شگفت انگیزترین خواص عصاره هسته انگور برای بدن

عصاره هسته انگور (GSE) یک مکمل خوراکی است که با خشک و سپس پودر کردن هسته های تلخ انگور تهیه می شود. هسته های انگور سرشار از آنتی اکسیدان هایی مانند اسیدهای فنولیک، آنتوسیانین ها، فلاونوئیدها و الیگومریک پروانتوسیانیدین کمپلکس (OPC) است.

در حقیقت GSE یکی از منابع اصلی پروانتوسیانیدین ها محسوب می شود. عصاره هسته انگور به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان های زیاد می تواند به جلوگیری از بیماری و محافظت از بدن در برابر استرس اکسیداتیو، آسیب بافتی و التهاب کمک کند.

توجه داشته باشید که عصاره دانه انگور و عصاره بذر گریپ فروت هر دو به عنوان مکمل به بازار عرضه شده و به اختصار به هر دو آنها GSE گفته می شود. اما منظور ما در این مقاله از این کلمه اختصاری عصاره هسته انگور است.

خواص عصاره هسته انگور

می تواند فشار خون را کاهش دهد

مطالعات متعددی در مورد تأثیر GSE بر روی فشار خون بالا انجام شده است. مثلا محققان با بررسی نتایج ۱۶ مطالعه که ۸۱۰ بیمار مبتلا به فشار خون بالا یا در معرض خطر در آنها شرکت کرده بودند دریافتند که مصرف ۱۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم از عصاره هسته انگور به صورت روزانه فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را به طور متوسط ۶٫۰۸ و ۲٫۸ میلی متر جیوه کاهش می دهد. در این مطالعه افراد زیر ۵۰ سال مبتلا به چاقی یا اختلال متابولیکی بیشترین پیشرفت را از خود نشان دادند.

یک مطالعه دیگر که بر روی ۲۹ بزرگسال مبتلا به فشار خون بالا انجام شد نشان داد که مصرف ۳۰۰ میلی گرم GSE در روز بعد از ۶ هفته فشار خون سیستولیک را ۵٫۶٪ و فشار خون دیاستولیک را ۴٫۷٪ کاهش می دهد.

می تواند جریان خون را بهبود بخشد

برخی مطالعات نشان داده اند که عصاره هسته انگور ممکن است جریان خون را بهبود بخشد. یک مطالعه ۸ هفته ای که بر روی ۱۷ زن یائسه سالم انجام شد نشان داد که مصرف ۴۰۰ میلی گرم از این عصاره در روز دارای اثرات رقیق کننده بر روی خون بوده و احتمالاً خطر لخته شدن خون را کاهش می دهد.

یک مطالعه دیگر که بر روی ۸ زن جوان سالم انجام شد؛ اثرات مصرف ۴۰۰ میلی گرم پروتانتوسیانیدین موجود در عصاره هسته انگور را بر روی بدن بلافاصله پس از ۶ ساعت نشستن ارزیابی کرد. نتایج نشان داد که این درمان در مقایسه با عدم مصرف GSE، تورم و ورم پا را ۷۰ درصد کاهش می دهد.

در همان مطالعه ۸ زن جوان دیگر که روزانه ۱۳۳ میلی گرم پروانتوسیانیدین حاصل از این عصاره را به مدت ۱۴ روز مصرف کرده بودند؛ بعد از ۶ ساعت نشستن ۴۰ درصد کاهش تورم پا را تجربه کردند.

می تواند آسیب اکسیداتیو را کاهش دهد

بالا رفتن سطح کلسترول LDL یا همان کلسترول بد در خون یکی از عوامل خطرناکی است که موجب ایجاد بیماری های قلبی می شود. اکسیداسیون کلسترول LDL این خطر را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد و نقش مهمی در آترواسکلروز یا تشکیل پلاک چربی در شریان ها دارد.

تاثیر مصرف عصاره هسته انگور بر روی کاهش اکسیداسیون LDL موجود در رژیم های غذایی پرچرب در چندین مطالعه حیوانی تایید شده است. البته برخی از تحقیقات انسانی نیز نتایج مشابه ای را نشان داده اند.

مثلا هنگامی که ۸ فرد سالم بعد از خوردن یک وعده غذایی پرچرب، ۳۰۰ میلی گرم عصاره هسته انگور مصرف کردند؛ اکسیداسیون چربی ها در خونشان نسبت به افرادی که این عصاره را نخورده بودند حدود ۱۵۰ درصد بیشتر مهار شد.

