سوزش سر دل در کودکان و نوزادان

سوزش سر دل یک بیماری شایع در بزرگسالان است. به خصوص بعد از خوردن وعده غذای های غذایی حجیم، چرب و یا تند. با این حال، نوزادان و کودکان نیز می توانند که احساس سوزش در قفسه سینه را تجربه کنند. بر اساس برخی برآوردها، حدود ۲٪ از کودکان سنین ۳ تا ۹ سال، و ۵ درصد از کودکان سنین ۱۰ تا ۱۷ سال، سوزش سر دل دارند. علائم حتی می تواند در مراحل نوزادی نیز شروع شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد علل، نشانه ها، تشخیص و درمان سوزش سر دل در کودکان و نوزادان صحبت خواهیم کرد.

چه عواملی باعث سوزش سر دل در کودکان و نوزادان می شود؟

سوزش سر دل در کودکان و نوزادان معمولا نشانه ای از ریفلاکس معده به مری (که GERD و یا بازگشت اسید به مری نیز نامیده می شود) می باشد. مری لوله ای است که دهان را به معده متصل می کند. این بیماری هنگامی رخ می دهد که اسید معده به مری باز می گردد. یک عضله در پایین مری به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES) وجود دارد که به طور معمول اسیدهای را در معده نگه می دارد. اما اگر LES بیش از حد شل شده و در مواقعی که باید بسته باشد، باز شود، اسیدهای خشن معده می توانند افزایش یابند و باعث تحریک لایه ظریف مری شوند. این عامل منجر به سوزش سر دل و علائم دیگر می شود.

شرایط GERD در نوزادان ناراحت کننده اما بسیار معمول است. بیش از نیمی از تمام نوزادان کمتر از ۴ ماهه، ممکن است این مشکل را داشته باشند. اکثر شیرخواران بعد از خوردن شیر علائمی مانند تف کردن یا ترش کردن دارند. به این بیماری GER گفته می شود. اما GERD جدی تر است. بیماری GER قوی تر است و اغلب عملی تکراری است. در طول این بیماری ممکن است سوزش سر دل نیز وجود داشته باشد. اما GERD بیماری جدی تری است که نیاز به درمان دارد.

در کودکان خردسال زیر ۲ سال، علت سوزش سردل معمولا داشتن دستگاه گوارش نابالغ است. اما علل سوزش سر دل در کودکان اضافه وزن، قرار گرفتن در معرض دود سیگار دست دوم، و خوردن انواع خاصی از مواد غذایی (برای مثال، غذاهای ادویه دار) می باشد. کودکان مبتلا به بیماری های عصبی، مانند فلج مغزی، نیز در معرض خطر بیشتری هستند.

علائم سوزش سر دل در کودکان و نوزادان

سوزش سر دل، حسی مانند احساس سوزش در قفسه سینه، گردن و گلو دارد.

اگر علت سوزش سر دل، رفلاکس معده باشد، نوزاد یا کودک ممکن است علائم دیگر مانند موارد زیر را نیز تجربه کند:

• قوس کردن کمر و به عقب رفتن در طول تغذیه
• درد قفسه سینه
• سرفه
• بهانه گیری کردن
• خشن شدن صدا
• بلع دردناک
• بد غذایی
• گلو درد
• استفراغ
• خس خس سینه

علاوه بر احساس ناراحتی، نوزادان مبتلا به سوزش سر دل ممکن است قادر به افزایش وزن نباشند. با بازگشت اسید به مری ممکن است زخم در مری تشکیل شود. اگر این بیماری درمان نشود، می تواند به تنگی مری یا ایجاد سلول های غیر طبیعی در جدار مری منجر شود. مشکلات تنفسی و مسائل تغذیه ای از عوارض دیگر سوزش سر دل در کودکان و نوزادان می باشد.

چگونه سوزش سر دل در کودکان و نوزادان تشخیص داده می شود؟

تشخیص سوزش سر دل در کودکان اغلب دشوار است. دلیلش این است که آنها قادر به تشریح دقیق شرح حال خود نیستند. ضمن این که آن ها ممکن است به جای احساس سوزش در قفسه سینه، سوزش سر دل را به درد شکم و درد معده تشبیه کنند. اگر فرزند شما هر کدام از علائم سوزش سردل یا ریفلاکس مری را تجربه کرد، او را به پزشک متخصص اطفال نشان دهید.

