احتقان قفسه سینه یک واژه رایج است که برای توصیف تنگی یا احساس سنگین در قفسه سینه استفاده می شود. احتقان بر اساس تعریف به معنی فقدان حرکت است. در این حالت، منظوز از حرکت، حرکت هوا و اکسیژن به ریه ها خواهد بود. سنگینی قفسه سینه اغلب به عنوان نشانه ای از بیماری های مختلف از سرماخوردگی گرفته تا شرایط جدی تر مانند نارسایی قلبی در نظر گرفته می شود.
اگر احساس سنگینی قفسه سینه وجود داشته مشکلات تنفسی نیز در پی آن ظهور می کنند. سنگینی قفسه سینه می تواند به دلایل مختلف رخ دهد. اما عمدتا به دلیل تجمع مایع در ریه ها و یا در اطراف آن ایجاد می شود. این مایع می تواند از عوامل مختلفی ناشی شود.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت شما را با نشانه ها، علل، پیشگیری و روش های درمان سنگینی قفسه سینه یا همان احتقان سینه آشنا می کنیم.
علائم سنگینی قفسه سینه
احتقان قفسه سینه اغلب دردناک است. برخی از افراد ممکن است یک درد مبهم دائمی داشته باشند که در صورت تنفس عمیق، بدتر شود. درد قفسه سینه می تواند در موارد شدید، به ویژه در زمان بروز سرفه، شدید باشد. به طور معمول، مرکز قفسه سینه جایی است که درد متمرکز شده است. برخی ممکن است کمر درد را نیز تجربه کنند. اگر ریه آسیب دیده باشد، ممکن است طرفی که ریه آسیب دیده است درد بیشتری داشته باشد.
یک نوع صدای خس خس نیز معمولا هنگامی که فرد گرفتگی قفسه سینه دارد شنیده می شود. خس خس را می توان به صورت صدای سوت زدن نیز توصیف کرد. این اتفاق زمانی می افتد که راه هوایی به نوعی محدود شده است. وقتی فرد نفس می کشد، خس خس بدتر می شود. این علامت معمولا نشانه ای از آسم است.
خس خس در حالت بازدم شایع تر است. پزشکان می توانند با تعیین زمانی که خس خس رخ می دهد، احتمال سایر بیماری ها را رد کنند.
دشواری تنفس
تنفس دشوار یکی از نشانه های رایج در سنگینی قفسه سینه است. برخی احساس می کنند وزنه ای روی قفسه سینه آن ها وجود دارد. برخی نیز زمانی که نفس می کشند احساس می کنند که کمربندی دور قفسه سینه آن ها بسته شده است. اگر چه فرد به اندازه کافی اکسیژن دریافت می کند، اما ممکن است احساس کند که به دلیل ناتوانی در تنفس عمیق، طراوت لازم را ندارد. اگر بدن اکسیژن کافی نداشته باشد، لب ها و نوک انگشتان کبود می شود. افرادی که برای دریافت اکسیژن کافی تلاش زیادی می کند، احساس خستگی با آن ها همراه می شود.
سرفه نیز یکی دیگر از علائم تحریک کننده سنگینی قفسه سینه است. دو نوع سرفه مرتبط با احتقان قفسه سینه وجود دارد. یکی سرفه مرطوب یا تولید کننده خلط و دیگری سرفه خشک یا سرفه ای که خلط تولید نمی کند.
بسته به علت گرفتگی، فرد ممکن است تب را نیز تجربه کند. تب، عفونت را نشان می دهد. این علامت همچنین ممکن است باعث خستگی شود.
علل احساس سنگینی قفسه سینه
چندین علت وجود دارد که می تواند موجب احتقان سینه شود. در برخی موارد، سنگینی قفسه سینه یک وضعیت جدی و کشنده را نشان می دهد و به درمان اضطراری نیاز دارد. اما در مواردی نیز، احتقان قفسه سینه یک وضعیت زودگذر است که باعث ناراحتی خفیف می شود.
سرماخوردگی، ویروس آنفلوآنزا یا عفونت سینوسی، فقط بعضی از بیماری هایی هستند که اغلب همراه با گرفتگی قفسه سینه می باشند. معمولا در این موارد، تراکم قفسه سینه بیشتر ایجاد ناراحتی می کند. احتقان ایجاد شده در این حالت ممکن است بدن را مجبور کند به عنوان یک مکانیسم دفاعی علیه ویروس، تولید خلط بیشتر کند. عفونت های سینوسی اغلب سبب ترشح بینی می شوند. در صورتی که این بیماری درمان نشود می تواند احتقان سینه به وجود آورد. احساس سنگینی در قفسه سینه مربوط به این بیماری ها معمولا ظرف یک هفته ناپدید می شوند. اگر فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف باشد، احتقان ممکن است منجر به عفونت ثانویه مانند برونشیت یا پنومونی شود.
