طوفان تیروئیدی یک بیماری کشنده است که بر اثر پرکاری تیروئید درمان نشده ایجاد می شود. در طول طوفان تیروئیدی، ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن می تواند به میزان خطرناکی افزایش یابد. اگر طوفان تیروئیدی بدون درمان رها شود اغلب مرگبار است.
تیروئید یک غده پروانه ای کوچک است که در وسط و پایین گردن قرار دارد. دو هورمون اساسی تریروئیدی تولید شده توسط این غده عبارتند از:
- تریدوتیرونین (T3)
- تیروکسین (T4)
این دو هورمون کنترل سرعت کارکرد (متابولیسم) هر سلولی را در بدن به دست دارد. اگر دارای هیپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید) هستید، یعنی تیروئید شما بیش از حد از این دو هورمون را تولید می کند. این باعث می شود همه سلول های شما به سرعت کار کنند. به عنوان مثال، میزان تنفس و ضربان قلب بالاتر از حد معمول خواهد شد. حتی ممکن است سریعتر از حد معمول صحبت کنید.
علت طوفان تیروئیدی
طوفان تیروئیدی بیماری نادری است. این بیماری در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید که بیماری خود را درمان نکرده اند رخ می دهد. این وضعیت با اضافه شدن شدید دو هورمون تولید شده توسط غده تیروئید مشخص می شود. همه افراد مبتلا به پرکاری تیروئید، طوفان تیروئیدی را تجربه نمی کنند. علل این بیماری عبارتند از:
- هیپرتیروئیدیسم شدید
- عدم درمان پرکاری تیروئید
- عفونت مرتبط با پرکاری تیروئید
افراد مبتلا به هیپرتیروئیدی ممکن است پس از تجربه یکی از موارد زیر به طوفان تیروئیدی مبتلا شوند:
- تروما
- عمل جراحی
- شرایط بسیار استرس زا
- سکته مغزی
- کتواسیدوز دیابتی
- نارسایی احتقانی قلب
- آمبولی ریه
علائم طوفان تیروئید
علائم طوفان تیروئیدی شبیه به بیماری تیروئید است، اما ناگهانی شروع شده و شدید هستند. در اغلب موارد علائم ناتوان کننده می باشند. به همین دلیل افراد مبتلا به آن ممکن است قادر به مراقبت از خود نباشند. علائم معمول طوفان تیروئیدی عبارتند از:
- ضربان شدید قلب (تاکیکاردی) که بیش از ۱۴۰ ضربه در دقیقه است و فیبریلاسیون دهلیزی
- تب شدید
- عرق کردن مداوم
- لرز
- تحریک پذیری
- بی قراری
- گیجی
- اسهال
- بیهوشی
تشخیص طوفان تیروئید
افراد مبتلا به هیپرتیروئیدی که علائم طوفان تیروئیدی را تجربه می کنند معمولا به اورژانس نیاز دارند. بنابراین اگر مشکوک به این حالت در خودتان یا شخص دیگری هستید حتما با ۱۱۵ تماس بگیرید. افراد مبتلا به طوفان تیروئیدی معمولا ضربان قلب و فشار خون سیستولیک (عدد بزرگتر در فشار خون) در بدنشان افزایش پیدا می کند.
برای تشخیص پزشک سطح هورمون تیروئید را با آزمایش خون اندازه گیری خواهد کرد. سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) در افراد مبتلا به هیپرتیروئیدی و طوفان تیروئیدی کم است. به گفته متخصصان انجمن American Association for Clinical Chemistry، مقادیر طبیعی TSH باید بین ۰٫۴ تا ۴ بر مبنای mIU/L باشد. هورمون های T3 و T4 نیز در افراد مبتلا به طوفان تیروئیدی بالاتر از حد طبیعی است.
درمان طوفان تیروئیدی
طوفان تیروئید به طور ناگهانی ایجاد شده و بر تمام سیستم های بدن شما تاثیر می گذارد. به محض این که پزشک مشکوک به این عارضه شود، قبل از این که جواب آزمایشات آماده شود درمان را شروع می کند. داروهای ضد تیروئید مانند پروپیل تیوراسیل یا متی مازول به منظور کاهش تولید این هورمون ها توسط تیروئید تجویز می شود.
هیپرتیروئیدیسم نیاز به مراقبت مستمر دارد. افراد مبتلا به هیپرتیروئیدیسم باید با ید رادیواکتیو یا مصرف یک دوره داروهای سرکوب کننده عملکرد تیروئید که به طور موقت فعالیت این غده را کاهش می دهند، درمان شوند. زنان بارداری که مبتلا به هیپرتیروئیدیسم هستند، نمی توانند با ید رادیواکتیو درمان شوند. زیرا این درمان به جنین آسیب می رساند. در این موارد، غده تیروئید با جراحی برداشته می شود.
بیماران باید از جایگزینی ید به جای درمان پزشکی اجتناب کنند. زیرا این کار می تواند وضعیت را بدتر کند. اگر تیروئید شما توسط درمان ید رادیواکتیو تخریب شده یا طی جراحی برداشته شده باشد، باید از هورمون مصنوعی تیروئید تا پایان عمر استفاده کنید.
چشم انداز بلند مدت
طوفان تیروئیدی نیاز به مراقبت های اورژانسی فوری و تهاجمی دارد. وقتی این عارضه بدون درمان بماند، می تواند باعث نارسایی احتقانی قلب شود. گاهی نیز بیماران تجمع مایع را در ریه تجربه می کنند. بر اساس یافته های یک مقاله منتشر شده در German medical journal، میزان مرگ و میر افراد مبتلا به طوفان تیروئیدی درمان نشده ۷۵ درصد است.
اگر بیمار به سرعت به مراقبت های پزشکی دسترسی پیدا کند، شانس زنده ماندن او افزایش می یابد. عوارض جانبی نیز ممکن است هنگامی که سطح هورمون تیروئید به محدوده طبیعی بازگشت، کاهش یابند.
جلوگیری از طوفان تیروئیدی
موثرترین راه برای جلوگیری از شروع طوفان تیروئیدی این است که با برنامه دقیق مشکلات تیروئیدی خود را درمان کنید. برای این کار اقدامات زیر را انجام دهید:
- داروهای خود را به درستی مصرف کنید.
- تمام معاینات دوره ای را انجام دهید.
- به صورت دوره ای آزمایش خون بدهید.