سندرم خستگی مزمن چیست و چه درمانی دارد؟

سندرم خستگی مزمن (CFS) یک اختلال پیچیده است که با خستگی شدید همراه است و می تواند توسط هر بیماری زمینه ای ایجاد شود. خستگی ممکن است با فعالیت فیزیکی و ذهنی بدتر شود، اما با استراحت بهبود نمی بخشد. سندرم خستگی مزمن، آنسفالومیلیت میالجیک (myalgic encephalomyelitis (ME و اخیرا، بیماری سیستماتیک عدم تحمل فشار (SEID) نیز نامیده می شود. اگر چه CFS ،ME و SEID علامت های مشترکی مانند خستگی دارند اما در بین تعاریف این اختلالات تنوع وجود دارد. علامت این اختلال نیز ممکن است از بیش از یک بیماری زمینه ای بوجود آیند.

علت سندرم خستگی مزمن ناشناخته است، اگر چه نظریه های بسیاری وجود دارد که علل مختلفی اعم از عفونت های ویروسی و استرس روانی را عامل این اختلال می دانند. برخی از کارشناسان معتقدند سندرم خستگی مزمن ممکن است توسط ترکیبی از عوامل ایجاد شود. هیچ آزمونی برای تأیید تشخیص سندرم CFS وجود ندارد. اما انواع تست های پزشکی که احتمال ابتلا به بیماری های دیگر، که علائم مشابهی دارند را رد می کنند، وجود دارد. درمان سندرم خستگی مزمن، بر روی برطرف کردن علایم، تمرکز دارد.

علائم سندرم خستگی مزمن

سندرم خستگی مزمن نشانه های رسمی و شناخته شده زیر را دارد:

  • خستگی
  • از دست دادن حافظه
  • گلو درد
  • بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل یا گردن
  • درد عضلانی غیر قابل توضیح
  • دردی که از یک مفصل، بدون تورم یا قرمزی، به مفصل دیگر سرایت می کند.
  • یک نوع جدید از سردرد، در الگو و شدت که تا به حال تجربه نشده است.
  • خواب بی کیفیت
  • خستگی بیش از ۲۴ ساعت بعد از ورزش جسمی یا روانی

چه هنگام باید به دکتر مراجعه کرد؟

خستگی را می توان نشانه ای از بسیاری از بیماری ها، مانند عفونت یا اختلالات روانی دانست. به طور کلی، اگر شما خستگی مداوم یا بیش از حد دارید، باید برای پیدا کردن علتش به دکتر مراجعه کنید.

علل سندرم خستگی مزمن

دانشمندان هنوز نمی دانند دقیقا چه چیزی باعث سندرم خستگی مزمن می شود. ممکن است ترکیبی از عوامل، بر روی افرادی که با استعداد این اختلال به دنیا آمده اند، تاثیر بگذارد. برخی از عوامل که مطالعه شده اند عبارتند از:

  • عفونت های ویروسی: از آنجا که برخی از افراد سندرم خستگی مزمن را بعد از یک عفونت ویروسی تجربه می کنند، این سوال در ذهن محققان به وجود آمد که که آیا ممکن است برخی از ویروس ها این اختلال را آغاز کنند. ویروس مشکوک شامل ویروس اپشتین بار، ویروس هرپس انسانی ۶ و ویروس ها سرطان خون ماوس هستند. بین خستگی مزمن و این ویروس ها هنوز ارتباط قطعی پیدا نشده است.
  • مشکلات سیستم ایمنی بدن: به نظر می رسد که سیستم ایمنی بدن افرادی که به سندرم خستگی مزمن مبتلا هستند، کمی دچار اختلال می شود، اما معلوم نیست که آیا این اختلال برای ابتلا به CFS کافی است یا خیر.
  • عدم تعادل هورمونی: افرادی که سندرم خستگی مزمن دارند، گاهی اوقات سطح غیر طبیعی هورمون های خونی تولید شده در هیپوتالاموس، غده هیپوفیز یا غدد آدرنال را تجربه می کنند. اما اهمیت این اختلالات هنوز ناشناخته است.