برونشیت و پنومونی
برونشیت و پنومونی معمولا هنگامی ایجاد می شوند که تراکم قفسه سینه به شدت دردناک باشد. در این حالت ریه ها آلوده می شوند و بدن را به تولید مخاط بیشتر ترغیب می کنند. به دلیل این که مخاط نمی تواند از طریق هوا از بدن خارج شود، منجر به تراکم در سیستم تنفسی می شود.
علل دیگر
نارسایی قلبی نیز باعث سنگینی قفسه سینه می شود. این بیماری به حالتی اشاره دارد که قلب کند شده و نمی تواند جریان خون را در بدن به درستی حرکت دهد. در این حالت مایعات شروع به تجمع در اطراف سینه کرده و به طور موثر راه های هوایی را محدود می کنند. یکی از علائم کلیدی که هنگام تجمع مایع در قفسه سینه دیده می شود، تورم اندام های پایینی بدن است. اگر دارای سابقه بیماری های قلبی هستید، هر گونه گرفتگی قفسه سینه را باید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
آسم یکی از بیماری هایی است که توسط آلرژن ایجاد می شود و یا در برخی موارد بر اثر فعالیت بدنی رخ می دهد. علامت اصلی آسم، سنگینی سینه است. در این بیماری به علت محدودیت در راه های تنفسی، فرد مدام سعی می کند که نفس بکشد. این محدودیت باعث می شود که بیمار احساس کند که قفسه سینه اش تنگ شده است.
تنفس گازهای سمی یا مواد شیمیایی نیز ممکن است منجر به گرفتگی قفسه سینه شود. این بدان علت است که بدن سعی می کند که با مواد شیمیایی که وارد راه های تنفسی شده است مبارزه کند. در بعضی موارد، احتقان ممکن است چند ساعت یا چند روز پس از استنشاق مواد شیمیایی شروع شود.
عوامل خطر شناخته شده
سیگار کشیدن می تواند به بیماری های ریوی و قلبی منجر شود. هر دو بیماری علائمی دارند که شامل سنگینی قفسه سینه می شوند. دود دست دوم نیز می تواند به همان اندازه خطرناک باشد. پس در صورت امکان باید از آن اجتناب شود. افراد مبتلا به آسم بیشتر در معرض خطر گرفتگی سینه هستند. افرادی که در اطراف گازهای مضر یا گازهای سمی کار می کنند، مستعد ابتلا به مسمومیت با گازهای خطرناک هستند که ممکن است باعث بروز سنگینی قفسه سینه شوند.
کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر بیماری های ویروس، که می تواند منجر به گرفتگی شود، می باشند. سالمندان یا افرادی که بیماری های قلبی مادرزادی دارند، باید به علائم احتقان قفسه سینه توجه ویژه ای داشته باشند. این علامت می تواند یک مشکل جدی را نشان دهد.
جلوگیری از گرفتگی قفسه سینه
در بعضی موارد ممکن است بتوان از احتقان قفسه سینه جلوگیری کرد. هنگام سرماخوردگی یا آنفولانزا باید رژیم غذایی سالم حاوی مواد غذایی خام و سبزیجات را رعایت کنید. این کار سیستم ایمنی را در فرم مبارزه با مهاجم نگه می دارد و قبل از این که مهاجم بتواند در سیستم تنفسی وارد شود با ویروس مبارزه می کند. این افراد همچنین نیاز به مصرف زیاد مایعات برای کمک به کاهش میزان مخاط دارند.
هنگامی که سرفه جزئی دارید هرگز از داروهای ضد سرفه استفاده نکنید. زیرا تجمع مخاط زمانی رخ می دهد که راه های تنفسی با مخاط بیش از حد که خارج نشده است، مسدود می شود. هنگامی که سرفه سرکوب می شود، بدن قادر به خارج کردن مخاط نیست. همین امر منجر به تراکم می شود. دفع خلط یک انتخاب بهتر است. این کار سرفه مولد را تشویق می کند.
اجتناب از آلرژن هایی که باعث حملات آسم می شوند در پیشگیری از سنگینی قفسه سینه بسیار مهم است. اجتناب از هر گونه مواد شیمیایی سمی که ممکن است باعث شود بدن مخاط زیادی تولید کند نیز یکی از راه های پیشگیری است.
ورزش نیز می تواند به کاهش یا جلوگیری از گرفتگی قفسه سینه کمک کند. قدم زدن روزانه می تواند به مدیریت وزن کمک کرده و نقش مهمی در گرفتگی قفسه سینه در ارتباط با نارسایی قلبی داشته باشد. ورزش عضلات تنفسی را تقویت کرده و عملکرد سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد. ورزش باید تنها با تجویز پزشک انجام شود.
چگونه فرد مبتلا به گرفتگی قفسه سینه تشخیص داده می شود؟
پزشکان به طور معمول گرفتگی قفسه سینه را بیمار نمی دانند. آن ها معتقدند که سنگینی قفسه سینه معمولا نشانه بیماری های دیگری است. برای تشخیص پزشک به احتمال زیاد از استتوسکوپی برای گوش دادن به صدای ریه ها و قلب استفاده می کند. این کار به او اجازه می دهد تا تعیین کنند که آیا مایع در اطراف ریه جمع شده است یا خیر.