در یک مطالعه دیگر ۶۱ بزرگسال سالم بعد از مصرف ۴۰۰ میلی گرم عصاره هسته انگور، کاهش ۱۳٫۹ درصدی LDL اکسید شده را تجربه کردند. علاوه بر این یک مطالعه دیگر که بر روی ۸۷ بیمار تحت درمان با عمل جراحی قلب انجام شد نشان داد که مصرف ۴۰۰ میلی گرم عصاره هسته انگور در روز قبل از جراحی به طور قابل توجهی استرس اکسیداتیو را کاهش می دهد. بنابراین این عصاره احتمالاً در برابر صدمات بیشتر از قلب محافظت می کند.

ممکن است سطح کلاژن بدن و استحکام استخوان ها را بهبود بخشد

افزایش مصرف فلاونوئیدها ممکن است سنتز کلاژن و تولید سلول های استخوان را بهبود بخشد. بنابراین عصاره هسته انگور به عنوان یکی از منابع غنی از فلاونوئیدها می تواند به افزایش تراکم و قدرت استخوان ها کمک کند.

در حقیقت مطالعات حیوانی نشان داده اند که اضافه کردن این عصاره به رژیم غذایی غنی از کلسیم می تواند تراکم استخوان، محتوای مواد معدنی در استخوان ها و استحکام آنها را افزایش دهد.

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که منجر به التهاب شدید و از بین رفتن استخوان ها و مفاصل می شود. مطالعات حیوانی نشان داده اند که عصاره هسته انگور باعث جلوگیری از کاهش تراکم استخوان در بیماران مبتلا به آرتریت التهابی خود ایمنی می شود.

این عصاره همچنین باعث کاهش چشمگیر درد، از هم پاشیدن استخوان ها و آسیب مفصلی در موش های مبتلا به پوکی استخوان شده و بهبود سطح کلاژن و کاهش افت غضروف را به همراه دارد.

از مغز در برابر پیری محافظت می کند

تصور می شود که ترکیب فلاونوئیدهایی که خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارند؛ بروز بیماری های عصبی مانند بیماری آلزایمر را به تأخیر می اندازد یا کاهش می دهد. یکی از مؤلفه های موجود در عصاره هسته انگور اسید گالیک است. مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده اند که این ترکیب می تواند تشکیل فیبر را توسط پپتیدهای بتا آمیلوئید مهار کند. تشکیل فیبرهایی از پروتئین بتا آمیلوئید در مغز مشخصه اصلی بیماری آلزایمر است.

مطالعات حیوانی نشان داده اند که عصاره هسته انگور ممکن است از کاهش قدرت حافظه، ایجاد بیماری های شناختی، کاهش سطح آنتی اکسیدان های مغز و ایجاد ضایعات مغزی و فیبرهای آمیلوئیدی جلوگیری کند.

یک مطالعه ۱۲ هفته ای که بر روی ۱۱۱ سالمند سالم انجام شد نشان داد که مصرف ۱۵۰ میلی گرم GSE در روز باعث بهبود توجه، قدرت تکلم و حافظه می شود.

می تواند عملکرد کلیه ها را بهبود بخشد

کلیه ها بیش از سایر قسمت های بدن در معرض آسیب اکسیداتیو هستند. این آسیب غالبا غیر قابل برگشت است. مطالعات حیوانی نشان داده اند که عصاره هسته انگور با کاهش استرس اکسیداتیو و آسیب های التهابی می تواند آسیب کلیوی را کاهش داده و عملکرد آنها را بهبود بخشد.

در یک مطالعه به ۲۳ بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی به مدت ۳ ماه هر روز ۲ گرم عصاره هسته انگور داده شد و سپس نتایج به دست آمده با دارونما مقایسه شد. پروتئین موجود در ادرار افرادی که از این عصاره استفاده کرده بودند ۳٪ کاهش یافته و تصفیه کلیه ها ۹٪ بهتر شد. این بدان معنی است که کلیه افرادی که عصاره هسته انگور مصرف کرده بودند بسیار بهتر از کلیه افراد که دارونما خورده بودند ادرار را فیلتر می کند.

می تواند پیشرفت بیماری های عفونی را مهار کند

عصاره هسته انگور دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچی است. مطالعات نشان داده اند که این عصاره رشد باکتری های متداول در مواد غذایی از جمله Campylobacter و E. coli را مهار می کند. این دو باکتری اغلب مسئول ایجاد مسمومیت های شدید غذایی و درد شکم هستند. در مطالعات آزمایشگاهی اثبات شد که عصاره هسته انگور ۴۳ گونه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به آنتی بیوتیک را مهار می کند.

کاندیدا قارچی شبیه به مخمر است که گاهی اوقات می تواند منجر به رشد زیاد کاندیدا یا برفک شود. در بسیاری از داروهای سنتی از عصاره هسته انگور به عنوان داروی ضد کاندیدا استفاده می شود.