پزشک پس از بررسی علائم ممکن است از آزمایشات زیر نیز استفاده کند:

تصویر برداری از دستگاه گوارش فوقانی: در این آزمایش پس از بلعیدن مایع گچی که حاوی یک ماده حاجب (باریوم) است، با استفاده از اشعه X از مری، معده، و بخشی از روده عکس گرفته می شود.

آندوسکوپی: پس از تزریق آرام بخش به کودک، لوله انعطاف پذیر و کوچکی که در انتهای خود یک دوربین دارد (آندوسکوپ) از دهان وارد مری و سپس معده می شود. این ابزار به پزشک این امکان را می دهد که این مناطق را مشاهده کرده و در صورت لزوم نمونه برداری از بافت (بیوپسی) انجام دهد.

تست PH مری: در این آزمایش پزشک یک لوله نازک انعطاف پذیر را از بینی کودک به مری می فرستد تا سطح اسید مری را اندازه گیری کند.

بررسی تخلیه معده: در این آزمایش پس از این که کودک شیر حاوی یک ماده رادیو اکتیو ویژه را می نوشد، پزشک با استفاده از یک دوربین، حرکت مواد غذایی را در دستگاه گوارش مشاهده می کند.

درمان سوزش سر دل در کودکان

درمان این بیماری به سن کودک و علت سوزش سر دل بستگی دارد.

هر چند در برخی از موارد بعد از ورود کودک به دو سالگی این بیماری خود به خود بهبود پیدا می کند. اما در کل درمان سوزش سر دل در کودکان در خانه کمی دشوار است. مطالعه انجام شده ای در همین زمینه نشان داد که درمان های خانگی از جمله بالا بردن سر نوزاد، غلیظ درست کردن شیر خشک کودک و یا استفاده از پستانک اکثرا موثر نیستند. هر چند گرفتن آروغ نوزاد و با صاف نگه داشتن او ۳۰ دقیقه بعد از تغذیه می تواند برای جلوگیری از برگشت شیر کمک کننده باشد.

داروها می توانند درمان موثری برای سوزش سر دل که به خودی خود بهبود نمی یابد باشند. داروهای سوزش سر دل عبارتند از:

• مسدود کننده های H2 (تاگامت، زانتاک، پپسید)
• مهار کننده های پروتون پمپ (مثل نکسیوم، پریواسید)

هر دو این نوع از داروها میزان اسید معده را کاهش می دهند. به طوری که اسید کمتر برای برگشت به مری وجود دارد.

شما همچنین می توانید از روش های زیر برای کمک به تسکین سوزش سردل مکرر در کودکان استفاده کنید:

• به جای استفاده از ۳ وعده غذای حجیم برای تغذیه کودک از ۵ وعده غذای کم حجم استفاده کنید.
• اجازه ندهید که کودک دو یا سه ساعت قبل از خواب غذا بخورد.
• از دادن کافئین و غذاهای تند، سرخ شده و یا غذاهای اسیدی به کودک اجتناب کنید. مواد غذایی که ممکن است سوزش سر دل مکرر ایجاد کنند شامل شکلات، نوشابه های کافئین دار، نعناع، پرتقال و سایر مرکبات و گوجه فرنگی می باشد.
• محل قرار گیری سر کودک را در تختخوابش حدود ۱۵ تا ۲۰ سانت بالا ببرید.

اگر با وجود این اقدامات، علایم ادامه یابد، دارو ممکن است لازم باشد. در موارد نادر، ممکن است کودک به جراحی نیاز داشته باشد. این روش به نام فوندوپلیکاسیون نامیده می شود. در این روش مقداری از معده بالا کشیده شده و بالای اسفنکتر تحتانی مری (حلقه عضلانی که با باز و بسته شدن اجازه ورود غذا به معده را می دهد) دوخته می شود. این عمل موجب می شود که قسمت دوخته شده بر روی این عضله فشار وارد کرده و از باز شدن بی موقع آن جلوگیری می شود.