عفونت در قفسه سینه یا مسیرهای تنفسی است. بنابراین، درمان آن معمولا نیاز به رسیدگی به علت اصلی دارد. برخی از درمان های خانگی مفید برای این عارضه عبارتند از:
- استراحت. استراحت به بدن فرصتی برای بهبود سریع تر آنفولانزا یا عفونت ویروسی می دهد.
- استنشاق. چند قطره روغن درخت چای و روغن اوکالیپتوس را در یک کاسه آب جوش بریزید. سر خود را ۱۰ دقیقه روی کاسه قرار دهید و با حوله بپوشانید.
- مصرف سوپ مرغ. تحقیقات علمی نشان می دهند که سوپ مرغ به سرماخوردگی کمک می کند. ترکیب موجود در سوپ مرغ واقعا خواص ضد ویروسی دارد و می تواند التهاب را در مسیرهای تنفسی کاهش دهد
- چای زنجبیل. مصرف چای زنجبیل همراه با لیمو یا بدون آن به افزایش مایعات بدن کمک می کند و ایمنی را تقویت می کند. در واقع، مطالعات نشان داده اند که چای زنجبیل می تواند به درمان عفونت های تنفسی و کاهش تراکم قفسه سینه کمک کند.
روش های دیگر درمان سرفه همراه با خلط سبز یا زرد
پزشکان National Health Service در آمریکا می گویند که راه های دیگر برای از بین بردن خلط زرد یا سبز ناشی از عفونت های تنفسی وجود دارد. این راه ها عبارتند از:
- نوشیدن آب گرم همراه با عسل و لیمو برای کاهش سرفه مداوم.
- استفاده از دستگاه بخور در خانه
- توقف سیگار کشیدن برای جلوگیری از تحریک شدن ریه و بیماری ریوی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- علیرغم درمان علائم، رنگ خلط خارج شده از بدنتان همیشه تیره است.
- درد قفسه سینه و تنگی نفس را تجربه می کنید.
- در یک طرف قفسه سینه دچار درد شدید و تند می شوید.
- خلط صورتی یا زنگ زده دارید.
- بیش از ۶۵ سال یا کمتر از ۵ سال سن دارید و علائم عفونت قفسه سینه را بروز می دهید.
- سرفه های روزانه با خلط سبز دارید که سبب تداخل در فعالیت های روزانه شما شده است.