در یک مطالعه محققان هر ۲ روز یک بار به مدت ۸ روز محلول عصاره هسته انگور را به صورت واژینال به بدن موش هایی که دارای کاندیدیازیس واژینال بودند تزریق کردند. عفونت آنها بعد از ۵ روز مهار شد. متأسفانه هنوز مطالعات انسانی در مورد توانایی عصاره هسته انگور در درمان عفونت ها انجام نشده است.

ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد

دلایل سرطان پیچیده است. اگرچه آسیب دیدگی DNA علت اصلی این بیماری است. مصرف زیاد آنتی اکسیدان هایی مانند فلاونوئیدها و پروانتوسیانیدین ها با کاهش خطر ابتلا به سرطان های مختلف ارتباط دارد.

در مطالعات آزمایشگاهی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره هسته انگور، پتانسیل خود را در مهار سلول های سرطانی پستان، ریه، معده، کبد، پروستات و لوزالمعده اثبات کرد. در مطالعات حیوانی نیز مشخص شد که عصاره هسته انگور تأثیر انواع شیمی درمانی را افزایش می دهد.

به نظر می رسد که این عصاره ضمن هدف قرار دادن عمل شیمی درمانی روی سلول های سرطانی، در برابر استرس اکسیداتیو و مسمومیت کبد از بدن محافظت می کند. بررسی ۴۱ مطالعه حیوانی نشان داد که GSE یا پرونتوسیانیدین های موجود در آن مسمومیت و آسیب های ناشی از سرطان را کاهش می دهند.

ممکن است از کبد محافظت کند

کبد نقش مهمی در سم زدایی مواد مضری که از طریق داروها، عفونت های ویروسی، آلاینده ها، الکل و… وارد بدن می شوند؛ دارد. به نظر می رسد که عصاره هسته انگور اثر محافظتی بر روی کبد داشته باشد.

آنزیم کبدی آلانین آمینوترانسفراز (ALT) یکی از شاخص های مهم مسمومیت کبد است. این به این معنی است که وقتی کبد صدمه می بیند؛ سطح این ماده خون بالا می رود.

در یک مطالعه به ۱۵ فرد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی و دارای ALT بالا به مدت ۳ ماه عصاره هسته انگور داده شد. آنزیم های کبدی ماهانه این بیماران مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن با مصرف ۲ گرم ویتامین C در روز مقایسه شد. بعد از ۳ ماه گروهی که عصاره هسته انگور استفاده کرده بودند کاهش ۴۶٪ ALT را تجربه کرد. در حالی که گروه مصرف کننده از ویتامین C تغییرات کمی را نشان دادند.

ظاهر زخم را بهبود می بخشد

چندین مطالعه روی حیوانات انجام شده است که نشان می دهند مصرف عصاره هسته انگور می تواند به بهبود زخم کمک کند. مطالعات انسانی نیز نویدبخش هستند.

در یک مطالعه به ۳۵ بزرگسال سالم که تحت عمل جراحی جزئی قرار گرفته بودند؛ یا کرم حاوی ۲ درصد عصاره هسته انگور داده شد یا دارونما. افرادی که از کرم مخصوص استفاده کرده بودند بعد از ۸ روز بهبودی کامل زخم را تجربه کردند. در حالی که روند بهبودی زخم در گروه مصرف کننده از دارونما ۱۴ روز طول کشید. این نتایج به احتمال زیاد به پرونتوسیانیدین موجود در این عصاره مربوط می شود. این ترکیب باعث آزاد شدن فاکتورهای رشد در پوست می شود.

در یک مطالعه ۸ هفته ای دیگر که بر روی ۱۱۰ مرد جوان سالم انجام شد مشخص گردید که استفاده از این کرم باعث بهبود ظاهر پوست، خاصیت کشسانی و میزان سبوم شده و می تواند به کاهش علائم پیری کمک کند.

عوارض جانبی احتمالی

به طور کلی عصاره هسته انگور عوارض جانبی خاصی ندارد. مصرف حدودا ۳۰۰ تا ۸۰۰ میلی گرم از این عصاره در روز به مدت ۸ تا ۱۶ هفته برای بدن ایمن و بی خطر است. کسانی که باردار هستند و یا نوزاد شیر می دهند باید از مصرف عصاره هسته انگور اجتناب کنند. زیرا اطلاعات کافی در مورد اثرات آن بر روی نوزاد وجود ندارد.

GSE ممکن است فشار خون را کاهش داده، خون را رقیق کند و جریان خون را افزایش دهد. بنابراین برای افرادی که داروهای رقیق کننده خون یا فشار خون مصرف می کنند؛ احتیاط لازم است.

علاوه بر این مصرف این عصاره ممکن است باعث کاهش جذب آهن و همچنین بهبود عملکرد کبد و متابولیسم دارو شود. بنابراین قبل از مصرف آن حتما با پزشک مشورت کنید.