عفونت نگلیریا یک عفونت نادر و کشنده مغزی ناشی از یک آمیب است که معمولا در دریاچه های آب شیرین، رودخانه ها و چشمه های آب گرم یافت می شود. قرار گرفتن در معرض این آمیب در طول شنا و یا ورزش های دیگر آبی رخ می دهد.
آمیبی که موجب این بیماری می شود نگلیریا فاولری نام دارد. این آمیب می تواند از طریق بینی خود را به مغز رسانده و به آن آسیب شدید وارد کند. بسیاری از افرادی که دچار عفونت نگلیریا می شوند در عرض یک هفته می میرند.
اما جای نگرانی نیست. زیرا سالانه میلیون ها نفر از مردم جهان در معرض این آمیب قرار دارند. اما تنها تعداد انگشت شماری از آن ها به این عفونت مغزی مبتلا می شوند. هنوز دانشمندان نمی دانند که چرا برخی از افراد در معرض نگلیریا فاولری، به عفونت مبتلا می شوند. بنابراین پیشنهاد می شود برای اطمینان بیشتر از شنا کردن در آب ها گرم اجتناب کنید. اگر قصد این کار را دارید، حتما از دماغ گیر شنا استفاده کنید. این ابزار از ورود آمیب به بینی و سپس به مغز جلوگیری می کند.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد نشانه ها، علل، عوامل خطر، روش های تشخیص و درمان عفونت نگلیریا صحبت می کنیم.
علائم و نشانه های عفونت نگلیریا کدامند؟
عفونت نگلیریا، باعث ایجاد یک بیماری به نام منینگوسفالیتیش آمیبی اولیه می شود. این بیماری باعث التهاب مغز و تخریب بافت مغز خواهد شد. به طور کلی ظرف مدت ۲ تا ۱۵ روز پس از قرار گرفتن در معرض آمیب، علائم و نشانه های عفونت نگلیریا آغاز می شود. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تغییر در حس بویایی و یا حس چشایی
- تب
- سردرد شدید و ناگهانی
- گرفتگی گردن
- حساسیت به نور
- تهوع و استفراغ
- گیجی
- از دست دادن تعادل
- خواب آلودگی
- تشنج
- توهم
این علائم و نشانه ها می توانند به سرعت پیشرفت کنند. آنها معمولا در عرض یک هفته منجر به مرگ می شوند. بنابراین توصیه می شود که اگر به تازگی در آب گرم یا آب های شیرین شنا کرده اید و علائم زیر را دارید، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید:
- شروع ناگهانی تب
- سردرد
- سفتی گردن
- استفراغ
علت ایجاد این عفونت چیست؟
همان طور که گفتیم، عفونت نگلیریا، توسط آمیب نگلیریا فاولری، که معمولا در آب های شیرین سراسر جهان زندگی کرده و معمولا در طول ماه های تابستان یافت می شوند، ایجاد می شود. این نوع آمیب گاهی اوقات در خاک نیز یافت می شود. آمیب نگلیریا فاولری موجود در گرد و غبار و آب آلوده از طریق بینی وارد بدن شده و خود را از طریق اعصابی که انتقال دهنده حس بویایی هستند، به مغز می رساند.
فقط درصد کوچکی از میلیون ها نفر افرادی که در معرض نگلیریا فاولری قرار دارند، آلوده و بیمار می شوند. همان طور که گفتیم دلیل ابتلا برخی از افراد در مقایسه با کسانی که به این بیماری مبتلا نمی شوند هنوز مشخص نشده است. خوشبختانه این بیماری از فردی به فرد دیگر یا با نوشیدن آب آلوده منتقل نمی شود. فقط کافی است که استخرهای شنا به درست ضد عفونی شده تا شامل آمیب نگلیریا نباشند.