عوامل خطر ابتلا به سندرم خستگی مزمن

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سندرم خستگی مزمن را افزایش دهد عبارتند از:

  • سن: سندرم خستگی مزمن می تواند در هر سنی رخ دهد، اما معمولا در افراد ۴۰ الی ۵۰ ساله مشاهده می شود.
  • جنسیت: زنان نسبت به مردان بیشتر به این اختلال مبتلا می شوند.
  • استرس: عدم مدیریت استرس ممکن است به توسعه سندرم خستگی مزمن کمک کند.

عوارض سندرم خستگی مزمن

عوارض احتمالی این اختلال عبارتند از:

  • افسردگی
  • انزوای اجتماعی
  • محدودیت شیوه زندگی
  • افزایش غیبت در کار
سندرم خستگی مزمن چیست و چه درمانی دارد؟
سندرم خستگی مزمن چیست و چه درمانی دارد؟

معیارهای تشخیصی

برای این که بگوییم شما به CFS مبتلا شده اید، باید حداقل ۶ ماه یا بیشتر، بدون علت خسته باشید و حداقل چهار نشانه از علائمی که در بالا تحت عنوان علائم سندرم خستگی مزمن بیان کرده ایم را نیز تجربه کرده باشید.

در مقابل، برای تشخیص بیماری سیستماتیک عدم تحمل فشار (SEID)، شما باید ۳ نشانه از نشانه های زیر را داشته باشید:

  • خستگی مداوم، بی دلیل و غیر قابل توضیح
  • خستگی بیش از ۲۴ ساعت بعد از ورزش جسمی یا روانی
  • خواب بی کیفیت

و حداقل یکی از این دو نشانه:

  • اختلال شناختی
  • سرگیجه و سبکی سر

خستگی مزمن که به دلیل چند بیماری ایجاد می شود خستگی مزمن چند عاملی نام دارد.

داروها

از آنجا که سندرم خستگی مزمن از راه های مختلفی بر روی بیمار تاثیر می گذارد، تسکین علائم ممکن است شامل داروهای خاص زیر باشد:

  • داروهای ضد افسردگی: بسیاری از مردم که سندرم خستگی مزمن دارند افسرده نیز هستند. درمان افسردگی می تواند شما را برای مقابله با مشکلات مرتبط با سندرم خستگی مزمن آماده کند. دوزهای پایین برخی از داروهای ضد افسردگی می تواند به بهبود خواب و رفع درد کمک کند.
  • قرص های خواب آور: اگر درمان های خانگی، مانند اجتناب از مصرف کافئین موجب نمی شود که خوابتان تنظیم شود، ممکن است پزشک برای خواب راحت و رفع خستگی قرص های خواب آور را تجویز کند.

درمان سندرم خستگی مزمن

هیچ درمان شناخته شده ای برای سندرم خستگی مزمن وجود ندارد، و موثرترین درمان برای این اختلال همچنان نامشخص است. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد که یک رویکرد چندگانه ممکن است مفید باشد:

  • حفظ فعالیت: حفظ فعالیت در یک سطح مناسب می تواند موجب کاهش خستگی شود. اگر در طول روز بیش از حد بخوابید ممکن است اوضاع بدتر شود. به اصطلاح خواب، خواب می آورد.
  • ورزش مرحله ای: به منظور بهبود عملکرد روزانه، قدم زدن مورد نیاز است. مطالعات قبلی نشان می دهد که ورزش تدریجی و مداوم مثل پیاده روی یک درمان موثر و بی خطر است، اما شواهد در این زمینه محدود است. یک فیزیوتراپیست می تواند نوع و شدت ورزش را برایتان تعیین کند. در این شرایط معمولا توصیه می شود فعالیت بدنی از چند دقیقه حرکات کششی شروع شود و سپس آهسته و تدریجی، در طی هفته ها و ماه ها، بیشتر شود. اگر روز بعد از ورزش، احساس خستگی می کنید باید قدرت و استقامت خود را افزایش دهید. این کار به تدریج در طول زمان، با افزایش شدت ورزش انجام می شود.
  • مشاوره روانی: صحبت کردن با یک مشاور می تواند به شما کمک کند. احساس کنترل بیشتر در زندگی، می تواند امید به زندگی را به طور چشمگیری بهبود بخشد. استراتژی درمان خود مدیریت شناختی رفتاری در میان درمان ها از همه مفید تر است.