اندازه گیری میزان اکسیژنی که فرد در هنگام نفس وارد بدن می کند نیز یکی دیگر از راه های تشخیص است. سطح نرمال اکسیژن ورودی به بدن بین ۹۵ تا ۱۰۰ است. برای اندازه گیری این معیار از یک ماشین کوچک که به نوک انگشت متصل است، استفاده می شود.
در اغلب موارد، عکس اشعه ایکس از قفسه سینه نیز تجویز می شود. این عکس کمک خواهد کرد وجود مایع در داخل حفره قفسه سینه یا اطراف آن تشخیص داده شود. التهاب نیز در این عکس به وضوح مشخص می شود.
اگر عفونت در عکس مشاهده شود، پزشک ممکن است تست های بیشتری را برای تعیین علت عفونت تجویز کند. اگر بروز سنگینی قفسه سینه به علت آلرژی باشد، پزشک برخی از آزمایش ها را انجام می دهد تا آلرژن محرک را پیدا کند.
گزینه های درمان سنگینی قفسه سینه
بعد از تشخیص، گام بعدی درمان است. درمان سنگینی قفسه سینه به علت آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، گرفتگی قفسه سینه می تواند به طور جداگانه از علت واقعی آن درمان شود. این نوع درمان عموما نیاز به اقدامات فوری دارد تا منبع احتقان قفسه سینه با داروها درمان شده یا محدودیت ها کم شود.
درمان های خانگی
اگر علت سنگینی قفسه سینه یک ویروس سرماخوردگی یا آنفولانزای ساده باشد، معمولا می توان آن را در منزل درمان کرد. یک درمان بسیار محبوب استفاده از بخور است. برای این کار کافی است که چند دقیقه در حمام پر از بخار با در و پنجره بسته تنفس کنید. بخار کمک می کند تا مخاط رقیق شده و با سرفه خارج شود. ضمن این که ریختن دو قاشق غذاخوری آب پیاز در یک فنجان آب جوش یک چای موثر برای درمان سنگینی قفسه سینه به شما ارائه می دهد
اضافه کردن مقداری سیر به مخلوط اثر بخشی آن را دو برابر می کند.
آروماتراپی و درمان های طبیعی
درمان های آروماتراپی نیز می توانند باعث تسکین فوری شوند. در آروماتراپی روغن و اسانس گیاهی در یک ظرف آب جوش ریخته و تنفس می شود یا برای ماساژ از آن ها استفاده می شود. اکالیپتوس روغن قوی است که می تواند راه های هوایی را باز کند. اسانس اسطوخودوس و نعنا نیز در درمان بسیار مفید هستند. اسانس های ذکر شده بسیار قدرتمند هستند و هرگز نباید به طور مستقیم به پوست مالیده شوند.
سیر دارای خواص ضد عفونی کنندگی طبیعی است و می تواند عفونت خفیف ریه ها را درمان کند. یکی از بهترین نکات در مورد این درمان ها این است که همه آنها طبیعی هستند و به ندرت واکنش های آلرژیک به آن ها ایجاد می شود. با این حال، بدن هر فرد ممکن است به دارو پاسخ متفاوتی دهد. بنابراین انجام چندین بار آزمون و خطا تنها راه برای کشف درمان مناسب است.
گزینه های دارویی
داروهایی مانند شربت یا قطره ضد سرفه ممکن است به کاهش گرفتگی کمک کنند. همانطور که قبلا ذکر شد، مهم است که از یک بازدارنده و نه یک سرکوبگر استفاده شود. بسیاری از داروهای سرفه حاوی الکل هستند و ممکن است موجب خواب آلودگی شوند. قطره سرفه معمولا شامل منتول است. منتول کمک می کند که مسیرهای هوایی باز شده و تنفس آسان تر شود. تمیز کردن قفسه سینه نیز برای برخی از امراض مفید است.
اگر پزشک به عفونت مشکوک باشد آنتی بیوتیک تجویز می کند. به طور معمول، آموکسی سیلین دارو انتخابی است. اما ممکن است برای برخی از عفونت ها ضعیف باشد.
ترکیبی از آنتی بیوتیک و شربت سرفه برای تسکین سریع تجویز می شود. برخی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک به آنتی بیوتیک داشته باشند. واکنش های آلرژیک خود را به شکل بثورات پوستی، سردرد یا استفراغ نشان می دهند.
عفونت شدید
عفونت شدید، نیاز به بستری شدن دارد. اگر سنگینی قفسه سینه موجب کاهش سطح اکسیژن شود، بیمار نیاز به اکسیژن رسانی دارد. کسانی که از احتقان قفسه سینه مزمن رنج می برند، باید دستگاه اکسیژن رسان را با خود حمل کنند.
حملات آسم اغلب با استفاده از داروهای استنشاقی درمان می شود. این دارو با باز کردن راه های هوایی، به بهبود سریع کمک می کند.