عوامل خطر ابتلا به عفونت نگلیریا
همان طور که در بالا نیز ذکر شد، در ایالات متحده، هر ساله میلیون ها نفر در معرض این آمیب هستند. اما تنها تعداد کمی به عفونت مبتلا می شوند. آمارها نشان می دهد که از سال ۲۰۰۵ تا سال ۲۰۱۴، ۳۵ عفونت با آمیب نگلیریا فاولری گزارش شده است.
برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهند عبارتند از:
شنا کردن در آب های شیرین: بسیاری از افرادی که بیمار می شوند، ظرف دو هفته گذشته در یک دریاچه آب شیرین شنا کرده اند.
گرما: آمیب این بیماری در آب های گرم یا داغ بیشتر رشد می کند. ضمن این که تعداد آن ها در فصول گرم نیز بیشتر می شود.
سن: گروهای سنی کودک و نوجوان به احتمال بیشتری تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند. پزشکان معتقدند به دلیل این که این گروه سنی بیشتر در آب می مانند و بیشتر در آب فعال هستند، به بیماری مبتلا می شوند.
چه روش هایی برای تشخیص این بیماری وجود دارد؟
تست های تصویربرداری
توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) می تواند تورم و خونریزی در داخل مغز را نشان دهد.
- سی تی اسکن: این روش ترکیبی از نمایش های اشعه ایکس و عکس های گرفته شده از جهات مختلف به ایجاد تصاویر دقیق مقطعی از مغز می پردازد.
- MRI: در این روش یک دستگاه MRI با استفاده از امواج رادیویی و ایجاد یک میدان مغناطیسی قوی، تصاویر بسیار دقیقی از بافت های نرم بدن مانند مغز، تهیه می کند.
- کشیدن مایع مغزی نخاعی (سوراخ کردن کمر): آمیب نگلیریا را می توان زیر میکروسکوپ و در مایع مغزی و نخاعی که نخاع را احاطه کرده است، مشاهده کرد. برای خارج کردن این مایع از نخاع، یک سوزن به دفت وارد دو مهره ستون فقرات شده و مایع از آن طریق خارج می شود. این آزمون همچنین می تواند فشار مایع مغزی نخاعی را برای وجود سلول های التهابی در بدن، اندازه گیری کند.
آیا این عفونت قابل درمان است؟ چه روش هایی برای درمان آن وجود دارد؟
متاسفانه حتی با انجام اقدامات درمانی، تعداد کمی از افرادی که به این عفونت مبتلا می شوند، زنده می مانند. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می تواند شانس زنده ماندن را افزایش دهد.
اولین درمانی که برای عفونت نگلیریا استفاده می شود، داروی ضد قارچ آمفوتریسین B است. این دارو برای کشت آمیب هایی که عفونت ایجاد کرده اند، معمولا به سیاهرگ (داخل وریدی) تزریق شده و یا وارد فضای اطراف نخاع می شوند.
یک داروی تحقیقاتی جدید به نام میلتفوسین (Impavido) نیز وجود دارد که برای درمان اورژانسی عفونت نگلیریا استفاده می شود. این دارو از طریق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) در دسترس است. این دارو، زمانی که با دیگر داروها همراه شود می تواند تهاجمی که منجر به تورم مغزشده است را مدیریت کرده و ممکن است شانس زنده ماندن را افزایش دهد.
چطور می توانیم از ابتلا به این عفونت پیشگیری کنیم؟
محققان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا (CDC) معتقدند که اقدامات زیر ممکن است خطر ابتلا به عفونت نگلیریا را کاهش دهد:
- از شنا کردن در آب هایی که به آلودگی با این آمیب مشهور هستند، مانند آب های شیرین و آب رودخانه ها اجتناب کنید.
- زمانی که قصد شنا یا غواصی در این آب ها را دارید حتما با دماغ گیر یا دست، بینی خود را مسدود کنید. زیرا تنها راه وارد شدن این آمیب به بدن از طریق بینی است.
- زمانی که در آب های گرم و شیرین شنا می کنید، از دست زدن به رسوبات ته آب جدا خودداری کنید.